Vrije tijd Voor mannen Stationsklok om de pols Tweezitter gehandicapten Yardgard weert hond en kat Echte speelfiguurtjes centraal bij peuter- en kleuterspellen Fotofun, een snel fotoraadspel Ik weet het beter VRIJDAG 11 NOVEMBER 1994 NIEUWE CD'S POP/POPULAIR Eagles - Hell freezes over - BMG- /Geffen) Jimmy Page Robert Plant - No Quarter - Phonogram Twee, bijna vijftien jaar geleden gesneuvelde dinosaurussen van de popmuziek, staan weer op. Alsof er in de tussentijd niets is gebeurd pikken ze de draad weer op die ze aan het einde van de jaren zeventig voortijdig en om niet-muzikale redenen doorknipten. Zowel de Eagles als gitarist Jimmy Page en zan ger Robert Plant van Led Zep pelin leveren ijzersterke come backplaten af. Niets ten nadele van nieuwe groepen, die de laatste jaren toonaangevend zijn, maar door Hell freezes over en No Quarter wordt eens te meer duidelijk waar zij hun mosterd vandaan hebben ge haald. De Eagles en Led Zeppe lin waren en zijn de moeders van tal van bands. Opvallend is dat zowel de loden zeppelin als de adelaars op de zelfde wijze opstijgen: ze heb ben vier nieuwe nummers op plaat gezet en een stuk of tien oude werken herbewerkt, tij dens live opgenomen 'unplug- ged'-achtige sessies. In beide gevallen is het resultaat meer dan oude wijn in nieuwe zakken. Vooral Page, die opval lend serviel gitaar speelt en Plant, die geweldig bij stem is, renoveren hun monumentale bouwwerkjes grondig. Ze wor den hierin bijgestaan door een legertje strijkers en Marokkaan se en Egyptische muzikanten. Hoogtepunt is het lang uitge sponnen 'Kashmir' uit 1975. De Eagles blijven dichter bij de originelen. Dat geldt niet voor 'Hotel California' dat in Spaanse sferen is gedompeld en daarvan is opgeknapt. De nieuwe Eagles-nummers overtuigen wat meer dan het nieuwe werk van Plant Page. Diverse artiesten - Woodstock 94 - Polygram/Polidor 'Woodstock 94' is vooral een huzarenstukje van producer Larry Hamb. Minder dan drie maanden na het muzikale mod derbad dat door logistieke pro blemen bijna op een ramp uit draaide, presenteert hij de dub- bel-CD met een uittreksel van dik 140 minuten van het dagen lange festijn. Tal van problemen moesten er bij de registratie van de optre dens worden overwonnen. Te gelijk met de registratie voor de CD moest het geluid voor de betaal-tv-uitzendingen door de mixer. Daar kwamen nog regen- stormen en eigenwijze opvat tingen van de geluidstechnici van de groepen bij. Toch klinkt 'Woodstock II' als een klok. Dat is een enorme verbetering ten opzichte van 'Woodstock I', dat zelfs na een digitale opknapbeurt niet om aan te horen is. Wel is spijtig dat voor een dub- belaar is gekozen. Daardoor is slechts ruimte voor een num mer van de 30 langsscherende groepen. 'Woodstock 94' leent zich bij uitstek voor een boxset van vier CD's met vijf uur mu ziek. WK JAZZ Charles Gayle with Sunny Murray William Parker - Kingdom Co me - Knitting Factory Works- /Semaphore. KINGDOM COME CHARLES GAYLE SUNNY MURRAY WILLIAM P W. Op zijn achtste album (zijn der de voor Knitting Factory) is Charles Gayle te horen met twee grootheden van de free jazz: drummer Sunny Murray en bassist William Parker. Mur ray speelde nog met Albert Ay- ler in de jaren zestig, terwijl Par ker zijn reputatie vooral dankt als de meest standvastige bege leider van Cecil Taylor. Daar mee zijn ook de belangrijkste invloeden van Gayle genoemd, want Gayle kan worden be schouwd als de erfgenaam van Aylers muzikale nalatenschap. Gayle speelt met dezelfde direc te intensiteit en emotionaliteit op de tenorsax. Opppervlakkig beschouwd klinkt zijn spel als avantgardistisch gepiep en ge krijs, maar