ICultuur Kunst
CBK moet meer
aan weg timmeren
ewondering
99
Beroemd zijn met klassieke
muziek is heel moeilijk'
Erasmusprijs uitgereikt
an Sigmar Polke
Radio op toneel mislukt
New Fads nog lang niet versleten
Geen AKO-geld voor
Nicolaas Matsier
„ij
ÜONDfROAG 24 NOVEMBER 1994
17
De 22-jarige celliste Quirine
Viersen ontvangt op 8 decem
ber de Nederlandse Muziek
Prijs, uit handen van staatsse
cretaris Nuis van cultuur. Dat
gebeurt tijdens een concert in
De Doelen in Rotterdam, waar
Viersen het eerste celloconcert
van Dmitri Sjostakovitsj zal uit
voeren samen met het Philhar-
Muziekprijs voor
Quirine Viersen
monisch Orkest van Moskou
onder leiding van Vassily Si-
naiski.
Voor de Nederlandse Muziek
Prijs kunnen talentvolle musici
auditie doen. Worden zij toe
gelaten, dan krijgen zij de kans
om twee jaar volgens een be
paald studieplan door te stude
ren. Gedurende die periode
worden de vorderingen beoor
deeld. Het toekennen van de
prijs markeert het succesvolle
eindpunt van de studie.
Quirine Viersen won eerder
dit jaar als eerste Nederlander
een prijs in het belangrijke
Tsjaikovsky Councours in
Moskou.
Kunst lenen duurder maar klant kan ook voor schilderij sparen
Vaker open, meer kunstwerken waaruit de lener kan kie
zen en de klant kan voortaan sparen voor een eigen 'Kees
Buurman' boven de bank. Met die plannen wil het Cen
trum Beeldende Kunst (CBK) in Leiden meer mensen
over de drempel krijgen. Wie lid wordt van de kunstuit
leen moet voortaan wel meer betalen voor het lenen van
een schilderij of ets. Het CBK wil de prijzen voor particu
lieren optrekken van 64 gulden per kunstwerk naar 80
gulden per kunstwerk, per jaar. Ook de tarieven voor be
drijven gaan omhoog. De voorstellen staan in een notitie
van de gemeente waarin de stand van zaken en de toe
komst van het centrum aan de orde komen.
Het rapport is een een uitvloei
sel van de strubbelingen waar
mee het CBK sinds het ontstaan
in 1993 te kampen heeft. Al
spoedig bleek de kunstuitleen
nieuwe stijl niet goed te werken.
Het onderzoeksbureau Leiden
Advies werd ingeschakeld en
die kwam in mei dit jaar met
een rapport dat de organisatie
niet liep. Het bedrijf spuide niet
alleen kritiek maar gaf ook ad
viezen. Zo werd het jaarcontract
van directeur Ella van Zanten
niebverlengd. De selectieproce
dure voor een nieuwe manager
is nog in volle gang.
Een andere aanbeveling was
dat het CBK meer aan de weg
moet timmeren. De tentoon
stellingen, die zowel aan de
Hooglandse Kerkgracht als in de
Waag te zien waren, bleken wel
veel mensen naar de Aalmarkt
te trekken maar ze kwamen in
veel minder grote getale naar
het pand van het CBK. In de pe
riode van juni 1993 tot novem
ber dit jaar trokken exposities in
de Waag 30.519 kijkers tegen
10.287 bezoekers in het CBK.
Meer informatie in een eigen
Nieuwsbrief voor de leden moet
die drempelvrees wegnemen.
Om meer mensen over de
vloer te krijgen, wil de kunstuit
leen vaker spraakmakende ten
toonstellingen in huis halen.
Ook moeten de deuren vaker
open. Het centrum overweegt
om de openingstijden grofweg
gelijk te laten lopen met die van
de bibliotheek. Ook moeten de
kunstwerken beter te zien zijn.
Nu staan ze wegens ruimtege
brek in rekken waar de klant
doorheen 'bladert'. Als straks
het naastgelegen depot van het
Nationaal Natuurhistorisch Mu
seum vrijkomt, door de verhui
zing naar de nieuwbouw bij het
Pesthuis, wil de kunstuitleen
een deel daarvan gebruiken om
werken op te hangen.
