Een kromme pink en negen keer een goed gevoel hebben Mini-serie rond Russische georganiseerde misdaad O 'In mijn stem zit meer dan alleen het zingen van vrolijke meedeiners' Rtv show Patty Harpenau 'doet het' met een pen WOENSDAG 9 NOVEMBER 1994 Jan Vayne kan op vierde CD met minder noten toe Als popartiest was hij er ineens. Nog maar een jaar of vijf geleden. Jan Vayne, afgestudeerd aan het conser vatorium in Zwolle, een pianist met het uiterlijk van een rockartiest. De man die het improviseren tot leven heeft verheven, zowel thuis als op de piano. Vayne is een nieuwe tournee begonnen: met een nieuwe CD én een kromme pink. ZWOLLE DICK LANING hit, nu moet ik echt gaan werken, v Maar wat voor werk eigenlijk?', was de eerste gedachte van pianist Jan Vayne, toen in de nacht van 11 op 12 april iemand de deur van theater Carré iets te vroeg dichtsloeg en Jan zijn linkerpink brak. Nu, ruim een half jaar later, ligt zijn vierde CD in de winkel en is hij weer een theatertournee begonnen. Mèt een kromme pink. „Als ik een klassieke literatuurpianist was geweest, was mijn carrière over. Maar omdat ik toch alleen maar improviseer, kan ik van de nood een deugd maken. Mijn pink is sterker dan ooit", zegt hij nuchter. Waarschijnlijk had die pink niet eens krom hoeven groeien. „Ik heb denk ik niet genoeg fysiotherapie gedaan. Gemakzucht hè", merkt hij laconiek op. „Het ziet er heel treurig uit, maar voor mijn manier van spe len is deze stand eigenlijk heel goed. Ik pas me probleemloos aan. Bij improviseren werkt het zo dat je alle missers gebruikt als een stimulans voor nieuwe ontwikkelingen. Zo'n kromme pink kan ik dus bij mijn spel heel positief aanwenden." Hoewel wat lui van aard, heeft de pianist zijn 'vakantie' goed benut. „Ik heb in Zwolle een huis gekocht, een mooie digitale studio en een concertvleugel. Anders komt van zulke dingen niets. Ik heb me verdiept in studiotechnieken met als resultaat dat ik voor mijn nieuwe CD, Vanity, alles zelf ge daan heb. Ik speel niet alleen, maar heb ook alles gearrangeerd, geproduceerd en opge nomen. In één maand heb ik de CD opge- Zingen liet 28-jarige, praatgrage 'pianowonder' doet op Vanity iets wat hij nooit eerder heeft gedaan: zingen. „Het is een beetje een atmosferische CD geworden, heel verstild, geen orkest, niet zo wild als de vorige. Van Tom Waits heb ik teksten gebruikt en die zelf ingezongen. Dat is een beetje cult, een beetje alternatief, grove, sobere teksten. Ik vind dat heel ontroerend. Zo'n Tom Waits heeft eigenlijk een beperkt publiek en ik laat dat nu aan een heel groot publiek ho ren. Je neemt zo iemand als het ware een beetje op je rug, al zal hij dat vast niet nodig hebben." „Voor mij is deze CD een bewijs voor me zelf dat ik ook heel klein, heel intiem kan spelen. Ik kan heel snel spelen en ik heb la ten zien dat ik genoeg techniek heb. Nu ben ik minder bang, gedurfder, ik hoef me niet meer achter mijn techniek te verschuilen. Voor mij is de kunst nu dat ik noten durf weg te laten." Bij Jan Vayne - niet alleen aanbeden van wege zijn jongleren op het klavier, maar ook om zijn weelderige lokken - ontstaat de muziek op het moment dat hij speelt. „Va nity heb ik helemaal thuis opgenomen, dus het was een kwestie van negen keer een goed gevoel hebben. Dat betekent één keer in de week vijf minuten het goede gevoel. Jan Vayne: „De CD 'Vanity' is heel verstild, geen orkest, niet zo wild als de vorige." Daardoor is deze CD wel veel echter gewor den, er is niets aan bedacht. Bij mij is het resultaat beter als het niet hoeft." „Het is allemaal een beetje onschuldig mezelf zijn, eigenlijk een leuk rommeltje. Ik denk gewoon: kom, laat ik weer 'es een plaatje maken. Nou, dan heb ik drie num mers van Tom Waits en daartussen doe ik wat ik altijd doe, wel geïnspireerd door die teksten." Psychiater Op zijn nieuwe tournee wordt Vayne bege leid door een negenmans rockband, alle maal vrienden. „Het wordt hier en daar wel wat heavy", belooft hij. „Maar ik blijf