Kumaratunga wint in Sri Lanka VN-tribunaal
EZ!
Republikeinen bepalen agenda Clinton
„Ik zou wel
gek zijn als ik
m'n lening
niet bij
de Postbank
afsloot."
Buitenland
'Moeder Teresa een demagoge'
Vijfjaar na de Muur
Clinton waarschuwt Republikeinen Niet alle Senaatszetels te koop
Rechters verbieden
uitvoering nieuwe wet
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1994
'emier wordt president: Duidelijk mandaat voor vredesproces Rwanda Stemt
KIGALI ANP-Rtr
Indiase actievoerders willen Pepsi weg
new delhi De pas opgerichte Samatapartij in India wil de multi
national Pepsi Cola het land uit hebben. Activisten van de partij
gaan reclameborden met colareclames vernietigen. Volgens de
partij heeft Pepsi zich onder valse voorwendsels toegang tot de
Indiase markt verschaft. Pepsi zou slechts 1.000 van de beloofde
50.000 banen hebben geschapen, giftig afval dumpen en alleen
de eigen bankrekening spekken.
Tsjechië wil lid van EU worden
praag» De Tsjechische republiek vraagt in 1996 het lidmaat
schap aan van de Europese Unie. Dat heeft premier Vaclav Klaus
gisteren gezegd. Hij verwacht echter niet dat zijn land vóór 1999
daadwerkelijk tot de Unie zal toetreden. Eerder dit jaar vroegen
Polen en Hongarije als eerste van de vroegere Oostblokstaten
het EU-lidmaatschap aan.
Estonia had illegaal kobalt aan boord
moskou De veerboot Estonia had veertig ton illegale kobalt aan
boord, toen het 28 september zonk in de Oostzee. Dat heeft het
Russische persbureau Itar-Tass gisteren gemeld. De informatie
komt uit 'bronnen' die onderzoek doen naar de scheepsramp.
Volgens Itar-Tass werd het schip gebruikt voor de smokkel van
illegaal verkregen metalen.
'Moslims mikten op Israëlische doelen'
parijs De 95 militante moslims die deze week in Frankrijk zijn
opgepakt, waren van plan aanslagen te plegen op Israëlische in
stellingen in Frankrijk. Dat heeft de Franse minister van binnen
landse zaken Charles Pasqua gisteren gezegd. Er zitten nog 83
fundamentalisten vast. Ze zouden de Gewapende Islamitische
Groep steunen, die in Algerije met geweld probeert de regering
af te zetten.
Opschudding over karikaturale TV-documentaire
Premier Chandrika Bandaranaike Kumaratunga heeft de
presidentsverkiezingen op Sri Lanka gisteren met een
grote voorsprong gewonnen. Zij behaalde 62,2 procent
van de stemmen, zo maakte de kiescommissie vanmor
gen officieel bekend. Kumaratunga, die in augustus pre
mier werd, is de eerste vrouw die tot president van Sri
Lanka is gekozen. Zij wordt morgen geïnstalleerd.
Chandrika Bandaraniake Kumaratunga, de nieL
Lanka, brengt in gezelschap van haar moeder,
republiek, haar stem uit.
ve president van Sri
:-premier van de eiland-
FOTO REUTER
londen «anp-dpa
De Rooms-Katholieke kerk in
Groot-Brittannië heeft een kriti
sche documentaire over Moe
der Teresa afgedaan als een
'groteske karikatuur'. Het dins
dagavond op Channel 4 uitge
zonden programma is vernieti
gend voor haar. Daarmee
brengt de programmamaker
echter zichzelf in diskrediet, al
dus kardinaal Basil Hume, voor
zitter van de bisschoppenconfe
rentie van Engeland en Wales.
