EIDEN
P: ketels in huizen van
rporaties deugen niet
'Leids Ei' blijft uit
Liedjes met een hoepeltje erom
verlossend Niet zielig doen, schiet die beesten'
MCG dient schadeclaim in
achten op duizenden guldens schade door vossen in vogeltuin
elefoontje
-ketels in woningcomplexen van vier Leidse corpo-
deugen niet. Dat beweert de Socialistische Partij
over geheime stukken hierover te beschikken. De
staan verkeerd afgesteld, zijn vervuild en stoten
gassen uit (kooldioxide en koolmonoxide). Bewo-
zijn daarvan de dupe, aldus de SP. Ze worden op
gejaagd en hun gezondheid is in gevaar. De oor
konden gisteren geen commentaar geven op de
SP leidt een en ander af uit
onderzoek dat tussen no-
1992 en november 1993
gehouden naar het func-
van CV-ketels. Van de
gemeten ketels werken er
oed. De betrokken corpora
ties zijn Ons Doel, de Sleutels,
Leiden en de Stichting Leidse
Studentenhuisvesting.
Cor Vergeer, fractievoorzitter
van de SP, weet niet wie het on
derzoek heeft uitgevoerd. Het
rapport, dat volgens hem niet
voor de openbaarheid was be
doeld, is hem toegespeeld. Hij
wil niet zeggen wie dat heeft ge
daan. Uit het rapport is niet af
te leiden hoeveel huishoudens
zijn aangesloten op de ketels.
De opstellers van het rapport
melden dat bij twee ketels de
'giftigheidsindex' gevaarlijk
hoog is.
Onduidelijk is of de corpora
ties al maatregelen hebben ge
nomen. Van hun kant kon gis
termiddag geen commentaar
worden verkregen. Verwezen
wordt naar C. Vrouwe, hoofd
van de technische dienst bij
Ons Doel. Vrouwe is voorzitter
van een club waarin de techni
sche diensten van de corpora
ties zijn verenigd. Zijn reactie
komt op z'n vroegst maandag.
De SP heeft schriftelijke vragen
ingediend over de kwestie bij de
directies van de corporaties. De
partij wil weten of ze actie on
dernemen of dat misschien al
hebben gedaan.
De fractie dringt er op aan dat
de bewoners het geld dat ze te
veel hebben betaald door de
verkeerde afstelling van de ke
tels terugkrijgen. Het zou gaan
om een gemiddeld bedrag van
144 gulden per jaar. Verder wil
de partij dat de bewoners zo
snel mogelijk worden voorge
licht over de risico's voor de
volksgezondheid en hoe deze
kunnen worden vermeden. Vol
gens de partij is haast geboden.
,,Het stookseizoen is begon-
Toin Duyx met zijn boek Liedjes met een hoepeltje
i, dat na twee weken al e
Verrassend boek met vele onbekende kinderliedjes
schooldirecties in Leiden-
zijn teleurgesteld in on-
H. Koek
die de vorming van wit-
zwarte scholen niet langer
tegengaan. Directeur J.G.
de protestants-christe-
basisschool Beatrix begrijpt
van haar 'hele rare omme-
,,Het is heel vreemd dat
t langer wil proberen om
ivolking van scholen een
te laten zijn van de
zegt Los. „Als je
en witte scholen laat be-
versterk je de verschillen
n beide groepen. Dat kan
niet de bedoeling zijn van
overheid."
[Koek zei woensdagavond te-
de gemeenteraad dat ze
erlegt bij de vorming van
n zwarte scholen. Ze be
ft de ontwikkeling welis-
iraar als 'maatschappelijk onge-
maar ziet geen 'onder
wijskundig probleem'. Zwarte
scholen kunnen ook best goede
scholen zijn, aldus de wethou
der. Het verder tegengaan van
gekleurde scholen beschouwt
Koek niet langer als een doel op
zich.
