Ierse
bommen
in Boston
De dilemma's van een nobele burgermansjuf
Film
'Mensheid is een kapot
ei en de omelet stinkt'
Animatie Festival beleeft vijfde editie
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1994
'Found-footage-film' in Filmmuseum
Amsterdam Wie meer wil weten over de ontstaansgeschiedenis
en de ontwikkelingen van de zogenoemde 'found footage-film',
kan in november in het Amsterdamse Filmmuseum terecht.
Daar is tussen 17 en 30 november (met dagelijkse vertoningen
om 20.30 uur) het negen films omvattende programma 'De
Droomfabriek' te zien, samengesteld op basis van de persoonlij
ke voorkeur van Filmmuseum-programmeur Peter Delpeut. In
een 'found footage-film', waarvan de oorsprong in de pop art-
ligt, wordt bestaand filmmateriaal ontdaan van zijn oorspronke
lijke context en bewerkt tot een nieuw kunstwerk. Dat ontstaat
door bij voorbeeld op het celluloid te krassen en te tekenen of
door het materiaal opnieuw te monteren, te vertragen of te ver
snellen. Het Filmmuseum is gevestigd in Vondelpark 3 in Am
sterdam en telefonisch te bereiken via nummer 020-58.91.400.
Laurel Hardy-collectie nu compleet
Hilversum» Movie Select Video heeft haar Stan Laurel Oliver
Flardy-collectie gecompleteerd. Met de laatste serie van veertien
banden is alles wat van het komisch duo voorhanden was, nu op
video gezet. In De Solo Films heeft samensteller Peter Kok een
keuze gemaakt uit de nog bestaande zwijgende komedies waar
in Stan Laurel en Oliver Hardy afzonderlijk te zien zijn. De 14
banden bevatten 42 korte films, die van originele achtergrond
muziek en nieuwe Nederlandse tussentitels zijn voorzien. Onder
de films is ook The Lucky Dog (1920), de eerste film waar Laurel
en Hardy samen in beeld verschenen/Deze verscheen zes jaar
voordat hun definitief samengaan een feit was. Ook bevat de
reeks onlangs in Nederland boven water gekomen films als The
Snow Hawk en A Bankrupt Honeymoon. In totaal waren Laurel
en Hardy in ruim driehonderd korte kluchten als solo-artiesten
te zien. Meer dan de helft daarvan moet als verloren worden be
schouwd. Laurel Hardy-kenner Bram Reijnhoudt heeft spe
ciaal voor deze laatste reeks een boekje geschreven, dat de vroe
ge jaren van beide komieken behandeld. Wie alle videobanden
bezit, heeft 83 delen in de kast staan.
FILMS IN LEIDEN
'Naked' voorspelt einde van de wereld:
film voorbeschouwing
marco van pelt
LVC, Breestraat 66, Leiden: Tlie Dead Zo
ne, zo 20/11 20.00 uur; Swan Lake - The
Zone. zo 20/11 20.30 u.
Parkfilmhuis, Cornells Geellaan 2, Al
phen a/d Rijn; Naked vr 18/11 en za
19/11 20.30 u.
LVC sluit zijn 'week huiveren' af
met de door David Cronenberg
geregisseerde The Dead Zone. Ih
deze laatste film van de reeks
'man versus science' ontwaakt
Johnny Smith na vijf jaar uit een
coma. Hij blijkt nu over para
normale gaven te beschikken.
Door iemands hand aan te ra
ken ziet Smith de toekomst van
die persoon. Zo voorziet hij dat
de nieuwe president Sheen een
kernoorlog zal ontketenen.
Smith springt vervolgens op de
bres voor de toekomst van de
wereld. Eén van de betere ver
filmingen van een boek van
Stephen King.
Een liefdesdaad op straat die
in geweld eindigt. Dat is de ope
ningsscène van Naked. De da
der, Johnny, vlucht van Man
chester naar Londen. Daar trekt
hij in bij een vroegere vriendin,
die met een verpleegster en een
verslaafd meisje samenwoont.
Vanuit zijn 'huis' begint Johnny
een zwerftocht door duister
Londen. Hij ontmoet andere
zwervers, hunkerende vrouwen
en een man die hem even een
lift geeft. Centraal in de film
staat een nachtwaker die John
ny tegenkomt. Een man die zich
van de wereld heeft afgekeerd
en zich begraaft in de nacht. Bij
deze waker stopt Johnny's
zwerftocht en hij voorspelt het
einde van de wereld, met tek
sten uit Openbaringen en van
Nostradamus: 'De mensheid is
een kapot ei en de omelet
stinkt'.