Moeder Teresa, die in 1979 de
Nobelprijs voor de vrede ont
ving, vertegenwoordigt volgens
Hume ,,wat gewone mensen
overal als oprechte heiligheid
ervaren. Haar oprechte goed
heid en haar praktische medele
ven hebben zonder woorden
miljoenen mensen aangespro
ken." Programmamaker
Christopher Hitchens om
schreef de Albanese non daar
entegen als 'demagoge, vijand
van de Verlichting en dienares
van wereldlijke machten'.
Hoofddoel van de Heli's Angel
is volgens de documentaire niet
haar hulp aan zieken en,, ster
venden, maar haar kruistocht
tegen voorbehoedmiddelen en
abortus. Hitchens verwijt haar
verder een gebrek aan moderne
medicijnen en apparatuur voor
de verzorging van de sterven
den in Calcutta.
Hij wees er tevens op dat zij
giften en onderscheidingen ac
cepteert van dubieuze figuren
als de voormalige Haïtiaanse
dictator Duvalier. Tijdens haar
talrijke reizen zou ze zich door
despoten en dictators regelma
tig voor propagandadoeleinden
hebben laten misbruiken. Ze
zou tevens verzuimd hebben
haar gastheren op te roepen de
mensenrechten in acht te ne
men. ,,U reist de wereld over als
afgezant van het geloof', zo
schreef Hitchens in het Britse
Dagblad The Independent, „Tij-
Kumaratunga bedankte de kie
ning' en noemde dit een 'duide
lijk mandaat' om het vredespro
ces van haar regering voort te
zetten. Hiermee moet een einde
komen aan het conflict met se
paratistische Tamils, dat het
land al tien jaar land verscheurt.
Vooral in de noordelijke en
oostelijke districten, met grote
Tamil- en moslim-minderhe
den, behaalde zij een gemakke
lijke overwinning. Maar ook in
de andere van de 22 kiesdistric
ten lag zij duidelijk voor op op
positiekandidate Srima Dis-
sanayake. Die bleef steken op
dens uw bezoek aan Haïti sprak
u nogal dwaas over de liefde
van de familie Duvalier voor de
armen. Daarmee stelde u de
dogma's en het beleid van het
Vaticaan boven alles.
„Als u middenin een constitu
tionele crisis over het recht van
de Kerk om zowel gelovigen en
ongelovigen de wet voor te
schrijven naar Ierland of Spanje
vliegt, dan zijn uw bemoeienis
sen allesbehalve hypocriet. Ie
ren en Spanjaarden voorschrij
ven dat zij abortus en anticon
ceptie moeten afwijzen is in de
ogen van de meeste mensen
geen liefdadigheid."
„Ik heb nog nooit een one
venwichtiger en eenzijdiger
programma gezien op de Britse
televisie", schreef Paul Johnson
in de Daily Mail. De commen
tator van de Daily Telegraph
omschreef de programmama
ker als een 'antiklerikaal van de
meest ouderwetse soort'.
ruim 37 procent. Een waarne
mer in Colombo zei „Chandrika
heeft alles in zicht verpletterd.
Met een dergelijk mandaat, kan
zij het vredesproces versnellen
en de grondwet veranderen".
Anderen waarschuwden dat een
dergelijk resultaat hoge ver
wachtingen wekt, die zich mak
kelijk tegen de regering kunnen
keren.
Er zijn ongeveer elf miljoen
kiesgerechtigden, van wie 70
procent zijn stem uitbracht. De
opkomst was lager dan bij de
parlementsverkiezingen in au
gustus.
Kumaratunga was kandidate
van de Volksalliantie (PA). Zij is
een dochter van de voormalige
premier Sirimavo Bandaranai
ke. Zij had met haar Volksallian
tie in augustus de sinds 17 jaar
aan de macht zijndé UNP afge
lost. Haar regering heeft beloofd
een eind te maken aan het al ja
ren slepende, bloedige conflict
tussen de Singalese meerder
heid en de Tamil-minderheid
op het eiland.
