In België blijf
je gewoon mee-eten
Opmars Belgisch bier is
iets van de laatste tien jaar
260
Beroemde
E LG E N
Pauwel Kwak
Schenktemperatuur
8 graden
Alcohol 8,5 procent
Hoge gisting
Kleur roodbruin
Bosteels in Buggenhout
Pauwel Kwak is het pa-
radepaardje van brou
werij Bosteels. Deze
Oostvlaamse brouwerij
stamt uit 1791, maakt
voor de Belgische markt een standaard pils, maar is in Nederland vooral be
kend door zijn gerstewijn zoals Kwak wordt aangeduid door de brouwer.
Het hoge glas in de houten standaard, een van de duurste speciaalbiergla-
zen, is zowel een zwak als een sterk punt van Kwak. Enerzijds worden men
sen hierdoor nieuwsgierig naar de smaak van het bier, anderzijds zijn er re
latief weinig cafés, die het merk verkopen. Het opmerkelijke glas wordt grif
gestolen... Pauwel Kwak is een licht zoet en aangenaam smakend bier,
enigszins verraderlijk omdat het lichter smaakt dan het in werkelijkheid is.
De Koninck
Schenktemperatuur 6 graden
Alcohol 5 procent
Hoge gisting
Kleur amber
De Koninck in Antwerpen
Brouwerij De Koninck maakt net
als Palm een typische Belgische
ale. De smaak is verwant, maar
duidelijk anders. De Koninck heeft
een minder uitgesproken 'zoetje'.
De brouwerij dateert uit 1833 en
maakt al sinds jaar en dag hetzelf
de goed-doordrinkbare bier, dat
rond. sterk en uitgebalanceerd
smaakt en tot ver buiten de gren
zen populair is. Een duidelijke hit bleek vorig jaar de speciale Cuvée Antwer
pen, die werd gemaakt vanwege de uitverkiezing van Antwerpen als Europe
se cultuurstad. Dit zwaardere bier (7,5 procent) is ook in Nederland zeer
goed ontvangen.
DOOR JAN PETER VERSTEEGE, FOTO'S: HANS VAN WEEL
Nederlanders dronken na de
Tweede Wereldoorlog vrijwel al
leen pils. Hoewel een enkeling
wel eens een bockbiertje of een
glas oud-bruin nam, duurde het
tot in de jaren zestig tot de be
langstelling voor gerstenat wat
breder werd dan Heineken, Am-
stel of Grolsch. Een enke'le kas
telein importeerde zelf, een en
kele groothandelaar ging de
boer op met Zottegem, Duvel of
Westmalle, maar echt aanslaan
deed de Belgische import niet.
De laatste tien jaar is dat an
ders. Jeroen Steen winkel van de
Haarlemse groothandel Deux
Bieres weet het nog goed. Heel
gestadig begon het avontuur
voor veel bierdrinkers. Jaar na
jaar wisten steeds meer mensen
hoe Palm, Hoegaarden Witbier
en Grimbergen Dubbel smaken.
„Nu stabiliseert de import",
zegt Steenwinkel. „Maar dat
komt vooral omdat er steeds
meer Nederlandse speciaalbie-
ren bijkomen."
Naast de 'grote merken' zijn
veel amateurbrouwers aan het
speciaal-bierbrouwen geslagen.
Nederland heeft nu zo'n 35
brouwerijen, die samen rond de
240 verschillende bieren ma
ken. Dat lijkt veel, maar het klei
nere België brouwt meer dan
twee keer zoveel verschillende
bieren!
De Belgische omzettoppers in
café, slijterij en supermarkt zijn
Palm. Hoegaarden Wit, De Ko
ninck, Duvel en Grimbergen
Dubbel, hoewel ook de abdij
van Westmalle en Leffe Brune
behoorlijk populair zijn.
Voorzitter Frank Boogaard van
de drieduizend leden tellende
Nederlandse bierconsumenten
vereniging PINT geeft bij het
ontwaken van die belangstelling
alle credits aan de Belgen. „Zij
hebben een belangrijke voor
trekkersrol vervuld", zegt hij in
zijn boek BIER. overgodennat
en moutpulp. „Bovendien heb
ben de Belgen een andere men
taliteit. Genieten mag en ze ne
men de hele familie mee naar
de kroeg. Op biergebied hebben
ze een eeuw voorsprong."
Rauw gebakken mosjelen, zoals ze worden geserveerd in 'Het Nieuwe Palinghuis' in Antwerpen.