De klant kan voortaan ook spa
ren voor een kunstwerk. Hoe
dat precies in zijn werk gaat, is
nog niet bekend. De tarieven
om iets te lenen gaan omhoog.
Maar vergeleken met andere
centra in Zuid-Holland is de
Leidse kunstlener nog goed
koop af.
Een belangrijke aanbeveling
is om de collectie van het CBK
uit te breiden. Nu bezit het 2300
stuks waarvan er permanent
1800 zijn uitgeleend. Het res
tant is minder in trek. Het afge
lopen jaar werd de collectie met
zo'n 90 werken uitgebreid. Het
aantal abonnees groeide echter
met 300. Om de klant niet het
idee te geven dat de mooie en
leuke werken altijd zijn uitge
leend, moet de collectie op kor
te termijn groeien met 250
stuks. Daar is het jaarlijkse aan
koopbudget van 160.000 gulden
niet op berekend. Om toch die
achterstand in te lopen wordt
overwogen kunst te huren van
de kunstenaar.
Een kinderkunstuitleen laat
nog even op zich wachten, tot
dat er meer ruimte rs. Aanbeve
lingen om Leidse kunstenaars
professioneel te steunen, zijn
nog niet duidelijk omschreven.
De gemeente wil eerst overleg
gen met beroepsverenigingen
als Ars Aemula Naturae, de BBK
en de SKBL. Na hun adviezen
en gesprekken met het CBK en
de gemeenteraad komt een de
finitief rapport over wat de
kunstuitleen straks te bieden
heeft.
RECENSIE WUNAND ZEILSTRA
de zandbak' Spel Arie de Mol
Hartveld Regie Carina Molie
legisseuse Carina Molier heeft
ichzelf een moeilijke opgave
jesteld. Ze wilde een beroemde
eeks radio-uitzendingen re-
Wat zij ons gedu-
twee voortkruipende
voorschotelt, getuigt van
maar dan wel van
soort. Ze zoekt
toevlucht in de diversiteit
talloze details, zijweggetjes
jdsbeeld bepalende weder-
Protest uit de zandbak recon-
de radio-uitzendingen
het verblijf van Godfried
op het onbewoonde ei-
Rottumerplaat in de zomer
1971. Op het toneel zien we
een geïmproviseerde studio
VARA-radioploeg met pre
sentator Willem Ruis en produ-
Gé Gouwswaard aan het
[werk. Arie de Mol komt aardig
in zijn typering van de stem
i Willem Ruis. Bomans zelf is
?r uitgebreid te horen in
J In deze rubriek komen al of
niet bekende
streekgenoten aan het
woord die, hetzij direct,
hetzij zijdelings met kunst
en cultuur te maken
I hebben. Ze praten over een
kunstvoorwerp, een
kunstuiting waaraan ze
bijzondere waarde
hechten. Van de snuifdoos
van oma tot het
grijsgedraaide muziekstuk
en alles wat daar tussen zit.
Vandaag spreekt Marjan
Scharloo, directeur van het
Rijksmuseum Het
Koninklijk Penningkabinet
in Leiden haar
bewondering uit voor - hoe
kan het anders - éen
penning, die ter
gelegenheid van Leidens
I Ontzet werd geslagen. „Het
voorwerp staat hoog op de
vvaarderingsladder, omdat
er zo'n dramatische
periode op staat
weergegeven."
Hij is wat later
gemaakt, ik denk in
1581 of zo, maar
deze gouden
penning is geslagen
I vanwege het Ontzet van Leiden.
De Staten Generaal, die de
opdracht gaven, vonden dat feit
kennelijk zo belangrijk dat zij
deze penning als visitekaartje
gebruikten. Zij werd
geschonken aan ambassadeurs.
Die kregen er een gouden
ketting bij, dan konden ze haar"
omhangen.
Het is geen Leidse penning, dat
wil zeggen er is geen bewijs
voor dat zij in opdracht van de
gemeente Leiden werd
vervaardigd. Wel gouden en
zilveren afslagen van
noodmunten, die werden na
het beleg wel gemaakt. Dat jaar
1574 was tenslotte een rare tijd.
