eperkte bouw
■in Groene Hart
-Weg Leiden- Alphen is bedreigender dan de HSL'
iM
'Jammer dat de jeugd geen interesse
Rijn Veenstreek
ITERDAG 19 NOVEMBER 1994
Wovu
vvinciale staten kiezen voor 16.500 huizen tot het jaar 2005
fc deur naar grootschalige woningbouw in het Groene
jart tussen de grote steden is gisteren definitief dichtge-
Bgen. Provinciale Staten van Zuid-Holland hebben, al-
ans in meerderheid, namelijk besloten dat tot het jaar
|05 niet meer dan 16.500 woningen mogen worden ge
duwd in de Rijnstreek, Midden-Holland, de Alblasser-
kard en Vijfheerenlanden.
Eerdere verzoeken van zijn par
tij oiji in de dorpen extra te mo
gen bouwen liepen op niets uit.
Ook gisteren ving het CDA bot.
Zo werd het voorstel om meer
woningen te bouwen in dorpen
als Roelofarendsveen, door pro
vinciale staten verworpen. Ook
een voorstel om toch in Ter Aar
windmolens te bouwen, haalde
betekent dat het inwonertal
die gebieden niet zal kunnen
jgen na de eeuwwisseling, zo
:ek bij de vaststelling van het
eekplan Zuid-Holland oost.
imeenten willen veel meer
uwen. Maar de minister van
ilkshuisvesting, ruimtelijke
jening en milieu, mevrouw
r,p I de Boer, liet onlangs weten
J )tc moeite te hebben met
e btatfjoQ van 16.500 woningen.
provincie wil met dit dou-
rikaaf urtie bereiken dat gemeenten
rsneld oude, in onbruik ge-
ikte bedrijfsterreinen gaan
bruiken voor woningbouw.
IDe kleine kernen in het Groe-
t Hart mogen nauwelijks bou
rn. Dit baart het CDA grote
Irgen. „De leefbaarheid van
k platteland staat op het
fel", klaagde het christen-de-
ocratische statenlid J.A. Klein.
maan';
het n
In Alphen aan den Rijn mag
nog wel flink gebouwd worden.
De Gnephoek wordt als moge
lijke nieuwe bouwlocatie aange
ven. Groen Links vindt die toe
wijzing volkomen overbodig.
Fractievoorzitter E. Meijer zei
gisteren te verwachten dat de
eigenaar van het Archeon op
korte termijn een deel van zijn
park zal aanbieden als woning
bouwlocatie. Het archeologi
sche attractiepark loopt name
lijk niet best.
Het definitieve streekplan legt
ion IKEUKEN
htS BADKAMERS
luxe keukens
30 badkamers
en een ruime keus: buro's
bedden
kasten
tafels/ stoelen
Uw bezoek meer dan waard!
KOETSIERSWEG 7, SASSENHEIM TEL 02522-30481 FAX 02522-30563
ZTi i r .m P
Zesvoudig 25-jarig jubileum bij Gregoriaans Koor in Hoogmade
-KEES VAN KUILENBURG
agrariërs iets minder strenge
beperkingen op dan het ont
werp. De ervaring heeft geleerd
dat boeren minder graag de na
tuur beschermen als ze knellen
de regels opgelegd krijgen. Het
is beter, vindt het provinciaal
bestuur, wanneer boeren vrij
willig als natuurbeschermer op
treden. Om die reden zijn regel§
vervangen door vrijwillige over
eenkomsten.
Het streekplan regelt ook de
aanleg van het Bentwoud, bij
Benthuizen en Hazerswoude. Er
wordt een 'compact bos' van
1000 hectare aangelegd. Groen
stroken met een grootte van 800
hectare moeten het bos verbin
den met omliggende natuurge
bieden.
Uiteindelijk bleken noch de
SGP noch Groenlinks met het
totale streekplan te kunnen in
stemmen. Voor de SGP was
vooral het Bentwoud struikel
blok (ze willen een kleiner bos).