Duvel
Schenktemperatuur 8-12 graden
Alcohol 8,5 procent
Hoge gisting
Kleur blond
Brouwerij Moortgat-Breendonk
Een zacht en verradelijk bier,
waarvan de wortels teruggaan
naar de Schotse hooglanden.
Toen de Schotse ales in België
in de mode waren, tussen de
Eerste en de Tweede Wereld
oorlog, besloot brouwgeleerde
Jean de Clerck een fles Schotse
McEwans onder de loep te ne
men. Waarschijnlijk interesseer
de hij zich vooral voor de smaakkenmerken van de gist. Toen hergistte
McEwans voor een deel in de fles. Aan de hand van De Clercks bevindingen
brouwde de familie Moortgat een zwaarder bier, het huidige Duvel. De verlei
delijke kleur en geur doen menigeen verlangen naar de volgende fles. Het bier is
een soort tripel met een sterke hopgeur.
Het belangrijkste verschil tussen Belgische en Nederlandse eetgewoonten is dat in
70 procent van de Belgische gezinnen 's middag 'warm' wordt gegeten en 's
'avonds een boterham. En die avondboterham dan niet om zes uur, maar pas rond
zevenen. Bezoek je in België een bedrijf, dan is het heej gewoon datje gastheer of -
vrouw vraagt: 'Blijf je mee-eten?'
DOOR HENRIETTE VAN DER HOEVEN
Dat dan de middagpauzes in die bedrijven wel
erg lang worden, ontkent Walter Vanstraelen,
directeur van het Belgisch Verkeersbureau in
Amsterdam. „In de bedrijfsrestaurants en op
scholen gaat het om goede, eenvoudige maal
tijden. De middagpauze is echt niet langer dan
in een Nederlands bedrijf."
Omdat niet alle bedrijven een keuken hebben,
wordt er tussen-de-middag ook veel buiten-
de-deur gegeten. Wat weer tot gevolg heeft dat
je veel goede middenklasse restaurants hebt,
want Belgen weten te genieten van een een
voudige, goed klaargemaakte maaltijd. Ze heb
ben er ook wat meer geld voor over, zijn wat
royaler, dat is Walter Vanstraelen bijvoorbeeld
bij de slager opgevallen. „De vleeswaren wor
den bij ons dikker gesneden. Als een Neder
lander een ons koopt, kopen wij zeker ander
half ons." Het is duidelijk, de avondboterham
wordt goed belegd.
Vanstraelen, die al zo'n negen jaar in Neder
land woont, staat zelf graag achter het fornuis.
En om dat met succes te doen, kan hij het niet
af met de produkten van een Nederlandse su
permarkt. Zo haalt hij bijvoorbeeld zijn mos
terd en augurken altijd in België. „Wij houden
van echte zure augurken en van pittige mos
terd. Jullie neigen met veel zoet-zuur wat meer
naar het Scandinavische. Wat wij met jullie ge
meen hebben, is dat ook bij ons aardappels
geen groente zijn."
Hoewel Belgen in onze ogen koken als de
Fransen is er ook een fantastische regionale
keuken. In de Vlaamse keuken bijvoorbeeld is
de invloed van de Franse haute cuisine nauwe
lijks te bespeuren. In haar boekje De Echte
Vlaamse Keuken schrijft Wina Bom: 'In Vlaan
deren heeft men plezier in lekker eten, men
stelt zich open. voor een goede tafel. Wat wij in
Nederland 'Bourgondisch' noemen is in wezen
Vlaams, de Bourgondische hertogen leerden
het goede leven kennen in hun Vlaamse ge
westen.'
Het boekje staat dan ook vol met heel smake
lijke, niet al te moeilijk te bereiden gerechten
zoals witloofsoep, Gentse waterzooi en boter
melk (karnemelk) met rozijnen. De echte
Vlaamse keuken, een Kosmos-uitgave (culinai
re boekerij), is in elke boekwinkel te koop.
Voor deze gelegenheid ontsluierde Walter
Vanstraelen enkele van zijn keukengeheimen,
daarbij zijn gunsten eerlijk verdelend over
Walonië, Vlaanderen en Brussel.
LUIKSE SALADE
(2-3 personen)
Nodig: 500 gram sperziebonen; 200 gram
kleine aardappels; 100 gram mager spek; 200
gram uien; 10-20 centiliter rode wijnazijn,
boter om te bakken.
Sperziebonen niet te gaar koken en even weg
zetten. Aardappeltjes zachtjes in boter bakken.
