R EIS B0 EKEN
Allez, anders dan anders en juist daarom zo leuk
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Kerstshoppen
n met 23 december verkoopt P&O Fer
ries tweedaagse retourbiljetten Calais-
Dover voor 75 gulden per persoon. De auto
mag gratis mee en bij de prijs is ook de ho
telovernachting (op basis van twee perso
nen op een kamer) in Maidstone (Kent) in
begrepen. De schepen van P&O varen dage
lijks twintig keer heen en weer.
Info: P&O Hoofddorp, telefoon 02503 -
21888.
Alpin Express klaar
In Saas Fee (Zwitserland) is eind oktober
bet tweede deel van de Alpin Express in ge
bruik genomen. Het Walliser wintersport
dorp beschikt nu over twee opstappunten
om snel in het Felskinn-skigebied te ko
men. Vandaar kan dan met de Metro naar
de eeuwige sneeuw van de Mittelalalin
(3500 meter) worden gespoord. Een tweede
noviteit boven Saas Fee is het feit dat de
loude pistebus Fee-Chatz is vervangen
oor een sleeplift.
Golfreizen
Travel Inventors, een golfreizenspecialist uit
Gouda, heeft een programma ontwikkeld
dat golfers in staat stelt de internationale
toernooikalender te volgen. In samenwer
king met British Airways zijn de golf-arran-
gementen zo samengesteld dat de deelne
mers min of meer achter de profs aanrei
zen. Daarbij worden topbanen aangedaan
in Kenya, Florida en South Carolina.
Info: Travel Inventors, telefoon 01820-
82088.
Slapen in ijs
Zowel in Zweden als in Zwitserland kunnen
wintersporters de komende maanden in
'ijshotel' slapen. In Zweden wordt die
•gelijkheid geboden in het dorpje Jukkas-
jarvi (even buiten Kiruna in het hoge noor
den). De iglo zal rond 1 december klaar'zijn.
De Zwitsers bouwen een ijsherberg in Sed-
vlak onder dé Oberalppas. Wie zich
daar te rusten wil leggen, kan beschikken
een warme kruik die gratis bij de
slaapzak wordt bijgeleverd. Opening: om
streeks de kerstdagen.
Kaasmuseum
In het Waaggebouw te Gouda wordt vanaf
mei volgend jaar een kaasmuseum geves
tigd. Met ultramoderne methoden zal een
beeld worden verstrekt van de connectie
tussen de zuivelbranche en Gouda plus de
plaats die die twee innemen in de cülturele
en economische historie van ons land. Het
ligt in de bedoeling het museum buiten het
toeristenseizoen op afspraak open te stellen
voor groepen
Waar zijn ze gebleven, de tijden dat iedereen je onmiddellijk
begreep als je zei dat je 'op wintersport' ging? Je ging skiën.
Zo simpel was dat. Tegenwoordig zul je dieper op de zaak in
moeten gaan. Een bezoek aan de Franse Alpen opent wat
dat betreft onbarmhartig de ogen, zeker na een afwezigheid
van enkele wintersportseizoenen. Je loopt achter, je hebt
jezelf belachelijk gemaakt thuis met de opmerking dat je 'op
wintersport' zou gaan. Niemand begreep wat je daarmee
bedoelde. Snowboarding, telemarken, deltavliegen, raquets,
sleehonderaces, sneeuwscooteren... Ik ga op wintersport.
Maar ik weet niet meer waar te beginnen.
Achter de hondeslee met veel te omvangrijke moonboots op twee stukjes hout van vier centimeter breed.
Zojuist verscheen de vakantiegids 1995 van
de Stichting Het Buitenhof, een organisatie
die begeleide reizen organiseert voor ver
standelijk gehandicapten. Het Buitenhof
biedt bestemmingen aan in heel Europa,
maar ook in Amerika en Mexico. Verder
worden er excursiereizen georganiseerd,
per boot, bus, vliegtuig of fiets. De groepen
zijn nooit groter dan 40 reizigers.
Info: 01740 - 29081. Na 18.00 uur. 010 -
429 38 59.
Corsica Ferries
Net als de veerdienst van de Franse spoor
wegen begint ook Corsica Ferries de ko
mende zomer een hydrojet-sneldienst tus
sen het vasteland van Frankrijk en Corsica.
De Express vaart tussen de havens van
Monaco, Bastia en Calvi. Het luchtkussen
vaartuig kan 580 passagiers vervoeren en
150 auto's. De overtocht Monaco-Bastia
duurt ruim drie uur, die van Monaco naar
Calvi iets meer dan twee uur.
Info: Anthony Veder Amsterdam, telefoon
020 - 6 241 677.
