Paus roept kerk op tot
boetedoening in 2000
M ÉÉgf
Kerk Samenleving
ZVK-kerken willen meer kerkdiensten op televisie
'Zware' protestanten weigeren te praten over vaccinatie
lp ftïï
.Cl
1
DINSDAG 15 NOVEMBER 1994
BUITENLAND KORT
Boeddhisten
De Vietnamese regering
heeft de boeddhisten in het
land ervan beschuldigd dat
zij met een eigen hulpppro-
gramma voor de slachtoffers
van de overstromingen de
'nationale solidariteit' in ge
vaar brengen. De Verenigde
Boeddhistische Kerk in Viet
nam (VBKV) misbruikt vol
gens de regering de waters
noodramp om haar "illegale
en subversieve activiteiten'
uit te breiden. De overstro
mingen kostten vorige
maand aan 308 mensen het
leven en Had een half mil
joen daklozen tot gevolg. Vijf
boeddhisten die een hulp
konvooi hadden georgani
seerd, zitten sinds een week
in Ho Chi Minhstad, het
vroegere Saigon, in hechte
nis. De autoriteiten ontken
nen dat de boeddhisten, on
der wie twee monniken, ge
vangen zijn genomen. Afge
lopen donderdag hebben
honderd politieagenten een
inval gedaan in een tempel
in Ho Chi Minhstad, waar zij
de hulpgoederen voor de
slachtoffers in beslag namen.
Ook werd een monnik, die
penningmeester van het
boeddhistische hulpwerk is,
ondervraagd.
Loterij
Tegen de zin van enkele ker
ken begint in Iingeland de
verkoop van loten van de
nieuwe nationale loterij. De
Engelse methodisten hebben
zien reeds uitgesproken voor
het afstoten van investerin
gen uil bedrijven die bij de
loterij zijn betrokken. De
Schotse presbyterianen over
wegen dit te doen. De loten
kosten één pond (bijna drie
gulden) per stuk, terwijl de
jackpot elke week twee mil
joen pond (5,5 miljoen gul
den) bevat. De gewone prij
zen variëren van tien tot
100.000 pond. De methodis
ten spraken zich al in 1992
uit tegen de plannen een na
tionale loterij op te zetten. Zij
vreesden hierdoor minder
inkomsten voor liefdadig-
heidsorganisaties en zagen
hierin een gevaar voor indivi
duen zowel als gezinnen. De
kerk heeft vorige maand de
aandelen in een elektronica-
firma van de hand gedaan.
Deze firma speelt een centra
Ie rol in de organisatie van de
loterij. Bij twee andere fir
ma's, die slechts minieme
verdiensten uit de loterij zul
len behalen, zal de kerk op
aandeelhoudersvergaderin
gen waarschuwen tegen het
risico van de loterij.
Benoemingsregels
De Belgische rooms-kalho-
lieke onderwijsbond COV is
gisteren bij de Antwerpse ar
beidsrechtbank een rechts
zaak tegen de School met de
Bijbel in Boechout begon
nen. De vakbond wil het
schoolbestuur dwingen twee
niet-protestantse leerkrach
ten van wie de tijdelijke aan
stelling vorig schooljaar ein
digde, opnieuw in dienst te
nemen. De school heeft twee
protestantse onderwijzers
gevonden en wil de tijdelijke
docenten geen nieuwe aan
stellinggeven. De vijf protes
tantse basisschólen in Vlaan
deren hebben door hun klei
ne aantal leerlingen geen ei
gen pedagogische academie.
Daarom moeten zij vaak tij
delijk niet-protestantse leer
krachten aanstellen. Protes
tantse onderwijzers komen
uit Nederland of hebben in
België een opleiding gevolgd
aan openbare of rooms-ka
tholieke academies. De vak
bond beroept zich op de
strakke aanstellingsrcgels die
sinds 1991 in het onderwijs
van kracht zijn. Volgens het
C'.OV moet de school de tijde
lijke leerkrachten in dienst
houden.
Oecumenische evenementen aan begin van derde millennium
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Heerde; U:W. van Sloot-
en te Bergschenhoek; te Oud-Beijer
land (wijk 1): J. Maas te Amstelveen-
Buitenveldert; te Capelle aan den IJs-
sel; G.Th. Vollebregt te SASSEN-
HEIM.