Die belofte kwam op losse
schroeven te staan na de
moordaanslag op UNP-leider
Gamini Dissanayake, vorige
maand. De moord wordt toege
schreven aan de Tamil Tijgers,
die elke betrokkenheid evenwel
van de hand wijzen. Na de
moord op Dissanayake, werd
diens weduwe de officiële kan
didaat van de Verenigde Natio
nale Partij (UNP). In tegenstel
ling tot de verwachting heeft
Dissanayake niet kunnen profi
teren van de moord op haar
echtgenoot. „Tranen hebben
zich niet vertaald in stemmen",
zei een waarnemer. Bij de aan
slag kwamen in totaal 53 men
sen om het leven.
De regering in Colombo heeft
voor vandaag een avondklok in
gesteld om rellen te voorkomen.
In de aanloop naar de verkie
zingen zijn ettelijke mensen om
het leven gekomen.
berlun Als een ver
plicht nummer, zo is
gisteren in Duitsland
de val van de Berlijn-
se Muur herdacht.
Waar vijf jaar geleden
honderdduizenden
mensen in een lange
nacht vol emotie en
euforie een vreedza
me revolutie beleef
den, werden de
plechtigheden giste
ren in Berlijn zoals
bij het gedenkteken
voor degenen die bij
de Muur zijn gedood
bijgewoond door
hooguit een paar
honderd mensen,
voornamelijk geno
digden. De tegenval
lende belangstelling
weerspiegelde de
stemming in met na
me het voormalige
DDR-gebied, waar de
hereniging voor velen
niet gebracht heeft,
waarop zij gerekend
of gehoopt hadden.
FOTO ANDREAS ALT-
WEIN
Rwanda heeft zijn verzet tegen
het internationale oorlogstribu
naal opgegeven. 1 let tribunaal
voor berechting van oorlogs
misdadigers is dinsdag inge
steld door de Verenigde Naties.
Vice-president Paul Kagame
van Rwanda zei gisteren dat zijn
regering bereid is tot samen
werking maar dat dat wel moei
lijk zal zijn.
De regering in Kigali heeft
destijds zelf het idee van een in
ternationale rechtbank aan de
VN voorgesteld, maar kreeg la
ter bezwaren tegen de voorge
stelde werkwijze van het hof.
Het tribunaal kan namelijk niet
de doodstraf uitspreken en ver
der worden de zittingen buiten
Rwanda, waarschijnlijk in een
ander Afrikaans land, gehou
den.
Belangrijkste steen des aan
stoots is echter dat het hof al
leen oorlogsmisdaden die tot
eind van dit jaar zijn begaan,
onder de loep kan nemen.
Daarmee zouden de Hutu's die
de voorafgaande jaren de mas
samoord voorbereidden, de
dans ontspringen. In de maan
den april tot juli zijn naar schat
ting een half tot een miljoen
Rwandezen vermoord. In het
land zitten 7.000 mensen vast
voor volkerenmoord.
Schandaal rond
Stefan Heym
Stefan Heym, het oudste lid van
de Duitse Bondsdag is gisteren
beschuldigd van collaboratie
met de voormalige geheime
dienst van de DDR. De afge
vaardigde, die is gekozen als af
gevaardigde werkt voor de PDS,
de hervormde communistische
partij van Üost-Duitsland, ont
kent de beschuldigingen. Heym
opent vandaag de nieuwe zit
tingsperiode van het parlement.
Hij mag ook als eerste een toe
spraak houden. Heym liet gis
teravond weten niet af te zien
van dat recht. Vanochtend werd
geprobeerd hem er toch vanaf
te houden.
correspondent
Een zwaar aangeslagen president Bill Clinton
heeft de Republikeinen gisteren gewaarschuwd
dat hij niet zal tolereren dat zij hun nieuwe meer
derheid in het Congres gebruiken 'om de klok te
rug te draaien naar de mislukte politiek van het
verleden en daarmee het economische herstel in
gevaar te brengen'. Maar Clinton zei ook dat hij
met de Republikeinen wil samenwerkem om de
problemen van Amerika op te lossen.