KAgELJANSEN
Hel skiën, inclusief langlaufen is
hetzelfde gebleven. Ook in de
dorpen rondom het bergmas-
sief van de Vercors. Autrans,
nummer één op langlaufgebied
in Frankrijk, boezemt ontzag in
met zijn onmetelijke Loipe-net.
Zoals de aanpalende oorden
Méaudre, Lans en Vercors en
het tot een regio omgedoopte
Villard de Lans (met olympische
uitstraling) en Correncon en
Vercors dat ook doen. Tiental
len kilometers ski- en langlauf
pistes met sneeuw die zo lekker
kraakt onder je ski's, maar ver
der? Juist, raquets, telemarken,
deltavliegen, sleehonderaces en
sneeuwscooteren. De winter
sporter van nu doet het niet
voor minder. Hij wil keuze heb
ben. En heeft dat inmiddels
ook, in zeer ruime mate.
Dodemanstouw
We gaan dus op de hondeslee.
's Ochtends vroeg, in Autrans.
Een lieflijk wintersportdorp op
1.050 meter hoogte, gelegen in
het Regionaal Natuurpark van
de Vercors. Vooral bekend om
de zogeheten La Foulee Blanche
een internationaal langlauf-
evenement waar jaarlijks in de
maand januari zo'n 15.000 deel
nemers van start gaan. Ze heb
ben de ruimte, op de 160.000
meter geprepareerde glijstro-
ken. Die van ons zijn niet 'voor
gegleden'. Wij mogen ons uitle
ven op een ondergesneeuwd
stuk weiland met een (nu nog)
lachwekkend hoogteverschil.
We hebben er zin in, en merken
dat we met ons beroep in het
voordeel zijn ten opzichte van
de toerist die zich bij het
sleehonden-centrum net iets
buiten Autrans meldt. Zij name
lijk moeten een cursus van een
dag volgen voordat ze echt 'al
lez' tegen de poolhonden kun
nen roepen. Wij mogen na een
uitleg van tien minuten al
plaatsnemen op de slee. Met
knikkende knieën, niaar een
kniesoor die daar op let.
Het principe is simpel. Je hebt
een slee en honden. In ons ge
val twee. Krachtige, sterke pool
honden, sommige gekruist me
de wolf of de Alaskische equiva
lent. De twee honden die mij
worden toebedeeld verschillen
weinig van de andere koppels.
Ze huilen en blaffen onafgebro
ken, rukken mijn handen bij
kans van mijn armen af en ra
ken constant verstrikt in hun
tuig. De damp slaat nu al van
mijn muts.
Je staat met je veel te omvang
rijke moonboots op twee stuk
jes hout van vier centimeter
breed, achter op de slee. Je han
den klem je om de boog voor je.
,,Wil je naar links, dan stuur je
de honden door je gewicht naar
links te verplaatsen." De in
structeur is duidelijk. Rechts
schijnt volgens hem op dezelfde
wijze te gaan... Remmen doe je
door je voet op een soort van
bereklauw te zetten die je in de
sneeuw drukt. „En het belang
rijkste", galmt het door het
hooggebergte, „is dat je de slee
nooit los mag laten. Vergeet dat
niet! Vallen is akkoord, maar
nooit loslaten. Dan zien we de
honden nooit meer terug." Een
soort van 'dodemanstouw' dat
wij om onze polsen krijgen ge
bonden bevestigt het terecht
gestelde wantrouwen in deze
groep.
'Allez', daar gaan we. De in
structeur voorop met zes hon
den voorgebonden. En wij de
trillende Nederlandse enclave
daarachter, volgzaam als
nooit tevoren. Omdat honden
nu eenmaal honden zijn en die-
rqn geen rekening houden met
het aantal hondeslee-uren dat
de bestuurder achter zijn naam
heeft staan dienen de eerste
valpartijen zich reeds aan bij de
allereerste allez's. Het dode
manstouw blijkt een uitkomst,
anders was het weiland nu al
gevuld geweest met pp hol ge
slagen spannen en vertwijfelde
Nederlanders in de achtervol
ging-
Terreinjeep
De kracht en snelheid waarmee
de huskies onze kilo's over de
sneeuw sleuren is verbijsterend.
We hadden al een voorproefje
gekregen toen zestien wolfach-
tigen even daarvoor een zware
terreinjeep in beweging kregen,
maar toch, de zeven kilometer
die we over het terrein glijden
worden in bewonderenswaardig
tempo voltooid. Hoewel hulp zo
af en toe geboden is, zeker wan
neer de ijzers in diepe sneeuw
terecht komen. Twee equipes
belanden in het water, omdat ze
een bruggetje missen. Maar ze
houden vast aan het span. De
begeleider spreekt de gevalle
nen lovend toe, zichtbaar opge
lucht als hij is dat er geen nacht
'huskie-zoeken' voor hem volgt.
