Bezuinigingen funest
voor Russische leger
■C t'ilU'M
H Buitenland
DE NIEÜWE
WEGWIJZER VflN
DE ANWB.
Franse jakkeraar slechter af
Italiaanse premier wil overleg
bonden na nederlaag in Kamer
Boegdeur Estonia
Europese Unie telt
2,5 miljoen daklozen
Nepal op de drempel van
communistische monarchie
Potvissen op Belgische stranden
Gazastrook glijdt snel af naar anarchie
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1994
5
Deze week o.a. in de vernieuwde Kampioen: e Kerstgroeten uit
Oostenrijk; nergens is de kerstgedachte zo levend als daar a
De onbekende Mondriaan; een expositie van zijn "gewone",
typisch Hollandse landschapschilderijen e Motorrijtuigenbelasting;
een meevallertje voor bezitters van caravan, motor en oude
auto a Wintersport; wie past er op de kinderen a Voordelig naar
het Wereldkerstcircus a Vrijheid op wielen; op een voordeliger
manier genieten van een camper a Om te bewaren: "Nederland
natuurijs paradijs; de mooiste toertochten in ean overzicht a en
de speciale "Wegwijzer Jubileumpuzzel" met fantastische prijzan.
De nieuwe Kampioen.
Deze week bij u op de mat.
ie
Helsinki Bergingsploegen hebben gisteren, na dagen uitstel vanwege
het ongunstige weer, de boegdeur van de gezonken veerboot Estonia
geborgen. Gehoopt wordt dat de afgebroken boegdeur meer informatie
kan geven over de oorzaak van de ramp in de Oostzee, die op 28 sep
tember aan meer dan 900 opvarenden het leven kostte.
FOTO REUTER JAAKKO AVIKAINEN
Frankrijk gaat nog harder optre
den tegen snelheidsmaniakken.
Het parlement besloot gisteren
de maximale boete op snel
heidsovertredingen te verhogen
van 5.000 franc tot 7.500 franc
(bijna 2.500 gulden). Bovendien
raken overtreders zes punten
van hun rijbewijs kwijt. Bij het
verlies van twaalf punten wordt
het rijbewijs ingetrokken.
De maximale boete wordt on
der meer opgelegd aan automo
bilisten die op autosnelwegen
harder rijden dan 190 kilometer
per uur. De maximumsnelheid
bedraagt 130 kilometer per uur.
Binnen de bebouwde kom is
een snelheid van 90 kilometer
per uur goed voor een maxima
le boete.
Het Franse wegennet heeft
een van de hoogste dodentallen
van Europa. Gemiddeld over
lijdt iedere 62 minuten iemand
op de Franse wegen en raakt ie
dere twee minuten iemand ge
wond.
De Russische defensieminister Pavel Gratsjov heeft giste
ren met veel dramatiek het parlement opgeroepen meer
geld voor de strijdkrachten beschikbaar te stellen. Vol
gens Gratsjov is door de bezuinigingen nog maar veertig
procent van het militaire materieel gevechtsklaar. Rij on
gewijzigd beleid valt dat tegen de eeuwwisseling tot tien
procent terug.
moskou» hans geleijnse
correspondent
Gratsjov moest voor de Doemt
verschijnen om zich te verant
woorden voor de verslechteren
de paraatheid van de strijd
krachten en talloze beschuldi
gingen van corruptie. De defen
beriep
cht, op t
Volgens Gratsjov heeft defen
sie van Financiën nog maar de
helft van het voor dit jaar vast
gestelde begrotingsbedrag van
38 biljoen roebel (ongeveer 23
miljard gulden) uitgekeerd ge
kregen. Daardoor konden de sa
larissen niét worden uitbetaald
en vyerden onderhoudswerk
zaamheden gestaakt.
Volgens Cïratsjov keren jonge
officieren het leger en masse de
rug toe. Alleen dit jaar al zouden
2.600 beroepsmilitairen het uni
form aan de wilgen hebben ge
hangen. De bewindsman be
klaagde zich er ook over er nau
welijks mogelijkheden zijn de
militairen goed te trainen.
Vliegtuigen moeten aan de
grond blijven, schepen in de ha
vens, aldus Gratsjov.
Niettemin hield hij vol dat de
strijdkrachten nog steeds hun
taak kunnen vervullen. Aan het
slot van zijn betoog riep hij pa
thetisch dat het leger voorop
de strijd ter bescherming
rome eelco v
correspondent
De rust is gisteren weergekeerd
in het Italiaanse parlement. De
harde opstelling van de vakbon
den tegen de bezuinigingsplan
nen heeft er voor gezorgd dat
premier Berlusconi de onder
handelingen met de bonden en
een deel van de oppositie wil
heropenen.
