Economie&Beurs
Nieuw leven voor betaalmiddel uit oude doos
ECU kan voor 2000
MAANDAG 7 NOVEMBER 1994
ECONOMISCH KORT
DE OOST-EUROPABANK heeft
een krediet van 100 miljoen dol
lar beschikbaar gesteld aan
OTP, de grootste bank van
Hongarije. Met het geld wil de
bank langlopende leningen ver
strekken aan bedrijven.
DE ITALIAANSE BANKEN Ban
ca Commerciale Italiana (BCI)
en Mediobanca hebben belan
gen van respectievelijk 1,3 pro
cent en 0,7 procent verworven
in de Duitse Commerzbank.
Deze bank verwierf eerder een
belang van 2,9 procent in BCI.
HET AMERIKAANSE bedrijfsle
ven heeft in september 0,2 pro
cent minder aan orders binnen
gekregen dan in augustus. Er
was over het algemeen gere
kend op een groei van de order
ontvangst met 0,1 procent. In
augustus nam de orderont
vangst nog toe met 4,7 procent.
GIST-BROCADES neemt van de
Deense onderneming Novo
Nordisk de business-activiteiten
op het gebied van buik-antibio
tica over. Gist koopt van Novo
de technologie voor de enzyma
tische produktie van semi-syn-
thetische penicillines. De fa
briek van Novo Nordisk in Italië
maakt tot eind volgend jaar
voor Gist penicilline.
UNION CARBIDE (VS) stapt
naar de Ondernemingskamer
van het Europese I lof van Justi
tie om de bundeling van de
kunstofbelangen van Shell en
het Italiaanse Montedison in de
nieuwe onderneming Montell
aan te vechten. Union Carbide
acht de bundeling in strijd met
Europese en Amerikaanse anti-
kartelwetten.
ELF AQUITAINE koopt voor
bijna 645 miljoen franc (214
BEURSEFFECTEN
miljoen gulden) een belang van
1,5 procent in de te privatiseren
autoproducent Renault. Elf
wordt 'kernaandeelhouder' van
Renault, samen met Groupe
Lagardère, Banque Nationale de
Paris en Rhóne-Poulenc.
BANK NEDERLANDSE Ge
meenten geeft een obligatiele
ning uit van 150 miljoen ECU
(circa 320 miljoen gulden). De
lening heeft een looptijd van
vier jaar met een coupon van
8,125 procent en wordt uitgege
ven tegen een koers van 101,17
procent.
DE INFLATIE IN Italië is in ok
tober met 0,1 procentpunt afge
nomen tot 3,8 procent op jaar
basis. De regering mikt voor ko
mend jaar op een inflatie van
2,5 procent.
HET AANTAL WERKLOZEN in
Zweden* is van september op
oktober gedaald met 0,5 pro
cent tot 335.000. Dat aantal
komt overeen met 7.8 procent
van de beroepsbevolking.
HET AMERIKAANSE media
concern Turner Broadcasting
System, eigenaar van TV-zender
CNN, heeft in het derde kwar
taal van dit jaar een verlies gele
den van 5 miljoen dollar wegens
buitengewone lasten van 25
miljoen dollar. In dezelfde pe
riode van 1993 was er een winst
van een miljoen dollar.
AANDEELHOUDERS VAN het
inmiddels geliquideerde Envi
ronment Growth Fund van ban
kier MeesPierson krijgen een
uitkering van 42,40 gulden per
aandeel. De uitkering wordt
binnen twee maanden uitbe
taald. Het Fund, dat investeerde
in milieutechnologie, stopt we
gens tegenvallende resultaten.
De Amerikaanse centrale ban
ken zitten met een lastig pro
bleem. Ze zijn 270 miljard ofte
wel 78 procent van de totale
voorraad aan dollarbiljetten
kwijt. Dit blijkt uit een onder
zoek dat het stelsel van de Ame
rikaanse centrale banken (Fed)
vorig jaar heeft verricht.