Groen Links is om een tegen
overgestelde reden tegen: deze
partij vindt juist dat het streek
plan te weinig bescherming
biedt aan de natuur.
VRIJE TIJD
Botontkalking
In multifunctioneel
Het Anker aan de Chopinlaan in
Hazerswoude-Rijndijk houdt de
stichting Aktieve Gezondheids
zorg Rijnstreek op maandag 21
november een informatie
avond over botontkalking. Aan
vang: 20.15 uur.
Synagoge
In de trouwzaal van het voor
malige gemeentehuis aan het
Burgemeester Visserpark in Al
phen aan den Rijn houdt A.
Ringer op maandag 21 novem
ber een lezing over de geschie
denis van de synagoge in Euro
pa en Nederland. Hij vertelt on
der meer het verhaal van de sy
nagoge in Alphen en toont dia's
over de synagogale bouwkunst.
Aanvang: 20.00 uur.
Erg precies is er niet gekeken bij
de vaststelling van het 25-jarig
jubileum van zes leden van het
Gregoriaans Koor in Hoogma
de. In elk geval zijn Rie Wolvers,
Door van Leijden, Cor Wolvers,
Lenie Wijfje, Jo van Elsgeest en
Aad van Mil om en nabij een
kwart eeuw lid van het paro
chiële koor. Komende zondag
wordt dat gezamenlijke feest
gevierd met een uitvoering tij
dens de eucharistieviering in de
kerk, gevolgd door een receptie.
De zes zijn destijds uit over
tuiging lid geworden. „Zij heb
ben het rijke roomse leven nog
volop meegemaakt. Het grego
riaans en latijn maken daar ze
ker deel van uit", zegt Aad van
Mil. „Wat mij betreft denk ik
daar nog steeds zo over. Het is
iets heel moois." Een conclusie
die wordt gedeeld door de ove
rige jubilarisen.
„Het koor voegt iets toe aan
de kerkelijke vieringen. Jammer
dat sommige parochianen daar
een andere mening over heb
ben. Die kiezen voor een Hol
landse viering. Dat kan ook
mooi zijn, maar ook voor het
gregoriaans moet ruimte zijn.
Gelukkig is dat in Hoogmade al
tijd het geval geweest", vertelt
Jo van Elsgeest. „Al is het wel
minder geworden."
Dat met name de jeugd ande
re interesses heeft is volgens de
jubilarissen begrijpelijk, maar
wel vervelend. „De meeste le
den zijn op weg naar de zestig
of er al overheen. Als er geen
aanvulling komt van wat jonge
ren, is het straks afgelopen.
Maar laten we daar nu niet aan
denken", merkt Van Mil op.
„Als je ziet hoeveel interesse er
is voor die cd met die Spaanse
monniken, begrijp ik niet dat de
jeugd zich niet voor dit koor
aanmeldt. Zelf zingen is toch zo
aardig."
Volgens Van Mil is de 'vergrij
zing' van het koor ook in ander
opzicht een probleem. ,,lk heb
nog een bandje van twintig jaar
geleden. Daar hoor je onze
vrouwen de hoge C gemakkelijk
nu veel minder, wen en vier mat
dat worden ge- ding van diriger
met andere op
halen. Dat is
Gelukkig kar
compenseerc
lossingen. Mi
rekening mee houden."
Ter gelegenheid van het jubi
leum voert het koor - acht vrou
Panis Angelicus
Eranck en het Ave
Ponte. De eucharisti
gintom 10.00 uur.
Habets benoemd tot ad-interim
voorzitter vakbeurs Plantariuni
BOSKOOP/HAZERSWOUDE
Jan Habets, directeur van Plant Publicity Holland, is benoemd
tot ad-interim voorzitter van het bestuur van de Stichting Vak
beurs voor de Boomkwekerij. Deze stichting organiseert jaarlijks
vakbeurs Plantarium. Habets is hiermee tijdelijk opvolger van de
op 21 oktober volkomen onverwacht overleden voorzitter Tjeerd
Reitsma. Habets was reeds als adviseur bij Plantarium betrok
ken. Het bestuur beraadt zich nog over de definitieve invulling
van de
De Stichting Oud Alkemade
richt volgend jaar een tentoon
stelling in over de rweede We
reldoorlog in verband met het
bevrijdingsfeest dat in mei 1995
precies 50 jaar geleden plaats
had. Oud Alkemade roept ieder
een op die foto's of ander mate
riaal over de oorlog en het be
vrijdingsfeest heeft, deze tijde
lijk af te staan. Na de tentoon
stelling, wordt het materiaal
weer teruggegeven.