op mijn piano heel klassiekerig doen, als ik speel klinkt het toch altijd heel klassiek. Tij dens de concerten zing ik ook alles. Het lijkt allemaal wat vaag op wat ik op CD's heb ge daan, maar het ontstaat altijd heel impul sief." Televisie moet van de platenmaatschap pij, en concerten, daar hebben de mensen recht op.' Maar eigenlijk hoeft dat voor Vay ne niet zo. „Pianospelen is alsof ik praat, het is een verlengstuk, het is ook mijn psy chiater. Maar als het publiek zou wegvallen, zou ik precies hetzelfde doen. Ik ben niet verslaafd aan publiciteit. Bij een concert voel ik me vaak wat opgelaten, dan denk ik: goh, komen jullie allemaal voor mij? Maar ik weet ook dat ik kan doen wat ik wil, juist omdat ik zo'n succes heb. Optreden hoort er dan gewoon bij, en het spelen zelf vind ik op zo"n avond heerlijk." De laatste CD ligt nog maar net in de winkel. Er zijn in één klap alweer 17.500 exemplaren van verkocht. „Maar ik heb nooit last van arrogantie gehad. In feite ben ik heel bescheiden, ik leef ook heel sober. Ik ben nuchter, niet zo'n RTL 4-jongetje. Er is een hele hoop nep in het artiestenwereldje. Dat de georganiseerde misdaad niet alleen in het Westen een groeiend probleem vormt is geen nieuws. De snelle opkomst van de Russische variant van de maffia is een actueel gegeven, waarop de BBC heeft ingehaakt met de indringen de driedelige miniserie Grushko. De TROS brengt deze serie op het scherm op de vrijdagen 11, 18 en 25 november. Mikhail Grushko is de leider van een speciale eenheid van de St. Petersburgse politie. Zijn afdeling is in het leven geroepen om de georganiseerde misdaad in al zijn vormen te bestrijden. Als de serie begint zijn zeker drie bendes uit de Zuidelijke Republieken van Rusland actief in het voormalige Leningrad is er sprake van een hevige strijd om de macht. Startpunt vor het verhaal is de moord op de journalist Milyukin. Grushko krijgt opdracht de zaak te onderzoeken en krijgt al doende steeds meer inzicht in de dwarsverbindingen tussen de maffia en andere duistere organisaties, zoals een snel groeiende neo-nazi groepering en de overblijfselen van wat vroeger de KGB was. Grushko's naspeuringen brengen hem bij een Brits-Russische onderneming die laag-radioactief afval uit de Petersburgse kern centrale afvoert naar het toch al verziekte gebied rond Tsjernobyl. De daarbij gebruikte vrachtwagens worden vervolgens door de maffia ingezet om afgekeurd vlees, dat vernietigd had moeten wor den, op de zwarte markt te brengen. Eén van de vrachtwagen chauffeurs, wiens vrouw aan kanker is overleden, blijkt een tipge ver van de vermoorde journalist Milyukin te zijn. Grushko ontdekt niet alleen de identiteit van de moordenaars van de journalist, maar krijgt ook een helder inzicht in de stand van zaken in zijn land. Ook zijn eigen privé-omstandigheden spelen een belangrijke rol in het verhaal. Zo is één van zijn frustraties het feit dat zijn dochter Tanya - een afgestudeerd arts - niet alleen wil j trouwen met haar yuppie-vriend Boris, maar ook met hem naar Amerika wil emigreren. De gerenommeerde Engelse acteur Brian Cox is tot in zijn vin gertoppen de gekwelde politieman Grushko. De rollen van zijn vrouw en dochter worden gespeeld door respectievelijk Rosaleen Linehan en Amanda Mealing. De miniserie werd geschreven door de journalist/schrijver Philip Kerr. Hij schrijft voor tijdschriften en dagbladen, waaronder de Sunday Times. (Uitzending, vrijdag om 22.51 uur, Nederland 2) Maar ik heb er geen boodschap aan, je moet ermee werken, verder niet." „Ik ben door het succes eerder wat over dreven voorzichtig geworden, aardiger dan ik eigenlijk ben. Ik krijg de neiging om al snel iemand te groeten, maar dat kan ook weer precies verkeerd uitgelegd worden. Ik zie ook niet altijd zo snel wie het is, ik heb slechte ogen, maar ik ben m'n bril kwijt..." Verzekering Opmerkingen als zou het allemaal maar wat 'klootloos gepingel' zijn wat hij produ ceert, laten hem naar eigen zeggen koud. „Ik