'Het mes snijdt aan twee kanten'
Het moet de fantasie prikkelen
Kamerdebatten in de auto
Het Gesprek van de Dag
Klantenservice: naar The Clarks
Slippen op de slangestoep
-IS VRIJDAG 4 NOVEMBER 1994
WD-fractieleider Frits Bolke-
stein wil een chauffeur met een
academische opleiding. Geen
jongen van de gestampte pot
maar een kerel met wie hij na
afloop van de kamerdebatten
kan discussiëren over Nietzsche
en Schopenhauer en die af en
toe vast wat moeilijke stukken
voor hem kan doornemen.
Tja, wat moet je daarvan zeg
gen? Ik dacht altijd dat politici
chauffeurs wilden die hun
mond hielden. Die netjes met
hun vinger aan hun pet tikten
en dan bromden: 'Moge, me
neer!' Die af en toe in hun ach
teruitkijkspiegeltje keken en
daarin dan een man zagen zit
ten die op weg naar de een of
andere vergadering stukken aan
het doornemen was.
Ik heb eens een man gekend die
is begonnen op trouwauto's,
naderhand is overgestapt op
lijkwagens en als chauffeur van
een minister is geëindigd. Toen
ik hem eens sprak en hem wat
persoonlijke dingen over de mi
nister probeerde te ontfutselen,
zei hij: ,,Ik heb altijd met doden
gereden. Nu ik een politicus
rondrij, is er eigenlijk niks ver
anderd. Ik heb hem nog nooit
wat horen zeggen. Het was bij
die doden eigenlijk gezelliger
met zo'n bloemetje achterop."
Toch is er wel wat voor Bolkes-
teins idee te zeggen. De acade
mici zijn er niet slecht mee af.
Een werkloze academicus die
afhankelijk is van de sociale
dienst, loopt tegenwoordig de
kans dat ze hem naar Limburg
sturen om asperges te steken en
nu kan hij misschien straks sa
men met Bolkestein asperges in
de botersaus gaan eten in res
taurant De Bokkedoorns.
De chauffeurs van het Leidse
bedrijf De Jong willen er kenne
lijk niks over kwijt. Ze zouden
terugbellen voor een reactie,
maar ho maar. Ik kan dat eigen
lijk wel begrijpen. Misschien
vrezen ze wel dat al die werklo
ze academici straks hun baantje
In de jaren der
tig was het immers niet anders.
Toen stonden de scheikundigen
en advocaten als conducteur in
de tram.
Maar gelukkig, een chauffeur
van de Eltax wil er wel wat over
kwijt, zij het anoniem. „Ik vind
het vanuit het oogpunt van Bol
kestein een heel goed idee. Je
hebt drukke en rustige momen
ten tijdens het rijden en dan
kun je best een gesprek voeren.
En los van mijn politieke voor
keur vind ik Bolkestein ook nog
eens een sympathiek politicus.
Ik mag hem wel. Ik zit in het
laatste jaar van een studie be
lastingen, maar ik zou zo teke
nen voor die job. Jammer, ik
had eigenlijk verwacht Bolke
stein hier aan te treffen."
Zo, de eerste sollicitatie is bin
nen, heer Bolkestein. Adres en
telefoonnummer van de Eltax-
chauffeur zijn opvraagbaar bij
de redactie.
foto archief
„Het was een idee dat eigenlijk zomaar bij me
opkwam", aldus Jan Verbaan, eigenaar van vier
videotheken in Leiden. Op vertoon van bet lid
maatschapspasje dat doorgaans gebruikt wordt
bij het huren van video's, kan deze maand een
kaartje worden opgehaald voor zijn jubileum
feest in het Antonius Clubhuis op vrijdagavond
2 december. Een heus klantenpartijtje derhalve
waarvoor The Clarks zijn gecontracteerd.