Swan Lake - The Zone is een
film van Russische makelij en
stamt uit de periode (1990) toen
begrippen als perestroika en
glasnost hun intrede deden. In
het verhaal draait het om een
man die uit een vreselijke ge
vangenis in de Oekraïne ont
snapt. Hij wordt verliefd op een
vrouw, wordt aangegeven door
haar zoontje, weer gered door
een bewaker en tenslotte ter
dood veroordeeld door zijn me
degevangenen. Deze film, vol
symboliek, expressionisme en
realisme, werd in Cannes met
de persprijs beloond. De film is
meer dan alleen kritiek op een
'r regime: hij zit vol pes-
'Trial by Jury': Jurylid uit plichtsbesef
film recensie
Billy Wilders Witness for the Prosecution is nog
altijd een van de aardigste rechtbankdrama's uit
de geschiedenis van Hollywood. Mariene Diet
rich joeg rechters en juryleden het hoofd op hol
en niemand wist meer wat recht en onrecht was.
Die film dateert uit 1957, en sindsdien is het
rechtbankdrama geëvolueerd tot een soort sub
genre, vooral omdat er hele televisieseries op ge
baseerd zijn.
Zo weet inmiddels ook iedere Nederlandse
toeschouwer wel dat je gemakkelijk kan weige
ren om bij een Amerikaanse rechtszaak lid van
een jury te worden. Dat maakt het op z'n minst
eigenaardig om in Trial by Jury zo'n naïeve jon
gedame te zien als Valerie Alston (rol van Joanne
WJialley-Kilmer), eigenaresse van een kleding-
zaakje, die puur uit plichtsbesef zitting neemt in
een jury voor de berechting van de grootste
gangster van New York.
Tja, dan wordt het leven je wel even zuur ge
maakt natuurlijk. Want nadat al in een buitenge
woon ongeloofwaardige openingsscène een
kroongetuige is vermoord, wordt Valerie gekid
napt door een corrupte politieagent (William
Hurt), die er haar van probeert te overtuigen dat
ze de gangster vrij moet pleiten. Een ondoor
zichtige liefdesaffaire tussen de agent en z'n ge
gijzelde is het gevolg, die helemaal groteske vor
men aanneemt wanneer ook de gangster zélf
nog even aan de slaapkamerdeur klopt.
Het is al met al merkwaardig om te zien dat
regisseur Heywood Gould met zo'n ongeloof
waardig scenario en zulke krakkemikkige dialo
gen niet gekozen heeft voor een parodie op het
rechtbankdrama. In plaats daarvan verwacht hij
van de toeschouwer dat die meeleeft met alle di
lemma's en problemen van een nobele burger
mansjuf. Maar dat is echt nooit het geval.
Blown Away' stukken beter dan Stallone's 'The Specialist'
Explosieven-specialist Sylvester Stallone krijgt deze week
in de bioscoop geduchte concurrentie van twee andere
explosievenexperts: Tommy Lee Jones en Jeff Bridges in
de knallende actiefilm Blown Away. Twee films, The Spe
cialist en Blown Away, waarin explosies en bomoprui-
mers een centrale rol spelen, maar waarbij Stallone het
jammerlijk moet afleggen tegen het duo Jones en Brid
ges. Blown Away maakt nog eens extra duidelijk hoe
slecht The Specialist eigenlijk is.
film» recensie
phen; Odeon 1, Den Haag.
Hetzelfde team dat indertijd de brand
weerfilm Backdraft produceerde, is nu
verantwoordelijk voor de brandhaar
den in Blown Away. En opnieuw zijn
de special effects, gecoördineerd door
Clay Pinney die een Oscar-nomina
tie kreeg voor Backdraft van grote
klasse.
Maar Blown Away is méér dan een
special effects-film met veel vuur- en
weinig acteerwerk. Dat kan ook niet
anders met karakteracteurs als Tommy
Lee Jones en Jeff Bridges in de hoofd
rollen en met sterke bijrollen van Fo
rest Whitaker, Suzy Amis en good-old
Lloyd Bridges (de vader van Jeff). Een
sterke cast in een sterk verhaal, waarin
de gevolgen van de Ierse kwestie even
verplaatst zijn naar Boston.