Aangenomen: naarHierden: H.F.
Klok te Nunspeet. naar St. Maartens
dijk: A. den Hartog. kandidaat te
In het Heilig Jaar 2000 moet de kerk boete doen voor
haar fouten in het verleden en daar haar lessen uit trek
ken. Dat schrijft paus Johannes Paulus II in een herderlijk
schrijven over het jaar 2000, dat voor de kerk het begin
van haar derde millennium betekent. Het zeventig pagi
na's tellende document werd gisteren in het Vaticaan ge
presenteerd.
VATICAANSTAD RTR/AFP/DPA/KNA
De paus wil in het jaar 2000 di-
ten in- Home en het Heilige
Land organiseren. Die moeten
de eenheid van de christenen
en de wil tot dialoog met andere
godsdiensten tonen. Hij hoopt
in Bethlehem, Jeruzalem en op
de berg Sinaï ontmoetingen te
hebben met joden en moslims.
I let is zijn grote wens om in dat
jaar in Israël, Egypte, Irak. Syrië
en lordanië belangrijke bijbelse
plaatsen te bezoeken. Ook wil
hij nog steeds bezoeken bren
gen aan Sarajevo en Libanon.
Eerder dit jaar moest hij reizen
naar die plaatsen uit veilig
heidsoverwegingen afzeggen.
In de brief roept de paus de
kerk op 'zich meer bewust te
worden van de zondigheid van
haar kinderen, en zich al die pe
rioden in de geschiedenis te
herinneren waarin zij afweken
van de geest van Christus'. De
74-jarige kerkleider verwijst met
name naar de wreedheden van
de Inquisitie in de zestiende
eeuw en de verschrikkingen van
de twee wereldoorlogen in deze
De paus beveelt alle rooms-
katholieke gelovigen een gewe
tensonderzoek aan. „Het erken
nen van de zwakheden in het
verleden is een daad van eerlijk
heid en moed die ons helpt ons
geloof te versterken." De gelovi
gen moeten volgens hem boete
doen voor de 'onverdraagzaam
heid en zelfs het gebruik van ge
weld ten dienste van de waar
heid" in bepaalde perioden.
Impliciet verwijzend naar de
weinig heldhaftige houding van
veel katholieken ten tijde van
het nationaal-socialisme en
communisme, betreurt hij hun
'gebrek aan onderscheidings
vermogen' en soms stilzwijgen
de instemming met 'de schen
ding van fundamentele men
senrechten door totalitaire regi
mes'. Daarmee schrijft hij de
verantwoordelijkheid voor zulke
misstappen toe aan individuele
gelovigen, en niet aan de kerk
als instituut. Hij verklaart de
kerk echter wel schuldig aan de
uitwassen van de Inquisitie in
de zestiende eeuw.
Met zijn oproep tot boete
gaat de paus in tegen de uit
komsten van de vergadering
van rooms-katholieke kardina
len die hij in juni bijeen had ge
roepen om de viering van het
Heilig Jaar voor te bereiden. De
meeste kardinalen voelden wei
nig voor een openlijke schuld
bekentenis van de kerk.
De paus vindt het jaar 2000
voor christenen echter een goed
moment om lessen te trekken
uit 'deze pijnlijke momenten in
het verleden'.
Bedankt voor Otterlo: C. Gielen, kan
didaat te Oude Pekela.
Toegelaten tot de evangeliebediening
mevr. A.J. van Zanden, van Östade-
straat 396-111, 1084 XB Amsterdam;
W. Klouwen, Rozengracht 126, 1016
NJ Amsterdam.
Toegelaten tot de evangeliebediening
en beroepbaar mevr M.J.G. Baan,
Oudezijds Voorburgwal 91. 1012 EL
Amsterdam; G. Lusting, Trompstraat
78, 1271 TC Huizen; H. Overdijk,
van Ruysdaelhof 26, 7131 LV
Lichtenvoorde; G.K. Verheule, Beets
56. 1475 JD Beets; mevr. L A. van
Leeuwen, Muur 123. 1422 PH Uit
hoorn, beroepbaar per 1 februari
1995.
GEREFORMEERDE KERKEN
e Ottoland: L.J. Scholten,
itte Noordeloos.
