Geen extra huizen in Groene Hart Randstad Landelijke demonstratie gaat voorbij aan Leidse student Annex moet worden afgebouwd Rail-shuttles van start Leiden ontdekt methode voor sterrenonderzoek Eerste huiskamer voor aids-patiënten 'KLM is er nog lang niet' Snel herstel Hoogovens Leidenaars werkten mee aan uniek Japanse woordenboek VRIJDAG 4 NOVEMBER 1994 Volgens minister nog geen tekort bouwlocaties LEIDEN/DEN HAAG Het rijksbeleid om woningbouw in het Groene Hart zo veel mogelijk te beperken, blijft onverkort van kracht. Plannen van de provincies Zuid-Holland en Utrecht om respectievelijk 2500 en 2100 huizen extra in het Groene Hart te bouwen, vallen buiten de afspraken die over be perkte woningbouw met het rijk zijn gemaakt. Minister De Boer van VROM zal daarom niet instemmen met deze bouwplannen. over de ruimtelijke ordening hebben vooral de vier grote stadsgewesten in de Randstad een grote b9uwopdracht gekre gen. Het aanwijzen van locaties en de financiële afwikkeling hebben echter veel tijd gekost. Een meerderheid van de kamer vreest daardoor een oplopend woningtekort de komende ja- DEN HAAG JAN KUYS EN MONICA WESSELING Zuid-Holland wilde de komen de jaren de gemeenten in het Groene Hart een wooncontin- gent van in totaal 2500 wonin gen extra geven bedoeld om de kwaliteit van het gebied op te poetsen. Bij de provincie is met verbazing gereageerd op de af wijzing door de niuewe VROM- Bouwen in het Groene Hart kwam gisteren tijdens de be handeling van de begroting Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu aan de or de, omdat de Tweede Kamer een ernstige vertraging vaststelt in de uitwerking van de Vinex- plannen. In deze vierde nota Volgens de bewindslieden De Boer en Tommei valt de stagna tie alleszins mee. De voorberei dingen gaan gewoon door. Door middel van uitvoeringscontrac- ten wordenmomenteel de rechten en verplichtingen vast gelegd. Zo wordt bijvoorbeeld de Vinex-taakstelling voor het stadsgewest Amsterdam mo menteel uitgewerkt. Vanuit dit perspectief vindt het ministerie een zoektocht naar aanvullende bouwlocaties nu niet nodig. De vooral door het CDA voor gestelde oplossing om het oplo pen van het woningtekort tegen te gaan door meer te bouwen bij Almere vond geen genade in de ogen van minister De Boer. Meer bouwen bij Almere gaat volgens de minister ten koste van de kwaliteit en vormt bo vendien een gevaar voor het in richten van de samenleving. CDA-woordvoerder Esselink hield echter voet bij stuk. Een versnelling van de bouw in de Flevopolder is volgens hem zeer wel mogelijk en zou bovendien een ontlasting geven van de bouwplannen rond Schiphol. Met D66 meent het CDA dat bouwen binnen de 20 KE-ge- luidszone moet worden verme den. Minister De Boer wees er echter op dat daardoor zo'n 20.000 huizen minder gebouwd kunnen worden. „Dan hebben we pas echt grote locatieproble- Het is weer zover: studenten in Nederland maken zich op voor een grote manifestatie en de monstratie zaterdag in Den Haag. De jonge garde trekt ten strijde tegen de zoveelste bezui nigingen op het hoger onder wijs en op de studiebeurzen. Als voorproefje hebben studenten in Nijmegen en Arnhem deze week verschillende universi teitsgebouwen bezet. Alleen de Leidse student heeft weinig zin de strijdbijl op te graven. „Het leeft hier absoluut niet. Ik vind dat doodzonde", zegt een Leid se studente die nog wel een fik se dosis strijdlust heeft: Saskia Kellenbach. Kellenbach is dan ook voor- Alleen 'Leidenniet bereid strijdbijl op te graven zitter van de Leidse studenten vakbond: de Vereniging Studen tenbelangen Leiden (VSL). Maar om nou te zeggen dat heel stu derend Leiden zaterdag op de been komt voor de demonstra tie in Den Haag: Nee. Kellen bach daarover: „Er is hier abso luut geen animo. Het overkoe pelende orgaan van de Leidse studentenverenigingen, de PKvV, heeft besloten dat de Leidse verenigingen niet mee doen