Ook wil de plaatselijke histo
rische vereniging in contact ko
men met mensen die iets kun-
Oud Alkemade
zoekt informatie
over bevrijding
nen vertellen over die tijd. De
tentoonstelling in het I listorisch
centrum aan de Saskia van Uy-
lenburchlaan wordt in februari
voor het publiek geopend.
Behalve over de oorlog en be
vrijding, wordt ook een deel van
het centrum Ingeruimd voor
een tentoonstelling over het
boerenleven. Wie Oud Alkema
de aan materiaal en verhalen
kan helpen, kan contact opne
men met Kees Zoet (01713-
12489). SJaak Koek (01713
12066) en Gerard van der Meer
(01713 14636).
De tentoonstelling over tuin
bouw en het huishouden van
rond 1900 is nog tot en met
eind december elke dinsdag
middag van 13.30 tot 16.00 uur
en elke zondagmiddag van
14.00 tot 15.00 uur te bezichti
gen Daarna gaal het centrum
een aantal weken dicht zodat
voorbereidingen voor de nieu
we tentoonstelling kunnen woi
den getroffen.
'}roene Hart wordt van binnenuit uitgehold
i, ko^P het gaspedaal fors in en in
frie kwartier ben je er door
een. Met de flitstrein duurt het
129.Q°g Seen twintig minuten. Het
Iroene Hart van Holland wordt
pn alle kanten belaagd. Het be
slot er1^ 00S van D°or~
pn valt steeds vaker op die leu-
kleine groene wijkjes in de
ihtertuin van de Randstad. De
plannetjes worden er met open
'"nen ontvangen. Er is slechts
:'n probleem: al die groene,.
carports voorziene
lonwijken vreten ruimte,
nog dan de zo omstreden
logesnelheidslijn. Over het
huizf^ft van Holland, en hoe het al
De irenlang van binnenuit wordt
1.J&ngetast.
yp het ministerie van Volksge-
fondheid, Ruimtelijke Ordening
Milieuhygiëne fwam halver-
'ege dit jaar het plafond in de
de toenmalige mi-
lister Alders bijna naar bene-
:n. De provincie Zuid-Holland
laakte in een persbericht he
tend tijdelijk af te willen van die
irvelende belemmerende re-
iltjes voor nieuwbouw in het
roene Hart. Eventjes maar, tot
Zodat een aantal 'knel-
tunten' kon worden opgelost
de bouw van 2500 extra wo-
fingen.
m on( Alders ontplofte. Tientallen
iren 'an8 was ^et Groene Hart
an Holland de onomstreden
a?u chtertuin van de Randstad,
•rovincies, rijk en gemeenten
lielden zich redelijk aan ge-
chreven en ongeschreven af-
te f i praken dat 't hart groen moest
lijven. Voorkomen moest wor-
len dat heel west-Nederland
ou dichtslibben met bebou-
ving en wegen. Goed, er wer-
len fouten gemaakt, en heel af
:n toe werd van de afspraken
ifgeweken. Maar over het alge
neen was er overeenstemming.
in nu dit.
Een maand nadat Zuid-Hol-
and kond had gedaan van de
imslag in het denken lag er een
—v )rief van de minister met een
onaanvaardbaar'. Hij wees er
>p dat met de randstadprovin -
T ies Noord- en Zuid-Holland en
Jtrecht in november 1993 kei-
ïarde afspraken waren gemaakt
'ver 'let aanta' woningen in het
Iroene Hart. Die 2500 wonin-
;en extra zaten daar beslist niet
,,Ik constateer dat u zonder
nader overlet
dig is met de afspraken. Ik acht
dat niet aanvaardbaar", zo
schreef Alders in Haags jargon
voor „ik ben woedend" aan het
provinciebestuur.