Aangenomen: naar Wijk bij Duurstede
(hervormde/gereformeerde kerkge
meenschap) (beiden part-time); me
vr. drs.J.C IJkema-de Koning te Em-
men (part -time) en K IJkema. kandi
daat te Emmen.
Beroepbaarstelling: L.J. Scholten,
Noordzijde 9. 4225 PG Noordeloos
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Spakenburg-Zuid; G.
Zomer te 't Harde.
Aangenomen: naar Onnem W.Th.
Meijer, kandidaat te Kampen, die be-
Vier kerkgenootschappen die
samenwerken in de Zendtijd
voor de Kerken (ZVK), willen
meer kerkdiensten op radio en
televisie. Zij hebben een aparte
stichting opgericht die 'het re
formatorisch geluid' in de me
dia sterker moet laten klinken.
De vier kerken hebben hun
voornemen om met de IKON te
breken inmiddels omgezet in
een definitief besluit, zegt secre
taris H. Siegers van de ZVK.
Hierin werken de Gereformeer
de Kerken Vrijgemaakt, de
Christelijke Gereformeerde Ker
ken, de Nederlands Gerefor
meerde Kerken en de Unie van
Baptistengemeenten samen.
Een vijfde kerk, de Bond van
Vrije Evangelische Gemeenten,
blijft samenwerken met de
IKON.
De stichting is van plan over
leg te voeren met de NCRV en
de EO over mogelijke samen
werking. Met name de EO biedt
de kerken uitzicht op verwezen
lijking van hun wensen. Maar
de ZVK-kerken willen hun
zendtijd niet aan de EO afstaan,
benadrukt Siegers. De samen
werking zal voornamelijk van
technische aard* zijn, net zoals
overigens bij de IKON het geval
De breuk met deze interker
kelijke omroep vloeit volgens
Siegers niet alleen voort uit de
wens om meer kerkdiensten uit
te zenden. De afstand tussen de
orthodoxe ZVK-kerken en de in
hun ogen liberale IKON werd
ook steeds groter. Negentig pro
cent van de IKON-programma's
kan de goedkeuring van de ZVK
niet wegdragen, zegt Siegers,
zonder in detail te willen tre-
Het reformatorisch geluid moet niet alleen binnen de kerkmuren
den.
Op de achtergrond speelt te
vens een verschil van mening
over de financiën. De uitzen
ding van kerkdiensten kost de
1 hun
IKON relatief weinig geld, zeker de IKON verdwijnt,
niet het bedrag dat zij hiervoor eigen kassen,
van de overheid krijgt. De ZVK- De IKON heeft verleden week
kerken willen dat het overschot al teleurgesteld gereageerd op
niet in de gezamenlijke pot van de stap van de vier kerken. De
EO zei positief tegenover
menwerking te staan.
Een groep 'zware' hervormden
en gereformeerden weigert te
praten over inenting tegen po
lio. Zij wil geen contact met het
driemanschap dat door het vo
rige kabinet is verzocht in ge
sprek te komen en te blijven
met mensen die om gods
dienstige redenen moeite heb
ben met vaccinatie. Dat zei de
vrijgemaakt gereformeerde
ethicus prof. I. Douma, één van
de leden van het driemanschap,
gisteren voor de NCRV-radio.
Het betreft een groep zware
hervormden, verenigd rond het
tijdschrift Het Gekrookte Riet
(3100 leden), leden van de Oud
Gereformeerde Gemeenten in
Nederland (18.000) en leden
van de Gereformeerde Gemeen
ten in Nederland (19.000). Juist
onder hen vielen tijdens de
laatste polio-epidemie in sep
tember 1992 de meeste slacht
offers. Daarom blijft Douma
proberen met hen in gesprek te
komen.
De andere leden van het drie
manschap zijn de katholieke
hoogleraar parlementaire ge
schiedenis P. Maas en ds. A.
Moerkerken, predikant van de
gereformeerde gemeente in
Gouda en tegenstander van
Deze maand treden
r buiten met het
boek 'Polio, het gesprek hervat'.
Het ministerie van volksge
zondheid zal dit boek zo moge
lijk via scholen onder risico
groepen verspreiden om zo het
gesprek binnen deze groepen
op gang te brengen.