Berlusconi verruilde zijn ob
stinate houding van eerder deze
week voor een meegaande hou
ding, nadat de regering een af
getekende nederlaag had gele
den in de Kamer van Afgevaar
digden. De Kamer nam drie
amendementen aan op de om
streden hervorming van het
stelsel van de staalspei
De wijzigingen, die onder
het behoud van koopkracht ga
ingediend
laliliepart-
randeren. wa
door Berluscor
ner lj>ga Nord.
De bonden en de oppositie
noemen het aannemen van de
amendementen 'een eerste stap
in de goede richting'. De behan
deling van de begroting en de
bezuinigingsmaatregelen raakte
gisteren door het veranderde
klimaat in een stroomversnel
ling en verwacht wordt dat de
Kamer van Afgevaardigden van
daag haar goedkeuring geeft.
Van een oplossing van het
politieke conflict dat deze week
ontstond door met name de
houding van Lega Nord, is ech
ter nog geen sprake. Berlusconi
heeft gekozen voor een milde
houding, omdat de regering in
de Senaat, die zich vanaf maan
dag buigt over de begroting,
niet kan rekenen op een meer
derheid.
Lega Nord blijft een onzekere
factor. Partijleider Hossi behaal
de een persoonlijk succes door
de kant van de bonden en de
oppositie te kiezen. Hij zegt zo
te handelen om te voorkomen
dal lu i sot tale i onflkt esca
leert, tnaar lijkt vooral bezig te
zijn met het vormen van een al
ternatieve regeringscoalitie.
Bossi sloot deze week een over
eenkomst met secretaris But-
tiglione van de oppositionele
christendemocratische PPI.
Daarin wordt gesproken over
een mogelijke samenwerking.
Elf klimmers in Himalaya omgekomen
kathmandu Elf leden van een Duitse expeditie zijn afgelopen
zondag in de Himalaya verrast door een lawine en omgekomen.
Dat hebben reddingswerkers gisteren vastgesteld. De groep on
dernam een poging de 6.091 meter hoge top van de berg Pisang
te beklimmen. De bevroren lichamen van de expeditieleden
negen Duitsers, een Zwitser en hun Nepalese gids werden
gisteren gevpnden.
VS-sancties tegen Zwitserse bedrijven
bern» De Amerikaanse regering heeft sancties ingesteld tegen
twee Zwitserse bedrijven omdat die in strijd met Amerikaanse
regels goederen aan Libië hebben verkocht. Dat maakte het
Zwitserse ministerie van handel gisteren bekend. De goederen
zouden zijn gebruikt voor het maken van chemische wapens. De
sancties, die een jaar zullen duren, maken het de bedrijven on
mogelijk om handel te drijven met de Amerikaanse overheid en
om goederen naar de VS te exporteren.
linond Dood pinguïnkuikens een raadsel
en e port stanley De dood van zo'n 20.000 kuikens in een kolonie
koningspinguïns op het eiland South Georgia (1300 kilometer
jedri ten zuiden van de Falkland-eilanden) is een raadsel voor des-
w stU|, kundigen. Sommigen wijten de sterfte aan ondervoeding, ande-
Dleiste ren zeggen dat de jongen zijn verstikt als gevolg van ongewoon
en zware sneeuwval.
Bloempot maakt einde aan bankroof
athene Door met een bloempot de met een pistool zwaaiende
overvaller op het hoofd te slaan, heeft een klant gisteren in de
Griekse hoofdstad Athene een einde gemaakt aan een bankroof.
De 40-jarige overvaller ging tegen de vlakte, waarna de gealar
meerde politie hem in de boeien kon slaan.
Fins parlement voor toetreding EU
helsinki Het Finse parlement heeft zich gisteren met 152 tegen
45 stemmen uitgesproken voor toetreding tot de Europese Unie.
De Finnen stemden op 16 oktober met 56,9 tegen 43,1 procent
voor de Unie. Premier Aho toonde zich opgelucht over het resul
taat. Leden van zijn Centrumpartij, die tegen aansluiting bij de
EU waren, hadden de stemming enkele weken uitgesteld om het
Zweedse referendum over de EU af te wachten. Na het Zweedse
'ja' gaven zij hun verzet op.
Handelstekort VS toegenomen
Washington Het tekort op de Amerikaanse handelsbalans is
toegenomen van 9,7 miljard dollar in augustus tot 10,1 miljard
dollar in september. Dat maakte het Amerikaanse ministerie van
handel gisteren bekend. De stijging kwam als een verrassing.
