BÜCH
Tk moet voor TV
een beetje de
debiel spelen
Rtv show
'Wat er zo geweldig is aan Marco? Alles!'
WOENSDAG 16 NOVEMBER 1994
NEI
16.2
met een lezing of zo. En daar hoor ik wa ^5
mensen ervan vinden. Dat vind ik leuk.
Natuurlijk komen alleen de mensen dii
me leuk vinden naar mijn lezingen. De helf 18 q
van Nederland is gaarne bereid om mij me «g'2
een handgranaat om zeep te helpen."
- Is dat werkelijk zo?
Büch: „Dat hoop ik wel, ja."
- Heb je dan ook ruzie met je vrienden?
„Vrienden heb ik niet."
- Onzin. 19'3
„Nou, dan heb ik wel vrienden, je maf
opschrijven wat je wilt. Ik vind het best
maar ik heb geen vrienden. Ik werk alleer «q c
maar."
20 C
- Maar zoek je dan het conflict bewust op? 20 2
„Nee, ik heb geen conflict te zoeken. Ik g; jq 1
ook nooit ergens heen, je zult me nooit op
een receptie in Hilversum tegenkomen. II
kom er alleen voor mijn programma's."
- Omdat je daar geen zin in hebt?
„Ik heb niks met mensen. Ik ga nooii
naar cafés of naar mensen thuis, ik leid eer 22 C
arbeidzaam leven. Je kunt zeggen: dat is
toch niet goed, doe ook eens wat gezelligs:
Maar ik zie er niets meer in. Mijn huiska
mer is de televisie als ik sta te praten vooi
de camera."
- je werkt jezelf een ongeluk, en zo word jé
gelukkig.
„Ik ben doodongelukkig, maar ik word
nog ongelukkiger wanneer ik dat niet doe
Ik zou gek worden als ik niet meer zou kun
nen werken voor de bladen, de radio, of de
televisie."
Büch recenseert bijna geen literatuui
meer, behalve nog één boek per week vrij-j
dagavond laat op Radio 5. „Ik doe het al ja
ren, hoewel ik nog nooit een luisteraar van
dat programma gesproken heb. Volgens mij
wordt het niet eens uitgezonden, is het ge
woon sociale dienstverlening van de NOS." 23
Televisie en radio bespreekt hij des te 23
meer. „Ik ben zo verwaand te zeggen dat ik
een van de weinigen ben die alles van tele-
visie weet en ook nog kan schrijven. Ik heb p|[
het vak van meet af aan geleerd, dus ik vind
dat ik ook enig recht van spreken heb."
„Ik heb echter nooit geambieerd macht yyg
te hebben. Als ik zou horen dat iemand L,jso
door mijn toedoen moet verdwijnen, zou ik t,ara
onmiddellijk een actiegroep beginnen om! fant,
hem te behouden. Als Wim Bosboom door van
mijn stukjes weg zou moeten, zou ik actie' zoek
voeren. (Büch en Bosboom zijn water en
vuur, Büch noemde Bosboom eens 'een Ram
snuivend fossiel', JT)." ml'
Wie zijn Büchs helden in de mediawe- vertr
reld? „Ricky Lake (RTL 5) vind ik heel goed. 's ze
Oneindig veel beter dan die stukgeprodu-
ceerde David Letterman. Zij laat alles ge-:
beuren, en haar manier van praten vind ik Urar
heel goed. In Nederland vind ik de IKON zoi Dep
langzamerhand de beste omroep worden; va"
Maar ook die programma's van Van Dits-!
huyzen over seniele mensen (bij de KRO! |<aar
uitgezonden). Absoluut superieure televisie brti
En verder de cameravoering bij Buren van
de VPRO vind ik geweldig.The
„Ik zie een zeer groot aantal spelletjes-
programma's die mij persoonlijk niet boei-j |0ng
en, maar die wel zeer goed gemaakt wor- Kevi
den. Voorbeeld is Ted de Braak, die weggaat het 1
bij de NCRV, een buitengewoon aangena- RTL
me presentator (Topscore). Die man is pre- A
cies wie die moet zijn. En die moet dus weg, g^j,
jammer hoor. Hij straalt een ouderwetse
gezelligheid uit, die we zo langzamerhand
gaan missen. Ik houd daar wel van."