De film start met een gewelddadige
uitbraak van Ryan Gaerity (Tommy Lee
Jones) uit een gevangenis ergens in Ier
land. Een ouverture die pas later een
vervolg krijgt, wanneer de handeling
Eén van de spectacu
laire explosies in
'Blown Away'.
zich verplaatst heeft naar Boston. Daar
laat explosievenheld James Dove (Jeff
Bridges) zien dat hij de moedigste en
de beste man is van de Explosieven
Opruimingsdienst (EOD). Niettemin
wil hij stoppen met zijn werk, want hij
wordt al een tijd achtervolgd door na
re, traumatische herinneringen. Later
blijkt dat hij afkomstig is uit Belfast en
daar ooit met een bom een paar on
schuldige mensen heeft opgeblazen,
onder wie de zuster van Gaerity.
Op dat moment komen de verhaallij
nen bij elkaar. Gaerity blijkt in de ge
vangenis een politieke psychopaat te
zijn geworden, die een nieuwe maat
schappij wil scheppen die bestaat uit
chaos en anarchie. Maar wat hij vooral
wil is wraak op Dove, die volgens hem
verantwoordelijk is voor de dood van
zijn zuster. Gaerity begint met plaag
stootjes op leden van de EOD en zorgt
voor stevige paniek onder de bomop-
ruimers. Met name de eigenwijze
EOD-er Franklin (Forest Whitaker)
wordt goed te grazen genomen en
moet door Dove met het nodige ge
voel voor humor van een verrader
lijke tijdbom worden verlost. Daarna
richt Gaerity zich op de vrouw en
dochter van Dove en tenslotte lokt hij
Dove zelf naar zijn geheime schuil
plaats voor een zinderende finale.
Wat regisseur Luis Llosa niet lukte in
The Specialist, namelijk spanning cre
ëren, lukt Stephen Hopkins in Blown
Away perfect. Gaerity is een volstrekt
onberekenbare gek geworden die
overal en op elk moment kan toeslaan.
Elke knop die wordt ingedrukt, elke
sleutel die wordt omgedraaid kan een
explosie veroorzaken. I lopkins slaagt
er in om met puur visuele middelen
een goed gebruik van close-ups bij
voorbeeld en een dreigende geluids
band, spanning op te roepen en krijgt
daarbij steun van een schitterend acte
rende Tommy Lee Jones als doorge
draaide bomexpert uit Belfast.
Alleen aan het eind loopt de film he
laas uit de hand. De overdrijving slaat
dan loc en na de mooiste explosie van
de film, waarin een compleet schip
wordt opgeblazen, komt l lopkins met
een overbodig toetje om de spanning
nog wat te rekken.
Maar afgezien van de laatste tien mi-
r'V "ïiJSITO
nuten is Blown Away een spannende
en knap gemaakte actiefilm. Niet in de
laatste plaats ook door de special ef
fects. Zo wordt op een plein in Boston
op spectaculaire wijze een vrachtwa
gen de lucht ingeblazen en ook de
beelden van hel exploderende schip,
met op een steiger in slow-motion
- twee voor hun leven rennende
stuntmannen, blijven lang nabrandcn
op het netvlies. Die maken van Blown
Away nog geen meesterwerk, daarvoor
is de film en met name de uitwerking
van de bijrollen niet evenwichtig ge
noeg, maar Tommy Lee Jones en Jeff
Bridges zijn aan elkaar gewaagd en
zorgen samen voor een prettig stukje
vuurwerk.
BIOSCOPEN
18.45,21.30
ALFA 2
Four Weddings and a Funeral dag.
13, 15.45, 18.45,21.30
ALFA 3
De Vlinder Tilt De Kat Op dag. 13,30,
16, 19.30, 22
ALFA 4
06 16 j.. dag. 13.30, 16. 19.30, 22
ALHAMBRA1 tel. 6233192
Natural Born Killers 16 jdag.
13.15, 16, 18.45,21.30
ALHAMBRA 2
Four Weddings and a Funeral dag.
18.45,21.30, do vi
a di o
13.15, 16
BELLEVUE CINERAMA tel. 6234876
Blown Away 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CINERAMA 2
The Client 16 j., dag. 13.15, 16,
16.30, 20.30
CALYPSO 2
The Killer 16 j.. dag. 13.15, 16,
19.15,22
CINECENTER-CINEMA CORALINE tel.