Precies tien jaar geleden startte Verbaan, naast
zijn garage, zijn eerste videotheek nabij de toen
malige spoorwegovergang De Vink. Later, van
wege de verhoging en verdubbeling van het
spoor tussen Leiden en Den Haag, kocht de NS
Verbaan uit die zijn handel voortzette aan de
Maresingel.
Na diverse zakelijk omzwervingen opende Ver
baan vier jaar geleden binnen enkele maanden
nog twee videotheken aan de Korevaarstraat
waarmee hij een felle concurrentiestrijd aanging
met Videoland, Videotheek Levendaal en in
mindere mate met Jumbo van Miep Brons. Dit
jaar maakte Verbaan zijn kwartet winkels vol
door op het Bevrijdingsplein in Zuid-West een
nieuwe vestiging te openen.
Najaren van stijgende omzetten is de markt
voor de verhuur en tegenwoordig ook verkoop
van speelfilms op video stabiel en er wordt zelfs
een teruggang voorspeld. Steeds meer kanalen
op tv en de komst van Filmnet zijn slechts twee
redenen daarvoor. Voor Verbaan juist een reden
om zijn zaken eens op een bijzondere manier
naar buiten te brengen.
Tijdens een videobeurs zag hij de band The
Clarks optreden die covers spelen van hits uit de
vijftiger en zestiger jaren. „Beatles, Stones, ik
vond het perfect. Was zo onder de indruk dat ik
dacht: die wil ik hebben voor een feest", aldus
Verbaan. Die alleen nog een reden nodig had en
die ook vond.
Zodat voor alle klanten de komende maand
kaartjes klaar liggen bij de uitleenbalies van de
vier genoemde videotheken. „Ze kosten wel vijf
gulden, maar voor dat luttele bedrag krijgt je
wel twee consupties", voegt hij er eerlijksheids-
halve nog aan toe.
Verbaan schat dat hij de zevenhonderd kaarten
die hij heeft laten drukken gemakkelijk kwijt
raakt. „En als het aanslaat, doe ik het voortaan
jaarlijks. Het is toch een aardige service voor de
klanten, dacht ik zo."
IOMAN LEEFMANS
Deskundigen kiezen 'speelgoed van hel jaar'
Sinterklaas zal het af en toe best
moeilijk hebben, zo in de speel
goedwinkel. Rekken vol speel
goed staren hem aan. Ninten
do's, Action men, Thunderbirds
en dinosauriërs strijden om de
aandacht van de goedheilig
man. Maar wat als de Sint, voor
de verandering, nu eens een
stuk verantwoord speelgoed wil
kopen?
Dan is er voor hem de onafhan
kelijke Stichting Goed Speel
goed. Dit jaar hield ze voor de
21ste keer de verkiezing 'speel
goed van het jaar'. Een deskun
dige jury - van bezigheidsthera
peute tot redactrice van Libelle
- heeft uit stapels speelgoed
weer het vemieuwendste, leer
zaamste en veiligste gekozen.
Of het nu voor baby's of school
gaande kinderen is, de stichting
heeft voor elk wat wils.
De folder liegt er niet om. Van
een Nijntje trekdraaimolen
('eenvoudige vormgeving en
sprekende kleuren') tot de su-
per-smart-start-computer ('he
dendaags artikel'). Allemaal
A. Weterings, de uit Noordwijk
foto dick hocewoninc afkomstige voorzitter van de de
stichting, legt uit wat dat in
houdt. „Speelgoed is goed als
het voor kinderen leuk is om
mee te spelen. Het moet de fan
tasie prikkelen. Speelgoed is
ook zo belangrijk voor de ont
wikkeling van het kind. De eer
ste twee drie jaar leert het kind
ontzettend veel. Daar ligt eigen
lijk de basis. Ze gaan dingen
herkennen. Een moeder die het
kind oppakt als het huilt. Een
vader die dat niet doet."