luister daar nooit naar, want ze zeggen het nooit rechtstreeks tegen mij. Want dan heb ik mijn weerwoord wel, dan zal ik laten horen dat ik ook heel zwaar of euforisch en juist heel diep kan spelen." Met z'n tienen zijn Jans 'gouden' vingers voor een slordige twee miljoen gulden ver zekerd. Dat is aan dat sneue linker pinkie niet af te lezen. „Laat ik dat maar meteen even rechtzetten: van de verzekering krijg ik geen fluit. Dat gebeurt alleen wanneer ik helemaal niet meer kan spelen. Och, vroeg of Iaat zal het wel een keer fout gaan. Maar mocht het succes ooit stoppen, dan speel ik voor mezelf, ik doe wat ik voel." (Speellijst: Enschede (17 nov), Amstelveen (18 nov), Zutphen (26 nov), Nieuwegein (2 dec), Den Haag (3 dec), Nijmegen (8 dec), Oosterhout (9 dec), Almere (14 dec), Den Helder (15 dec), Allernaar (4 febr), Assen (6 febr), Groningen (10 febr), Zoetermeer (16 febr), Winterswijk (17 febr), Terneuzen (18 febr), Carré Amsterdam (1 mrt), Oss (7 mrt), Sliedrecht (10 mrt), Veenendaal (11 mrt) en Roosendaal (1 apr). Solo: Ciscustheater Scheveningen (20 nov) en De Doelen Rotterdam (11 dec). Dries Roelvink wil met eigen show de theaters in het land afgaan AMSTERDAM ROY TOUKER Amsterdammer Dries Roelvink is een meedein-zan ger tegen wil en dank. In plaats van vrolijke Nederlandse tralalaatjes, zingt hij liever in het Engels: werk van Tom Jo nes en Engelbert Humperdinck en in mindere mate van Paul Anka en Frank Sinatra. Liedjes waarvoor een aanzwellende stem vereist is. „Die meedei ners die ik nu zing, zijn wel leuk, maar ik kan meer met mijn stem. Dat wil ik laten ho ren. Mijn stem leent zich voor de nummers van Jones en Humperdinck. Een toon strak inzetten en dan op 't eind vi braties." De 35-jarige Roelvink drukt de CD-speler van zijn auto aan: „Moet je eens luisteren, dit is zó mooi." De ruimte wordt ge vuld met de stem van Engel- bert Humperdinck. „Het begint rustig en er komt steeds meer bij. Dit is een onbekend num mer van hem. En die nummers wil ik op CD zetten. Ik wil laten weten dat er meer in me zit. In wat ik nu doe, kan ik artistiek niks kwijt." De goudblonde Mokummer maakt het zichzelf niet gemak kelijk. Immers, terwijl de grote doorbraak nog moet komen, wil hij al overstappen op een nieuw repertoire. Toekomst muziek, maar wel een toe komst op korte termijn. Dit jaar richt Roelvink zich nog op het Nederlandstalig re pertoire - 18 november komen zijn nieuwe single Winter en een live-CD uit -, maar volgend jaar verschijnt, als het aan hem ligt, de Engelstalige CD op de markt. Dries Roelvink: „Ik ben natuurlijk geen Pavarotti, gen. Het begon allemaal toen hij meedeed aan een talentenjacht in The Shorts of London aan het Rembrandtplein. Hij won en zijn prijs bestond uit een optre den in het voorprogramma van Lee Towers en een plaatopna- „Dat optreden was in de Kleine Komedieeen volle zaal, heel eng. Ik zong weieens een nootje mis, maar ik kreeg leuke reacties. Met de single Ik hou van jou, een cover van een Tom-Joneshit, is Annie de Reu ver voor mij de platenmaat schappijen afgegaan. Ze is bij zes of zeven geweest, maar nie mand had belangstelling. Overal hetzelfde commentaar: ik was de zoveelste Neder landstalige zanger. Een hele te leurstelling." Ben Cramer „In eigen beheer hebben we toen maar duizend plaatjes la ten persen: die was ik trouwens zo kwijt. Ik kreeg ook steeds meer optredens. Een man van Phonogram zag me een keer optreden en ik kreeg een con tract voor twee jaar. Ik maakte vier Engelstalige singles, maar ze flopten allemaal. Ze werden wel een paar keer gedraaid in Hilversum, maar het werden geen hits. Het contract werd niet verlengd." Opnieuw teleurstelling. „Toen kwam ik in contact met Ben Cramer. Hij had nog een nummer - Ik ben tevreden - lig gen en dat moest ik maar eens zingen. Op eigen kosten heb ik een geluidsband laten maken. Opnieuw de platenmaatschap pijen af, maar dit keer had ik al bij de tweede succes. De single werd uitgegeven en kwam in de