Verloren
Een ongelukkig incident? Wel
nee. Uit een nota die korte tijd
later uitlekte, bleek dat de pro
vincie bepaalde delen van het
Groene Hart eigenlijk al als ver
loren beschouwt. Het westelijk
deel van het Groene Hart bij
voorbeeld, globaal begrensd
door de lijn Leiden-Gouda-Rot-
terdam. Kwalitatief kan hier
door de oprukkende bebouwing
en de vele snel- en spoorwegen
al niet meer gesproken worden
van een volwaardig deel van het
Groene Hart, meent de provin
cie. En dus wil ze af van de af
spraken uit november '93, en
woningbouw en bedrijvigheid
toestaan in gebieden waar dat
tot nu toe nog taboe was.
Alders' opvolger Margreet de
Boer reageert hetzelfde als haar
voorganger, 'Over mijn lijk', is
haar standpunt. „We moeten
alle afspraken gewoon intact la
ten", vindt ze. „Niet zeggen:
vooruit maar, daar kan nog wel
wat woningbouw bij, en dat be
drijfsterrein mag ook nog wel.
Dan gaat het sluipend, maar het
resultaat is toch dat het Groene
Hart er aan gaat. Aan de andere
kant gebiedt de realiteit te er
kennen dat je niet altijd nee
kunt zeggen. Je kunt niet zeg
gen: hier wordt nooit gebouwd.
Dat is een illusie. Maar die plan
nen van Zuid-Holland, daar zeg
ik dus keihard 'nee' tegen. Dat
gevecht ga ik aan, dat wordt ru
zie. Daar mag men mij ook op
beoordelen."
Uitgehold
Professor R.A.F. Smook, hoogle
raar bouwprocessen aan de TU
in Delft, kan slechts moeizaam
een glimlach onderdrulcken als
hij dit soort reacties hoort.
Smook weet namelijk precies
hoe het werkt: al die mooie
woorden van politici ten spijt is
het Groene Hart er in al die ja
ren alleen maar op achteruit ge
gaan.
„Het Groene Hart wordt van
binnenuit uitgehold zegt hij.
„Niet omdat de landelijke poli
tiek dat zo graag wil, maar om
dat het laatste woord bij de ge
meenten ligt. Zolang de inkom-
/v
Het begerig oog van de familie Doorzon valt steeds vaker op die leuke kleine groene wijkjes in de achtertuin v
--
i de Randstad. foto cpd
den zijn aan het aantal inwo
ners zullen ze blijven proberen
dat inwonertal te vergroten.
Want dat betekent ook meer
geld voor scholen en voor de in
frastructuur en soms zelfs voor
de wethouders zelf. Op lokaal
niveau is er altijd behoefte aan
groei. En als die groei er een
maal is, ontstaat vanzelf de be
hoefte aan aanvullende v
mngen.
Smook pakt er een atlas bij,
samengesteld uit satellietfoto's.
Hij wijst op de nieuwbouw van
plaatsen als Bodegraven,
Woerden, en de nietige plaats
jes Kamerik en Zegveld. Provin
cie en rijk stribbelen vaak lang
tegen, maar de gemeenten hou
den net zo lang hun poot stijf
tot ze hun zin krijgen. „Het gaat
daar in Kamerik misschien
maar om veertig woningen,
maar als je die van alle kernen
bij elkaar optelt gaat het om ve
le duizenden. En de overgang
van zo'n wijkje naar het groen is
vaak zo slecht, dat het wel heel
makkelijk wordt er nog een
stukje aan vast te breien."
Smook heeft een uitgespro-
toekomst van het Groene Hart.