Hoewel het tekort is toegenomen, sloot de dollar de handel op
de Europese wisselmarkten af met een hogere koers.
Griekenland zit Macedonië dwars
'Bewijzen voor
fraude in EU
zijn er niet'
De Europese Hekenkamer
heeft 'een loopje geno
men met tie waarheid' bij
zijn beschuldigingen over
diefstal en verspilling van
gemeenschapsgelden. Dat
verklaarde secretaris ge
nenal i> WUUamaon, de
hoogste ambtenaar vtan de
Europese Commissie, gis
teren naar aanleiding van
het jaarverslag over 1993
van de Hekenkamer.
De voorzitter van de Re-
leenkamer, de Nederlan
dei a. Middelhock. noem
de dinsdag in het Euro
pees Parlement de fraude
in de Unie 'onaanvaard
baar groot'. I lij verweet de
lidstaten laksheid bij het
controleren van de uiinn
ven uil de gemeenscha)»
kas, De Europese Com
missie kreeg ervan langs
Wegens slecht beheer.
Met hun rapport heb
ben tie controleurs hun
collega's in Brussel dulde
lijk geïrriteerd. Bewijzen
dat tie fraude met Europe
■e gemeenat hapagelden
op grote schaal gebeurt,
zijn er niet, aldus Willi
amson. Hij wees erop dat
in het jaarverslag zelf
slechts één geval van frau
de werd genoemd. Ook
over gevallen van verspil
ling geeft de Hekenkamer
onvolledige informatie, al
dus Williamson.
Do topambtenaai be
streed de beeldvorming
van een verspillende,
steeds meer geld uitge
vende Europese Unie Hij
gaf wel toe dat het finan
cfeal management betei
kan, maar het grootste
deel van deze taak ligt bij
de lidstaten. Om dat werk
zelf te doen, moet de
Commissie 4.000 man ex
u.i hebben, aldus Willi
Parijs en Londen
richten samen
commando op
Frankrijk en Groot-Brittannië
hebben gisteren op een een
daagse top in Chart res de op
richting aangekondigd van een
gezamenlijk luchtmacht-com
mando. I let commando, dal
zijn hoofdkwartier krijgt op een
RAF basis ten westen van I on
den, moet in actie komen bip
vredeshandhavende en huma
nitaire taken. De groep zal in
het begin bestaan uit tien offi
eieren. De eerste commandant
Ook werd de oprichting van
een werkgroep aangekondigd
die eventuele Britse deelname
moet bestuderen aan de bouw
van een groot Europees militair
transportvliegtuig (Fl A). Dat is
een project waarin Frankrijk al
samenwerkt met Duitsland, Ita
lië, Spanje en Portugal.
I)c lup wiis ren r.m v
een Frans-Britse samenwerking
van de grond te krijgen binnen
de Europese Unie en vooral bij
het Franse streven naar een ge
zamenlijke Europese defensie
politiek. Tot dusver was in dit
opzicht vooral sprake van een
'as Parijs-Bonn'. Franse functio
narissen zeiden na afloop dat
Duiden meer open staat voor
de pogingen om lot een gecoör
dineerde Europese aanpak te
komen, omdat de 'speciale rela-
de Britten met de VS
Betogers Dili
slaags met politie
en omstanders
diliRtr-AP
Enkele honderden Oosttimore
se demonstranten zijn gisteren
in de hoofdstad Dili slaags ge
raakt met omstanders en met
de Indonesische oproerpolitie.
Zo'n vijfhonderd demonstran
ten verzamelden zich bij de ka
thedraal van Dili en droegen
spandoeken met de tekst 'Lang
LeveOósl Hmor*.
De rellen braken uit toen jon
ge demonstranten met knup
pels insloegen op twee mannen
die zij ervan verdachten spion
nen van de regering te zijn. Bui
tenlandse journalisten die tus
senbeide kwamen, liepen ook
enkele rake klappen óp. Het is
niet bekend hoeveel gewonden
<r /i|n gewBen.
De Indonesische politie heeft
buitenlandse journalisten giste
ren gewaarschuwd de onrust in
Oost-Timor niet verder aan te-
wakkeren. „We hebben regels,
dwing ons niet om deze te ge
bruiken", zo dreigde politiechef
Andreas. I lij doelde daarmee op
uitzetting.
De 29 Oosttimorezen, die
sinds vorige week op het terrein
van de Amerikaanse ambassade
verblijven, hebben een aanbod
van Portugal afgeslagen om hun
politiek asiel te verlenen. Een
woordvoerder verklaarde dat de
actie is bedoeld is om de ver
zetsstrijder Gustnao vrij te krij
gen en niet om het land uit te
komen.