is in werkelijkheid een logische voortzetting van de Afro-Amerikaanse religieuze traditie. Heel anders klinkt Gay le op de piano, waarop wij Tay lor herkennen in de percussieve technieken en lineaire opbouw. Technisch haalt Gayle op dit in strument niet het niveau van zijn voorbeeld, maar de leider bezit genoeg muzikaal vermo gen om korte tijd de aandacht van de veeleisende luisteraar vast te houden. De van oorsprong Duitse, maar al jaren in Nederland wonende fluitist Lotz heeft met zijn kwin tet van bekende jonge Neder landers en een ervaren Duitse pianist (Stefan Schmid) gekozen voor een moderne post-bop- sound waaraan invloeden uit muziekstijlen als de geïmprovi seerde muziek en funk zijn toe gevoegd. Lotz weet heel gevari eerde, intelligent opgebouwde jazz te creëren waarvan vooral de fraaie klankcombinaties van de beide blazers (Lotz onder meer ook op basfluit en Maar ten Ornstein op tenorsax en basklarinet) het hoofdingre diënt vormen. De leider maakt goed gebruik van contrasten in de dynamiek en schept ritmi sche suggestie door veel met stiltes te werken. Het bondige spel van van Marius Beets (bas, the Houdini's) en Stefan Kruger (drums, SFEQ) zorgt ervoor dat de muziek tegelijk wendbaar en strak klinkt, zodat ondanks de onorthodoxe vorm van sommi ge stukken de CD opvallend makkelijk het oor in gaat. Een opvallend evenwichtig gepro duceerde CD die het hoge ni veau van de Nederlandse (en een beetje Duitse) jazz beves tigt. Te verkrijgen bij Mark Alk- ban Lotz, tel. 030- 933239). KV KLASSIEK Saint-Saëns - Celloconcert nr. 1. Lalo - Celloconcert in d. Kreisler - Encores en transcripties - Yo-Yo- Ma (cello), Patricia Zander (pia no), Orchestre National de France o.l.v. Lorin Maazel - Sony Cellissimo - Composities van Bach (Air), Handel (Aria), Bocche- rini (Menuet), Schubert (Moment musical), Schumann (Romanze op. 94/1 e.a.), Chopin (Etude op. 25/7 e.a.) Saint-Saëns (Allegro appas sionato), Debussy (Clair de lune e.a.), Bloch (Nigun) - Mischa Maisky (cello), Daria Hovora (pia no) - DGT. Twee cd's rond de cello die het thema van de lopende CPG-ac- tie 'Aangenaam... Romantiek' alle eer aandoen. De cello is door zijn warme, vaak melan cholieke klank al een roman tisch instrument op zich en dat wordt op deze beide cd's goed uitgebuit. Op Sony verscheen The Romantic Album van de in ons land bijzonder populaire Yo-Yo-Ma met twee substantië le celloconcerten van Saint- Saëns en Lalo, gevolgd door korte stukje van Kreisler. De concerten, fraai en heel integer gespeeld, mooi maar enigszins afstandelijk begeleid, bieden makkelijk in het gehoor liggen de Franse muziek, waarna de cellist zich met pianiste Patricia Zander kan uitleven in acht vir tuoze toegiften. De DG-cd van Mischa Maisky bestaat helemaal uit vroeger populaire salonstukjes of toegif ten, van 'het' Menuet van Boc- cherini en het 'Air' van Bach tot 'Clair de lune' van Debussy en 'Nigun' van Bloch. De opname klinkt iets directer, maar in mu zikaliteit en virtuositeit ontlo pen beide cellisten elkaar i welijks en van s< melodiën maken zij kostbare muzikale juweeltjes. WolfItalienisches Liederbuch - Barbara Bonney (sopraan), Hakan Hagegard (bariton), Geoffrey Parsons (piano) - Teldec. Barbara Bonney is een van de mooiste lyrische sopranen van dit moment, Hakan Hagegard een van de mooiste lyrische ba ritons, en samen vormen zij be halve een muzikaal echtpaar ook een opmerkelijk zangduo. Dat resulteerde hier in een heel intieme, diep doorleefde uitvoe ring van Wolfs Italienisches Lie derbuch (óók Romantiek, maar geen CP-Gactie). Geoffrey Parsons begeleidt met al even veel gevoel voor subtiliteiten. PK