Ze neemt hiermee afstand
van een eerdere poging om de
vorming van witte en zwarte
scholen tegen te gaan. Tijdens
de vorige collegeperiode pre
senteerde Koek een plan (geti
teld 'L'eids Ei') dat voorzag in
spreiding van allochtone leer
lingen over verschillende basis
scholen. Spreiding zou plaats
vinden na een aantal jaren
apart gegeven onderwijs, om
taalachterstanden weg te wer
ken. Het plan ging niet door
omdat de tijdelijke 'apartheid'
op weerstand stuitte in de Turk
se gemeenschap.
De vijf basisscholen die bij
het 'Leids Ei' waren betrokken
betreuren het dat er sindsdien
niets meer is gebeurd. „Ik ben
het op zich wel met de wethou
der eens dat er op zwarte scho
len geen onderwijsprobleem
is," zegt D. Dieben van de voor
een groot deel 'zwarte' openba
re Parkschool. „Het hebben van
een achterstand op school heeft
vooral te maken met het milieu
waaruit je komt, niet met 'wit'
of 'zwart'. Maar de vorming van
witte en zwarte scholen is na
tuurlijk niet wenselijk. Het is
zeer spijtig dat er na het Leidse
Ei geen ander breed plan is be
dacht." Dieben heeft zich in
middels ook min of meer neer
gelegd bij de voortschrijdende
kleurscheiding. „Het is een ge
geven en een hele complexe si
tuatie. We moeten maar roeien
met de riemen die je hebt."
Op de Beatrix-school, die na
genoeg 'wit' is, is de teleurstel
ling groter. Los wil graag meer
allochtone kinderen op zijn
school, maar denkt dit alleen te
kunnen realiseren in samen
werking met de andere scholen.
„Het is geen goede zaak dat wij
in deze wijk bekend staan als
een 'witte school'. Wij zitten wat
dat betreft met een erfenis: voor
1985 was er op deze pc-school
geen plaats voor islamitische
kinderen. Nu is iedereen wel
kom, maar we zijn nog steeds
een witte school. Het lukt niet
om daar verandering in te bren
gen: we hebben hier maar vier
allochtoneleerlingen."
Los betreurt het dat de dis
cussie over vorming van zwarte
en witte scholen is gestopt. ,,lk
vind het heel jammer dat het
'Leids Ei' niet is doorgegaan. En
daarna kwam er niets meer."
A.M.H. de Ligny, directrice
van de rooms-katholieke basis
school De Singel, heeft geen uit
gesproken mening over de wit-
/zwartverhoudingen op scholen
in Leiden-Noord. „Die black is
beautifnl-gcóachie ken ik. Ik
durf daar niet veel over te zeg
gen. Wij hebben 75 procent Ne
derlandse en 25 procent al
lochtone leerlingen en zijn wat
dat betreft de ideale school. De
laatste jaren is die verhouding
stabiel."
LEIDEN HENNY VAN EGMOND
Vele Leidse studenten trokken van kinder
dagverblijf naar basisschool. Ze spraken
leidsters, ouders en bladerden talloze ord
ners door. Op zoek naar de meest gezongen
kinderliedjes. Het resulteerde in het boek
Liedjes met een hoepeltje erom, dat werd sa
mengesteld door Toin Duyx, Leids universi
tair medewerker kind- en jeugdliteratuur,
en de neerlandica Joke Linders.
Het is een verrassend boek geworden,
omdat er vele onbekende liedjes in staan.
Liedjes die vaak zijn verzonnen door leid
sters of kinderen zelf. En dat verbaasde de
38-jarige Toin Duyx, die enkele tienduizen
den kinderboeken bezit en dacht dat alles
wel op papier zou staan. „Ik werd gebeld
door uitgeefster Martine Schaap die jonge
kinderen heeft. Zij hoorde hen liedjes zin
gen die ze zelf niet kent en vroeg mij een
boek te maken over liedjes die op kinder
dagverblijven en dergelijke worden gezon
gen. Ik dacht: dat is een makkie. Even een
paar boeken uit de kast pakken en het is zo
gemaakt." Maar dat viel Duyx vies tegen.