Defensieminister eist meer geld voor strijdkrachten
van Russische belangen. Maar
Gratsjov beklemtoonde dat dit
niet het geval is als de Docma
instemt met verdere bezuini-
gingen. I lij wil voor volgend jaar
minstens 115 biljoen roebel toe
gewezen krijgen, maar in de
nieuwe begroting is voor defen
sie 'slechts' 15 biljoen uitgetrok
ken.
Gratsjov roerde het veelbe
sproken thema van massale
corruptie in de legertop niet
aan. Vermoedelijk voelde hij
zich gesterkt door het besluit
de vele kritiek op defensie niet
om te zetten in de eis tot ont
slag van de minister.
Boedapest Griekenland heeft gisteren de toelating van buurland
Macedonië tot de CVSE (Conferentie over Veiligheid en Samen
werking in Europa) geblokkeerd. Athene gebruikte daarvoor zijn
vetorecht. De Grieken eisen van Macedonië dat het land zijn
Grondwet en zijn vlag verandert om aan te tonen dat het geen
aanspraak maakt op Grieks grondgebied.
parus afp sen zonder eigen woonstek.
Landen als Ierland, Portugal
Spanje en Griekenland scoren
één dakloze per duizend bur
gers. Daarbij tekent de federatie
wel aan dat 'de zuidelijke lan
den minder nauwgezet het aan
tal daklozen registreren'.
De rechten van de Europese
daklozen verschillen per land.
Fransen en Britten hebben
'recht op een woning'. In vijf
andere landen, waaronder Ne
derland, assisteert de regering
daklozen bij het vinden van een
woning, waar zij volgens het
rapport van de federatie 'indi
rect recht op hebben'. In de
overige landen moeten de dak
lozen het zonder overheidshulp
stellen.
Zeker 2,5 miljoen
de Europese Unie zijn dakloos.
Zij leven op straat of slapen in
een bed van de een of andere
liefdadigheidsinstelling. De Fe
deratie van met Daklozen Wer
kende Europees Nationalè Or
ganisaties (Feantsa) heeft deze
cijfers op een rij gezet. De Fran
se federatie werkt in opdracht
van het Europees Parlement.
De meeste daklozen leven in
Duitsland, Groot-Brittannië en
Frankrijk. Absoluut zowel als re
latief scoren deze landen met
gemiddeld acht daklozen op de
duizend inwoners het hoogst. In
België, Italië en Nederland le
ven twee van de duizend men-
Nepal schrijft volgende week
geschiedenis. Koning Birendra
zal dan een communistische
premier beëdigen. Daarmee
wordt Nepal 's werelds enige
communistische monarchie.
Nog niet alle stemmen die op
15 november zijn uitgebracht
zijn geteld, maar de voorlopige
uitslagen wijzen erop dat de
communisten genoeg zetels
binnenhalen om de nieuwe re
gering te kunnen vormen. In
155 van de 205 kiesdistricten
waren de stemmen gisteren ge
teld, en de Verenigde Marxis
ten-Leninisten (UML) hebben
in 75 kiesdistricten gewonnen.
Dat is goed voor even zoveel ze
tels in het parlement, het Pra-
tinidhi Sabha.
Nepal, dat nooit is gekoloni
seerd, heeft in vroegere eeuwen
onder feodale heerschappij ge
staan. Het land in de Himalaya
bleef afgesloten van de buiten
wereld. Pas in de jaren vijftig
gingen de grenzen schoorvoe
tend open voor contacten met
de buurlanden India en China.
De eerste ervaring met de
parlementaire democratie was
een kort leven beschoren. Ko
ning Mahendra, de vader van
de huidige monarch, ontbond
in 1960 het parlement, verbood
alle politieke partijen en gooide
de gekozen leiders in de gevan
genis.
Dertig jaar later kwam er een
einde aan deze absolute monar
chie toen een volksopstand ko
ning Birendra ertoe dwong de
politieke partijen te legaliseren
en vrije verkiezingen te houden.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De ontwikkelingen in de Gazastrook vol
trekken zich volgens een even triest als
voorspelbaar scenario. De combinatie van
een slecht geconstrueerde overeenkomst
tussen Israël en de PLO, onoverbrugbare te
genstellingen binnen de Palestijnse ge
meenschap. zwak leiderschap en westerse
apathie moet op den duur wel leiden tot
anarchie. Door het ontbreken van een sterk
centraal gezag valt de samenleving uiteen
in elkaar bestrijdende belangengroepen.