Spek in stukjes snijden en léokant bakken. Ui
en in stukjes snijden en in de boter smoren.
Nu alles samen in een schaal doen en met bo
ter enwat water nog even doorwarmen. Tot
slot de azijn (naar smaak) toevoegen. Geheel
lauw-warm serveren.
FAZANT OP Z'N BRABANTS
(4 personen)
Nodig: 1 fazant (eventueel in stukken ge
hakt), boter om in te braden, zout, peper,
tijm, laurier, 8 flinke stronken witlof, suiker.
Fazant bestrooien met peper, zout en de krui
den en in boter bakken tot ie mooi bruin is.
Fazant moet wel gaar zijn, reken voor totale
braadtijd op 30 tot 45 minuten. Witlof 10 mi
nuten bovenop de fazant laten 'meebakken'.
Dan de groente uit de pan halen en in een
aparte pan op een laag vuur bakken in boter
onder toevoeging van suiker. Af en toe voor
zichtig een scheutje water toevoegen. De geca-
rameliseerde witlof smaakt heel apart.
BRUSSELSE FILET AMERICAIN
(4 personen)
Nodig: 600 gram gemalen biefstuk, 2 eieren,
3 eetlepels Franse mosterd, zout, peper, 0,5
liter hazelnootolie, witte azijn of sap van een
citroen, 2 uien, potje kappertjes, Worchester-
saus.
Eieren splitsen. Dooiers in een schaal doen sa
men met de mosterd, zout, peper en hazel
nootolie. Alles met een garde goed kloppen.
Daarna witte azijn of citroensap toevoegen.
Nu de kleingesnipperde uien aan de mayonai
se toevoegen met het potje kappertjes en 5
eetlepels Worchestersaus. Dit aan het gemalen
vlees toevoegen en goed mengen. Het mengsel
moet een mooie roze kleur krijgen. Het geheel
in een passende schaal doen en een half uurtje
in de koelkast laten opstijven.
Serveren met frites en een salade.
Brugse Tripel
Schenktemperatuur 6 graden
Alcohol 9,5 procent
Hoge gisting
Kleur blond
De Gouden Boom in Brugge
In Brugge werden aan het einde
van de vorige eeuw meerdere tri
pels gebrouwen. De Tripel van
T, ïSgSfpT brouwerij De Gouden Boom bor-
r "/fy yppijlr duurt dus voort op een rijke brou-
werstraditie. Het bedrijf is een
Ti li il '111111 voortzetting van de brouwerij 't
l' i C r Hamerken, waar al in 1699 bier
V werd gemaakt. De naam De Gou
den Boom werd uit historisch
oogpunt in 1983 ingevoerd. In
WÊgg ij.- - 1486 was een'gouden boom'de
prijs vooreen groot toernooi voor
ridders op de Grote Markt. De
huidige brouwer, Paul Vanneste, is
een achterkleinzoon van Jules Vanneste, die in 1872 't Hamerken overnam
van de toenmalige eigenaar Schaeverbeke. Ofschoon fris gedronken, heeft
de Brugse Tripel een volle, rijke smaak. Volgens Vanneste komt dit door ei
gen bronwater en de lange kooktijd tijdens het brouwproces.
Westmalle Dubbel/T ripel
De volledige naam van de abdij
luidt Onze Lieve Vrouw van het
Heilige Hart. Ze bevindt zich
omgeven door olmen en hoge
muren vlakbij het Noordbelgi-
sche dorp Westmalle. De abdij
werd gesticht in 1794 en de
broeders begonnen met brou
wen in 1836. Eerst alleen voor
zichzelf, maar later vanaf 1870
ook voor de buitenwacht. In
1920 begon de abdij op com
merciële wijze te brouwen. Dub
bel en Tripel worden in Nederland, maar ook in de rest van de wereld,
hoog gewaardeerd. Er wordt nog steeds gebrouwen in koperen ketels, die
verwarmd worden door gasvuur. Ene broeder Thomas moet zich ooit eens
Schenktemperatuur 12-14 graden
Alcohol 6,5 en 9 procent
Hoge gisting
Kleur donkerrood en oranjegeel
Trappistenabdij Westmalle
Speciale Palm
Leffe Bru
Schenktempera|
10-12 grap/
Alcohol 6,5 proj
Hoge gig
Kleur b -
Belbrew, Leuven/Saint Guij
Het bier Leffe, dat nu zo
in Leuven (Tripel) a} t
/QbA - Mont Saint Guibert (de i)
wordt gebrouwen, werd c
j spronkelijk gemaakt doo?
