Verlies werk in onderwijs
Deskundigen beoordelen
ongewenste overname
Binnenland
Protest Papoea's
Ministerie ondervraagt 800.000 reizigers
Sint oefent dichten
Meer 'blauw' op straat
Arts schrijft zwangere
vrouw gewoon de pil voor
WAARDEVOLLE KUNST BIJ VAN TIL
van tiMffiSJHUi
z:
Solidariteit heeft in gezondheidszorg eerste slag verloren
ZATERDAG 19 NOVEMBER 1994
I CP'86 niet welkom in Zoetermeer
zoetermeer Burgemeester Van Leeuwen van Zoetermeer heeft
het voor vandaag geplande congres van CP'86 verboden. Het
verbod volgt op een advies van de politie Haaglanden. Die voor
ziet 'heftige reacties in de vorm van tegendemonstraties' van op
posanten van de ultra-rechtse partij.
Wettelijke rente schulden weer 9 procent
pen haag De rente die over bedragen die schuldenaren van de
rechter aan hun eisers moeten betalen, gaat per 1 janauri 1995
omhoog van 8 naar 9 procent. Dat heeft het kabinet gisteren be
sloten. Op 1 januari van dit jaar werd de zogeheten wettelijke
rente nog verlaagd van 9 naar 8 procent.
Agent aangehouden voor valsemunterij
amsterdam De Amsterdamse politie heeft deze week een 29-ja-
rige politieman aangehouden op verdenking van valsemunterij
en omkoping. Behalve de agent werden een ex-politieman, een
restauranthouder en twee vrouwen gearresteerd, alle vier even
eens op verdenking van valsemunterij. In de woningen van de
verdachten werd een aantal 'gewassen' dollarbiljetten gevonden.
Door het 'wassen' is het mogelijk de biljetten met een hogere
waarde te bedrukken. Ook werden wapens en munitie gevon
den.
Ecuadoraanse prostituees uitgezet
schiphol» Op Schiphol zijn gistermiddag vijftig Ecuadoranen,
die afgelopen maandag tijdens een met veel publiciteit omgeven
actie in Amsterdam werden opgepakt, op het vliegtuig gezet. Het
gaat voor een groot deel om transseksuelen of deels omgebouw
de mannen, die in Amsterdam in de prostitutie zaten. Er zijn
ook veertig Dominicanen met het toestel vertrokken, die naar
hun land worden vervoerd.
'Nee' tegen winkeltijden afgezwakt
den haag Het Vakcentrum Levensmiddelen, de werkgeversor
ganisatie van de zelfstandige supermarkten, laat het keiharde
'nee' tegen verruiming van de openingstijden van winkels los.
Dit blijkt uit een brief aan de leden. Daarin staat dat het Vakcen
trum wil dat ze zich in januari opnieuw uitspreken, aan de hand
van de voorstellen tot wijziging van de wet van minister Wijers
van economische zaken. Een grote meerderheid van de leden
stemde in juni van dit jaar nog tegen ruimere openingstijden.
Kleinmetaal: 1,75 procent meer loon
den haag De Industrie1 en Voedingsbond CNV eist
werkgevers in de metaalnijverheid (300.000 werknemers)
1995 een loonsverhoging van 1,75 procent. Dat blijkt
de
CAO-voorstellen die de bond gisteren heeft gepubliceerd. Ge
combineerd met de door het kabinet aangekondigde lastenver
laging en de verwachte verlaging van de WAO-premie komt de
looneis van de CNV-bond neer op handhaving van de koop
kracht in 1995.
Aantal WAO'ers blijft dalen
den haag Het aantal mensen met een uitkering wegens ar
beidsongeschiktheid is opnieuw flink gedaald. Uit de cijfers van
de Sociale Verzekeringsraad blijkt dat het aantal AAW'ers en
WAO'ers bijna onder de 900.000 is gezakt. Het ligt inmiddels on
der het cijfer van 1992. De telling voor de maand september
stokte op 902.600. Dat betekende een daling met 3000 uitke
ringsgerechtigden vergeleken met de maand ervoor. De afname
heeft alles te maken met de nieuwe criteria waarop arbeidsonge-
Schiktén worden beoordeeld dan wel opnieuw gekeurd.