6236615
MinaTannenbaum 16 j., dag. 19.15,
14,22
CINECENTER-PIERROT
Shortcuts 16 j., dag. 15, zoook 11
Fresa y Chocolate 16 j., dag. 19.30,
True Lies 16 dag. 18.45.21.45.
za zoook 12.30. 15.30, wo ook
12.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
The Mask 12) dag 19, 21.30zazo
wo ook 13.15, 16
CINEMA OSCAR ld 5475175
The Hudsucker Proxy vr za ma di
20.30
CITY 1 tel. 6234579
The Specialist 16 jdag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 2
The Crow 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 3
Reality Bites dag. 16, 18.45,21.30,
do vr madiook 13.15
CITY 4
The Chase 12 j., dag. 16, 18.45.
21.30 do vr madiook 13.15
CITY 5
RapaNui 12 j.. dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 6
Baby's Day Out dag. 13.15, 18.45
Speed 12 dag. 16,21.30
CITY 7
The Mask 12dag. 13.15, 16.
18.45.21.30
DESMET tel. 6273434
Trois Couleurs: Rouge 16 j., dag.
19.15,21.15, zoook 14.15
Whispering Pages 16 j.dag. 19
Mama 16 j., dag. 20.30
06 16j dag. 22.15
KRITERION 1 tel. 6231708
Priscilla 16). dag. 17.45.20,
22.15, di met 22.15
Sneak preview 16 j.. di 22.15
KRITERION 2
Drugsto/e Cowboy 16)., rna 19.30
Het Sexuele Leven der Belgen 16).,
dag. 17.15
Lifetimes 16 j., dag. 19.15
Rock 'n Roll Junkie 16 j., dag. 21.45
RIALTO 1 tel. 6623488
Bab El-Oued City 16 j., dag. 20
Ladybird Ladybird 16 j., dag. 18,22
RIALTO2
Darkness in Tallinn L6j., dag 22 1 5
De Schiettent 16 j., dag. beh, zo 18
THE MOVIES 1 tel. 6386016
1000 Rosen 16).. dag 17.15,
19.45,22, za ook 15. do met 17.15
THE MOVIES 2
De Zwijgende Reiziger 16 j., dag.
20.15, za ook 14.45
Reality Bites dag, 22.15
Schindler's List 16 daR. 16.30, zo
ook 12.15
THE MOVIES 3
Four Weddings and a Funeral dag.
ly 45, 22. zoook 14.30
Shadowlandsdag. 1 7.15, zaook 15
THE MOVIES 4
Como Agua Para Chocolate 12).,
dag. 17.15, 19.30, zaook 15. zoook
14.30
Natural Born Killers 16 j., dag
21.45, vr za ook 00.15
TUSCHINSKI 1 tel. 6262633
True Lies 16)., dag. 12.45, 15,30,
Trial by Jury 12 |.,dag. 13,15, 16.
18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
Clear and Present Danger 161dag.
13, 15.45, 18.30,21.30
TUSCHINSKI 4
The Shadow 12 dag. 16, 18.45,
2J 30, do vr mad. ook 13 15
TUSCHINSKI 5
Wolf 12) dag. 16, 18.45,21.30,
do vr mad. ook 1U',
TUSCHINSKI 6
When A Man Loves A Woman dag
13.15, 16. 18.45,21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Heaven and Earth 12 j., dag, 1 1.45,
14 45. 1/ 45,20.45
DE UITKIJK lei. 6237460
Trois Couleurs; Rouge 16dag. 15,
18, 20,22
Het programma van de Haagse
en Leidse bioscopen staat op
de pagina 'Info'.
Warner Brothers gaat in Utrecht op zoek naar talent
utrecht pi eter van lierop/gpd
Voor de vijfde keer vindt in
Utrecht volgende week het
Holland Animation Film Festi
val plaats. De tweejaarlijkse
manifestatie, die de aandacht
vestigt op de betere animatie
film, zal van woensdag 23 tot
en met zondag 27 november té
zien zijn in de zalen van 't
Hoogt en op de ochtenden in
het weekeinde tevens van de
bioscopen City en The Movies.