zaterdag. Nou, dat zegt genoeg." Kellenbach heeft de laatste dagen gedaan wat ze kon in de sleutelstad: met een paar mede VSL-leden heeft ze de folders voor de landelijke manifestatie verspreid in de Leidse universi teitsgebouwen en de studenten huizen. Maar veel vertrouwen heeft ze er niet in. „Het is ty pisch Leids om zo mat te reage ren. Studenten vinden de plan- vaag e n de minister nog zo onduidelijk dat ze geen zin hebben om te demonstre ren. Maar de plannen voor de studiefinanciering zijn duidelijk genoeg: de minister wil 1,5 mil jard gulden korten. Dat bete kent weer minder beurs, meer lenen en meer onduidelijkhe den door nieuwe regeltjes." Kellenbach weet wel waar ze het allemaal zijn steeds mé „Het Universiteitsraad wil eerst inzicht in kosten LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE De Leidse Universiteitsraad vindt dat de omstre den Annex bij het Sylviuslaboratorium moet wor den afgebouwd. Een voorstel van hel betonnen karkas een laboratorium te maken zoals ooit de bedoeling was, is gisteren met grote meerderheid van stemmen aangenomen. Maar voordat de op dracht wordt gegeven aan een aannemer, moet het college eerst een gedetailleerd overzicht ge ven van de kosten. Voorlopig worden die ge raamd op 15 miljoen gulden. De bouw van de Annex is voor de Leidse uni versiteit een drama geworden: het gebouw is nooit afgemaakt. Door grootscheepse fraude zijn miljoenen guldens verdwenen. Een topambte naar van de universiteit is ontslagen. Hij wordt door Justitie onder andere verdacht van het aan nemen van steekpenningen en zal zich voor de rechter moeten verantwoorden voor zijn aandeel in de fraudezaak. De gang van zaken leidde ook tot het vertrek van voorzitter C. Oomen van het college van bestuur. De universiteitsraad is het nu met het college eens dat de Leidse universiteit niets heeft aan een onbruikbaar betonnen karkas. Daarom stemt de raad in met het afbouwen. Collegelid J. Waldus waarschuwde gisteren dat de kosten van het af bouwen niet definitief zijn vastgesteld. „Die kos ten kunnen 20 procent hoger of lager uitvallen. Bovendien weten we nog niet precies hoe hoog de huuropbrengsten zullen zijn." Buiten Univer sitair Lid van de universiteitsraad P. Mostert: „Af bouwen: oké. Maar niet tegen elke prijs.' Aannemer J. Denier van de firma De Kempen in het Brabantse Rijsbergen is door de Annex-af- faire voor veel geld het schip ingegaan. Hij aast nu op de opdracht het pand af te maken om nog iets van zijn geld terug te zien. Maar de Leidse universiteit wil de opdracht niet bij voorbaat aan de gedupeerde aannemer geven. Het college stelt dat andere aannemers ook kunnen inschrijven en dat het beste en voordeligste bouwplan wordt ge honoreerd. Rotterdam Een railshuttle wordt in Rotterdam geladen met containers die per rail op weg gaan naar de Zuidduitse Rijnstad Germersheim. Of ficieel gaat de 'rail-shuttledienst' op 21 november van start. Sinds kort rijden er echter al zeven nationale en veertien internationale shuttles, met de start in de Rotterdamse Waalhaven. foto anp Hoogleraar levert ernstige kritiek op Hoge Raad De Rotterdamse hoogleraar J. van Dunné heeft ernstige kri tiek op de arresten van de Hoge Raad, die de Shell, Solvay-Duphs son vrijpleiten van aanspra kelijkheid voor grootschalige stortingen van chemisch af val. Van Dunné noemt het 'politieke arresten'. „De Hoge Raad wilde er kennelijk niet aan de sane- ringskosten te verhalen op de producenten van de giftige stoffen, die hun industrieel afval indertijd gewoon 'bij het groot vuil' gezet heb ben." Dunné geeft in het Neder lands Juristenblad een analy se onder de kop 'Wie sterk is mag dom zijn' van de arres ten van 30 september. De Hoge Raad velt daarin als eindoordeel, na elf jaar pro cederen, dat saneringskosten alleen te verhalen zijn als de vervuiling na 1 januari 1975 is geschied. De drie concerns gaan daardoor vrijuit