Compromis beurs, VEUO en ministeries
.jan peter versteece
Een college van onafhankelijke
deskundigen moet in» de toe
komst bepalen of het 'wenselijk'
is dat een meerderheidsaan
deelhouder zeggenschap krijgt
over het beleid van een bedrijf.
De Amsterdamse Effectenbeurs,
de Vereniging van Effecten Uit
gevende Ondernemingen
(VEUO) en drie ministeries heb
ben deze week dit compromis
bereikt, aldus beursvoorzitter
drs. B.F. van Ittersum gisteren
in Amsterdam tijdens de 16e
Dag van het Aandeel.
De ministers van financiën en
economische zaken zijn in prin
cipe voorstander van dit soort
zelfregulering. Vanuit de poli
tiek zal echter vastgehouden
worden aan de eis dat zowel de
overvaller als het belaagde be
drijf zich uiteindelijk tot de
rechter moet kunnen wenden
om de beslissing van de com
missie te toetsen.
Deze afspraak is een uitvloei
sel van de recentelijk opgelaai
de discussie in de effectenwe
reld rond beschermingscon
structies, waarmee bedrijven
een ongewenste overname kun
nen tegenhouden. In de zoge
noemde bijlage X van het fond
senreglement, nog maar kort
geleden ingevoerd als tijdelijk
compromis tot april volgend
jaar. staat dat bedrijven ten
hoogste twee beschermings-
Heti
t dui-
Universiteiten en hogescholen hebben gelijk met waarschuwing
De voorgenomen bezuiniging van 500 miljoen gulden op
universiteiten en hogescholen leidt volgens ambtenaren
van het ministerie van onderwijs tot het verlies van 3.750
tot 5.000 volledige arbeidsplaatsen. Dat kost aan extra
wachtgelden voor ontslagen personeel jaarlijks 260 tot
350 miljoen gulden.
den haag anpleden van de werkgroep in twee
maanden tijd op geen enkel on
derdeel overeenstemming heb
ben bereikt over mogelijke be
zuinigingen in het hoger onder
wijs. De ambtenaren van On
derwijs hebben de bezuini
gingsvoorstellen van Financiën
steeds van de hand gewezen.
Het gaat om bezuinigingen
die niet te maken hebben met
de voorgenomen wijziging van
het stelsel van hoger onderwijs.
Die stelselwijziging levert na
melijk pas na deze kabinetspe
riode wat op, terwijl in het re
geerakkoord toch een bezuini-
De ambtenaren
Ritzen (onderwijs) bevestigen
daarmee de waarschuwing van
de universiteiten en hogescho
len dat de voorgenomen bezui
niging tot massa-ontslagen zal
leiden. De berekeningen staan
in het rapport van de werkgroep
die de haalbaarheid van bezui
nigingen op het hoger onder
wijs heeft onderzocht. Daarin
zaten vertegenwoordigers van
Financiën, Onderwijs en exter
ne deskundigen.
Uit het rapport blijkt dat de
ging van 500 miljoen in 1998 is
opgenomen.
Om die reden heeft de werk
groep vijf aspecten tegen het
licht gehouden die mogelijk op
korte termijn geld kunnen ople
veren: de ontwikkeling van het
aantal studenten, een herverde
ling van taken binnen het hoger
onderwijs, een beperking van
de organisatiekosten, terugdrin
ging van het wetenschappelijk
onderzoek en overheveling van
taken en verantwoordelijkhe
den naar de instellingen.
Het grootste verschil van me
ning bestaat over de gevolgen
van de ontwikkeling van het
aantal studenten. Financiën,
Onderwijs en de externe des
kundigen hanteren allemaal
verschillende ramingen en zijn
het oneens over de kosten per
student.