En verder? Verder is het puur
genieten. Van de frisse wind in
je gezicht, de stilte (de huskies
komen tijdens het rennen lucht
tekort om te blaffen) en uiter
aard het panorama dat Autrans
ook vanaf deze positie biedt. El
ke hond rent 's winters op deze
manier drie tot vierduizend ki
lometer, de zeven die wij daar
van op onze naam brengen be
tekenen een absolute ervaring.
Hetzelfde geldt overigens ook
voor de sneeuwscooter. Nog
nooit gedaan, in de Vercors een
must. Mechanische PK's met
weer een dodemansknop en
een (in dit geval wel geprepa
reerd) circuit, wederom op een
weiland. Voor 80 francs per
kwartier (125 voor een half uur)
worden mannen weer wilde
jongens en vrouwen zenuwach
tig giechelende meiden. Rups
band achter, twee korte skies
voor. Op de teller staat een
maximum snelheid van 160 km
per uur. Wij zetten het gas vast
op 65 km per uur en belanden
zo regelmatig in de Tiefschnee
naast het parcours. De spron
gen zijn een belevenis, de lan
dingen nopen bij vlagen tot een
hoge toon. Wintersport anno
1994. Het gaat om de 'vitesse',
de snelheid en de kick.
VERCORS KORT
Een autorit naqr de Vercors kost de Nederlandse wintersporter, die
per auto reist, ongeveer 11 uur. Maar ook kan worden gekozen voor
de bus (verschillende pendeldiensten), de trein (in Parijs een lastige
overstap) en het vliegtuig (de KLM is de enige luchtvaartmaat
schappij die meerdere malen per dag in iets meer dan een uur naar
Génève of Lyon vliegt). Wie van die laatste mogelijkheid gebruik
maakt, moet rekening houden met vrij lange transfertijden naar de
skigebieden. Info: Maison de la France (het Frans Verkeersbureau),
Prinsengracht 670,1017 KX Amsterdam telefoon 020 - 6 273 318 of
het ANVR-Reisbureau.
Lopen op raquets (sneeuw-
schoenen) gaat langzamer. Een
van de reden wellicht vyaarom
het meer en meer in de belang
stelling komt te staan. In de
Vercors zijn tal van scholen te
vinden, die lessen geven en be
geleiding bieden bij tochten
door de talrijke bossen. Wij
worden 's avonds met auto's in
het bos gedropt. Het vriest 22
graden, het zichtveld wordt be
paald door de weerkaatsing van
het maanlicht op de sneeuw en
de mijnwerkerslampjes die in
de groep zijn uitgedeeld.
Projectiel
Uitleg wordt nauwelijks gege
ven. Hoeft ook niet, want zelf
kom je er al snel genoeg achter
wat je wel en juist niet moet
doen. Tot de lolligste handeling
binnen de zwoegende meute
behoort zonder enige twijfel het
van achteren op eikaars raquets
stappen. De voorganger krijgt in
die gevallen iets van een men
selijk projectiel. Als voltreffer
wordt een val beschouwd waar
bij de schoenen in de raquets
achterblijven, en de voorganger
gierend van de lach of vloekend
en tierend de sneeuw is ingedo
ken.
Onze tocht neemt drie kwartier
in beslag, met als hoogtepunt
uiteraard een helling die (al
thans volgens de instructeur)
rennend en saus peur (zonder
angst) naar beneden moet wor
den genomen. De groep rea-
geert ais in trance. Zoals de
valpartij ook gegroepeerd wordt
ingezet. Tijdens het diner in de
authentieke berghut, speciaal
bestemd voor raquetteurs wordt
nog urenlang nagepraat en ge
lachen over de ervaringen.
Wanneer we zo rond de klok
van elven de raquets weer on
derbinden, roezig door de wijn
en de lokale alcoholische
brouwsels uit de bergen ont
stijgt een mix van oer-Hollandss
samenzang en Franse chansons
de wit gepiekte dennebomen
van de Vercors. Wintersport
1994. Anders dan anders, maar
wel zo leuk.
Indonesië volgens Dominicus
Uitgeverij Gottmer is met grote vaart bezig
z'n befaamde Dominicus-serie niet alleen
te herschrijven en te actualiseren, maar ook
I te restylen. Wat tijd werd. Maar het resultaat
mag er wezen. Indonesië, aangepakt door
de cultureel-antropologen Rita en René
Wassing, kan voorlopig weer enkele jaren
mee. Ruim vierhonderd pagina's relevante
informatie voor de toerist, die zich op reis
over de meest bezochte eilanden van Indo
nesië (met Lombok als het 'nieuwe para
dijs') niets wil laten ontgaan. Degelijk, over
zichtelijk en veel praktische informatie.
Dominicus' Indonesië, uitgeverij J.H.