omdat de stortingen in de jaren vijftig tot begin jaren zeventig plaatsvonden. De sanerings kosten, naar schatting -110 miljoen gulden, van de ver vuilde terreinen bij Gou derak, de Volgermeerpolder en Lunteren komen nu voor rekening van de overheid. De hoogste rechter is volgens Van Dunné ten onrechte op de stoel van de wetgever gaan zitten. LEIDEN MONICA WESSELING VERVOLG VAN VOORPAGINA De ondekldng van 8C1435+635, het verst-weg-gelegen melk wegstelsel tot nu toe bekend, was nooit mogelijk geweest zonder de uitvinding van de wetenschappers van de Leidse universiteit. Leidse sterrenkun digen hebben een methode ontdekt om uit het enorme aan tal sterrenstelsel die deel uitma ken van het heelal, de ver-weg- gelegen stelsels te pikken. Pro fessor Miley: „Zonder deze me thode was het zoeken naar de bekende naald in een hooi- berg". Miley zet de werking van de Leidse 'systematiek' uiteen: „Sommige sterrenstelsel zenden een zeer sterke, onzichtbare Via meten van radio-straling straling uit; de radiostralen. Het heelal bestaat uit ontelbare melkwegstelsels en Leiden heeft gezocht naar een methode om de ver-weg-gelegen er tussenuit te pikken. We ontdekten dat ver-weg-gelegen stelsels rode radiostralen uitzenden. Door binnen die groep sterrenstelsels die rode stralen uitzenden, de meest intens rode straling eruit te halen, heb je de verst-weg- gelegen stelsels te pakken." maakt een ver gelijking met een meer-aller- daagse onderzoeksmethode. „Grote mensen eten meer dan kleine. Als je binnen een groep grote mensen de grootste eruit wilt halen, moet je gewoon kij ken naar wie het meest eet". De onderzoeksmethodiek is overigens alleen toepasbaar bij het zoeken naar ver-weg-gele gen stelsels. Miley: „In het on derzoek naar grote mensen zegt niets over de lengte Om mensen met lange neuzen op te sporen, heb je weer een ander onderzoek nodig". Het zojuist ontdekte melk wegstelsel, een verzameling van sterren, bestaat al lang niet meer. Het licht dat het melk wegstelsel tijdens zijn bestaan heeft uitgezonden, is nog on derweg naar de aarde. Elke straaltje licht heeft 12 miljard lichtjaar nodig om de aarde te bereiken. Licht legt per seconde een afstand van 300.000 kilome ter af. 'Leiden' mag inmiddels de ontdekking van de drie oudste sterrenstelsel op haar conto schrijven. Vijfjaar geleden werd het een na oudste, en dus een na verst weggelegen stelsel, ont dekt. amstelveen bill n De KLM meldde gisteren een fraaie gulden i (april to bijna ee zichte Politieman als drugskoerier SCHIPHOL «ANP Op Schiphol is begin deze week een politieman uit Curasao ge arresteerd. die 3,5 kilo cocaïne in zijn bezit had. Dat heeft het openbaar ministerie in Haarlem vrijdag bevestigd. Het gaat om een 33-jarige man, die zelf verklaarde dat hij werkt als rechercheur bij het Bureau Narcotica Operalies in Willemstad. De man probeerde de douanecontrole te ontlopen door zijn politielegitimatie te tonen. De douane controleerde hem echter toch, waarbij de drugs werden aangetroffen. Die waren verstopt op zijn lichaam en in zijn bagage. Uit verder on derzoek moet blijken of de man meerdere malen drugs heeft VI-WHTll. Rotterdam De eerste echte Nederlandse huiskamer voor aids-patiënten en seropositie- ven gaat vandaag officieel open in Rotter dam. De ontmoetingsruimte, gevestigd in een pand aan de statige Westersingel, moet de plaats zijn waar mensen die besmet zijn met het aids-virus geestelijke steun en warmte krijgen. De bijzondere kamer onderscheidt zich van een soortgelijke ruimte in het Amsterdamse Flevohuis omdat die huiskamer het verleng stuk van een verpleeghuis is, met professio nele hulpverleners. De gezelligheid blijft hier door toch wat kunstmatig, zo denkt dominee J. van de Meent, voorzitter van het bestuur dat het Rotterdamse huiskamerproject leidt. Aan de Westérsingel werkt een beroeps kracht met een leger vrijwilligers van wie ve len 