Seksuele toespelingen
„Veel liedjes zijn lang hetzelfde gebleven. In
het boek staan liedjes die stammen uit de
18e eeuw. Maar de laatste dertig jaar zijn er
enorm veel nieuwe liedjes ontstaan, Kleu-
terleidsters hebben ze zelf verzonnen. Me
neer Broekhuizen die op de radio Kleutertje
Luister deed en jeugdkampen organiseerde
heeft er ontzettend veel geschreven. En veel
oude liedjes zijn verbasterd tot nieuwe. In
vrijwel alle boeken die tot nu toe zijn ver
schenen staat vooral dat oude repertoire. In
ons boek hebben we veertig procent liedjes
opgenomen die ouders van nu herkennen.
Zestig procent valt onder de categorie
Studenten hebben de liedjes opgespoord.
Ze spraken met kleuterleidsters en ouders
en bladerden vele ordners met liedjes door.
ledereen werd ook gevraagd de liedjes voor
te zingen. „Vooral bij de ouders kregen we
veel schunnige versies te horen. Talloze va
rianten van 'Ik zag twee beren....'. Veel kin
derliedjes hebben pornografische elemen
ten of bevatten seksuele toespelingen. Zo
gaat 'Kleine Katrijnje achter haar gordijntje'
over een hoer waar papa op bezoek gaat.
Voor ouders is het daardoor des te leuker
om te zingen."
„Het kinderlied bestond vroeger overi
gens niet. Vroeger had je volksliederen
waarin het dagelijks leven werd beschrev
jaar hebben veel kinderen
setterecorder gekregen. De
zijn heel groot. Ji
jes.
'n plastic cas-
verkoopcijfers
l1 ziet ook in steeds meer
klaslokalen cassetteband -
ikinstru-
1 dat de
Later zijn i
olksliederen de kinderlied-
1 ietzelfde geldt voor de kerst
liedjes die uit de kerkliederen komen."
Populair
Volgens Duyx is het zingen in kinderdagver
blijven en op scholen ook de laatste tien
jaar veel populairder geworden. „Bij de lite
raire opvoeding is het lied de poëzie voor
het kind. I let zingen is ook heel functioneel:
het gebeurt voordat kinderen gaan eten of
slapen en vaak moeten ze er allerlei bewe
gingen bij maken zodat het goed is voor de
motoriek."
Duyx wijst ook op de explosieve groei van
het aantal kinderen dat een cassetterecor
der heeft. „Vroeger was er geen ouder die
z'n kind een diamanten naald op een plaat
liet knallen. Maar de afgelopen tien, vijftien
ir een belangrijk dee
dwenen."
liet boek van Duyx en Linders speelt in
op de toegenomen populariteit van net kin
derlied. Het is een heel toegankelijk boek
geworden dat fraai is geïllustreerd door
veertien tekenaars. „Kinderen kunnen het
boek door de illustraties 'lezen'. Hoewel de
illustratoren een redelijk vriie opdracht
hadden, merken we dat de tekeningen en
teksten één zijn. Kinderen herkennen door
de tekeningen de liedjes, dat hebben we
vastgesteld. Soms gaan ze het liedje na het
zien van de tekening zelfs zingen."
Het blijft overigens niet bij het boek. De
liedjes worden ook allemaal opnieuw op
muziek gezet dooreen componist. Een koor
uit Enschede zingt de liedjes. In januari ver
schijnen de eerste twee compact-discs. In
totaal komen er vijf uit.
In de eerste weken dat het boek uit is, blijkt
het uitstekend te verkopen. „Inmiddels is
de uitgeverij al bezig met de derde druk.
Het is bestseller, dat Is duidelijk. Alleen al
alle dagverblijven waar we zijn geweest en
de ouders die we hebben gesproken willen
graag een exemplaar hébben.'