De avond valt en de regen ook.
Met bakken uit de hemel. En
dan davert er opeens over het
Amsterdamse Rembrandtplein 'Dróóómen
zijn bedrog'. Meisjes beginnen enthousiast
te krijsen, een politiepaard slaat nèt niet op
hol en twee zwaar beboodschapte oma's
wagen voorzichtig wat danspasjes. I lier gaal
iets gevierd worden, dat is duidelijk. En wel
het feit dat dromen niet altijd bedrog zijn.
Een heel enkel keertje komen ze uit. Voor
Marco Borsato bijvoorbeeld.
Dertien weken staat hij nu in de hitpara
de, waarvan zeven weken op nummer één.
Zijn album Marco behaalde in recordtijd de
goudstatus, en de single Dromen zijn bedrog
werd dubbel platina. I letgeen betekent dat
er maar liefst tweehonderdduizend exem
plaren van over de toonbank gingen. Waar
mee Dromen zijn bedrog de best verkochte
Nederlandse single aller tijden is. Feest dus.
Dubbel feest zelfs. Een miniconcert voor de
fans in discotheek 'Escape' en daaraan
voorafgaand in het erboven gelegen Grand
Café De Kroon een party voor speciale ge
nodigden. Onder wie '1 let Wereldje'.
Natuurlijk is ook de Marco Borsato-fan-
club paraat. Rijen dik drommen de leden
voor de ingang, in doorweekte T-shirts met
daarop het lachende hoofd van hun idool.
Wat is er zo geweldig aan Marco? „Alles. Ik
ben verliefd op hem." „Ik ook." „Ik óók."
Kennen jullie hem dan? „Eeh... nee." Mis
schien heeft hij wel een vreselijk ochtend
humeur. Of zweetvoeten. „Néééééé. Marco
is gewoon geweldig. Hij is de man van mijn
dromen." Dromen zijn bedrog. „Nietes!"
Dat de droomprins, die zoals het een Ster
betaamt per limousine op het Rembrandt
plein zal arriveren, nogal op zich laat wach
ten terwijl het hemelwater in hectoliters
naar beneden komt, mag de pret niet druk
ken. Nee, dat zijn geen sterallu
res, dat weten de fans zeker.
Marco is, ondanks zijn overdon
derende verkoopcijfers 'een
heel gewone jongen' gebleven.
En -gegil, gejoel, geschreeuw-
daar is-ie!
Held
Camera's flitsen en meisjeshar
ten missen een paar slagen als
de limo-deuren opengaan en
hun held een flitsend sprintje
trekt naar de droge beschutting
van Café De Kroon.
.Action!' roept de regisseur,
en iedereen tovert zijn bemin
nelijkste glimlach te voorschijn.
Er wordt namelijk niet alleen
gefeest in Café De Kroon, er
wordt tevens een 'clip' opgeno
men. Vandaar dat iedereen er
extra prachtig uitziet. Monique
Sluyter, van beroep sexbom, is
gehuld in prikkelend zwart kant.
Tim -Rabo Top-40- Immers draagt
gelezen combinatie van stoer leer e
signaleren ook
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
avond allemaal om.
Als Marco Borsato het podium beklimt en
zijn mega-hit playbackt, gaan de aanwezi
gen meteen zoals dat zo passend heet 'to
taal uit hun dak'. Playbackt? Ja. Dat moet
even, voor de clip. 'TV, you
know'. Even later gaan we over
op 'live'. Nog een keertje Dro
men zijn bedrog. En nóg een
keer. Waarbij dient te worden
opgemerkt dat Marco 'live' min
stens zo goed klinkt als bij de
geplaybackte versie. Het swingt
-nog een moderne term- de pan
uit in De Kroon. En een absoluut
hoogtepunt wordt bereikt als
Marco zijn allernieuwste single
ten gehore brengt, een Neder
landstalige versie van Ricardo
Cocciante's Quand un amour,
met de wel zeer pakkende titel
Waarom nou jij? Dat gaat dus
1 hit v
1 suède.