Speciaal voor mannen ontwierp Hans Appenzellereen collectie armbanden, ringen en dasspelden. De patronen zoals krokodil, visse- schubben of een fantasiemotief geven de sieraden een robuste gratie. Appenzeller zet de patro nen kracht bij door de verdiepte lijnen met zwart in te vullen. Alle sieraden zijn gemaakt van zilver. Prijd armbanden vanaf 250, rin gen en dasspelden 150. Meer informatie: 020 - 6268218. Parkeerwekker Wie de auto bij een met een aan tal muntstukken gevoede parkeer- meter moet goed in de gaten hou den hoe lang het voertuig daar mag staan. Grappig oplossinkje: de digitale 'parkeerwekker', een dooreen mini-batterij gevoede pieper, die je aan je sleutelhanger bevestigt. Daarop toets je de toe gestane parkeertijd in, en als die verstreken is begint het apparaatje een doordringend alarmsignaal uit te janken. Voor de ongeveer 15 gulden is de parkeerwekker te koop in in Halfordswinkels. Sommige mensen hebben een stationsklok aan de muur, maar nu kun je ook zo'n klok(je) om de pols te dragen: de Swiss Railway Watch (quartz 159, ecomatic 279) naar het ontwerp van de Zwitserse designer Hans Hilfiker. Het is een horloge van de in Zü- rich gevestigde horlogefabrikant Mondaine Watch Ltd. De kast van het horloge is gemaakt van gere cycled metaal. Het horloge is in middels onderscheiden met de Duitse DesignPlus-prijs, de Alp Action Corporate Partners Award en de Zwitserse Art Directors Club. Wie zo'n horloge draagt, heeft vrij toegang tot het London Design Museum. Het waterproof klokje is voorzien van het officiële logo van de Zwit serse Spoorwegen en heeft als se- condenwijzer de officiële Zwitser se 'vertrekstaf'. De achterkant van de ecomatic (de volautomatische uitvoering) is voorzien van hard- glas, zodat het uurwerk zichtbaar Bezoek van honden, katten en andere beestjes in je tuin kan erg vervelend zijn. Een oplossing biedt de YardGard, een apparaat dat ultra-so- nisch geluid produceert zodra het een ongeno de gast van dierlijke aard signaleert. De hoog frequente geluidstoon die het dan uitzendt zijn voor (althans de meeste) mensenoren niet waarneembaar. Maar honden en katten schrik ken zich een hoedje en komen na slechts enke le ontmoetingen met de signalen niet meer te rug. Op vogels reageert de YardGard niet. De YardGard kost 345 gulden. Meer informa tie: Koltec, Breda, 076-482300. Deze Afikim Sportster rolkstoel uit Israël biedt plaats aan twee n (en 20 kg bagage). Het wagentje is door TNO en medische dienst goed gekeurd als vervoermiddel. Omdat de maximumsnelheid 10 kilometer per uur bedraagt en de breedte zes centimeter onder het toegestane maximum van een meter, mag het wagentje op fiets- en wandelpaden en door winkelcentra rijden. De actieradius van de 'scootermobiel' is 50 kilometer. De karretjes kós ten 12 mille. Meer informatie Vóórhaar Mobility, Hilversum, tel. 025 - 838486. SPELLETJES Jolanda Oukes Voor Traject strategisch inzicht nodig Aandoenlijk door de echte speelfiguurtjes is de spelcategorie voor peuters en kleuters. Zo wordt Stoelendans (op batterij) bevolkt door een kwartet jolige speelgoedbeertjes met een blijvend stoelentekort. Drie ge kleurde taartjes geven aan welke kleur stoel moet worden bezet. De snelste wint. Het spel is geschikt voor spelers vanaf vier jaar. Vertederend zijn ook de bordspellen Ma ma, waar zit ik? en Formule I. Bij de eerste gaat het om kunststof boerderijdieren- die op het speelbord hun in de struiken ver stopte jongen moeten zien te vinden. Bij Formule I wordt gespeeld met autootjes in trendy ronde vormgeving waarvan het dak bij elke wieldraai van kleur wisselt. Het par cours wordt met kegels, start en