De Democraten leden dinsdag bij de tussen
tijdse verkiezingen voor het Congres (Huis van
Afgevaardigden plus Senaat) een vernietigende
nederlaag. In de Senaat sloeg hun meerderheid
van twaalf zetels om in een minderheid van zes:
53-47, mede omdat de conservatieve Democrati
sche senator Richard Shelby uit Alabama naar de
Republikeinen is overgelopen. In het Huis van Af
gevaardigden verloren de Democraten 52 van
hun 256 zetels en hebben de Republikeinen nu
een meerderheid van 230-204. Bovendien verlo
ren de Democraten elf van hun dertig gouver
neursposten.
Clinton stelde gistermiddag op een persconfe
rentie dat de kiezers niet zozeer zijn beleid heb
ben afgewezen, als wel hun algemene afkeer van
het politieke bedrijf in Washington hebben ge
toond. „Dit betekent niet dat de mensen nu in
eens tegen verlaging van het begrotingstekort
zijn, tegen de vuurwapenwet, tegen de uitbrei
ding van de handel en de groei van de econo
mie". Die verworvenheden van twee jaar Demo
cratisch bewind lopen volgens de president ge
vaar als de Republikeinen hun zin krijgen.
Een thuisbankier regelt
z'n lening gewoon even discreet thuis.
muiier in. Lenen bij de
'Postbank is trouwens niet
alleen gemakkelijk, maar
ook erg voordelig.
Want de Postbank
hanteert rentetarieven die
tot de laagste van Neder
land behoren.
Bovendien is lenen
bij de Postbank ook nog
eens onbezorgd lenen. Zo
biedt de Postbank extra's
als het boctevrij ver
vroegd aflossen en kwijt
schelding van de schuld
Ov<
kunt
Een thuisbankier regeli
z'n lening gewoon even thuis
Met alle privacy van dien.
iver het doorlopend krediet
f over de persoonlijke lening
huisgestuurd. Of u haalt de
natuurlijk ook even de
Postbank Leenlijn bellen:
(058) 95 23 45 en gewoon
telefonisch een lening afsluiten.
moeilijk doen als het makkelijk
Zo gemakkelijk, gaat dat folder op het postkar
kan?
bij de Postbank. U belt even
06-0400 en krijgt dan een folder
Vervolgens vult u, wanneer
uitkomt, het aanvraagfor-
JÉIJ
POSTBANK
correspondent
Voor geld is kennelijk toch niet
alles te koop. In elk geval niet
voor Oliver North en Michael
Huffington. Deze twee Republi
keinen eisten dinsdag de twij
felachtige eer voor zich op meer
geld gestoken te hebben in hun
verkiezingscampagnes dan ooit
een kandidaat voor hen. Maar
toch verloren zij.
Huffington stak maar liefst 47
miljoen gulden in zijn campag
ne voor de senaatszetel van Ca
lifornia. Zijn opponente, de zit
tende Democratische senator
Dianne Feinstein, had aan
'slechts' twintig miljoen gulden
genoeg om zich Huffington, zij
het op het nippertje, van het
politieke lijf te houden.
Het verschil tussen beiden was
dat Huffington dat geld geheel
uit zijn eigen, door familie-olie-
dollars gevulde, zak betaalde,
terwijl de ook al niet onbemid
delde Feinstein hoofdzakelijk
bij haar kiezers de hand heeft
opgehouden. Dat deed ook
North, wiens trouwe rechts-reli-
gieuze aanhang in Virginia en
ver daarbuiten, 30 miljoen gul
den in zijn verkiezingskas stort
te.
Daarmee zijn deze Congresver
kiezingen zonder twijfel de
duurste uit de Amerikaanse ge
schiedenis geworden. Het be
wijst weer eens dat kandidaten
die geen geld hebben nodig
voor reclamecampagnes, tv-
commercials, posters, folders en
het rondreizen door het kiesdis
trict geen schijn van kans
hebben.
