Aantal hervormden daalt
in 1993 met 2,3 procent
Kerk Samenleving
Islam-onderwijs moet zicht
geven op eigen identiteit
Cd van de paus regelrechte hit
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1994
BINNENLAND KORT
Onderwijs
De windrichting in de sa
menleving is van medemen
selijkheid af. De aandacht
voor belangeloze zorg neemt
af. Om het milieu waarin on
ze kinderen en kleinkinderen
moeten leven wordt minder
gegeven. En de bereidheid
offers te brengen voor hen
die niet voor zichzelf kunnen
opkomen loopt terug. Wie
met de wind meewaait, ver
langt van het onderwijs dat
het leerlingen voorbereidt op
een nuttig aandeel in het
produktieproces. Maar het is
ook goed om de verhalen te
hebhen leren verstaan die
een moraal hebben. Leren
anderen te verstaan en res
pectvol met die ander om te
gaan is de belangrijkste vor
mende waarde van goed on
derwijs. Dat betoogde het
CDA-kamerlid Ernst Hirsch
Ballin op een jubileumbij
eenkomst op de Hogeschool
Edith Stein in Hengelo.
Idealen
Hirsch Ballin sprak er samen
met hulpbisschop J. Niën-
haus van Utrecht over 'waar
den. normen en identiteit in
onderwijs en opvoeding'. Die
bijeenkomst werd gehouden
ter gelegenheid van het vijf
entwintigjarig bestaan van
de Katholieke Schoolraad
Twente en het veertigjarig
bestaan van de Hogeschool
Edith Stein. De voormalige
minister van Justitie wees er
op dat in de huidige samen
leving de gemeenschappe
lijkheid van idealen onder
druk is komen te staan.
..Honderd maal wordt in de
media de vraag gesteld of
een nieuwe bewindspersoon
zich ook plezierig presen
teert, maar slechts inciden
teel welke politieke idealen
hij of zij zou trachten te reali
seren. Dat stelselmatig ver
zwijgen van wat mensen mo
tiveert is een slecht rolmodel.
Als het verhaal niet meer
wordt verteld van mensen
die zich met hun gemeen
schappelijke idealen voor
een ander of voor hun ge
meenschap inzetten, moeten
jonge mensen helaas wel de
indruk krijgen dat je mes je
beste vriend is. Het calcule-
treding is wijd verbreid. Er
ger nog is de feitelijke onver
schilligheid jegens slachtof
fers van geweld, mensenhan
del en economische uitbui
ting. Goed onderwijs kan
daar iets tegenover stellen:
het respectvol omgaan met
de ander."
Menukaart
Volgens Hirsch Ballin moet
de katholieke school leerlin
gen naast de kennis van de
eigen geloofscultuur ook be
grip voor andere culturen
bijbrengen. „Niet om alles
ten einde toe te relativeren.
Het is goed als leerlingen niet
alleen over hel christelijk ge
loof en zijn joodse wortels le
zen, maar ook over islam en
hindoeïsme. Als dat gaat op
de manier van een levensbe
schouwelijke multiple-choi
ce. doet men tekort aan de
diepte van de eigen geloofs
overtuiging. Andere overtui
gingen en culturen ontmoe
ten vereist respect. Maar dat
is iets anders dan elke hogere
waarheid wegrelativeren."
Het CDA-kamerlid keerde
zich daarbij tegen het 'neu
traal' presenteren van ver
schillende ethische visies op
vraagstukken als euthanasie,
de omgang met arbeidsonge
schiktheid en de houding te
genover culturele minderhe
den. Dat noemde hij een
'postmodern kiezen op de
ethische menu-kaart', die op
een katholieke school tekort
schiet.
Vooral niet gedoopte leden verlaten de kerk
Het aantal leden van de
Nederlandse Hervormde
Kerk is vorig jaar met 2,3
procent gedaald. Vooral le
den die niet gedoopt zijn
en geen belijdenis hebben
gedaan, verlieten de kerk.
Voor een deel werd de da
ling ook veroorzaakt door
sterfte. Dat blijkt uit de Sta
tistische Nieuwsbrief van
de Nederlandse Hervorm
de Kerk.
leidschendam anp
Het aantal hervormden daalde
in 1993 wal sterker dan in het
voorgaande jaar, toen de kerk
een daling van 2 procent no
teerde. Het aantal hervormden
op het totaal aantal Nederlan
ders neemt af, aangezien het
aantal Nederlanders in 1993
met 0,7 procent steeg. Op 1 ja
nuari van dit jaar maakten de
hervormden nog ruim 15 pro
cent van de Nederlandse bevol
king uit.