De folder vindt zijn weg naar de
speelgoedwinkels. En naar de
kinderdagverblijven zou je ver
wachten. Maar nee, dat valt te
gen. Een medewerkster van De
Draaimolen uit Leiden heeft
zelfs nog nooit van 'het speel
goed van het jaar' gehoord. De
Nijntje trekdraaimolen zegt ie
mand van De Grote Beer wel
iets. „Die spreekt de kinderen
erg aan. Maar ik durf niet te
zeggen dat het winnende speel
goed nou ook meteen het beste
Maar A. Weterings kan het we
ten. Hij zit al bijna 35 jaar in het
vak. Hij heeft altijd een speel
goedwinkel gehad. Tot vijf jaar
geleden. Toen verkocht hij de
zaak aan zijn zoon. Goed advies
is volgens hem de sleutel van
succes. „Klanten komen de zaak
binnen en weten eigenlijk niet
wat ze moeten kopen voor hun
kleinkind dat morgen één jaar
wordt. Dan moet je helpen iets
goeds uit te zoeken."
Nu gebruikt Weterings zijn er
varing bij de Stichting Goed
Speelgoed. Dit jaar is hij voor
het eerst voorzitter. „Zo'n ver
kiezing is een hoop werk. 's
Morgens vroeg beginnen we. Al
het ingezonden speelgoed staat
op tafels. We bekijken elk stuk
apart en kiezen daar dan de
dingen uit waarvan we denken
dat die in aanmerking komen
voorde prijs."
Elk jurylid maakt dan een rap
portje van die geselecteerde
speeltjes. Weterings: „Daarna is
het gewoon vergelijken van wat
elk jurylid vindt. We kijken dan
naar 'nieuwe' produkten. Zo
heeft in de categorie spellen en
puzzels 'de moeilijkste puzzel
ter wereld' gewonnen. Nou, een
puzzel bestaat natuurlijk al lan
ger. Het nieuwe van deze is dat
de stukjes aan twee kanten be
drukt zijn. Dat maakt het heel
moeilijk", aldus Weterings.
Hoewel er voor 'goed' speel
goed gekozen is, bestaat er vol
gens Weterings niet echt slecht
speelgoed. „Niet sinds vorig jaar
alles aan EG-normen moet vol
doen. Soms zie je wel eens imi
taties van Lego of van de Smur
fen. Dan denk ik wel eens wat
een slechte kwaliteit. Maar ver
der, nee."
Ook de spelcomputers waar ie
dereen zo'n tien jaar geleden fel
tegen was, worden nu zelfs ge
waardeerd. Weterings: „Om dat
te kunnen spelen'moeten kin
deren heel alert zijn. Het heeft
hun ontwikkeling jaren vooruit
gezet. Als je ze hier in de winkel
ook ziet spelen met de voor
beelden die hier staan. Ze sprin
gen en dansen als gekken om
die computers heen."
Goed speelgoed is wel duur.
Soms is het winnend speelgoed
zelfs duurder dan honderd gul
den. „Maar je koopt dan wel
iets wat het geld meer dan
waard is", aldus de kenner.
MARCO VAN PELT
Het is een opmerkelijk appartementencomplex
aan het begin van de Steven^hofdreef, de
nieuwbouwwijk aan de zuidkant van Leiden. En
daar hoorde dus een opmerkelijke stoep bij.
Slangvormig haast is het heuvelachtige trottoir
voor de in juni opgeleverde flat.
Aan de rechterkant leidt het er echter toe dat je
van de trottoirheuvel zo op het naastgelegen
fietspad naar beneden kan glijden. Aan de lin
kerkant is het net omgekeerd: daar liggen twee
van de portieken juist in een 'dal'. Wie uit het
dal klimt - dat is niet de bedoeling - bereikt het
fietspad weer.
Wie evenwel goed naar het ontwerp kijkt, ziet er
toch wel een logica in: het opklimmende fiets
pad dat voor de flat langs loopt is maatstaf voor
het ontwerp geweest. Aan het einde gaat het
trottoir de bocht om. Er zijn trappén om het
hoogteverschil te overbruggen en je kunt er ook
makkelijk aflopen.