Uit stembusonderzoek blijkt dat
in 95 procent van de races de
kandidaat won die het meeste
geld in zijn campagne had ge
stoken. De beste vergelijking is
wellicht het bedrag dat elke
kandidaat per kiezer heeft moe
ten uitgeven. Michael Huffing-
tons 47 miljoen komen dan
neer op zo'n twintig gulden per
kiezer.
De kroon spant echter Eugene
Fontenot, een Republikein die
het niet haalde in zijn race in
Texas voor een zetel in het Huis
van Afgevaardigden. Fontenot
stak 4,8 miljoen gulden in zijn
campagne. De 56.000 stemmen
die op hem werden uitgebracht,
kostten hem dus 85 gulden per
stem. De Democraat Dick
Gephardt, fractieleider in het
Huis, telde vier miljoen gulden
neer voor zijn overwinning,
maar de weggestuurde voorzit
ter van het Huis, Tom Foley,
nauwelijks minder. Zijn oppo
nent besteedde slechts een half
miljoen.
Dat bewijst tot geruststelling
van velen dat een stem mis
schien toch niet te koop is.
Maar het toont ook de belache
lijke bedragen die nodig zijn om
in Amerika in de politiek een rol
te spelen. Dat zal kandidaat-po
litici met weinig geld huiverig
maken hun fortuin op het spel
te zetten. Wie geen geld heeft
en toch wil meedoen, moet al
jaren tevoren beginnen met het
houden van een collecte onder
mogelijke kiezers.
Hard optreden tegen illegalen in California
mexico-los angeles Rtr dpa-upi
Twee rechters in California hebben gisteren de invoering ge
blokkeerd van het beruchte 'Proposition 187', het wetsvoorstel
dat dinsdag met een grote meerderheid van de kiezers in Cali
fornia wera goedgekeurd en dat voorziet in een hard optreden
tegen illegale immigranten.
Het voorstel wil dat kinderen van illegalen onderwijs wordt
onthouden en bepaalt dat medische hulp voortaan alleen in
noodgevallen is toegestaan. Bepaalde beroepsgroepen moeten
'verdachten' aangeven bij de vreemdelingenpolitie.
Rechter Stuart Pollak van het Superior Court in San Francis
co bepaalde dat het verwijderen van illegalen uit scholen, col
leges en universiteiten in strijd is met een beslissing uit 1982
van het federale hooggerechtshof van de VS. Volgens die beslis
sing mag kinderen de toegang tot openbaar onderwijs niet
worden ontzegd, ook niet als ze zich illegaal in de VS bevinden.
Het verbod op uitvoering van delen van de wet geldt tot febru
ari 1995.
Buurland Mexico heeft woedend gereageerd op de beperking
van de rechten van illegale immigranten in California. Volgens
Mexico ondermijnt de nieuwe regeling de mensenrechten van
immigranten.
washington hans de bruun
Lenen doe je gewoon bij de Postbank.
correspondent
Nog nagenietend van hun verpletteren
de overwinning van dinsdag zijn de
Amerikaanse Republikeinen gisteren be
gonnen zich voor te bereiden op hun
nieuwe rol als meerderheidspartij. Voor
het eerst in veertig jaar beheersen zij zo
wel de Senaat als het Huis van Afgevaar
digden en dat schept verantwoordelijk
heden.
De Republikeinse leider, senator Robert
Dole, belde gistermorgen al met presi
dent Bill Clinton en verklaarde zich be
reid tot samenwerking. Maar de nieuwe
voorzitter van het Huis van Afgevaardig
den, Newt Gingrich, was veel minder
verzoenend en maakte duidelijk dat de
Republikeinen nu een drastische politie
ke ommezwaai willen.
Dole en Gingrich zullen de komende
twee jaar pen zwaar stempel op de Ame
rikaanse politiek drukken. Of Clinton het
wil of niet, hij zal rekening moeten hou
den met wat de Republikeinen wensen.