Volgens ambtenaren van On-
den haag Papoea's demonstreerden gisteren voor de Indonesische ambassade in Den Haag om hun ongeboegen kenbaar te maken over het be
leid van Djakarta in Irian Jaya. Ze vinden dat Indonesië de plaatselijke bevolking onderdukt en monddood maakt. De Papoea's willen dat de Vere
nigde Naties zich weer gaan bezighouden met het voormalige Nederlandse gebiedsdeel. foto anp marcel antonisse
constructies mogen hebben om
een vijandelijke overname te
voorkomen. De invoering van
de commissie zal waarschijnlijk
niet voor die tijd rond zijn en
daarom zal de huidige regeling
enige maanden langer van
kracht blijven.
Sommige meerderheidsaan
deelhouders vinden dit 'dicht
timmeren' van een onderne
ming veel te ver gaan. Onlangs
lekte uit dat de ministers Zalm.
Sorgdrager en Wijers van resp.
Financiën, justitie en economi
sche zaken wetgeving voorbe
reiden om meerderheidsaan
deelhouders met name onder
grote institutionele beleggers
meer invloed te geven. De
beurswereld reageerde onge
rust, zodat in allerijl gesprekken
werden aangevraagd met de be
trokken ministeries.
overigens nog i
delijk hoe het 'panel' er uit gaat
zien. Bestuursvoorzitter J. Kalff
van de ABN AMRO neigt naar
ervaren 'oude, wijze mannen'.
Voor Van Ittersum is het be
langrijker dat ze onafhankelijk
zijn. Het idee is dat ze na een
bepaalde periode gaan bekijken
of een beschermingsconstructie
nog wel 'billijk' is. Het gaat dan
vooral om gevallen waarin ie
mand zeventig of tachtig pro
cent van de aandelen in zijn be
zit heeft en niets te vertellen
heeft.
Telefoonboek
vol met fouten
utrecht gpd
telefoonboek van
PTT-Telecom dat deze week is
verspreid in de provincie
Utrecht, staat boordevol fouten
en bevat tal van slordigheden,
waardoor misverstanden kun
nen ontstaan. Tientallen bedrij
ven en particulieren staan niet
vermeld onder de rubriek waar
ze hadden willen staan of zijn
uit de telefoongids-nieuwe-stijl
verdwenen. Van verschillende
kanten wordt de PIT gedreigd
met juridische stappen.
De fouten en slordigheden
zijn aan het licht gekomen na
een groot aantal reacties op het
telefoonboek Utrecht, dat als
eerste telefoongids-nieuwe-stijl
is uitgekomen. Behalve dat na
men van bedrijven en particu
lieren spoorloos zijn verdwe
nen, staan straatnamen vaak
slechts gedeeltelijk alfabetisch
gerangschikt. Daardoor is het
vrijwel ondoenlijk snel num
mers op te zoeken.
In een reactie geeft PTT-Tele
com de gemaakte fouten en
slordigheden toe, maar zegt dat
het aantal klachten meevalt.
Om verdeelsleutel opbrengst openbaar vervoer te bepalen
den haag gpd
Reizigers in het stads- en
streekvervoer lopen deze
maand grote kans een enquê
teur tegen het lijf te lopen, die
alles wil weten over reisafstan
den, routes, opstapplaatsen en
vervoerbewijzen.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat onderzoekt landelijk
het reisgedrag in verband met
de verdeling van de opbreng
sten uit de kaartverkoop over de
vervoersbedrijven. Er zullen aan
het eind van deze maand
800.000 reizigers moeten zijn
benaderd.
In ongeveer veertig gemeen
ten worden zo n 100.000 reizi
gers aangesproken met vragen
over hun reis. Er wordt onder
meer gevraagd naar de in- en
uitstaphalte, met welke lijn
wordt gereisd en welke ver
voersbewijs er in gebruik is. Tij
dens deze ritten tellen de on
derzoekers het aantal reizigers
dat gedurende de rit in- en uit
stapt.