'Liedjes met een hoepeltje erom, de meest
gezongen kinderliedjes', samenstelling
loin Duyx en Joke Linders, ultg. Van
liolkema Warendorf, ƒ39,95.
De stichting tot behoud
coninklijk militair invalidenhuis
j KMI) verwacht in de loop
pe komende week het verlos-
>ende telefoontje van de afde-
06 S( ing burgerzaken van de ge-
ieente dat de 4500 handteke-
Bg^iingen binnen zijn. De handte1-
ceningen zijn nodig
/raag voor een referendum
de toekomst van het KMI geldig
maken.
Volgens woordvoerster
ribbels heeft de stichting al
leer dan 4500 handtekeningen
linnen. Ze houdt echter reke-
ling met zo'n tien procent afge-
ceurde steunbetuigingen,
crijgen ook handtekeningen
ïest en Leiderdorp. Daar
op zich wel blij mee - de
n 1ï cwestie leeft klaarblijkelijk ook
7sbuiten de stadsgrenzen
lurgerzaken moet deze handte-
sië keningen afkeuren. Zelfs hand-
ekeningen van personen die
iegn nmiddels zijn overleden, tellen
buffer kan
dus geen kwaad. Je hoort mij
dus niet zeggen: stop
we zijn
Chocoladeletters
Ivan nutsbedrijf
voor Stevenshof
Mie bewoners in de Stevenshof
ontvingen gisteren een chocola
deletter van de Energie- en Wa
tervoorziening Rijnland. Met
het cadeautje betuigde het
nutsbedrijf nogmaals zijn spijt
over de op 3 november ge-
j maakte fout, die als gevolg had
dat door alle leidingen in de
Stevenshof 'oud drinkwater'
stroomde.
Het nutsbedrijf heeft in totaal
4500 letters W huis-aan-huis
bezorgd. De lekkernij was ver
gezeld van een Sinterklaasrijm.
'Wij hopen dat deze letter W u
zal bevallen en dat wij nooit
meer uw weekend zullen ver-
knallen', aldus de directie.
LEIDEN LOMAN LEEFMANS
Een echte diertentuin heeft Lei
den niet. Wat er nog het dichtst
bijkomt is de vogel- en natuur
tuin van Sam Botermans aan de
Ommedijkseweg. Achter zijn
huis heeft hij circa vijfduizend
vierkante meter grond met
slootjes ingericht als padden
stoelkwekerij en haven voor di
verse soorten exotische water
vogels. De laatste tijd slaan wil
de vossen echter meedogenloos
toe. Met enige regelmaat wor
den de verminkte resten van
kippen en ganzen aangetroffen.
„Het afschieten van de vossen is
de enige remedie, daar moeten
we niet zielig over doen", aldus
Botermans.
Op het punt waar de grenzen
van Leiden, Valkenburg en
Wassenaar elkaar raken, liggen
naast de A44 tien huizen onder
de rook van een autosloperij.
Een van de bewoners van dat
buurtschapje is Botermans, een
groot natuurliefhebber. Hij
heeft een lap grond achter zijn
huis, ingeklemd tussen de slo
perij en het Valkenburgse Meer,
gepacht van de provincie.
In dit geheel afgerasterde ge
bied kweekt hij diverse soorten
zwammen, beschermt hij de
natuurlijke begroeiing en houdt
hij schafrelkippen en watervo
gels zoals de Australische Cas-
cara, die opmerkelijk genoeg in
Het Hollandse najaar broedt
omdat zijn biologische klok nog
op het vaderland is ingesteld.
Tussen de groepjes kleurrijke
Roodhalsganzen, Zwarthals-
zwanen uit de Falklands en an
der beschermd gevogelte lopen
nog een paauw en een big die
luistert naar de naam Sidonia.