hitparade. Ik kreeg TV-op- tredens en dacht toen: Neder landstalig moet het dan maar zijn. Ik zit nu vier jaar bij pla tenmaatschappij Telstaren on langs is mijn contract met drie jaar verlengd." Drie jaar geleden begon Roelvink met zijn eerste eigen show. „Dat was een wens van me: een eigen concert in een niet zo groot theater. Zo be landde ik opnieuw in de Kleine Komedie. In drie dagen waren de 600 plaatsen uitverkocht. Heel leuk en een hoop positie ve publiciteit." „Toen het achter de mg was, vond ik dat ik het maar eens groter moest proberen met een show in Carré. Maar daar kon ik pas anderhalf jaar later te recht. Toen ben ik naar het Concertgebouw gegaan, afgelo pen april. Een mooie avond met 2200 bezoekers. Als ik erop terugkijk, krijg ik nog kippevel. Van dat concert is een live-CD gemaakt, die deze maand uit komt." „Tijdens dat concert heb ik het duet All I ask of you uit de Phantom of the opera met Ruth Jacott gezongen. De mensen waren er heel verbaasd over dat er meer in mijn stem zat dan alleen maar het zingen van vrolijke meedeiners. Doel „Mijn uiteindelijke doel is met een show de theaters in het land af te gaan. Maar daarvoor ben ik in het land nog te onbe kend. Optreden voor een half vol zaaltje in Groningen, Assen of Zwolle is niet leuk. Niet voor mij en niet voor het publiek. Met een tophit zou ik kunnen doorbreken, dan is meteen je naam gevestigd. Ik knok ook voor zo'n hit. Mijn platenmaat schappij vindt dat dat een Ne derlandstalige hit moet zijn. Die zien niet zoveel in mijn plannen voor een 'Engels' al bum. Die zeggen: Ie begint nu net als Nederlandstalige zanger wat bekender te worden." Volgend jaar april verzorgt Roelvink weer een avondvul lend concert. „En ditmaal wel in Carré. Voor een zanger uit Amsterdam betekent dat heel wat. Carré, dan bén je er. Al leen de groten hebben er ge staan. Dat is wat anders dan de zalen en feesttenten waar ik normaal sta." ry M e staat hooggenoteerd in de va- W derlandse roddel top tien. Fluister fluister, ze heeft een nieuwe man. Fluister, en een nieuwe villa. Fluister, en een nieuwe man. Wat, wéér een? Fluister- defluisterdefluister. Patty Harpenau, want over haar hebben we het natuurlijk, kan zich zo onderhand cum laude afgestudeerd roddel-item noemen. Met een diploma op geschept papier voor boven haar bed en een extra lintje voor de moeite. Je zou soms bijna vergeten dat ze ook nog schildert. Ge lukkig worden we daar van tijd tot lijd weer aan herinnerd door middel van een daverende ex positie. Dezer dagen was het weer zo ver: in de Amsterdamse galerie Total Art vond de ope ning plaats van Drowning by numbers, een tentoonstelling van Harpenaus nieuwste werk. Het publiek was massaal naar de Nieuwe Spiegelstraat geko men, Gert-Jan Dröge's Glamourland-camera snorde op volle toeren en de paparazzi verdrongen elkaar, de telelen zen en dictafoons in de aanslag. Ook Het Wereldje was erbij. Een voluptueuze dame met een grote zwarte pieten-baret op het kunstminnende hoofd, worstelt zich de galerie in. Met krachtige hand duwt ze de me nigte uiteen en drukt haar neus tegen een monumentaal kunstwerk. „Maar Het Wereldje PANDA DE L'ISLE dat i Aaaah! Helemaal anders! Helemaal Dat heeft mevrouw goed in de gaten. Want met Drowning by numbers laat Har penau zien dat ze niet alleen, fluister fluis ter, een nieuwe man en een nieuw huis heeft, maar ook een heel nieuw concept. Panelen, om precies te zijn. In geometri sche vormen gezaagd, beschilderd, en ver volgens bevestigd op transparant plexiglas. Harpenau: „Een van de ergste dingen die je kunt doen als kunstenaar, is jezelf herha len. Het is te makkelijk om alsmaar verder te drijven op een oude succesformule. Schilderen doe je vanuit je ziel. Dit werk is wat ik op dit moment te zeggen heb. Maar je moet wèl kloten hebben om zoiets te doen. Het is echt een risico, een gok." Een goede gok, naar het lijkt. De kunst pers reageert lovend en in de galerie zijn de 'aahs' en 'oohs' niet van de lucht. Hier en