Volgens de berekeningen (het
bedrag aan dollarbiljetten dat in
omloop is, gedeeld door aantal
Amerikanen) zou elke Ameri
kaan gemiddeld S 1.190 aan pa
piergeld in huis of op zak moe
ten hebben. Dat klopt niet met
de werkelijkheid en is alleen al
met het oog op de veiligheid
sterk af te raden. Volgens een
steekproef onder de bevolking
beschikt de gewone Amerikaan
se burger over niet meer dan
S 320 aan dollarbiljetten.
Waar is de rest? Een deel van
de biljetten circuleert in het
zwarte circuit maar dat is ver
moedelijk niet meer dan vijf
procent, zo denkt de Fed. Een
paar procent bevindt zich in de
kluizen van de enkele rijke
Amerikanen die hun vermogen
liever contant aanhouden dan
beleggen. Twee tot vier procent
is verbrand, verscheurd, verre
gend of gewoon kwijt en een
paar procent ligt in de kassen
bij de bedrijven.
Maar de overgrote meerder
heid aan dollarbiljetten leidt
een zeer nuttig bestaan buiten
het Amerikaanse grondgebied.
Hoeveel dat precies is, weet nie
mand. De Fed probeert dit
evenwel van tijd tot tijd via al
lerhande berekeningen te bena
deren.
Tot voor kort dacht men dat
het hier ging om ongeveer
tweederde van de totale Ameri
kaanse dollarvoorraad - ook al
een heel bedrag - maar volgens
een recente studie van de Ame
rikaanse centrale bank gaat het
om veel meer, te weten bijna 78
procent in 1993. Ter vergelij
king, begin jaren zeventig was
dat ongeveer veertig procent en
begin jaren tachtig vijftig pro
cent.
Die 78 procent is niet alleen
meer dan men altijd dacht, er
doet zich sinds 1989 bovendien
een opmerkelijke versnelling
voor in het tempo waarin de
dollars het Amerikaanse grond
gebied verlaten. Volgens de Fed
dateert ongeveer de helft van al
le in het buitenland circuleren
de dollarbiljetten van na 1989.
Dit betekent dat in de afgelopen
vier jaar voor minstens 135 mil
jard aan dollarbiljetten naar het
buitenland verdween.
De aanzwellende dollar-uit
stroom laat zich makkelijk ver
klaren. Aan de ene kant hebben
de Amerikanen - voor wie de
dollar toch eigenlijk bedoeld is -
steeds minder behoefte aan hun
eigen munt. Het 'plastic geld'
heeft meer en meer de grote bil
jetten van twintig, vijftig en
honderd dollar uit de porte-
monnaie verdreven. Veel Ame
rikanen hebben tegenwoordig
meer creditcards dan dollarbil
jetten op zak.
Russen, Chinezen, Zuid-Ame
rikanen en drugshandelaren
daarentegen maken dankbaar
gebruik van het ouderwetse pa
piergeld uit de VS. In landen als
Rusland en China verricht de
dollar niet zo lang geleden de
kapitalistische munt bij uitstek
zeer nuttige diensten als be-
U'!
pil
•«v- J
FOTO ARCHIEF
taalmiddel bij de overgang naar
een markteconomie.
Daarbij geldt hoe instabieler
de eigen munt, hoe gewilder de
dollar. De Zuidamerikaanse lan
den, die zich kenmerken door
zowel een bijzonder hoge eco
nomische groei als een hoge in
flatie, geeft de betrekkelijk sta
biele dollar wel de lusten maar
niet de lasten van de snelle eco
nomische ontwikkeling.
Ook de internationale drugs
handel maakt dankbaar gebruik
van het dollarbiljet. Zij vervult
een belangrijke rol in de fysieke
verplaatsing van het papiergeld
vanuit Amerika naar de rest van
de wereld. Tegenover de enor
me invoer van cocaïne, heroïne
en soft drugs, staat een uitvoer
van koffers vol dollarbiljetten.
Het moge duidelijk zijn dat
vooral de biljetten van honderd
in deze kringen zeer geliefd zijn.