'iets' hebben met aids. De een is zelf sero positief, de ander heeft een dierbare verloren door de ziekte. Al sinds augustus komen aids- patiënten schoorvoetend de huiskamer bin- Volgens Van de Meent reageerde de Natio nale Commissie Aidsbestrijding heel ver baasd toen zij hoorde dat er aan een huiska mer voor aidspatiënten ook nog een speciale badkamer, een lift en rustruimtes vastzitten: „De commissie dacht dat alleen een huiska mer wel genoeg zou zijn. Alsof de bezoekers van een gewone huiskamer niet zwaar ziek kunnen zijn." foto anp 476 miljoen ver het eerste halljaar en met maart). Dat is verdubbeling ten op- n dezelfde periode vo rig jaar (244 miljoen). Maar de KLM is nog lang niet waar zij wil zijn. „De kosten moeten struc tureel verder omlaag", zo zei gisteren financieel-directeur R. Abrahamsen in een toelichting op de cijfers. Abrahamsen wees erop dat wat de KLM betreft 'winst' gelijk staat aan 'werkgelegenheid'. „Tot nu toe is de KLM erin ge slaagd uit de problemen te groeien. Dat wil zeggen: sane ringen waren niet nodig, omdat wij tegen de verdrukking in slaagden te groeien. De enorme toename van het vervoer is met hetzelfde aantal mensen opge vangen. Die produktiviteitsver- betering moet doorgaan", aldus regelen van de minister die al tijd te weinig geld heeft. Maar eij zit nooit enige visie achter de plannen." Kellenbach gaat iri elk geval wel naar Den Haag. Zij en een aantal andere Leidse studenten maken deel uit van een 'ordedienst'. „We overleg gen met de politie van Denj Haag in verband met de proble men de vorige keer. Toen kwam de Mobiele Eenheid eraan te. pas en werd een aantal student ten in elkaar geslagen. De stu-j denten-ordediensten moeten dergelijke problemen aterdag zien te voorkomen." De Landelijkse Studenten Manifestatie begin zaterdag om 13.00 uur op het Lange Voor hout in Den Haag. Vanaf 14.13 uur is er een korte demonstratie; door de binnenstad. Damwand staat op springen De damwand op het zwaar ver vuilde EMK-terrein in Krimpen aan den IJssel staat op instor ten. De druk in het tot herme tisch afgesloten bak omgevorm de terrein is door de hevige re genval van de afgelopen weken onacceptabel hoog geworden. De komende weken zal de DCMR Milieudienst Rijnmond, die voor het onderhoud van het EMK-terrein zorgt, de overvloed aan water wegpompen en zui veren. Om de druk op het ter rein zo klein mogelijk te maken is deze week bovendien een toegangsverbod ingesteld en mogen schepen niet meer aan de kade afmeren. Aan het begin van de jaren tachtig werd ontdekt dat het EMK-terrein, dat bijna vijf hec tare groot is, zeer ernstig wa; vervuild met chemisch afval tot een diepte van vijftien meter De provincie Zuid-Holland be sloot in 1989 de vervuilde grond niet af te graven, maar i dammen en te bedekken met een laag asfalt. Dat kostte 35 miljoen gulden. Volledige sane ring van het gebied zou 750 mil joen gulden hebben gekost. Ondanks fraaie winst over eerste halfjaar Abrahamsen. „Dat betekent niet noodzakelijkerwijs dat er harder moet worden gewerkt. Wel slimmer." Abrahamsen noemde 'verlies' voor de KLM voortaan onaccep tabel. „Ook in tijden van reces sie moeten wij een rendement op het eigen vermogen berei ken. Dat mag best wel wat min der zijn dan in topjaren, maar beslist niet negatief." In slechte tijden komt dat neer op zo'n 250 miljoen winst (6 procent), in goede tijden op zo'n 780 mil joen (19 procent)." De KLM verwacht de opgaan de lijn de komende zes maan den vast te houden. Daarbij dient echter in acht ie worden genomen dat de laatste twee kwartalen structureel zwak zijn. Het vierde kwartaal is traditio neel verliesgevend. Vorig boek jaar werd afgesloten met een winst van 103 miljoen gulden. De verwachting is dat die dit boekjaar toch hoger uitvalt. koblenz gpd De aluminiumdivisie van Hoogovens gaat in de tweede helft van dit jaar weer winst boeken. Het herstel komt eerder dan