- y l>rrft broeders Norbertijnen
de Abbaye Notre Damr
V J Leffe vlakbij de stad Dim
Volgens de overlevei Ka
moet het al in de dertiö za
eeuw zjjn gebrouwen Kv
broeders zijn nu niet ni ee
bij de produktie betrokl Ee
Op dit moment worden vijf soorten gemaakt, van welke met name de Bij la;
in Nederland erg populair is. Ook de iets zwaardere Tripel (8,4 procent) e? de
Radieuse (8,2) doen het niet slecht. Verder zijn er nog de Blonde (6,6) ei v'
Vieille Cuvee (8,2). De Leffe Brune heeft een rijke, volle, maar ongecorn Rc
ceerde smaak met een licht zoet zweem in de afdrir ëc
Hoegaarden Witbier
Schenktemperatuur 5-6 graden
Alcohol 5 procent
Hoge gisting
Kleur lichtgeel
De Kluis in Hoegaarden
De Verboden Vruc R
Schenktemperatuur 12 graden
Alcohol 5 procent
Hoge gisting
Kleur amber
Brouwerij Palm in Steenhuffel
Het meest populaire Belgische
biertje in Nederland is zonder
twijfel de Speciale Palm. De pro-
duktie hiervan wordt zes weken
per jaar stilgelegd. In die tijd
wordt het iets (0,5 procent) zwaardere kerstbier Dobbel Palm gebrouwen. Sp
ciale Palm is een amberkleurige Belgische ale, afgeleid van de Britse pale
(=bleek) ales. Het is geen zwaar bier met zijn vijf procent, maar heeft wel eet
volle, hoppige smaak. Een doordrinkbier, dat met name in Nederland aanslaj
De brouwerij dateert uit 1747 en is nog zelfstandig.
fll Schenktemperatuur 12 gra
mm §L Alcohol 9 proc
Hoge gis
Kleur donkerb
De Kluis in Hoegaar
l Kluis uit Hoegaarden is
maakt ter gelegenheid
een stadsfeest in het n
gelegen Diest, beroemd
Ms V zijn a'es- De Kluis probet
Unlm iets nieuws in die richtin
i NqaBIffi; jmaken en voegde daai
tract van de passievn
aan toe. Het resultaat is
donkere gerstewijn, iets
en met een rijke, kruit
geur en smaak. Het et
stelt een schilderij voor van Rubens met een blote Adam en Eva bij
boom'. Export naar de VS stuitte op een verbod van het Bureau van Alco
Tabak en Vuurwapens vanwege de vermeende aanstootgevendheid van
etiket. Toen men doorkreeg dat op het etiket het schilderij van Rubens
afgebeeld, deed men niet moeilijk meer. De Kluis spon garen bij de comi
tie, want Playboy wijdde een halve pagina aan de aanvankelijke censi
In de vijftiende eeuw vestig
de zich in Hoegaarden een
aantal monniken, dat zowel
bier als wijn produceerde.
Rond 1500 had Hoegaarden
zijn eerste brouwersgilde.
De meeste leden waren boe
ren, die van hun eigen tarwe
en haver bier maakten. Door
de opkomst van pils ver
dween een belangrijk deel
van de Hoegaardse brouwtraditie. In 1966 besloot voormalig melkman
Pieter Celis opnieuw Hoegaards witbier te brouwen. Het specifieke van
witbier is het gebruik van tarwe, citrusschillen en koriander. Het frisse,
lichtzoete bier is in België een hit en de laatste jaren in Nederland markt
leider op het gebied van witbier.
Sint-Norbertus (1080-1134) sticht
te zijn orde vlakbij het Franse
Reims. In 1128 zorgde hij voor een
Belgische evenknie in het dorp
Grimbergen, even boven Brussel.
Op alle Grimbergen-etiketten staat
een feniks, een vogel die uit de as
herrijst. Dit slaat op de abdij, die
vanaf haar oprichting vier maal
door brand is verwoest en telkens
weer werd opgebouwd. Grimbergen wordt sinds enkele decennia niet meer
in Grimbergen gebrouwen, maar bij de tweede brouwer van België, Alken
Maes. Met name de donkere Dubbel valt op door zijn typische ietwat bitte- i
re en tegelijk licht-zoete caramelsmaak en is in Nederland het populairst,
Grimbergen Dubbel
Schenktemperatuur
10-12 graden
Alcohol 6,5 procent
Hoge gisting
Kleur donkerbruin
Alken Maes-Kontich Waarloos