De uitstroom van dollars
maakt het werk van de Fed een
stuk ingewikkelder. Tot voor
kort fungeerde de hoeveelheid
munten en bankbiljetten in om
loop als verfijnd kompas voor
het rentebeleid van de centrale
bank. Nam de geldhoeveelheid
toe, dan was de kans groot dat
na een aantal maanden ook de
inflatie zou oplopen. En dat
weer was een gegronde reden
om de rente te verhogen of om
de uitgifte van nieuwe biljetten
tijdelijk te verminderen. De re
latie papiergeld - inflatie is ech
ter naarmate meer dollars de
Verenigde Staten hebben verla
ten, steeds minder betrouwbaar
geworden. Sinds 1989 groeide
de geldhoeveelheid met tien
procent per jaar. Dat zou op in
flatie duiden, ware het niet dat
een groot deel van deze aanwas
alras uit Amerika is verdwenen.
De Amerikaanse centrale
bank staat niet alleen met dit
probleem. Steeds meer centrale
banken zijn het spoor bijster nu
het ouderwetse bankbiljet door
plastic geld wordt verdrongen
en het geldloop zich steeds
minder door landsgrenzen laat
belemmeren. Papiergeld is zo
langzamerhand een betaalmid
del uit de oude doos, behalve
voor economieën-in-ontwikke-
ling en onder criminelen.
Brigitte Slot - Brigitte Slot is werk
zaam bij het Institute for Research
and Investment Services, een sa
menwerkingsverband van de Ro-
beco Groep en de RABO-bank.
Adviesgroep over invoering Europese munt:
De invoering van de ECU is in een aantal lidstaten van de
Europese Unie haalbaar vöör het jaar 2000. Maar dan
moeten de gemeenschap, regeringen, ondernemingen en
burgers wel onmiddellijk aan de slag met de voorberei
dingen. Dat zegt een adviesgroep van de Europese Com
missie onder leiding van ING-bestuurder Cees Maas.
brussel. anp
Tijdens overleg vorige week met
Europees commissaris Henning
Christophersen heeft de advies
groep, die bestaat uit deskundi
gen uit de wereld van de weten
schap, consumentenorganisa
ties en het bedrijfsleven, er op
aangedrongen dat de Unie de
ECU zo snel mogelijk invoert.
Een grootschalige campagne
moet het publiek winnen voor
de eenheidsmunt. „Brede steun
van de burgers is onontbeerlijk
voor het welslagen", aldus de
adviseurs.
Maas en de zijnen zijn opti
mistischer dan de Belg Alexan
dre Lamfalussy, die president is
van het Europees Monetair In
stituut (EMI). In die functie
moet hij de Economische en
Monetaire Unie (EMU) voorbe
reiden. Hij suggereerde eind ok
tober dat de introductie van
ECU wel eens lang kan duren.
De ECU zou 'maanden of jaren'
na de start van de EMU (uiter
lijk in 1999) op zich kunnen la
ten wachten.
Niet als de munt alvast wordt
ingevoerd in een aantal landen
waaronder Nederland waar in
de infrastructuur alvast reke
ning wordt gehouden met de
nieuwe munt, aldus de advies
groep. Volgens een ING-woord-
voerder is het bijvoorbeeld ver
standig nu al bij het installeren
van nieuwe parkeermeters reke
ning te houden met het straks
2 munt.
'Tiny' Rowland stapt op bij Lonrho
londen Rtr werd. Bock trok na een machts
strijd met Rowland al enige tijd
aan de touwtjes.
Rowland transformeerde
Lonrho in dertig jaar tijd van
een slapend landbouwbedrijf in
het vroegere Rhodesië tot een
internationaal concern met be
langen in vele sectoren. Lonrho
is een samentrekking van
London en Rhodesia en werk
zaam op terreinen als mijn
bouw, landbouw, handel, tex
tiel, hotels en media (de Britse
zondagskrant The Observer).
Roland 'Tiny' Rowland, één van
de kleurrijkste figuren in het
Britse bedrijfsleven, stapt aan
het eind van dit jaar op als top
man van het door hem opge
bouwde conglomeraat Lonrho.
Rowland (76) deelde de laatste
tijd de leiding met de Duitse
onroerend-goedmagnaat Dieter
Bock, die enkele jaren geleden
een belang nam van 18,8 pro
cent in het concern en daarmee
de grootste aandeelhouder
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
ril 73M 85-00
ni 71/2 84-00