„Ik leef zogezegd 'terug naar
de natuur'. Ik verbouw bijvoor
beeld mijn eigen onbespoten
groenten en eet mijp eigen pad
destoelen of geef ze aan een
restaurant. Ik heb redelijk veel
aanloop van bezoekers die vaak
niet begrijpen dat ik als dieren
vriend in mijn huis opgezette
exemplaren heb. Als het om
dieren gaat, reageren mensen
op lief en aaibaar. Maar dat sen
timent hebben ze weer niet als
er van dieren schoenen worden
gemaakt", aldus Botermans.
Het zijn volgens de vogeltuin-
Tegen een 51-jarige Leidse is
gisteren drie jaar cel geëist om
dat zij bemiddeld zou hebben
in minstens'twaalf schijnhuwe
lijken in Amsterdam, Nieuwer-
kerkaan de IJssel en i >ordre< in,
waarbij zij ook voor valse papie
ren zorgde. Voor haar bemidde
ling zou ze betaald zijn. De
vrouw zegt inderdaad betrok
ken te zijn geweest bij een aan
tal huwelijken, waarbij een ver
blijfsvergunning het enige doel
was. Zij ontkent echter ook
maar iets te maken te hebben
met net vervalsen van geboorte
aktes en ongehuwd verklarin
gen, papieren die bij een huwe
lijksvoltrekking nodig zijn.
De Leidse wordt ervan ver
dacht dat zij de huwelijken van
begin lot eind heeft geregeld en
daar bovendien flink aan ver
diende. De twaalf huwelijken
die volgens de officier van justi
tie allemaal schijnhuwelijken
waren, werden gesloten tussen
illegaal in Nederland verblijven
de buitenlanders en mensen
met de Nederlandse natioinali-
Drie jaar cel
geëist voor
schijnhuwelijken
teit. In ieder geval tien van de
betrokken partners bekennen
dat de huwelijken die zij zijn
aangegaan, schijnhuwelijken
zijn en dat er geld en valse ak
ten mee gemoeid waren. Één
van hen verklaarde onder druk
te zijn gezet om mee te werken,
niet aleen door de de Leidse
verdachte maar ook door een
advocaat die familie van haar is.
Mensen die via een schijnhu
welijk een verblijfsvergunning
probeerden te verkrijgen betaal
den gemiddeld zo'n 25 duizend
gulden, waarvan de partner vijf
tot tienduizend kreeg, liet res-
terendp bedrag ging naar de
verdachte. In naar woning in
Leiden werden bij huiszoeking
kwitanties gevonden met daar
op de data van rond de huwe
lijksvoltrekkingen. De leidse
verklaarde tegenover de presi-
dent van de ret htbank, M. Tan-
de Sonnaville, dat hel leningen
betrof. )pk werden in baai wo
ning blanco akten gevonden.
Ambtenaren van de burgerlij
ke stand van de betreffende ge
meenten bevestigen dal de hu
welijken naar alle waarschijn
lijkheid niet 'echt' zijn omdat
men er op een gegeven mo
ment achter kwam dat de pa
pieren nier deugden. Dok i
iedewerker
den dat er valse papieren wer
den gebruikt.
Tijdens het onderzoek naar
de totstandkoming van de
schijnhuwelijken werden tele
foongesprekken tussen de ver
dachte, haar dochters en be
(rokkenen afgetapt. Hieruit
bleek volgens de officier v;jn
justitie de omvang van de zaak.
„Er
dora open gegaan," aldus de of
ficier. Reden voor het onder
zoek was dat het aantal ver
dachte huwelijken vorig jaar in
Amsterdam, dat wordt geschat
op ongeveer duizend.