Toen Israël het bestuur in Gaza en Jeri
cho overdroeg aan de PLO wist het dat de
problemen om de hoek lagen. De akkoor
den van t)slo en Cairo vonden geen genade
in de ogen van veel Palestijnen. Het was
niet eens de hele PLO waarmee premier Ra
bin de principe-overeenkomst sloot, maar
in feite alleen Arafats Fatah-beweging en
een paar splintergroepjes. En ook binnen
Fatah bestaat nog altijd een sterke opposi
tie.
Na iedere aanslag door een islamitische
groepering roepen de Israëli's Arafat op
vooral hard op te treden tegen Harnas en de
Islamitische Jihad (Heilige Oorlog). Als hij
dat nalaat, zo wordt gezegd, dan zal het vre
desproces aanzienlijke vertraging ondervin-
wel even duren voor Arafat zijn gezag kan
uitbreiden tot de Westelijke Jordaanoever.
Arafats tegenstanders hebben hem steeds
gewaarschuwd dat 'Gaza en Jericho eerst' in
feite 'Gaza en Jericho en niet verder' bete
kent. De Israëli's, zo redeneerden ze, zullen
er alles aan doen om de Westelijke Jordaan
oever met de vele nederzettingen te behou
den. Dat Arafat akkoord is gegaan met een
regeling waarbij Israël zijn nederzettingen
in de Gazastrook mocht behouden, heeft
zijn positie evenmin goed gedaan.
Als de PLO-voorzitter niet snel het be
stuur op de Westelijke Jordaanoever kan
overnemen, en hij dus een soort burge
meester van Gaza blijft, loopt zijn toch al
wankele positie acuut gevaar. De Israëlische
generaal Rothschildt. die nauw betrokken is
bij de onderhandelingen met de Palestij
nen. zei deze week dat Hamas in snel tem
po bezig is de sociale en medische diensten
van de Gazastrook over te nemen.
Naarmate Arafats regering aan gezag in
boet en ontwikkelingen als die van giste
ren dragen daar aanzienlijk toe bij stijgt
de ster van de radicale islamieten. Uit dui
zenden kelen klonken gisteren leuzen als
'Dit is erger dan wat de joden ons hebben
aangedaan' en 'Arafat collaborateur'.
In de komende dagen zal voor de zoveel
ste keer duidelijk worden in welke vicieuze
zich bevindt. Arafat, zal willen proberen
minstens een soort wapenstilstand te berei
ken met Harnas. Hij zal daarbij aanvoeren
dat de Palestijnen niet moeten toegeven
aan 'Israëls wens voor een burgeroorlog'.
Als Harnas akkoord gaat met een wapen
stilstand dan zal het in ruil daarvoor op zijn
minst de vrijlating verlangen van islami
tische gedetineerden. Laat staan dal Arafat
in die omstandigheid nog nieuwe arresta
ties onder de radicalen zal kunnen verrich
ten. Israël zal zich daarover luidruchtig ver
ontwaardigd tonen en het tempo van de
onderhandelingen verder vertragen. Het
paaien van Harnas zal Arafat dus uiteinde
lijk zijn positie kosten.
Maar ook de andere weg hard optre
den tegen de islamitische extremisten
houdt yoor Arafat grote risico's in. De isla
mitische groepen in de Gazastrook beschik
ken over een uitgebreide wapenvoorraad en
naarmate de Palestijnse politie meer acti
visten doodschiet of arresteert groeit de
kans dat die arsenalen tegen het Palestijnse
gezag zullen worden gebruikt. De Israëli
sche regering zal voor een moeilijke beslis
sing staan als de zaak volledig uit de hand
loopt, of als de macht in de Gazastrook zal
worden overgenomen door radicale isla-
macht kwijt en zo werd Nepal
in 1990 een constitutionele mo
narchie.
De Congrespartij was de grote
winnaar van de verkiezingen
van 1991. De regering kwam in
juli echter ten val door een
scheuring binnen de Congres
partij. Daarom waren de tus
sentijdse verkiezingen van afge
lopen dinsdag noodzakelijk.
brussel» Aan de Belgische kust zijn gisternacht vier dode potvissen
aangespoeld. Drie ervan zijn gevonden tussen Koksijde en Oostduin-
kerke, de vierde is aangetroffen bij Nieuwpoort. De drie bij Koksijde zijn
oude mannetjes met een lengte van ongeveer veertien meter en een ge
wicht van tussen de vijftig en zestig ton. De potvis bij Nieuwpoort be
vindt zich nog voor de kust. De brandweer probeert het dier op het dro
ge te slepen. Het gemeentebestuur van Koksijde wil de dieren zo lang
mogelijk op het strand laten liggen als toeristische attractie.
FOTO REUTER PETER MAENHOUDT