Bewoners denken heel wisselend over de stenen
heuvelroute voor hun deur. „Ik vind het vrese
lijk. Van de winter als het glad is en ijzelt, ga ik
omlopen", zegt er een. „Heel erg mooi en apart,
helemaal bij het gebouw passend. Maar er komt
straks veel commentaar op", zegt een ander.
„Daar kan je op wachten."
„Niet eenvoudig om de bocht te nemen", zegt
een bewoonsters. „Mijn zoontje zat vijf weken
in een rolstoel en dan kon je moeilijk het portiek
in draaien", zegt een bewoonster. Waar een an
der weer tegenover zet: „Creatief, moet een
slang voorstellen. Nee, helemaal geen proble
men mee. Maar mischien komen die ér voor
oudere mensen. Ik weet niet hoe de helling zich
in de winter houdt."
Ook wordt opgemerkt dat kinderen van de mo
gelijkheid gebruik maken veel te fietsen en met
skateboarden aan het werk zijn. „Ze scheuren
zo langs." En ten slotte weet iemand dat zelfs de
straatmakers zeiden dat ze 'na een jaar mis
schien weer wat anders zouden verzinnen'.
Architect S. Loomans, die het hele complex ont
wierp, blijft nuchter onder alle kritiek. „Het zit
hem niet in het ontwerp. Maar het hoogtever
schil is daar een gegeven. Dat is in het zuiden
van Nederland nog erger. En daar kun je net zo
min iets aan veranderen als aan de stand van de
zon. Het is ook een beetje onwennigheid."
Volgens Loomans mogen de bewoners met dit
plan nog van geluk spreken. „In een eerder sta
dium was er sprake van beplanting in plaats van
de stoep. Maar dan zou het overgebleven trot
toir niet breed genoeg meer zijn."
Dat is het nu wel, al loopt het dan grotendeels
schuin af. „Maar op verzoek van de bewoners
zijn er al in een vroeg stadium hekjes voor de
portieken geplaatst.
Hoe het van de winter moet, dat weet hij ook
niet. Het hoogteverschil, dat lag er immers toch
al. Een PTT-besteller is overigens niet ongeluk
kig met het trottoir. „De bussen zitten hoog, dus
ben ik blij met een hoge stoep."
Minerva-studenten
huiswerkklas Leiden-Noord
Ze zaten bij elkaar, overdachten
het wereldleed en vonden dat
ze zelf met niet veel anders be
zig waren dan een biertje drin
ken. Vervolgens schreven ze wat
Bosnië, maar zagen dat dat ook
geen zoden aan de dijk zette.
Dichter bij huis, daar moesten
toch problemen op te lossen
zijn. Toen zagen de Minervanen
van dispuut Venster een adver
tentie in het universiteitsblad
Mare, waarin mensen werden
gevraagd voor de bijlesdienst en
de huiswerkklas in de Onder-
wijswinkel in Leiden-Noord.
„Het is erg leuk werk", zegt
rechtenstudent Siep Wijsenbeek
(20), één van de zes hulplera-
Sinds dit voorjaar draaien Wij
senbeek en zijn kornuiten tot
volle tevredenheid mee.
„Minerva? Wat komen die hier
nu doen, dacht ik", lacht mede
werkster Hans de Koomen van
de Onderwijswinkel. „Ja, Hans
keek wat vreemd op", beaamt
Wijsenbeek met een lach. De
Koomen: „Ik dacht Minerva,
daar heb ik hele andere ervarin
gen mee. Ik kan me nog herin
neren dat de band tussen de
Leidse burgerij en Minerva niet
al te best was."
Wijsenbeek zegt dat er in een
tijd van 'tempo-norm en studie
duurverkorting' eigenlijk geen
plaats meer is voor vrijwilligers
werk. Maar dit werk als begelei
der - individueel of in de klas -
voor leerlingen die het vaak
moeilijk hebben met school
werk, vindt hij leuk. „Ik leer er
zelf ook zo waanzinnig veel van.