In 1889 was nog bijna de helft
van de Nederlanders hervormd.
Het percentage katholieken en
gereformeerden is daarentegen
vanaf 1889 vrijwel stabiel geble
ven, zo blijkt uit het rapport van
het Sociaal en Cultureel Planbu
reau 'Secularisatie in Neder
land, 1966 - 1991'. Het aandeel
gereformeerden op de totale
bevolking bedroeg begin dit jaar
bijna 5 procent, het percentage
rooms-katholieken bijna 36
procent.
De gemiddelde leeftijd van de
Nederlander is lager (37) dan
die van de hervormde (43). Dat
komt omdat de Hervormde
Kerk verhoudingsgewijs veel 65-
plussers en weinig jongeren telt.
Terwijl het aantal huwelijken in
Nederland vorig jaar met bijna
6 procent afnam, steeg het aan
tal huwelijken waarbij minstens
één hervormde betrokken was.
met 3 procent. Van alle huwelij
ken in Nederland wordt 2 pro
cent ingezegend in de Her
vormde Kerk.
De kerk telde vorig jaar 1732
dienstdoende predikanten.
Ruim viervijfde van hen heeft
een gemeente onder de hoede.
Het aantal in deeltijd actieven is
sinds 1980 bijna verviervoudigd.
Van de hervormde predikanten
is 15 procent vrouw.
HHHHHP
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Veenendaal (deelge
meente Sola Fide): J Stelwagen te
Gravenhage.
Aangenomen: naar Warnsveld (SoW)
A. Plantinga kand.
Bedankt- voor Woudenberg:
huijzen te Putten;1
J.W. Kirpestein te Gouda.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te Dokkum J.W. Velt-
kamp. kandidaat te Kampen; te
Hoogezand-Sappemeer (2e pred
plaats) en te Zuidhorn (3e pred-
plaats) A A. van Essen. i.i. zen-
dmgspred. te Kalimantan Barat
1 11, 8262 TT Kampen,
tel. 05202-25966.
NED. GEREF. KERK
Beroepen: te Baarn e.o.: M. Janssens
te ALPHEN AAN DEN RIJN.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt: voor Urk (Eben Haëzerkerk,
2e pred. pl.): J.P. Boiten te Schie-
e Chilliwack (Can.); te Middel-
burg-Zuid: A.J. Gunst te Tholen
Bedankt: voor Spijkenisse: B. van dei
Bisschoppen en
D66: zorgen over
individualisering
den haag anp
Het aantal hervormden op het totaal aantal Nederlanders neemt af.
FOTO LOEK ZUIJDERDUIN
De rooms-katholieke bisschop
pen en D66 hebben zorgen over
sommige symptomen van indi
vidualisering, zoals de verhoog
de criminaliteit en de toene
mende eenzaamheid. Volgens
de bisschoppen staat Nederland
voor de taak tot een revitalise
ring van normen en waarden te
komen. D66 meent dat er aan
de vervlakking van normen en
waarden 'iets moet worden ge
daan'. De huidige ontwikkelin
gen moeten 'in goede banen
worden geleid'.
Dit bleek gisteren in Den
Haag tijdens het eerste gesprek
dat tussen beide instanties
plaatshad. Aan dit 'allesbehalve
obligaat gesprek' (aldus
Wolffensperger) hebben na
mens de RK Kerk onder ande
ren kardinaal Simonis en de
bisschoppen Ernst en Van Luyn
deelgenomen en namens D66
onder anderen fractievoorzitter
Wolffensperger en kamerlid
Groenman. Deze had in sep
tember gezegd dat D66 geen
behoefte heeft aan geregeld
overleg met de kerken. Later
herzag ze dit standpunt.
Er is ditmaal nog niet gespro
ken over concrete punten, zoals
de zondagsrust of de euthana
siewetgeving. Het was, aldus
woordvoerders van beide partij
en, een verkennend gesprek
over eikaars uitgangspunten.