Tevens worden zo'n 700.000
schriftelijke enquêtes gehou
den. Reizigers krijgen de formu
lieren op een groot aantal ver
kooppunten uitgereikt bij de
aankoop van een strippenkaart
of abonnement. In februari en
maart volgend jaar volgt een
enquête onder studenten. I let is
nu nog te vroeg om naar hun
reisgedrag te informeren, om
dat de week- en weekendkaart
inge-
pas per 1 november
voerd. Het onderzoek, dat 18
miljoen gulden kost, is in han
den van NEA Transportonder-
zoeken -opleiding in Rijswijk.
De verdeling van de inkom
sten uit kaartverkoop is voor het
laatst vastgesteld in 1992. Het
ministerie bekijkt of die verde
ling met ingang van 1996 moet
worden bijgesteld. Uit de resul
taten zal een nieuwe verdeel
sleutel worden gehaald. Van be
lang is ook het aantal kilometers
dat door de reizigers is afgelegd.
Aan de hand daarvan verdeelt
de overheid het beschikbare
subsidiegeld ovt
maatschappijen.
derwijs loopt het aantal ontsla
gen in het hoger onderwijs ver
der op als de instellingen zoals
de wachtgelden. Elke wegbez.ui-
nigde arbeidsplaats leidt door
de extra aanslag op het wacht
geldbudget tot het verlies van
nog eens vier of vijf volledige
banen.
De ambtenaren van Onder
wijs zijn er bij de berekening
van het aantal ontslagen van
uitgegaan dat van de 500 mil
joen bezuinigingen zo'n 375
miljoen uit de personeelslasten
van de instellingen komt. Zo'n
80 procent van hun totale bud-
gel gaat daar namelijk aan op.
De waarschuwing in het rapport
is afkomstig van Ritzens ambte
naren, maar de berekeningen
worden niet tegengesproken
door de andere leden van de
werkgroep.
utrecht Ook Sinterklaas nam gisteren een kijkje bij de beurs van de
Hobby Computer Club in Utrecht. De Sint zocht kennelijk naar moge
lijkheden om het maken van gedichten te vergemakkelijken. De beurs,
die ook vanadag nog wordt gehouden, trok gisteren zoveel belangstel
lenden dat de politie bezoekers verzocht de auto thuis te laten. Er was
geen parkeerruimte meer. foto anp Raymond rutting
In het kader van de operatie
'meer blauw op straat' komen
er tot 1998 zo'n 2.700 extra
agenten bij. Het kabinet heeft
daar gisteren 300 miljoen gul
den voor uitgetrokken. Justitie
krijgt in dezelfde periode 165
miljoen gulden voor onder
meer de versterking van het
enkele honderder
ra cellen
Volgen
H ;r kok komen
totaal bijna 4.000 agenten
bij, omdat een eerdere bezuini
ging die 1.000 agenten hun
baan zou kosten, is geschrapt.
Van de 2700 ex
er 700 bestemd
delingenpolitic.
agenten zijn
Dokter berispt voor zorgeloos gedrag
den haag anpbraken geen sprake was en
deelde de patiënt mee dat een
zwangerschap zeer onwaar
schijnlijk was. De vrouw kreeg
een andere anticonceptiepil
voorgeschreven.
Vier weken later ging de pa
tiënt weer naar de arts omdat ze
hoofdpijn had. Over het uitblij
ven van de menstruatie werd
niet gesproken. Door een com
puterstoring kon tie arts niet bij
zijn patiëntenadministratie. Een
andere huisarts constateerde in
maart 1992 dat de vrouw al
twintig weken zwanger was.
Het Gentraal Meaisch Tucht
college oordeelt dat de huisarts
alleen tijdens het eerste consult
zorgvuldig heeft gehandeld. I let
college vindt dat de dokter in ja
nuari een zwangerschapstest
had moeten doen. De betrok
ken arts vindt dat zij niet on
zorgvuldig heeft gehandeld, on
der andere omdat de kans dat
iemand zwanger raakt terwijl zij
het type pil slikt dat de patiënt
gebruikte te verwaarlozen is.