muzikale nou
veauté op modegebied: CD'tjes bij wijze van
haarspelden, oorbellen, hangers en broek-
riemgespen. CD'tjes van Dromen zijn be
drog uiteraard, want daar draait het van
den. Wis en zeker. Dat we niet
met z'n allen stampend en
springend door de cafévloer
zakken en aldus volautomatisch
tussen de fans op de dansvloer
van de Escape belanden, mag
een wonder heten.
Bijzonder mens
En dan is het tijd voor de uitreiking van het
goud en het dubbel platina, welke eer te
beurt valt aan Caroline Tensen. Toen Marco
in 1990 de Soundmixshow won. had zij net
1 haar eerste kind. Zoiets schep
natuurlijk een band, en Caroline is dan ook
een grote fan van Marco. Caroline: „Ik wou
dat iedereen zoals Marco was. Hij is een
heel bijzonder mens. En hij kan verdomd
lekker zingen."
Bloemen, zoenen en omhelzingen voor
Marco. En dan moet natuurlijk ook Marco's
levenspartner Denise even op het podium
komen. Tensen: „Want je kunt nooit zo
groot groeien als je niet een waanzinnig ie
mand naast je hebt staan."
'Waanzinnig' is in dit geval positief be
doeld. Een blik op de uiterst fraai gevormde
Denise maakt de romantische tekst van
Dromen zijn bedrog heel wat duidelijker.
Hier en daar hoor je dan ook wat dames te
leurgesteld tandenknarsen. Weer een
droomprins aan de concurrentie verloren.
Caroline Tensen zoent Marco nog maar
een paar keer en, vooruit, ook de producer
en alle jongens van de band. En Denise. En
de directeur van de platenmaatschappij. „Ik
ben zo blij dat ik mijn tanden gepoetst heb
voor ik hierheen ging.
En dan grijpt Marco de microfoon en
doen we nog een rondje Dromen. 'Je kijkt
me aan en kleed je uit, een keer in de zoveel
tijd komen dróóóómen uit'. En dat deden
ze. Tweehonderdduizend verkochte CD's,
nog nooit vertoond in Nederland. Zelfs
Heintje's gezellige familiekraker Ich bau dir
ein Schloss valt hierbij treurig in het niet.
Maar goed dat Marco net een nieuw pand
heeft betrokken, met veel ruimte aan de
muur voor al dat goud en platina. En dat hij
een autotelefoon heeft. Kan hij op weg van
het ene optreden naar het andere hij
Marco Borsato: 'Een keer in de zoveel tijd komen dromen uit."
doet er zo'n vijftig per maand op dit mo
ment tenminste nog een béétje met zijn
waanzinnige Denise babbelen. „Ok jon
gens. nog één keertje. Dróóóóómen zijn...'
De glazen trillen, de paling valt van de
toastjes en zelfs de planten swingen mee.
En dan zakt het hele gezelschap af naar
de inmiddels tot de nok gevulde Escape om
alles nog eens dunnetjes over te doen.
Als ik uren later met suizende oren in
taxi rol. heeft de chauffeur een wijze raad:
„Moet jij niet eens lekker gaan dromen,
wijffie?"
Dromen zijn bedrog, mompel ik half sla
pend.
„Is dat niet een liedje?"
Grmpf.
Een man die zich uit de naad werkt,
doodongelukkig is, maar zegt nog
ongelukkiger te zijn als hij niet
werkt en daarom doorgaat;
Boudewijn Büch Zelden tref je
iemand die zo bereisd en belezen is
als hij. Dat weet hij, en hij voelt zich
om die reden in de positie om
kritiek te leveren. „De helft van
Nederland zou het liefst een
handgranaat op mij werpen."