Het hoofdprogramma biedt
een actueel overzicht van alle
Nederlandse en Belgische ani
matie-films en wordt woens
dagavond geopend met de we
reldpremière van DaDa, een
speelse, door Piet Kroon ver
vaardigde tekenfilm over de
grote verwachtingen waarmee
ouders hun kinderen kunnen
opzadelen.
In een internationale sectie
onafhankelijke animatie-films
zijn een paar spectaculaire pre
mières opgenomen, zoals Tim
Burtons The Nightmare Before
Christmas (Burton is ook de
man achter de twee recente
Batmanfilms), The Secret Ad
ventures Of Tom Thumb (ma-
gruwelsprookje aan als 'een
mengeling van Pinocchio en
Ereaserhead, van David Lynch')
en een buitengewoon fraai en
knap door de Tsjech Jan Svank-
majer vervaardigde bewerking
van Faust. In deze drie lange
films worden meerdere anima
tie-technieken door elkaar ge
bruikt en gecombineerd met
'live action'.
Andere toppers zijn de ba
rokke operafilm Rigoletto (van
Barry Purves) en The Wrong
Trousers, een door Nick Park
gemaakte film die onlangs
werd bekroond met de Europe
se onderscheiding de Golden
Cartoon.
Twee competities
Twee competities vinden er in
Utrecht plaats. Een internatio
nale competitie voor toegepas
te animatie en een bilaterale
competitie voor de beste stu
dentenfilms uit Nederland en
België. Dave Borthwick, Paul
Demeyer, Peter Dougherty,
Paul de Nooijer, Ties Poeth en
Susan Young (de meesten van
hen hebben zitting in één van
de twee jury's) nemen deel aan
dagelijkse talkshows onder het
hun bevlogenheden zullen pro
beren te verwoorden en toe
lichten aan de hand van favo
riete films.
Forumdiscussies zullen
plaatsvinden over de kwaliteits
criteria voor 'goede' animatie
films, en over het onderwerp
'gevoelige onderwerpen', waar
bij ijien uitgebreid zal ingaan
op de manier waarop met be
hulp van animatie voorlich
tingsfilmpjes zijn gemaakt over
bij voorbeeld aids.
Speciale aandacht krijgt de
weinig bekende Rotterdamse
cineast Bart Vegter, de eregast
van het festival. Van hem wordt
abstract, experimenteel werk
vertoond. Vegter (geboren in
1940) maakt films die zijn oor
spronkelijke natuurweten
schappelijke achtergrond ver
techniek in Eindhoven, werkte
een jaar of tien als technisch
ingenieur bij Philips en Shell en
heeft nog een poosje natuur
kundeles gegeven. Contact met
de groep mensen rond Frans
Zwartjes en de Haagse Vrije
Academie Psychopolis inspi
reerde hem tot de experimen
tele creativiteit waarvan de re
sultaten in Utrecht te zien zijn.
Duitsland
Een groot overzichtsprogram
ma zal worden gewijd aan de
geschiedenis van de animatie
film in Duitsland en een klein
retrospectief geeft aandacht
aan Nederlands werkstukken
tot 1945. Voor zo ver in de oor
logsjaren Nederlandse specia
listen betrokken raakten bij in
Nederland vervaardigde Duitse
produkties, overlappen deze
twee programma's elkaar.
Kleine speciale onderwerpen
worden behandeld in een pro
gramma met militaire instruc
tiefilms uit de collectie van het
Londense Imperial War Muse
um. Met name Chuck Jones is
bij het vervaardigen van zulke
films betrokken geweest. De
zelfde Chuck Jones die met Bob
ner Brothers ging werken en er
klassieke cartoons afleverde,
die eveneens in Utrecht wor
den vertoond. Stafleden van
het huidige Warner Bros zullen
naar Utrecht komen, in de
hoon talent te ontdekken dat
kan worden ingezet bij de pro
dukties van lange animatie
films die op stapel staan.
Ook de mensen van het tv-
station MTV maken hun op
wachting. Allereerst om de pro-
duktir Slow Huh In The Lotvcr
Dimensions (van I lenry Selick)
luister bij te zetten, maar te
vens om de opening bij te wo
nen van een expositie met 'art
work' van de uiterst populair
geworden MTV-leaders. Deze
tekeningen en onlwerpschet
sen zullen zondagmiddag in
Utrecht worden geveild. De op
brengst gaat naar een fonds ter
conservering van oude anima
tiefilms.
Johnny raakt aan de zwerf in 'Naked'