I let Gentraal Medisch Tuchtcol
lege heeft een huisarts een be
risping opgelegd omdat zij 'al te
zorgeloos was hij een mogelijke
zwangerschap' van een paliën-
te. De vrouw had de huisarts
een paar keer bezocht omdat
haar menstruatie uitbleef terwijl
zij de pil slikte. De arts deed
geen zwangerschapstest. Een
andere huisarts constateerde la
ter dat de vrouw twintig weken
zwanger was.
De zaak speelde rond de jaar
wisseling 1991-1992. De toen
19-jarige vrouw bezocht haar
huisarts omdat ze een week
overlijd was. De doktêr weet het
uitblijven van haar menstruatie
aan langdurig pilgebruik. Een
maand stapte de vrouw weder
om naar haar huisarts. Ze was
nog steeds niet ongesteld ge
worden. Haar huisarts conclu
deerde dat er van zwanger
schapsverschijnselen als pijnlij
ke borsten, misselijkheid en
ACHTERGROND
DEN HAAG ANS BOUWMANS
Designcentrum Van Til is goed voor
12.000m? uitzonderlijk wooncomfort. De
collectie onderscheidt zich in modern
meubeldesign, exclusief klassiek en bij
zondere slaapkamerinterieurs. Op elk
gebied zijn nagenoeg alle topmerken
present. De schitterende presentatievorm
is een bron van inspiratie voor iedereen.
NU is zo'n bezoek extra interessant: bij
Van Til gaat Woonkunst tijdelijk verge
zeld van waardevolle Beeldende Kunst!
U ontvangt gratis een gesigneerde en
genummerde zeefdruk van Patty
Harpenau bij bestellingen v a. min.
f 10.000.-. Er zijn 3 verschillende
afbeeldingen naar keuze. Het geheel
gaat in een luxe lijst (128 x 98 cm).
De tandarts gaat grotendeels uit het ziekenfonds en
half Nederland schrikt zich een hoedje. Vooral de
zwakkeren in de samenleving ervaren het als een aan
slag op hun portemonnee. De vakcentrale FNV ziet
Jiet als een breuk In het Nederlandse stelsel van ge
zondheidszorg: Een flinke barst in de solidariteit tus
sen gezonden en zieken, jong en oud, grote en kleine
gezinnen, arm en rijk.
fundamentele omwenteling van verzorgingsstaat tot
'nachtwakerstaat', die eindigt met een mini-stelsel ir
gezondheidszorg.
De Nederlandse situatie vertoont op dit moment een
grote gelijkenis met een ander scenario: zorg die voor
iedereen van A tot Z toegankelijk is, met een sterke
nadruk op solidariteit. Dit scenario leidt volgens het
rapport 'Gezondheidszorg geordend' wel tot een 'bijna
onvervulbare vraag', en dus tot problemen. Daardoor
ontkomt de overheid er uiteindelijk niet aan het brede
gpakket te verkleinen, zo constateren de
DESIGNCENTRUM
medicijnen uit het pakket. En dan krijgen we obk nog
een eigen risico van 200 gulden.
Deze maatregelen komen harder aan bij mensen die
ziek, bejaard of arm zijn. Is daarmee de kem van het
Nederlandse gezondheidszorgsysteem de solidariteit
aangetast? Nee, zegt de politiek. We hebben nog
steeds een breed, toegankelijk en betaalbaar pakket
waarin datgene zit wat nodig is en dat houden we.
Organisaties van zieken en gehandicapten nemen
stelling: eigen betalingen zijn een financiële drempel, ze
belemmeren de toegankelijkheid van de zorg en tasten
de solidariteit aan. En de cynische hurger denkt: 'Kom
nou. /Ms we eenmaal deze weg opgaan, waar is dan het
einde?' De solidariteit heeft de eerste slag verloren.