Het mes snijdt aan twee kanten.
Omgaan met mensen met een
totaal andere sociaal-culturele
achtergrond. Je wordt even met
beide benen op de grond gezet.
Je krijgt veel meer begrip van de
situatie. Je weet hoe moeilijk
het is, als je niet vanuit thuis ge-
pushed wordt om te leren. Kijk,
bij mij is van huis uit
studie en school belangrijk zijn.
Maar dat geldt typisch niet vooi
iedereen."
De Koomen beaamt dat: „Het ii
een óud verhaal. Je hebt nu
eenmaal gezinnen waar geen
pen in huis is, of waar geen
boeken zijn. Soms zelfs niet
eens een telefoonboek."
De gratis huiswerkbegeleiding
wordt gedaan in de Driftstraat
in de Kooi. De klas, die vijf jaar
bestaat, is open voor iedereen.
Minervaan Siep Wijssenbeek geeft gratis bijles in Leiden-noord: „Ik leer er zelf ook ontzettend veel v
dat
Maar volgens De Koomen zitten
er merendeels allochtone meis
jes in. Voor die groep is het ge
subsidieerde projekt ook ooit
opgezet. Het is bestemd voor
leerlingen uit het voortgezet on
derwijs, naast de hoogste klas
sen van de basisschool.
De klas draait vier keer in de
week, 's middags van drie tot
vijf uur. Er is nog capaciteit voor
meer dan de 15 leerlingen die
nu komen. „Maar belangrijk is
ook het spreekuur tijdens de
begeleiding, waarin leerlingen
bijvoorbeeld met studiefinan
cieringsformulieren en aller
hande problemen naar je toe
komen", vertelt De Koomen.
De bijlesdienst - naar draag
kracht betaald - maakt sinds
kort deel uit van de Onderwijs
winkel. Daarbij wordt er thuis
individueel lesgegeven. „Vaak
in één vak, maar het kan ook
een heel mentoraat worden",
vertelt De Koomen. „En dan
kan het gaan om getrouwde
vrouwen, maar ook om al
lochtone ouders,die voor hun
peuter Nederlandse les willen."
Maar De Koomen benadrukt
ook dat er een koppeling is tus
sen de bijlesdienst en de huis
werkklas, een wisselwerking. Er
wordt regelmatig voor de bijles
dienst geadverteerd. „Daarbij
vermelden we ook de nationali
teit van een leerling. Omdat stu
denten bijvoorbeeld die louter
theoretisch zijn geschoold, spe
cifiek met een leerling uit een
bepaald land willen kennisma
ken."
Gekke dingen heeft Siep in de
huiswerkklas niet meegemaakt.
„Of het zou de stof moeten zijn
die ze soms opkrijgen. Zo moest
pas iemand uit Groep acht
Franse woorden uit de Neder
lands-Franse tijd leren. Nou, die
ben je zo weer vergeten. En er
was een jongen die gooide thuis
zijn rekenboeken naar buiten,
die wilde geen huiswerk maken.
Met hem en zijn broer zijn we
zelf verhaaltjes gaan schrijven
met tekeningen. Dat werkte wél
prima."
Als Wijsenbeek zelf iets niet
foto hol vast/mark lamers
weet, vraagt hij het op zijn beurt
aan iemand anders, maar het is
hem nog niet overkomen.J-Iet
zijn niet alleen studenten, maar
ook anderen die begeleiden.
Mensen die in het onderwijs ge
werkt hebben", verklaart De
Koomen.
Inmiddels heeft het initiatief
van Wijsenbeek en de zijnen
binnen hun vereniging Minerva
weerklank gevonden. „Het vindt
steun. Mensen vinden het heel
mooi. Volgend jaar komen er
van Minerva begeleiders bij,
heb ik al gehoord."