De verdachte is eerder ver
oordeeld voor valsheid in ge
schriften in 1989. De uitspraak
De Australische Cascara broedt in de herfst omdat het dier de jaargetijden uit het land van herkomst aan
houdt. Ook deze watervogel loopt de kans ten prooi te vallen aan vossen. foto holvast/marklamers
beheerder diezelfde sentimen
ten die hem indirect duizenden
gulden schade hebben berok
kend. Men heeft bedenkingen
als het gaat om het door jagers
laten afschieten van vossen die
ooit in het nabijgelegen duinge
bied zijn uitgezet. De dierenbe
scherming staat dan op haar
achterste poten. „Maar het zijn
er inmiddels honderden. Als je
ziet wat die rovers voor een
slachting onder de vogels aan
richten, denk ik,'wie lijdt nu het
meest?. Ze verscheuren de gan
zen en springen de kippen zo
de boom uit en bijten de kop
eraf', zegt Botermans.
Tijdens een rondleiding toont
hij de zwaar toegetakelde resten
van een gans, die vorig week
einde door een vos is aangeval
len. De veren zijn verward, de
kop en snavel onherkenbaar
aangeknaagd. Hoe de roofdie
ren door de omrastering ko
men, is vaak onduidelijk maar
niet voor niets hebben ze altijd
het voorvoegsel 'sluw' gehad.
„Vroeger kwam er wel eens een
vos. Nu is het bijna om de drie
dagen raak. Ik koop ook geen
nieuwe vogels meer, dat wordt
me zo te duur met prijzen van
rond de zeshonderd gulden per
stuk. Zelf schieten kan en wil ik
niet, maar laten ze in hemels-
doen."
Het Medisch C
boortenregeling (MCG) heeft
een schadeclaim van ongeveer
een ton ingediend bij het rijk.
De Leidse kJiniek hoopt op een
vergoeding van gederfde in
komsten, wegens een inmiddels
geschrapt verbod op reageer
buisbevruchting.
Na jaren van onzekerheid lijkt
het MCG nu definitief door te
mogen gaan met reageerbuis
bevruchting. Het ministerie
voor volksgezondheid probeer
de jarenlang een einde te ma
ken aan deze praktijk, omdat
het MCG niet voldoet aan de
normen van een ziekenhuis. Dit
leidde een paar jaar geleden tot
een sluiting van drie maanden
van de IVE-afdeling.
Minister E. Borst-Eilers zei
deze week echter dat ze zich
-soepel tegenover de Leidse kli
niek wil opstellen: hel MCG
krijgt vrijwel zeker een vergun
ning voor IVF (in vitro fertilisa
tie, ofwel reageerbuisbevruch
ting).
„De schadeclaim hebben we
heel bescheiden gehouden,"
zegt W. Beekhuizen, arts-direc
teur van het MCG. „Als stichting
mogen we bovendien toch geen
winst maaken." De schadeclaim
bestaat voor een deel ook uit de
in de jaren opgelopen advo-
caatskosten. Meer dan vijf jaar
heeft de kliniek geprocedeerd
over IVF-behandelingen.
Nu de vergunning in zicht is
wil Beekhuizen investeren in
nieuwe technieken. u<-t MCG
wil een installatie aanschaffen
voor het invriezen van embryo's
en beginnen met 'micro-injec
tie' van eicellen. Met behulp
van laatstgeboemde techniek
worden vrouwelijke eicellen
met een mannelijke zaadcel in
gespoten. Deze behandeling is
bijzonder geschikt voor echtpa
ren van wie de man 'slecht
sperma' heeft. Beekhuizen: „Dit
soort investeringen hebben we
jaren laten liggen, uit onzeker
heid over onze toekomst."
Met een vergunning kan het
MCG ook haar klantenkring uit
breiden. „We hebben tot heden
alleen een soort restgroep be
reikt die nas een aantal behan
delingen niet meer in de zie
kenhuizen terecht kon. Als wij
een vergunning krijgen kunnen
we iedereen behandelen, omdat
de ziektekostenverzekeraars de
behandeling dan vergoeden."
Zondag 22.20 uur
Priester
op de bres voor
terroristen
Kruispunt
kro/RKK
AÏERDAG 19 NOVEMBER 1994
nwjrf
SGR
geheim rapport wijst op gevaarlijke situaties