Het alternatiefis de confrontatie, maar
dat is een aanpak die deze president we
zensvreemd is.
Met Dole zal Clinton makkelijker tot za
ken komen dan met Gingrich. Dole (71)
behoort tot de gematigde vleugel van de
partij, en lijkt hoewel op en top Repu
blikein eerder bereid compromissen
te sluiten dan de onruststoker Gingrich,
die al heeft aaneekondied de Demnrra-
ten waar hij kan het vuur na aan de
schenen te zullen leggen.
Dole zit al 34 jaar in het Congres, en
heeft alles meegemaakt. In 1976 was hij
Gerald Fords kandidaat-vice-president.
In 1980 en 1988 deed hij zelf vergeefs
een gooi naar de Republikeinse kandida
tuur voor het presidentschap. En velen
zien in hem ondanks zijn leeftijd de
grootste kanshebber om het in 1996 te
gen Clinton op te nemen.
Dole zit echter in een moeilijke positie.
Het is moeilijk campagne voeren en te
gelijk de Republikeinse Senaatsfractie
leiden. Aangezien de inleidende cam
pagnes al komend voorjaar van start
moeten gaan, zou dat zijn politieke be
wegingsruimte ernstig kunnen beperken.
Dole heeft dan ook nog geen besluit ge
nomen over zijn kandidatuur.
Newt Gingrich treedt de Democraten
onverzoenlijk tegemoet. Hij ziet de De
mocraten als oorzaak van alles wat fout
is in Amerika. Hij wordt als overdreven
ambitieus en alleen maar uit op macht
gezien. Hij is hard en ongevoelig. Zijn te
genstanders rakelen graag op hoe hij in
1980 een eind maakte aan zijn huwelijk
terwijl zijn toenmalige v
in het ziekenhuis lag.
Hij is echter ook de man
tract met America', het t
waarmee de Republikeinen de erfenis
van twee jaar Bill Clinton ongedaan wil
len maken. Hij heeft met dat plan
v met kanker
i het 'Co:
n-puntenpla
el dat hol s
nlha
beloften de Republikeinse Partij, die
twee jaar lang in de put zat, weer gerevi
taliseerd.
Gingrich belooft dat hij in de eerste drie
maanden van zijn leiderschap van het
Huis een aantal van die punten naar de
top van de politieke agenda zal loodsen.
Zoals het plan om de termijn van politici
i tp - J -
voorstel om de president te verplichten
alleen nog sluitende begrotingen in te
dienen.
Dat is een Republikeins stokpaardje. De
Republikeinen beloven lagere belastin
gen, hogere defensie-uitgaven en een
sluitend budget zonder aan de sociale
zekerheid te tornen. Maar voor een slui
tende begroting moet 800 miljard dollar
bezuinigd worden, en dat is volgens alle
economen niet verenigbaar met hun
pakket beloften.
I let leven van de Democraten wordt ver
der verzuurd nu alle commissies in Se
naat en Huis onder Republikeinse lei
ding komen. In die commissies wordt
over de wetgevende agenda beslist. De
Republikeinen hebben al aangekondigd
dat zij die macht zullen gebruiken om
het voor Clinton schadelijke Whitewater-
schandaal weer hoog op de agenda te
krijgen en diepgaand onderzoek zullen
starten naar allerlei vermeende corrup
tiepraktijken van Democraten. Dat zal de
onderlinge verstandhouding er niet be
ter op maken.
Maar de Republikeinen zullen de ko
mende twee jaar iets moeten waarma
ken om in 1996 niet weer hetzelfde lot te
ondergaan als de Democraten nu. Veel
zal daarbij ook afhangen van het succes
van mensen als Dole om de conservatie
ve vleugel in te tomen, zodat zij niet,
zoals in 1992, een splijtzwam in de partij
wordt.