finish op de vloer uitgezet. De dobbelsteen geeft aan tot welke kleur mag worden gereden. Beide spellen kunnen vanaf drie jaar worden ge speeld. Van heel ander kaliber is de duikelende kippedief Stef Stuntpiloot. Door een gedo seerde tik op een springplank kan elke spe ler hem bij de buurman de kippen laten stelen. Een batterij-aangedreven puur be hendigheidsspel, leuk voor jong en oud. lammer dat er in de doos geen veilig plaats je is voor de rondslingerende kipschijfjes. Geschikt vanaf vijf jaar. Het nieuwe MB-spel Traject is een strategisch schuifspel, waarbij je het jezelf makkelijk en je tegenstander zeer moeilijk kunt maken. Het speelbord heeft verschuifbare delen met wegblokkades. Bij elke beurt mag maar een handeling worden verricht. Je kunt een deel naar links of rechts verplaatsen of het middenstuk één gaatje verplaatsen. Bedoeling is als eerste je vijf pionnen van het ene eind van het speelbord naar het andere te brengen. Door de compacte uitvoering is Traject een ideaal reisspel. Traject is geschikt voor twee spelers vanaf acht jaar en kost zo'n 30 gulden. Wat staat op de foto? Dat is de grote vraag bij het Ravensburger spel Fo tofun. Een echt gezinsspel waarin al les draait om een fotohouder met kaarten met daarop ruim tweehon derd afbeeldingen. Bedoeling is zo snel mogelijk te raden wat er op de foto staat. De afbeelding gaat schuil achter acht klepjes die één voor één door de spelleider worden geopend. Elke deel nemer mag per kaart maximaal drie keer raden. Degene die als eerste het goede antwoord geeft, gaat op het speelbord de meeste plaatsen vooruit. De spelleider kan de spelers op het verkeerde spoor zetten door de af beeldingen dwars of ondersteboven in de houder te doen of de meest ver hullende klepjes pas op het allerlaats te moment te openen. Tot overmaat van ramp beschikt de spelleider ook nog eens over drie verschillende sja blonen, die hij voor de afbeelding kan plaatsen. Met deze variant blijft zelfs bij het openen van alle klepjes nog een gedeelte afgedekt. Fotofun is ge schikt voor spelers vanaf acht jaar. Het is een dynamisch spel omdat alle spelers tegelijkertijd mogen raden. Netjes op je beurt wachten, hoeft dus niet. Voor het spel dat in België als Spel van het jaar 1994 uit de bus is ge komen, moet bijna 60 gulden worden neergeteld. Het als televisiespel bekende 'Ik weet het beter' is nu ook voorthuis te koop. De be doeling is te raden hoeveel vragen de tegenstander in een bepaalde categorie goed zal beantwoorden. Er zijn in totaal drie categorieën: opinievragen, kennisvragen knock-out vragen die over de meest uitlopende onderwerpen als vrijetijd, g< muziek en sport en dergelijke gaan. Bij het spel draait het echter niet alleen om ken nis, maar ook om snelheid, uitdaging, bieden, bluffen en een goed inschattingsver mogen. Het spel is geschikt voor spelers vanaf acht jaar en kost 50 gulden. Op de foto de ook van TV bekende woordspelen Lingo en Topscore. foto Pt ELEKTRONICA Apple Computer 'Big Blue' en Apple slaan handen ineen IBM en Apple hebben hun langverwachte overeenkomst voor toepasbaarheid van el kaars systeem aangekondigd. Maar het lijkt er op dat PC's en Mac's elkaar toch nog niet in de ogen kunnen kijken. De twee computerproducenten, ooit aarts rivalen, zijn het eens geworden over ge meenschappelijkestandaardapparatuur voor hardware voor desktofxomputers. Zij hebben een machine ontwikkeld die met ieder besturingssysteem dat nu in gebruik is kan werken: Apples gebruikersvriendelijke Mac-systeem, het geavanceerde nieuwe OS/2-systeem van IBM, of de combinatie van DOS en Windows van Microsoft waar de meeste PC-klonen op