Büch heeft nu meer dan honderd
afleveringen van het
televisieprogramma De wereld van
Boudewijn Büch achter de rug Met
een niet aflatende energie
doorkruist hij onontgonnen plekken
op aarde. Op zoek naar de verhalen
van opmerkelijke mensen, dood of
nog levend.
Hij wil de kijker het liefst door de camera
trekken om hem deelgenoot te maken van
zijn bevindingen. Met de neus op de feiten,
daarom past hij in de loop van dit TV-sei-
zoen de cameravoering aan. Hij wil dat de
camera mcezwaait met alle bewegingen die
hij maakt. Een zware klus voor de camera-
Büch: „De eerste vier afleveringen van de
nieuwe serie hebben we nog volgens het
oude stramien gemaakt, maar de acht die
daarna volgen zie je langzamerhand veran
deren. Wat ik wil. kunnen maar weinig ca
meramensen, namelijk het inzoomen op
mij als ik een gesprekje voer om de camera
vervolgens op iets anders te richten. Tot
nog toe werken we met tussenshots, maar
daar wil ik vanaf. Dit is buitengewoon
moeilijk werk; de cameraman torst immers
die dertien kilo op zijn nek. onder alle weer
somstandigheden. Dat is buitengewoon
vermoeiend en het is heel moeilijk om
daarvoor mensen te vinden."
- Waarom deze aanpak?
„Het programma heet De wereld van
Boudewijn Büch en ik wil dat tot in het ex
treme ten uitvoer leggen. Dan zullen men
sen misschien klagen: 'Zo krijgen we hem
nog meer en nog closer in beeld'. Ja, daar
om heet het ook De wereld van Boudewijn
Büch."
- Waarom stel je je programma helemaal al
leen samen? Is dat praktisch of heb je weinig
vertrouwen in anderen?
„Ja, 't is betrekkelijk uniek in Hilversum,
ik ken geen ander programma dat zo ge
maakt wordt. Ik ben kennelijk niet in staat
samen te werken of mensen houden het
niet bij mij uit, ik ben zo'n eigenheimer.
Het is verschrikkelijk vervelend, maar er
zijn weinig mensen die zó veel over de we
reld weten als ik. Ik-wil niet direct mijn ei
gen boeken aanbevelen, want ze zijn bijna
niet meer te lezen, maar daarin gaat het om
extreme feitenkennis over eilanden van het
liefst twee vierkante kilometer."
nu al jaren bezig met enkele programma's
over Mark Twain. Daarvoor draai ik ieder
jaar wel een paar weken, het project is nog
steeds niet af, maar het gaat lukken.
Maar net als bij iedereen is mijn voor
naamste drijfveer mijn jeugd. Ik bezocht
Mount Rushmore, die rots met die uitge
hakte koppen. Waarom ging ik erheen? Die
rots stond ooit in de Donald Duck."
Wie de uitzending over Paraguay en zijn
merkwaardige dictator dokter Francia eind
oktober heeft gezien, kreeg niet te horen
waarom de geesteszieke alleenheerser zo in
Büchs belangstelling staat. Als het onder
werp wordt aangesneden, zegt hij voorzich
tig: „Ik denk dat ik - buiten Paraguay - de
grootste verzameling van boeken over dok
ter Francia ter wereld bezit. En ik vond daar
gelukkig nog een aantal boeken die ik nog
niet bezat. Dat land heeft een buitenge
woon levendige uitgeefïndustrie."
Büch raakt geestdriftig over het onder
werp en begint een exposé over 'zijn' dok
ter. „De eerste keer dat ik hem bewust leer
de kennen was in het boek Bloedjas van Ro
bert Lemm over Zuidamerikaanse literato
ren. Daarvan vond ik dokter Francia de al-
lerspannendste. Eén van de krankzinnigste,
maar vergeten dictatoren. De Hitler van de
negentiende eeuw, absurd, wreed en gek."