Op alle fronten wordt er geknaagd aan de wortels van
de Nederlandse verzorgingsstaat. Als de
studiefinanciering en de sociale verzekeringen zijn
teruggebracht tot bodemvoorzieningen, komt dan de
gezondheidszorg aan de beurt? 1 let ligt niet voor de
nand, gezien de waarde die Nederlanders hechten aan
een gelijke gezondheidszorg voor iedereen. Maar een
groepje deskundigen dat zich heeft gebogen over de
toekomst van de Nederlandse gezondheidszorg schetst
het wel als een van de vier mogelijke scenario's. Een
ïken
De verwijdering van de tandartskosten uit de verplichte De tandarts gaat grotendeels uit het ziekenfonds en fundamentele omwenteling van verzorgingssta;
verzekering is echter pas de eerste grote stap in de half Nederland schrikt zich een hoedje. Vooral de 'nachtwakerstaat', die eindigt met een mini stelsel in de
versobering van het stelsel. De kosten in de zorgsector
rijzen de pan uit door de vergrijzing, de toename van
het aantal langdurig zieken en door de opmars van
nieuwe technologieën. Er moet wat gebeuren, zegt
minister Borst (volksgezondheid, welzijn en sport) in
haar begroting. Anders kan de overheid niet garanderen
dat goede zorg voor iedereen bereikbaar blijft en ook
alle Nederlanders de verplichte ziektekostenverzekering
kunnen betalen.
Er is een hoop geld te besparen jn de gezondheidszorg
zelf. Medicijnen zijn te duur, dokters weten niet hoe ze
'nee' moeten verkopen, apothekers vangen te veel
extraatjes, ziekenhuizen en specialisten werken niet
doelmatig genoeg, patiënten verwachten te veel van de
geneeskunde. Daar gaat Borst wat aan doen. Wat
precies maakt ze begin volgend jaar bekend.
Zeker is dat Borst het stelsel niet helemaal overhoop wil
gooien. Ze doktert een plan uit om de financiering te
veranderen en iedereen hetzelfde verplichte
verzekeringspakket te geven. De gezondheidszorg
(kosten difjaar: 60 miljard gulden) wordt betaald met
deels inkomensafhankelijke premies die alle
Nederlanders samen ophoesten. Rijk of arm, iedereen
krijgt dezelfde specialist aan zijn bed. Dat wil het
kabinet zo houden, want een tweedeling is uit den boze.
Ook de solidariteit wil het kabinet in stand houden,
maar niet voor honderd procent. De politiek heeft enige
jaren geleden de 'eigen verantwoordelijkheid' ontdekt.
Sommige zorg kunnen mensen ook wel zélf betalen. Na
jarenlange discussies over 'noodzakelijke' zorg heeft dit
kabinet de koe bij de horens gevat. Het eerste
wapenfeit: tanden vullen is niet essentieel. Het tweede
volgt volgend jaar fysiotherapie en nog een deel van de
Theorie en praktijk komen overeen. Niks aan de haitd
dus. We zitten nog in het goede scenario waar bijna
alles kan. Ook al is het sneu dat de bijstandsmoeder
ondanks goed poetsen de behandeling van haar
ontstoken kies zelf moet betalen. I n ook al is het wrang
dat een reuma-patiënt langzaam gehandu apter wordt
omdat ze geen geld heeft voor een wekelijks bezoekje
aan de fysiotherapeut.
Maar het rapport 'Gezondheidszorg geordend' bevat
ook slecht nieuws. Bij een economische recessie blijkt
het 'iedereen krijgt hijna alles'-principe geen stand te
houden. Ook in de gezondheidszorg overvleugelt de
economische realiteit in slechte tijden de solidariteit. En
wat dan?
De belangrijkste conclusie die je uit de vier scenario's
kunt trekken is dat een betaalbaar en toegankelijk stelsel
alleen in stand blijft als mensen zich samen
verantwoordelijk blijven voelen. Als de overheid er met
haar streven naar 'eigen verantwoordelijkheid' niet
tegelijkertijd in slaagt de solidariteit te behouden, wacht
de tweedeling. Tussen rijk en arm, gezonden en zieken,
werkenden en niet-werkenden. In economisch barre
tijden ligt dit crash-scenario op de loer.