Binnen een jaar komt er een
vervolg.
piemen «anpfensiefMaar ook zij benadruk
ten de noodzaak van islam-edu-
catie in het voortgezet onder
wijs. „Meer kennis van jezelf
leidt tot grotere zelfaanvaar
ding. Als je jezelf accepteert, zal
de samenleving je ook accepte
ren." Islam-onderwijs moet vol
gens hen dan ook niet leiden tot
isolatie van moslimleerlingen.
Er waren ook andere gelui
den. Yar hoorde een van de jon
geren zeggen dat moslimkinde
ren in het voortgezet onderwijs
worden onderdrukt. „Daar ben
ik het niet mee eens, maar het
toont wel aan dat de islami
tische cultuur door onderwijsin
stellingen moet worden er
kend."
Met de HBO-opleiding islam
hoopt Yar daar een bijdrage aan
te leveren. „Door islamitische
godsdienstles voelt een moslim
kind zich beter thuis op school
en kan het ook beter met ande
ren in dialoog treden. Leraren
islam kunnen ook een brug zijn
tussen moslimleerlingen en de
school."
Moslimleerlingen herkennen
zich niet in het Nederlandse on
derwijs. Islam-educatie kan hen
zicht geven op hun eigen iden
titeit en zodoende de hoge
schooluitval onder moslimjon
geren beperken. Dat zei Hasan
Yar, coördinator van de leraren
opleiding islam die volgend jaar
van start gaat aan de Hoge
school Holland in Diemen, tij
dens een studiedag op deze op
leiding.
Ongeveer vijftig islamitische
jongeren waren in de hoge
school bijeengekomen om zich
te buigen over het thema
'jongeren en moslim-identiteit'.
'Wees trots op je moslim-identi
teit', hield een van de deelne
mers haar gehoor voor. Luide
instemming was haar deel.
De aanwezige moslimjonge
ren wilden zich niet in een zieli
ge rol laten duwen. Sommigen
vonden de nadruk op de pro
blemen van moslims in het on
derwijs 'te slachtofferig, te de-
leeuwarden gpd
Over een paar weken verschijnt het Sinterklaas
geschenk bij uitstek: een cd volgezongen door
paus Johannes Paulus II. De rechten voor de Be
nelux zijn verworven door het label Columns
Disc in Leeuwarden. Directeur Rein Gerlofs ver
wacht zo'n 65.000 exemplaren van de cd kwijt te
raken. In rooms-katholieke landen waar de cd
reeds is verschenen, is de heilige vader een re
gelrechte hit.
Volgens Gerlofs heeft Radio Vaticaan vorig
jaar de opname gemaakt van de zingende paus
tijdens een mis in een kapel van het Vaticaan.
Op de cd, die de titel 'Ave Maria' heeft meege
kregen, is de paus te horen terwijl hij het Ave
Maria en andere gedeelten uit de Rozenkrans
bidt. Samen met een koor zingt hij bekende IK
turgische liederen als La Salve Regjna.
De cd heeft letterlijk de zegen van de paus
meegekregen. „Er is blijkbaar sprake van een
vercommercialisering van het Vaticaan", rea
geert Gerlofs op de vraag waarom de paus aan
een cd heeft meegewerkt. Het Vaticaan heeft
een eenmalig - onbekend - bedrag ontvangen
voor de produktie. Gerlofs wil niet zeggen welk
bedrag Columns Disc heeft moeten neertellen
voor het verwerven van de rechten.
Gerlofs, die zelf van protestantse huize is, kijkt
met enige verbazing naar de 'gekte' rond het
schijfje van de heilige vader. „De paus stond
vroeger bekend als een goed zanger, maar je
kunt nu toch echt wel horen dat het een oude
man is. Maar toch, dat maakt de rooms-katho-
lieken helemaal niks uit. Je hebt de heilige vader
in huis. Je draait 'm zo maar even. Dat vinden
ze prachtig."
Volgens de commercieel directeur van Co
lumns Disc, die ook de cd-transacties doet voor
mensen als Pieter van Vollenhoven, Marco Bak
ker en Lee Towers, is het 'puur toeval' dat het
boek van de paus zo vlak voor de cd is versche
nen. „Maar het komt ons natuurlijk goed uit."
Volgens hem wil de paus met de cd hetzelfde
bereiken als met het boek: de boodschap van
het evangelie onder zoveel mogelijk mensen
brengen.