Hij begrijpt niet waarom nog
steeds niemand aan de nood
rem trekt. „Wij permitteren ons
een bijna Amerikaanse leefwijze
in een daarvoor veel te klein
land: iedereen zijn eigen huis
met tuin. Negentig procent van
de bevolking wil zijn eigen huis
je-boompje-beestje. De gemid
delde woningbezetting zakt
naar 1,8 persoon per woning.
Dat gaat zich wreken. Je moet
naar een andere bouwwijze toe.
Er kan ook in woonlagen ge
bouwd worden, zonder dat dat
meteen naar de Bijlmer riekt.
Huis, tuin, parkeerplaats en
speelvoorziening^n kunnen ook
in etagebouw worden verwerkt.
Kijk naar Amsterdam-Zuid, daar
heb je het ook, en dat concept
werkt nog steeds. Berlage heeft
dat indertijd uitstekend begre
pen."
Geld
Smooks pessimisme wordt ge
deeld door Harro Kraal, Groene
Hart-deskundige bij de stichting
Natuur en Milieu. Gelaten i
landse deel van het Groene Hart
de afgelopen jaren meer is ge
bouwd dan in de grote steden
er omheen. En juist die steden
zouden de oplossing moeten
bieden. Kraal: „Door het rijk
zijn een aantal plaatsen aange
wezen voor de opvang van wo
ningzoekenden: Wateringen bij
Den Haag, Zoetermeer-Oost,
Vleuten-De Meern bij Utrecht.
Plaatsen dicht bij de stad, met
goed openbaar vervoer, ruim
opgezet. Alleen is met de bouw
nog steeds niet begonnen. Een
kwestie van geld: de gemeenten
willen meer hebben dan het rijk
wil geven".
Kraal heeft de afgelopen we
ken de benen uit zijn lijf gelo
pen om de dames en heren po-
iitici in Den Haag ervan te over
tuigen dat geld dan toch maar
te geven. „Zonder dat geld lukt
het die gemeenten niet om
kwalitatief goede wijken neer te
zetten, met veel groen en goed
openbaar vervoer. De kwaliteit
van de bouwlokaties staat onder
druk, je krijgt van die steen
klompen, waar de kwantiteit
belangrijker is dan kwaliteit.
wel wilden wonen haken af en
kijken naar die charmante klei
ne plannetjes in het Groene
I lart. Ook al omdat hel zo lang
duurt voor er werkelijk wordt
gebouwd in Zoetermeer-Oost
en Vleuten-De Meern. Er moet
gewoon snel begonnen worden
met de bouw daar, want in Ou
dewater, Boskoop, Moordrecht
en Moerkapelle liggen de be
stemmingsplannen al klaar."
Kraal wijst op de wegenkaart
aan waar het Groene Hart verlo
ren gaat. „Het gebied lussen
Gouda en Rotterdam is vrijwel
geheel dichtgeslibt met infra-*
structuur en bebouwing. Trekje
de lijn naar boven door, dan zie
je een stedenring ontstaan die
dwars door het Groene Hart
heenloopt, via Gouda, Alphen
en leiden."
Het idee van Zuid-Holland
om het gedeelte westelijk daar
van niet langer als verboden ge
bied te beschouwen is dan toch
zo gek nog niet? Kraal reageert
even furieus als De Boer. „Als je
daaraan toegeeft is dat het be
gin van hel einde. Dan wordt
het Groene Hart in no-time vol-
Probleem is alleen dat dezelf
de minister Alders die zo ver
ontwaardigd reageerde op de
plannen van Zuid-Holland, eer
der wel akkoord ging met de
bouw van duizenden woningen
nabij IJsselstein, aan de oost
kant van het Groene Hart. Dat
al eerder waren
Vlders heefl daai
fout gemaakt",
„Want als het dai
i niet i
i die lokati
aangev
s die
dereen zich zo druk maakt over
de aanleg van de HSL door het
Groene ii.hi. Als de politiek
toch zou besluiten de trein niet
over het bestaande spoor tussen
Rotterdam en Amsterdam te lei
het liefst dwars
den, dan m
door het G
hij. „Eerst
Ha
kant? De provincie Zuid-Hol
land zal daarnaar verwijzen als
ze zelf met plannen komt. I let is
te hopen dat De Boer pal blijft
Paurd van Troje
Dan is er ook nog die HSL, de
hogesnelheidslijn die volgens
tegenstanders dwars door het
t Jroene i lart snijdt maar <iii vol
gens voorstanders nauwelijks
raakt. Aanvankelijk leek zelfs
met de komst van het paarse
kabinet iedereen overtuigd van
de noodzaak dit flitstracë door
hetïroene I lart aan te lemen.