Het driemanschap slaagde er
wel in de discussie te openen
met een groep christelijk gere
formeerden verenigd rond het
blad 'Bewaar het Pand' (3300
abonnees) en ouderlingen uit
de Gereformeerde Gemeenten
in Nederland en Noord-Ameri-
ka (92.000 leden). Een groot
deel van deze gelovigen is, on
danks principiële bezwaren, wel
ingeënt tegen polio.
„We moesten eerst een ver
trouwensbasis creërenzegt
Maas over de gesprekken. De
gereformeerden hadden het ge
voel dat de overheid de drie
mannen hadden gestuurd om
hen te overtuigen. Maas heeft
respect voor gelovigen die op
grond van hun geweten weige
ren zich in te enten, maar heeft
geconstateerd dat er in veel ge
vallen sprake is van sociale
dwang. „Velen komen tot hun
besluit uit gehoorzaamheid aan
de predikant." Hoewel de ge
sprekken met de tegenstanders
van vaccinatie moeizaam verlo
pen, gelooft Douma dat ze zin
hebben. Op verzoek van het mi
nisterie van volksgezondheid
werkt het driemanschap aan
een enquête onder zware gere
formeerden. Daarbij heeft het
medewerking gekregen van de
Staatkundig Gereformeerde
Partij. Die steun is volgens Dou
ma van groot belang.Als we de
enquête op eigen gezag zouden
hebben georganiseerd, zouden
we van de honderd formulieren
pakweg twintig hebben te-
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
MeeM JU OOK KoF'Fie
w
SOEP, MCT MELK EM SUIKER-
ADVERTENTIES
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv.
DIRECTIE B M. Essenberg, G.P. Arnold (adj), J
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
ma-vrij. van 8.30-1 1
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, i
Teletoon071 -356356
DRES:
,54,2300 AB Leiden
X:
Advertenties071 -323508
Fam berichten 071 323508
Redactie 071-321921
2321 BM Leiden
TELEFAX
per maand ƒ29.30
per kwartaal 85,55 84,55
per jaar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland er kwartaal 125,50
KLACHTEN BEZORGING38
matZmvnj 18 00-19 30 uur.
zat 10 00-12 00 uur Tel 071-143241
HET WEER
HANS VAN ES
Kouder
November houdt zich tot dusverre
goed aan de lange-termijnprognose
die ongeveer twee maanden gele
den werd opgesteld door het duo
Dettman en Mahlberg. De maand
zou ruimschoots te zacht uitvallen.
De septemberverwachting van het
team bleek goed te kloppen, zo
bleek achteraf; oktober werd circa
2 graden te warm ingeschat. In
middels is de decemberprognose
gelanceerd en die is interessant:
De eerste wintermaand zou 0.5 tot
1 graad te koud worden. Komt die
verwachting uit, dan betekent dat
een doorbraak na een aaneengeslo
ten rij van 13 warme december
maanden sinds 1982. Statistisch
gezien zijn we dus wel aan wat de-
cemberkou toe, maar de atmosfeer
trekt zich weinig aan van statistie
ken en heeft ook geen geheugen.
Wat wel belangrijk kan zijn is de
voorgeschiedenis. De circulatiepa
tronen tijdens het najaar kunnen
van invloed zijn op het gedrag van
de atmosfeer in de winter die volgt.
In deze herfst hebben we geen
vroege koudegolven gezien; de arc
tische verkenningstocht van eind
vorige week liep op de klippen. Na
het zeer zachte weer van de laatste
paar dagen wordt het eind deze
week weer kouder, dit keer via een
maritieme baan langs IJsland en
Schotland. Ook deze uitbraak uit i
het hoge noorden lijkt weinig sue-
cesvol
De kou richt zich wel met een be
hoorlijke intensiteit op Scandir
en Noord-Rusland. De poollucht
hoopt zich daar op, wachtend tot
de atmosfeer het sein geeft
een 'grote' uitbraak. Eind novem
ber 1978 en begin december
1981 gebeurde zoiets na een li
periode van zacht weer in de vc
afgaande weken. Op zich hoeft de^
warmte-periode van momenteel J
geen slecht voorteken te zijn voor
liefhebbers van ijspret. Evenmin I
kan je stellen, dat de'tactiek'van j
versterkte af koel i ng i n het hoge
noorden per se tot een koudegolf
moet leiden. Maar in het het licht
van de prognose van Dettman/ Ma
hlberg en de voorspelling van
Wolfgang Roder, die eveneens op
kouder dan normaal winterweer I
wijst, gaan we een boeiende perio-
de tegemoet.