Leiden was dan wel ontzet,
maar overal lagen nog Spaanse
legers ingekwartierd. Pas in
1581, toen Philips 11 was
afgezworen, was de Republiek
der Nederlanden een feit. In dat
kader moet-jehet slaan van
deze penning zien.
'rins Bernhard heeft gisteren in het Koninklijk Paleis op de Dam
n Amsterdam, de Erasmusprijs uitgereikt aan de Duitse beel-
lend kunstenaar Sigmar Polke (1941). De prijs bestaat uit een
oorkonde en een geldbedrag van 300.000 gulden. Vorig jaar
eeg de Duitse toneelmaker Peter Stein de onderscheiding.
De prins zei „verrast en verbijsterd" te zijn „door de diversi
teit, reikwijdte en universaliteit van Polke's kunst." „Het is een
waarvan wij het gevoel hebben dat zij aansluit bij de the-
[ma's en de vormen van onze tijd. En toch zien wij dat de schil
der geen concessies doet aan uiterlijk vertoon of aan commer-
In het Stedelijk Museum in Amsterdam, dat in 1992 een solo
tentoonstelling van Polke's werk samenstelde, is vanaf donder
dag zijn „Goya: Die Alten" (1982) te zien. De cyclus van fotower
ken bestaat uit een lichtbak en zestien foto's van verschillend
at. De werken, ontstaan in de periode 1982-1990, zijn ge
baseerd op het schilderij De Tijd/De ouden met de spiegel van
Francisco Goya. Dat bevindt zich in de collectie van het Musée
des Beaux Arts in Lille.
Polke krijgt de Erasmusprijs voor zijn creatieve en levendige
bijdrage aan de Europese kunst. Daardoor heeft hij onze opvat
ting over moderne kunst vernieuwd en verbreed, zo stelt de
Stichting Praemium Erasmianum. De organisatie beschouwt
Polke als een der sleutelfiguren binnen de moderne kunst.
Spaanse forten. Het object
weegt 55 gram en werd in 1933
door het Pénningenkabinet
aangekocht. We hebben er een
reeks van: één gouden penning
en vijf zilveren. De penning was
zo populair onder verzamelaars
dat zij werd nagegoten. Ik
vermoed zelfs dat dat nog in de
19de eeuw gebeurde. Het jaar
1874 was zo'n gelegenheid om
het nog eens over te doen.
Verzamelaars schreven elkaar
om de penning te mogen lenen,
dan konden zij haar laten
nalieten. Authenticiteit was
niet het belangrijkste kennelijk,
het ging erom een exemplaar in
je bezit te hebben.
De gouden penning is zeer
zeldzaam. Er is er nog één
ergens op een kasteel in het
oosten van het land. Je moet
rekenen: ze werden ten
geschenke gegeven, verdwenen
naar het buitenland. Misschien
zijn sommige wel
omgesmolten, andere vererfd.
Het is niet eens bekend hoeveel
er geslagen zijn. Maar daar is
misschien ook wel achter te
komen. Tenslotte is het een
aan de ene kant het ontzet van
Jeruzalem, een oud
testamentische voorstelling. De
Babylonyische veldheer wordt
verjaagd. Het protestantse
Nederland voelde zich net als
de joden het uitverkoren volk.
Vandaar die vergelijking met
Jeruzalem. Aan de andere kant
staat het ontzet van Leiden. Je
ziet de Pieterskerk, de
Hooglandse kerk. Het is een
beeld op Leiden vanaf
Zoeterwoude. Je ziet schepen
varen over de ondergelopen
authentieke radiofragmenten.
De nagespeelde Ruis veinst dus
in gesprek te zijn met de op
band vastgelegde Bomans: Dat
alleen al is heel gekunsteld en
biedt zeker geen goed draagvlak
voor een avondvullende thea-
terproduktie.
Dat zag de regisseuse natuur
lijk ook in en daarom is ze er
van alles bij gaan halen. Zo
wordt er ruimschoots geciteerd
uit het interview met Jan Wol
kers die een week later naar
Rottumerplaat zou vertrekken.