verwacht, maar zal waarschijnlijk nog niet leiden tot een positief resul taat over heel 1994. Dit bleek gisteren tijdens een perscon ferentie in Koblenz. Hoogovens leed de eerste zes maanden van dit jaar nog een verlies van f 64 miljoen op zijn aluminiumproduktie. Na een jarenlange malaise op die markt is de prijs voor primair aluminium inmid dels gestegen tot boven de 1800 dollar (ongeveer f3100) per ton. Ook de staaldivisie draait goed. Dat is een gevolg van het aantrekken van de eco nomische groei in Europa en de Verenigde Staten. „We zouden meer kunnen verko pen dan we kunnen maken", zegt bestuursvoorzitter M. van Veen. In 1993 leed Hoogovens een verlies uit gewone be drijfsuitoefening van f 172 miljoen* Het nettoverlies be droeg toen f233,6 miljoen. Prins Constantijn krijgt eerste exemplaar LEIDEN CAROLINE VAN OVERBEEKE Hij heeft het nieuwe woorden boek zelf nog niet eens gezien. Een kwestie van 'Japanse be leefdheid', zegt professor W. Boot, Japan-deskundige van de Leidse universiteit. Boot heeft dan wel meegewerkt aan het eerste moderne woordenboek Nederlands-Japans, het is Prins Constantijn die het vanmiddag officieel in ontvangst mag ne men in de Leidse Pieterskerk. „De prins krijgt het 'eerste' exemplaar, niet ik. Vanzelfspre kend voor Japanners, maar ver velend voor mij." Maar de professor lacht er hartelijk om. De wetenschapper weet wel dat Japanners nu een maal hechten aan beleefdheid en goede omgangsvormen. Het enige probleem is dat hij nu niet alle vragen kan beantwoor den over het nieuwe woorden boek dat ook op de Nederland se markt zal verschijnen: Boot heeft het immers nog niet in handen gehad. Wel weet hij te vertellen dat aan de woorden lijst veel Leidenaars hebben meegewerkt. Een uniek boek bovendien, zegt de Leidse pro fessor. „Het is het eerste woor denboek Nederlands-Japans de moderne tijd." Een boek dus met moderne Nederlandse woorden zoals bandrecorder en LAT-relatie. Het maken van de nieuwe woordenlijst is een Japans ini tiatief: het grote Japanse bedrijf Canon-Europa gaf de opdracht en betaalde de kosten. Boot: „Canon constateerde dat er be hoefte aan het woordenboek was. Het electronica-concern heeft veel geld dus was het geen probleem het- woordenboek te laten maken door de gerenom meerde uitgeverij Kodansha in Tokio." Professor P. van Sterkenburg, een andere Leidse hoogleraar, bekend van de Nederlandse Van Dale, en professor Boot werden daarbij om advies ge vraagd. Boot: „Het was het een voudigste om het woordenboek Nederlands-Engels van Kramers als uitgangspunt te nemen. Nee, het woordenboek is tegen woordig geen levenswerk meer waarbij eenzame wetenschap pers jarenlang kaartjes met woordjes volschrijven. Het computertijdperk betekent dat het werk veel efficiënter gedaan kan worden." Aldus geschiedde. De Neder landse woorden uit de 'Kra mers' werden vervolgens in het Japans vertaald door Leidenaars die in Tokio wonen en werken. „Mensen van het Japan-Neder land Instituut in Tokio, de de pendance van de Leidse univer siteit. En vaak oud-studenten van ons. Professor Van Sterken burg schreef een nawoord en ik vertaalde dat in het Japans. Dus een Leidse inbreng is er zeker." Het nieuwe woordenboek is vooral bedoeld voor Japanners die in Nederland werkzaam zijn. Volgens professor Boot is de woordenlijst ook ontzettend handig voor Leidse studenten. „Nu moeten onze studenten het met een woordenlijst En- gels-Japans doen." Het nieuwe woordenboek Nederlands-Japans verschijnt op 10 november op de Neder landse markt. De woordenlijst telt ruim 1000 bladzijden en zal rond de honderd gulden gaan kosten. Het is nog niet bekend of er ook een woordenboek Ja pans-Nederlands komt. In de Leidse Universiteitsbibliotheek aan de Witte Singel is ter gele genheid van het woordenboek een speciale tentoonstelling in gericht. getiteld "Van hout tot

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 18