Het is overigens niet de eerste maal dat er een
plaat met liederen van de paus verschijnt. Eind
jaren zeventig verscheen er een elpee waarop
hij Poolse liederen ten gehore bracht. Het betrof
een opname tijdens een eerste bezoek van de
paus aan zijn vaderland. Diverse van de liede
ren waren van zijn eigen hand. De paus heeft
als pater Karol Wojtyla ook gedichten en ver
schillende toneelstukken geschreven.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
MOL) Hee> iK G>EZ.€e>D IV4T iK
5UJTER BEN WAT DoE
JU V/OOR DE" KOST
a.-vrij van 08 30-17.00 ui
B M. Essenberg, G.P
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor. F
Nypels, Henk van der Post (ad|)
OMBUDSMAN R.D. Paauw. tel dag 9
jr 071-356215. of per post
ma -vrij van 8 30-17 00 ui
Telefoon071-356356
POSTADRES
Postbus 54, 2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071 -323508
erichten071-32:
ie 071-321921
n071-323508
per kwartaal 85.55
per jaar 329,30
VERZENDING PER POST
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvnj: 18 00-19.30 uur.
zat. 1000-12 00 uur Tel 071-143241
I BTW)
autombet
29,30
84,55
328,30
HET WEER
HANS VAN ES
Waterkoud
Nederland ontsnapte gisteren mooi
aan de regendans dankzij een aar
zelend oceaanfront, dat boven de
Britse Eilanden en West-Frankrijk
langdurige en stevige neerslag gaf.
Het bleef op veel plaatsen wat saai
en grijs weer met maxima van 10
graden, maar in het zuiden brak de
zon door en daar werd het nog 12
tot 14 graden. Al met al viel er over
de eerste novemberdecade weinig
te klagen Het bleef bijzonder
zacht, nagenoeg droog en de ver
wachte inzinkingen gingen keer op
keer niet door.
Het eerdergenoemde front komt
vandaag over ons land te liggen;
toch blijft de hoeveelheid regen ge
ring Het front wordt door-stijgende
luchtdruk boven Scandinavië in
zijn oostwaartse beweging afge
remd en verpietert verder. De re
genactiviteit verplaatst zich snel
naar de Golf van Genua. Daar
vormt zich een nieuwe depressie,
die tezamen met een Noord-Euro
pees hoog voor een ommezwaai
zorgt in het stromingspatroon. De
wind neemt de volgende dagen toe
uit oost tot zuidoost. In eerste in
stantie wordt nog vochtige lucht
aangevoerd, zodat het morgen bij
maxima van 8 graden waterkoud
aanvoelt.
Tijdens het weekeinde wint de win
terse koude lucht, die zich al een
tijdje in het noorden ophoudt, ver
der terrein. Komt er dan toch een
herhaling van november 1993,
toen we werden overvallen door
een zeer vroege en felle kouinval? I
Vorig jaar kregen we te maken met I
een sterk transport van Russische
vrieslucht, die ondersteund werd
dooreen 1055-millibar sterk
luchtdrukmaximum. Het huidige
winterse luchtdrukmaximum iseen
stuk minder sterk (1035 millibar)
en veel minder omvangrijk dan dat
van november 1993. Bovendien
lijkt de kou zich komend weekein
de vooral te concentreren op de
Midden- en Oosteuropese landen.
Niettemin sijpelt een deel van de
droge, van oorprong arctische lucht
ook ons land binnen. De verschil
lende computermodellen zijn het
nog altijd met eens over de stoot
kracht van het winterse hogedruk-
gpbied. Voorlopig ga ik er vanuit,
dat er kans is op lichte vorst in de
nacht en ochtend vanaf zondag of
maandag en niet veel meer dan
dat. Overdag blijft het bij maxima
van 5 7 graden. Het is even af
wachten hoe sterk de oceaande
pressies zich begin volgende week
gaan roeren, In een twijfelsituatie
als deze moet u er rekening mee
houden, dat de meerdaagse ver
wachtingen de komende dagen
sterk kunnen
Fis
leide
bew
den
In
leidi
kad
ginj
In
Oeg
kan
vïd<
slot
HET WEER IN EUROPA
oostenwind.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veel bewolking en enige tijd regen. Mor
gen vanuit het westen
en droog Middagtemperatuur circa
lelgië en Luxemburg:
Veel bewolking en vooral vandaag
en daar regen. Middagtemperatuur
8 tot 11 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Overwegend bewolkt en plaatselijk re
gen. Morgen geleidelijk droog. Middag
temperatuur tussen 10 en 13 graden,
Spanje:
Langs de Costa's vrijwel droog en gere
geld
houdend wisselvallig weer met veel wol
kenvelden en van tijd tot tijd regen Mid
dagtemperatuur aan de Costa's in het
rond 23 graden, elders rond 18.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon en op de meeste
plaatsen droog Maxima rond 24 gra
in het noorden nu en dan wolkenvelden
en op beide dagen kans op een regen- of Weerrapporten 09
onweersbui. Naar het zuiden toe flink
wat zon. Middagtemperatuur van 23 tot s l0n wee'
27 graden Amsterdam halt bew.