Arie de Mol probeert hier Wol
kers te imiteren - het is gênant
slecht. Gelukkig blijft Kees Hart
veld als interviewer redelijk in
getogen, anders was het echt
derderangs geworden.
Ook het verblijf van de radio-
ploeg in de studio komt uitge
breid aan bod. Zelfs het schillen
van een appeltje door Gé
Gouwswaard krijgt onverklaar
baar veel aandacht.
Een uniek radio-evenement
herhalen op toneel is tot mis
lukken gedoemd. Helaas gaat
dat op voor Protest uit de zand
bak, en niet eens zo klein
beetje, maar faliekant.
voorwerp van nationale
betekenis. Het staat heel hoog
op de
waarderingsladder.
Niet vanwege de
esthetische waarde,
maar meer omdat in
metaal een
dramatische periode
van de Leidse
geschiedenis is
weergegeven.
22-Jarige Venezolaanse pianist Sergio Tiempo in Stadsgehoorzaal
Hij heeft in de bekendste con
certgebouwen ter wereld ge
staan. Of het nu het Conserva
tory Verdi di Milani, het Ken
nedy Center in Washington of
het Amsterdamse concertge
bouw is, het is allemaal bekend
terrein voor de 22-jarige Vene
zolaanse pianist Sergio Tiempo.
In de Leidse Stadsgehoorzaal
begint aanstaande maandag
zijn zesdaagse toernee door Ne
derland. Samen met het Phil-
harmonisch Staatsorkest van de
Oekraïne en de Amerikaanse di
rigent Stewart Robertson trekt
hij door het land. Op het pro
gramma staan het pianoconcert
nr. 1 van Tsjaikovsky en de 9de
symfonie van Sjostakovitsj.
„Ik reis eigenlijk niet eens zo
gek veel. Zeker niet als ik het
vergelijk met andere musici",
vertelt Sergio Tiempo. „Sommi
gen reizen echt van hot naar
her. Eigenlijk is dat nodig om
goed te blijven. Heel vaak er
gens optreden betekent toch
een goede oefening. Aan de an
dere kant is het wel een opoffe
ring om zo vaak onderweg te
zijn."
Twee jaar was hij pas toen
zijn moeder hem achter de pia
no zette. Op zijn derde gaf hij
zijn eerste openbare concert en
toen hij vier was, maakte hij zijn
televisiedebuut. Nu, op 22-jari-
ge leeftijd, is de Venezolaan uit
gegroeid tot een een echt feno
meen. „Alhoewel", klinkt het
bescheiden uit de mond van
Tiempo, „beroemd zijn met
klassieke muziek is heel moei
lijk. Het is anders dan met pop
muziek. Je hebt te maken met
een klein circuit en een klein
publiek."
Toch zullen we Tiempo niet
zo snel op de bres zien springen
om klassieke muziek te 'promo
ten'. „Die ambitie heb ik niet",
aldus Tiempo. „Ik heb een
enorme bewondering voor ie
mand als Nigel Kennedy die
klassieke muziek toegankelijk
weet te maken. Zoals hij op
niet-traditïonele manier jonge
ren dichterbij klassieke muziek
brengt, daar heb ik respect voor.
Ik ga dat niet doen, maar alle
vorm van 'reclame' is welkom."
Paplepel
Op vroege leeftijd met klassieke
muziek beginnen, is volgens
Tiempo absoluut noodzakelijk
om 'goed te worden'. „Het is ei
genlijk net als leren spreken.
Dat lukt ook niet meer goed als
je twintig bent." De muziek is
Tiempo rtiet de paplepel inge
goten. Zijn moeder is lerares,
zijn vader speelt graag jazz en
zijn grootouders hadden ook
meer dan normale belangstel
ling voor muziek. „Het was bij
na onvermijdelijk om niet in de
muziekwereld terecht te ko
men", lacht Tiempo. Er klinkt
echter geen spoortje van spijt of
twijfel door zijn in stem. „Musi
ceren is gewoon leuk om te
doen. Vooral met mijn zusje,
Karin Lechner." Samen gaven
ze eerder dit jaar een aantal
succesvolle recitals in de Inter
nationale Piano Serie in het
Concertgebouw in Amsterdam.
Muziek betekent verschillende
dingen voor de Venezolaan.