Inmiddels lijkt dat beeld
enigszins genuanceerd te moe
ten worden.
Zo wint de opvatting terrein
dat de trein maar over bestaand
spoor moet rijden. Binnen de
Tweede Kamer begint zich zelfs
een meerderheid af te tekenen
voor dat idee. WD, F*vdA en
CDA zien het wel zitten. D66
ziet meer in een lijn ten westen
van Zoetermeer, in plaats van
oostelijk daarvan. De HSL zou
dan het laatste open stukje tus
sen Den Haag en Zoetermeer
moeten doorsnijden.
Voor professor Smook is dat
laatste zo ongeveer het grootste
schrikbeeld. „Daarmee haal je
echt het Paard van Troje bin
nen", reageert hij.,„Hoe weste
lijker je de HSL legt, hoe meer
hij een alibi vormt voor verdere
verstedelijking. Er is een grote
kans dat gemeenten als Hoog
made en Leiderdorp dan zeg
gen: waarom zoveel infrastruc
tuur voor die ene IISL? Waarom
niet meteen een lokale lijn er
naast gelegd, met stations in
onze gemeenten? En iedereen
weet dat dat weer bedrijvigheid
aantrekt, en daarmee de be
hoefte aan woningen. Waar
vind je daar de ruimte voor? In
het Groene Hart. De aanval is
s ker
je trouwens moe
.*ken of er wel werkelijk
behoefte is aan die HSL Is dat
zo, probeer 'm dan over be
slaand spoor te leiden. Lukt dat
niet, leg 'm dan maar aan zoals
we dat vroeger deden, dwars
door de polders. Leg 'rn echt
door maagdelijk land en pró
bet
i nie
latei
ival
it andere infras
bebouwing, dan voorkom je
dichtslibben."
Stomme trein
Die HSI. is overigens helemaal
niet de grootste bedreiging van
het Groene Hart, meent Smook.
„De weg van Leiden naar Al
phen, dat is veel erger. Die lokt
bedrijvigheid uit. Dat is veel
dreigender dan een stomme
trein die nergens stopt", Zoals
hij ook het naar elkaar toegroei
en van Vleuten De Meern en
IJsselstein, en van daaruit naar
Woerden als dreigender be
schouwt. Of van Rotterdam
Nieuwerkerkaan den IJssel naar
Gouda, en van daaruit naar Al
phen en Leiden.
Moeten we dan toch het idee
van een groot groengebied tus
sen Amsterdam, Den I laag, Rot
terdam en Utre< hl maai laten
varen? „Absoluut niet", schrikt
Harro Kraal, „je moet ei alleen
wel op een andere manier mee
omgaan. En wat minder toege
ven aan de woonwensen van de
consument. Stap af van dat idee
dat iedereen zijn auto voor de
deur moet hebben. Zorg dat het
openbaar vervoer zo goed is dat
je alle kanten op kan."
„En houd als overheid de ste
debouw zoveel mogelijk in ei
gen hand", adviseert Smook.
„Hoe meer je overlaat aan 'de
markt', aan projectontwikke
laars, hoe meer ruimte er wordt
geclaimd. Ze willen namelijk ze
kerheid, en het concept van de
ruime eengezinswoning met
parkeerplaats biedt die zokei
heid: dat wil iedereen wel. De
prijs die je daarvoor betaalt is
ruimte. De kwaliteit van het
Groene Hart verliest het dan
van de commerciële waarde van