Zuid-Frankrijk: DeBlll ha,)bew
Half tot zwaar bewolkt en enkele regen- Dee|en ha„bevv
of onweersbuien, in het zuidoosten met Eei<je zwaarbev
name vandaag mogelijk met veel neer- Eindhoven zwaar be
slag. Morgen valt in de Franse Alpen bo- Den Helder zwaar bev
ven de 1500 meter de neerslag als Rotterdam zwaar bev
sneeuw en waait rond het Rhonedal de Twente half bew
Mistral Middagtemperatuur ongeveer Vlissingen regen
16 graden, morgen rond de lijn Bor- Maastricht zwaar bev
deaux-Lyon enkele graden lager. Aberdeen regen
Mallorca en Ibiza: A,hene half bew.,
Perioden met zon en een kleine kans op
een regen- of onweersbui. Maximum- Barcelona halt bew.
temperatuur ongeveer 22 graden. r"'"
Bordeaux licht bew
Onstandvastig weer met plaatselijk veel Brusse| half bew
neerslag. Soms ook onweer. In de Itali- CypfU5 zwaarbe«
aanse Alpen en in de Dolomieten valt de pubim half bew
neerslag morgen boven de 2000 meter Frankfurt zwaar bev
als sneeuw. Middagtemperatuur uiteen- Genève regen
lopend van 12 graden in het noorden tot Helsinki zwaar bev
22 op Sicilië. Innsbruck half bew
Griekenland en Kreta: Istanbul regen
Vandaag op het Griekse vasteland wel- Klagenfurt zwaar bev
en. Verder veel bewolking en buiig weer u"""
met plaatselijk veel neerslag. Maxima
van 18 graden in het noorden van Grie
kenland tot 23 op Cyprus.
Turkije en Cyprus:
Op Cyprus wolkenvelden, ook nu en dan
zon en een enkele bui. Langs de Turkse
kusten is het bewolkt en buiig en valt
plaatselijk veel neerslag. Maxima van
18 graden langs de Turkse westkust tót
24 graden op Cyprus.
Duitsland:
In het algemeen veel bewolking. In de
loop van morgen vanuit het oosten kans
op wat zon en in het noorden een harde
oostelijke wind. Vandaag plaatselijk re
gen Middagtemperatuur vandaag van 6
graden in het noorden tot 12 in het ui
terste zuiden; morgen overal enkele gra
veel bewolking eri vooral aan de zuid
kant van de Alpen flinke perioden met
regen Morgen valt de neerslag boven de
1500 meter als sneeuw. Middagtempe
ratuur rond 10 graden, morgen in het
Oostenrijk:
Veel bewolking en van tijd tot tijd regen
Vooral aan de zuidflank van de Alpen
kan flink wat neerslag vallen. Morgen
valt de neerslag in het westen van Oos
tenrijk boven de 1500
WEERRAPPORTEN
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.52 Zon onder 16.51
Maan op 14.01 Maan onder00.27
Waterstanden Katwijk
Hoogwater09.19 22.03
Laag water 05.06 17.06
Las Palmas
Locarno
Luxemburg
rijle
:o 1 11 5 0.0
V]
14 i o.o Y2S
19 16 29 0 ter
17 12 12.0
20 16 6.0
20 12 0.1 I
Johannesburg half be
Los Angeles onbew
19 8 0.0 i
14 8 0.0
25 13 0.0 I
graden.
Maximumtemperatuur rond 7
'i>--