Gottmer Haarlem, prijs 39,90. Herdrukt
werden ook: Denemarken 29,90), Rodos
27,90), Zuid-Duitsland 29,90), West
en Zuid-Turkije 29,90), Turkije
34,90), Sardinië 27,90), Portugal
29,90) en de Caribische Eilanden
34,90).
Nieuw in de serie zijn: Zuid-Spanje
29,90), Polen 29,90), Berlijn/Rotsdam
29,90), Nederlandse Antillen/Aruba
32,90) en Noordwest Spanje 32,90).
Langs hofjes
In wat in het jargon van de uitgever 'De
Langs Serie' wordt genoemd, verscheen
'Langs Hofjes' van Ilse Dorren. Het is een
verslag van een tocht langs een van de
grootste schatten van Nederland en Vlaan
deren: de binnenhofjes. Reisgidsen, ge
schreven in de ik-stijl komen helaas te wei
nig voor. Djt boekje is het bewijs van die
stelling. Bij Dorrens manier van schrijven
mogen misschien enige vraagtekens wor
den geplaatst, persoonlijk is het in elk geval
wel. Bovendien weet de schrijfster waar ze
het over heeft. Helaas had de opmaker een
totale off-day. Nog nooit gezien: zo'n aardig
boekje in zo'n slome opmaak.
Langs Hofjes, Uitgeverij Kosmos Utrecht,
prijs 39,90.
RvdD
Stadstippel
in Zutphen
Samen met de VW organiseert de ANWB
deze maand een bijzondere wandeling door
de historische binnenstad van Zutphen. De
route begint bij het vroegere Wijnhuis, dat
nu dienst doet als VW-kantoor. De deelne
mer maakt kennis met onder meer De
Munt en delen van de oude vestingwerken,
zoals de Drogenapstoren en de Bourgonje
toren. De route voert verder langs het 's-
Gravenhof (de middeleeuwse gebouwen
van de Graven van Zutphen), de St. Wal
burgskerk, de kanunnikenhuizen aan het
Kerkhof, grote koopmanshuizen en het
voormalige logement 'De Wildeman', dat
tegenwoordig onderdak biedt aan het mu
seum Henriëtte Polak, met een uitgebreide
collectie moderne figuratieve kunst. De
routebeschrijving kost 2,75 en is tot eind
november verkrijgbaar bij de VW/ANWB,
Groenmarkt 40 (van maandag tot en met
zaterdagochtend) en in Ijssalon Venezia
naast de VW (op zaterdag en zondag van
13 tot 17 uur).
Info: 05750- 19355.
Wandelen rond
dierenpark
Dierenpark Amersfoort vormt deze maand
het uitgangspunt van twee ANWB-wande-
lingen van respectievelijk vijf en elf kilome
ter door de natuurgebieden Birkhoven en
Bokkeduinen. Het zeventig hectare grote
recreatiegebied heeft een gevarieerde fauna
en flora. De wandelingen voeren onder
meer door fraaie beukenlanen en langs een
bosvijver. De routebeschrijving is voor drie
gulden te koop bij de kassa van Dierenpark
Amersfoort, Barchman Wuytierslaan 224 in
Amersfoort, dagelijks van 9 tot 17 uur.
Info: 033-61 66 58.
Twee eeuwen Sint
in Gorinchem
Het oer-Hollandse Sinterklaasfeest raakt
door de oprukkende kerstman steeds meer
in de verdrukking. Het museum 'Dit is in
Bethlehem', gevestigd in Gorinchem, wil de
goedheiligman weer in het zadel helpen.
Dat moet dan gebeuren via de tentoonstel
ling 'Twee eeuwen Sinterklaas en Pieter
baas'. Op de expositie trekt een bonte stoet
sinterklazen en zwarte pieten voorbij in de
vorm van prenten, kaarten, boeken, curiosa
en speelgoed. De tentoonstelling maakt
duidelijk dat het oude vertrouwde beeld
van de kindervriend is gebaseerd op een
prentenboekje uit 1850, geschreven en geïl
lustreerd door de Amsterdamse onderwijzer
J. Schenkman. Bij hem komt Sinterklaas
voor het eerst per stoomboot uit Spanje,
controleert hij wie zoet of stout is geweest
en noteert hij alles in zijn grote boek.
Schenkman bedacht ook de Zwarte Piet die
zoete kinderen beloont en stoute in de zak
stopt. De tentoonstelling duurt tot en met 6
december en is geopend van woensdag tot
en met zondag en op 5 en 6 december van
14 tot 17 uur.
Info: 01830-32821.
Het bergmassief van de Vercors, een beeld v
Buitenhofgids
Het Waaggebouw in Gouda waarin een kaas-
zal worden gevestigd. foto pi