De komende paar dagen houdt ck
wisselvalligheid aan. Tot en
vrijdag blijven er buien vallen, lat
ook met hagel. De wind ruimt g
leidelijk door naar noordwest ei
vallen terug naar circa 8
graden.
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en O zonn.
Middag-
temperatuur vandaag rond 10 graden,
morgen net iets lager.
Engeland, Schotland. Wales en Ierland:
Wisselend bewolkt en vooral langs de
lijk met hagel of
Maximumtemperatuur ongeveer 11 gra
den, morgen op de meeste plaatsen iets
België en Luxemburg:
Vandaag eerst nog veel
enige tijd regen. Morgen
een kleine kans op wat zon en een enke
le bui. Winderig. Middagtemperatuur
eerst rond 11 graden, morgen op de
meeste plaatsen enkele graden lager.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag bewolkt, perioden met regen
en aan de kust eerst tamelijk
Morgen van het noordwesten uit opkla
ringen, afgewisseld
Middagtemperatuur ongeveer 13 gra
den, morgen enkele graden lager
Zonnig, in het noorden
Ie wolkenvelden. Droog. Middagtempe
ratuur rond 21 graden.
Spanje:
Langs de Golf van Biskaje en rond de
Pyreneeën toenemende bewolking, ge
volgd door regen. Elders zonnig en
droog. Middagtemperatuur ongeveer 20
graden, aan de Costa's m het zuiden en
in Andalusië iets warmer, morgen in het
Canarische Eilanden:
Perioden met zon Droog. Middagtempe
ratuur ongeveer 25 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag in de loop van de dag van het
westen uit toenemende bewolking, ge
volgd door regen; aan de Middellandse
Zeekust eerst nog zonnig en droog weer
Morgen breekt in de westelijke departe
menten de zon weer door, in de andere
streken blijft het bewolkt en zijn de re
genkansen vrij groot; m de loop van mor
gen steekt de Mistral op. Enige daling
van temperatuur, met morgen maxima
meest rond 15 graden.
Mallorcaenlbiza:
Flinke perioden met zon. Droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 22 graden.
Italië:
Flinke perioden met zon en droog. Vanaf
slag. Middagtemperatuur meest tussen
17 en 22 graden, in de Po-vlakte enkele
graden lager.
Griekenland en Kreta:
Flinke perioden met zon, op Kreta wel
licht nog nu en dan wolkenvelden en
een bui. Boven de Egeïsche Zee waait
vandaag nog een stevige noordenwind
Middagtemperatuur vandaag van 13
graden in het noordoosten tot 15 in het
zuiden; langs de westkust dan maxima
tegen de 20 graden. Morgen wordt het
Duitsland:
In het midden en zuiden in het alge
meen veel bewolking en perioden met
regen. In het noorden nu en dan zon,
ook enkele buien ^n veel wind. Maxi
mumtemperatuur vandaag rond 12 gra
den, morgen iets lager
Zwitserland:
Veel bewolking en toenemende kans op
regen, morgen boven de 1600 meter op
sneeuw. In Tessin is de kans op bewol
king en neerslag iets kleiner. Maxima in
de dalen vandaag ongeveer 14 graden,
morgen in het noorden beduidend lager.
Oostenrijk:
Amsterdam regen
*13 15 12 9 0
Kopenhagen motregen wzwlO 11 2 Ó.O
Las Palmas waar be* nno6 24 0 0
Lissabon onbew. nwl 21 10 0.0
1*2/ 32 19 0.0,
n de 1600 n
Veel t
regen, morgen b
wolking en neerslag iets klei
mumtemperatuur vandaag
morgen rond 9 graden
sop
HEINZ
P/TJAAR ZAL ftc
VKC&5 aSétM'
A4S"/V M£T Ai/J/V SfM7SX.
*LAA£
prr cmMTJe is
Vooü FgnS
pie