daar wordt al tersluiks de in houd van een portefeuille gen- specteerd om te zien of er nog zo'n mooi Harpenau-paneeltje vanafkan. Blauw voor jou En er is nóg een nouveauté. Patty heeft namelijk ook een boek geschreven. Een esote risch boek. Het heet Blauw voor jou en de allereerste ovenverse exemplaren liggen hoog opge stapeld naast de wijn en de nootjes. Waarom een boek? Patty: „Omdat ik na alle esoteri sche literatuur die ik heb gele zen tot de conclusie kwam dat er heel veel op de markt is waar je niets aan hebt. Het is vaak te veel van dat hallelujah-gedoe. Bovendien kun je die boeken vaak alleen lezen met een psy chologisch woordenboek er naast, anders zijn ze niet te begrijpen. Er is één boek van Jung dat echt voor een groot publiek bedoeld is. Het enige begrijpelijke boek dat hij ooit heeft geschreven, eigenlijk. En daar wilde ik mij bij aansluiten. De ken nis die ik heb, wil ik delen. Want kennis is niets als je haar niet kunt overdragen. Het heeft ook wel degelijk te maken met wal ik te zeggen heb als kunstenaar. Ik schilder niet voor een elitair publiek, en ik schrijf ook niet voor een elitair publiek." En, fluister fluister, boek twee staat in middels op stapel. Dat gaat een wat meer toegespitst werk worden. Blauw voor jou is meer een 'algeheel' boek. Het is het verhaal over hoe Patty esoterisch is gaan denken en over hoe je het dagelijks leven met een eso terische filosofie kunt integreren. Patty: „Je moet je een heel oude servies- kast voorstellen, vol gebarsten schoteltjes, kapotte borden en kopjes zonder oren. Die kast gaan we eerst opruimen, leegmaken. Om hem dan weer te vullen met mooi, nieuw serviesgoed. De druk beroemdheden bespringende Gert-Jan Dróge is enthousiast over het boek. „Ik heb ervan genoten. En: ik heb het helemaal begrepen!" Gaat hij nu esoterisch leven? Dróge: „Zucht." Zijn laatste serie Glamourland loopt ove rigens alweer bijna ten einde. En dan gaat hij weer eens -écht, helemaal zeker- defini tief stoppen. Maar, fluister fluister, volgens een AVRO-medewerker staat hij als het geld op is -naar verwachting zo omstreeks febru ari- weer op de stoep. We duimen. Zangeres Maribelle is speciaal voor de opening uit Volendam overgekomen. Heeft zij al een Harpenautje aan de muur? Mari belle: „Nee. Geen plaats. Maar èls ik plaats had, zou ik er zeker een kopen. Zo eentje met veel kleuren erin, daar houd ik van." Harpenauloos Ook Rob (Waku Waku) Fruithofs huis is vooralsnog Harpenauloos. Hoe dat komt? Fruithof: „Ik heb alleen kunst die ik zelf van mijn reizen heb meegenomen. Dingen uit Peru, uit Zuid-Amerika, Indianenkunst. Sommige stukken heb ik pas na urenlang onderhandelen met een stam verworven. En dat vind ik dus honderd keer leuker dan naar een galerie gaan en daar wat flappen neertellen. Maar ik houd erg van het werk van Patty en ik vind het interessant om haar Patty Harpenau omringd door roddelpers en fans. ontwikkeling te volgen. Als ik ooit iets van haar zou kopen, dan zou ik trouwens nooit zo'n kant en klaar werk nemen. Dan zou ik haar een specifieke opdracht geven." Wie dat inmiddels al gedaan heeft is Drs. Max Hemelraad, deputy director van het veilinghuis Sotheby's. Hemelraad: „Ik wil graag iets aan de muur dat echt 'past'. Daarom heb ik Patty een opdracht gegeven speciaal voor mij iets te maken. Ik ben dus binnenkort de trotse bezitter van een 'mea sure made' Harpenau-paneel. En..." Boem. Krak. We worden we onder de voet gelopen door een gesloten formatie 'ta- bloid'-fotografen, die zich massaal op Patty en haar verloofde stort. Want kunst mag FOTO FRANK FAHRNER dan leuk zijn, er moet, fluister fluister, na tuurlijk óók geroddeld worden. Wie écht wil weten wat Patty Harpenau nu precies voelt en denkt, bezoeke -nog tot 6 december- DroWning by numbers. Of koopt Blauw voor jou. Met na elk hoofdstuk een toepasselijke oefening. Nog vóór de kerst bent u dan ge heel esoterisch. En dat voor slechts 29,90.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 8