Büch tempert de enthousiaste toon even
en zegt: „Alleen, dan zit je weer met die te
levisie, hè." Kan hij zijn ei wel kwijt op de
buis? „Natuurlijk niet. Daarom schrijf ik ook
een boek over Paraguay. Televisie is alleen
maar concessies doen. je hebt een beperkte
tijd, je kunt maar een heel beperkte hoe
veelheid informatie kwijt. Ik zou me wel
licht schamen als ik er geen boeken over
schreef. Ik was al jaren van plan om over de
Chaco-oorlog (tussen Bolivia en Paraguay
in de jaren dertig) een boek te schrijven,
een vergeten oorlog die te maken heeft met
het dictatoriale verleden van Paraguay."
Dergelijke zaken kan Büch in het program
ma louter aanstippen. Het liefst zou hij bij
iedere uitzending een klein boekje uitgeven
met nadere informatie, maar daar heeft hij
geen tijd voor.
Niettemin lukt'het deze als kleine jongen
ogende veertiger telkens in kort bestek een
beeld te geven van de meest complexe per
soonlijkheden. „Het punt is: ik weet veel
meer, maar ik moet voor televisie een
beetje de debiel spelen, want mensen we
ten niks. Ik had moeite met de suggestie om
landkaarten te tonen, mensen weten heus
wel waar Paraguay ligt. dacht ik. Nee, nee,
nee, mensen hebben er geen idee van waar
dat land ligt. Dus ik laat een kaart van Zuid-
Amerika inzoomen en dan nog vraag ik me
af of ze het wel zien."
Het is frustrerend. Ik schaam mij soms
diep dat ik bepaalde dingen niet heb kün-
nen vertellen, terwijl ik ze wel wist. Het
liefst zou ik een vijf uur durend programma
over dokter Francia willen maken, want zó
veel informatie is er.
Tijdens de opnamen spreekt Büch in de
richting van de cameraman. Daarbij kijkt
hij een beetje links en omhoog, niet recht in
de camera. „Ik praat halfweg, naar de ca
meraman en een beetje tegen de kijkers.
Het is een bewust ongelukkig zoeken naar
je publiek. Ik zoek naar publiek, daar komt
het door. In alles wat ik doe, ben ik op zoek
naar publiek.
Waarom? „Omdat ik een oude school
meester ben, een echte ouderwetse sociaal
democraat. Ik wil wat uitleggen, maar ik
schaam me ook wel eens, dan kijk ik een
beetje steels en denk ik bij mezelf: kan ik
dat wel zeggen?" Büch gniffelt: „Ja, dat is
echt een probleem."
- Een probleem?
,Ja, omdat ik school altijd vreselijk heb
gevonden en dan zijn er mensen die naar
mij kijken en op zaterdagavond moeten zit
ten leren."
Ongeveer halverwege de opnamen wendt
hij zich wel rechtstreeks tot de cajnera.
„Dat doe ik dit jaar meer dan ik ooit gedaan
heb. Ik sta dit jaar heel close op de camera.
Ik durf meer met het publiek. We zitten nu
op aflevering honderdzoveel en na al die ja
ren weet ik wel wat mijn publiek wil. Bijna
iedere avond sta ik wel ergens in het land
Boudewijn Büch: „Ik heb niks met
mensen." foto archief
„Vroeger zou ik hebben ge
zegd de literatuur, kennis van
vreemde culturen, of histori
sche personen. Maar ik merk
dat het meer en meer de
King Atlas is, die ik achterna
reis. Ik was acht of negen
jaar toen ik die atlas kreeg.
Ik heb eindeloos liggen loe
ren in die atlas om te kij
ken of je op al die eiland
jes zou kunnen komen.
Het heeft dertig jaar
geduurd voordat ik er
inderdaad kwam.
Soms biedt litera
tuur een aankno
pingspunt, als er
gens een rare
schrijver heeft ge
zeten ofzo, maar
dat is bijkomstig
voor dit program
ma. Maar ik ben
zeer geïnteresseerd
in literatuur. De reden dat ik naar de
Juan Fernandez Eilanden ben gegaan is dat
de man die model heeft gestaan voor Ro
binson Crusoë daar heeft gezeten. Ik ben