werken. I Iet ge meenschappelijke ontwerp werkt op de snelle nieuwe computerchip die de twee bedrijven in samenwerking met Motorola hebben ontwikkeld, de PowerPC micropro- Maar Big Blue, zoals IBM wel wordt ge noemd, en Apple die drie jaar geleden tot samenwerking besloten om de domi nantie van Microsoft te doorbreken kon den het niet eens worden over gezamenlijke standaardapparatuurvoor software. Dit tot teleurstelling van computergebruikers die hoopten op een gemeenschappelijk sys teem waarop programma's zouden werken die voor de een of voor de ander zijn ont wikkeld. De nieuwe machines, die in 1996 worden verwacht, zijn dus niet 'veeltalig', hoewel ze elk van de gangbare computerta len die nu beschikbaar zijn kunnen beheer- De ontwikkeling is een zegen voor bedrij ven die een hele serie 'incompatible'com puters hebben staan: Apples voor grafisch werk, werkstations voor de verwerking van grote aantallen, een databasevan IBM, en systeem van op Windows gebaseerde PC' lagers „De standaardisering zal de zaken enorm vereenvoudigen", aldus Ian Diery, hoofd van de personal-computerdivisie van Apple. „Men hoeft zich geen zorgen meer te maken over welk stuk hardware samengaat met welk besturingssysteem." Met één type machine kunnen nu al die ta ken worden uitgevoerd. Maar analitici van de computerindustrie klagen dat hun ge bruikers nog steeds niet erg gemakkelijk met elkaar kunnen praten. Er is zelfs geen uitzicht op een gezamenlijk besturingssys teem van Apple en IBM in de toekomst. Daardoor zullen enthousiaste Apple-ge- bruikers erachter komen dat veel schrijvers van toepassingsprogrammatuur niet de moeite nemen om Mac-versies te maken van hun programma's. En IBM zal terrein verliezen aan bondgenoten van Microsoft als Compaq, 's werelds grootste producent van PC's. Het PowerPC-ontwerp vormt de eerste seri euze concurrentie voor Intel, waarvan de chips zitten ingebouwd in 85 procent van de PC's die tegenwoordig worden verkocht. Tot nu toe heeft alleen Apple PowerPC's ge bouwd. De versie van IBM loopt een jaar achter op schema. Canon en Toshiba hebben erin toegestemd de nieuwe standaardcomputer te bouwen, en Novell (het voormalige WordPerfect) heeft gezegd te zullen zorgen voor netwerk software, zodat de computers gegevens kunnen uitwisselen. Verwacht wordt dat de standaardisering de verkoop van de PowerPC zal stimuleren en het totale marktaandeel van de verschillen de producenten die de PC's gaan maken zal vergroten. „Wij verwachten dat de verdien sten groter zullen zijn dan de som der de len", aldus een directielid van Apple. Met de overeenkomst van oktober 1991 werden twee joint ventures in het leven ge roepen om gezamenlijke gestandaardiseer de software ie ontwerpen. IBM en Apple hebben er allebei duidelijk belang bij hun systemen te fuseren om Microsoft onderuit te halen. Microsoft heeft 90 procent van de markt voor besturingssystemen in handen. De dominantie van de combinatie DOS- Windows heeft tot gevolg gehad dat ont werpers als Wordperfect en Ixitus geen Ma cintosh-versies meer schrijven van hun programma's. Maar door de onwil van de firma's om af stand te doen van hun eigen systeem zijn alle mogelijkheden die zijn geschapen met de overeenkomst uit 1991 nog niet benut. Volgens analitici hebben IBM en Apple kostbare tijd verloren met de onderhande lingen over de nieuwe gestandaardiseerde hardware. Nu riskeren zij geen echte uitda ging meer te zijn voor Microsoft. Microsoft is een eind achter op het schema met de vervanging van het verouderde DOS-bestu- ringssysteem, Windows 95. LARRY BLACK THE INDEPENDENT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7