„Als Ik het in een paar woorden
moet omschrijven, zie ik mu
ziek als de bron van menselijke
emoties."
Het concert van Sergio Tiem
po, met het Philharmonisch
Staatsorkest van de Oekraïne,
in de Leidse Stadsgehoorzaal
begint om 20.15 uur. De kaar
ten, a 25 gulden, zijn verkrijg
baar bij K&O, Oude Vest 45 in
Sergio Tiempo was twee jaar toen zijn moeder hem achter de piano zette. Op zijn derde gaf hij zijn eerste
openbare concert en toen hij vier was, maakte hij zijn televisiedebuut. foto pr
MUZIEK
RECENSIE HANS KEUZERS
Concert: New Fads: Andy Spearpoint -
zang, Justin Crawford - bas, Dolan
Newison - gitaar, Icarus Wilson Wright -
percussie, Perry Sanders - drums. Gezien
23/11, LVC, Leiden
Het was het koosnaampje van
de fans en de dj's kregen New
Fast Automatic Daffodills zo
verduveld lastig uit hun mond.
Het was dus niet moeilijk om de
groep om te dopen tot New
Fads. Eind jaren tachtig werd de
band uit Manchester ingedeeld
bij de Manchesterhype. Het is
meer dan toevallig dat de be
langrijkste exponent van deze
stroming - The Stone Roses - na
een langdurig oponthoud van
AMSTERDAM GPD
De Stichting AKO Literatuur
Prijs heeft uitgeverij De Bezige
Bij laten weten dat auteur Nico-
laas Matsier geen vergoeding
van 50.000 gulden krijgt. De uit
geverij neemt geen juridische
stappen tegen deze afwijzing
omdat anders ten onrechte de
mening kan ontstaan dat het
Matsier om het geld gaat.
Na de roerige uitreiking van
de AKO Prijs '94 tijdens een uit
zending van Sonja Barend vroeg
Voster de AKO om een bedrag
van 50.000 gulden als genocg-
drie jaar juist deze week hun
nieuwe single lanceerden juist
tegelijkertijd met het eerste op
treden van de New Fads in Ne
derland.
De band leunde gisteren in
het LVC met zijn dance-ritmes,
vooral bij het oudje 'Stock
holm', ijle zang en lang aange
houden tonen nog aardig dicht
tegen de Manchestersound aan,
al ontkent de band dat overi
gens in alle toonaarden, maar
voegt daar een tweetal dimen
sies aan toe. Gitarist Dolan
Newison geeft als eerste zijn rit
mische akkoorden een onge
kende felheid mee en daarnaast
geeft Icarus Wilson Wright met
zijn percussie,of incidenteel
doening. Durlacher en Matsier
behaalden tijdens de uitzending
op 22 oktober evenveel punten
zodat het er even op leek dat ze
de prijs van een ton zouden de
len. Barend maakte echter op
de valreep bekend dat er maar
één winnaar kon zijn.
Dat werd G.L. Durlacher om
dat hij meer hoge scores had
behaald. De Bezige Bij meent
dat de Stichting AKO met de af
wijzing zonder nadere argu
menten opnieuw demonstreert
niet begrepen te hebben op
weflee manier zij niet juist heeft
gehandeld.
handgeklap in 'Beatlemania',
net de broodnodige variatie op
de dance-achtergrond. De Fads
brengen met 'These Foolish
things' en de single 'Life is an
accident' ook wat pure melodi
euze popsongs in stelling.
Met het derde album 'Love it
all' houdt de band zich met
sterke songs aardig in de race.
Live zet de goed ingespeelde
band de songs ietsje heavier
neer. De Manchestersound mag
dan al lang verleden tijd zijn, de
New Fads zijn nog lang niet
versleten.
GEEN KAARTJE VOOR YOUP?
Het cabaret van de toekomst:
MAARTEN VAN ROOZENDAAL
Winnaar Amsterdams
Kleinkunstfestival '94
mengt cabaret met blues
'Hij is meeslepend, droevig en
komisch tegelijk'
(Nieuws van de Dag)
zaterdag 26 november, 20.30 uur
KAPELZAAL K&O
tel. 071-131943/141141
