Kerken akkoord
met fusie bureaus
Kerk Samenleving
Logge kerkelijke apparaten
gaan op klantgerichte toer
'Hooglandse' als winterkerk
'Stadskerken
niet knevelen
of frustreren'
MAANDAG 31 OKTOBER 1994
redactie dick van der plas, 0/1-356443
BINNENLAND KORT
Baptistenunie
De Unie van Baptisten Ge
meenten in Nederland
heeft tijdens de algemene
vergadering in Groningen
vier nieuwe gemeenten op
genomen. Daarmee is het
totaal op 89 gekomen. De
uitbreiding, die plaatsvindt
in het evangelisatiejaar, is
overigens niet zozeer het
resultaat van evangelisatie
arbeid, zegt de aftredend
voorzitter A. Niessink. De
gemeenten Zoetermeer en
Delft zijn voortgekomen uit
de gemeente Den Haag, en
de gemeente Veenendaal
uit die van Ede. In Zoeter
meer, Delft en Veenendaal
kwamen steeds meer bap
tisten uit genoemde ge
meenten wonen. Eerst hiel
den zij huissamenkomsten,
later besloten ze een eigen
gemeente te stichten. De
vierde nieuwe gemeente is
Driebergen. Ook daar heeft
een deel van de leden een
Baptistenachtergrond. Zij
waren lid in Utrecht. Bij
hen hebben zich anderen
gevoegd die zich tot een
Baptistengemeente aange
trokken voelden.
Statistiek
Het aantal gemeenten mag
dan wel stijgen, het aantal
baptisten dat is aangesloten
bij de Unie, is vorig jaar ge
daald. Blijkens de statistiek
over 1993 daalde het aantal
van 12.386 naar 12.187; een
verlies van 199. Dit is vooral
het gevolg van wat in bap
tistenkringen 'onttrekkin
gen' heet: mensen die de
gemeente verlaten. In een
paar gemeenten zijn er wat
problemen geweest, zegt
Niessink. In zijn openings
woord had hij erop gewe
zen dat 'de beste manier
van evangeliseren is als ge
meentelid, als gemeente in
onze eigen plaats en als
Uniegemeenschap in ons
land als levende stenen te
werken'. In het persoonlijke
vlak krijgt dat onder meer
gestalte in de aandacht
voor de kinderen en door
meer tijd en geld aan de ge
meente te geven. „De stij
ging van de welvaart is voor
.een groot deel te eigen nut
te aangewend", zo zei Nis-
sink. Terwijl de salarissen
aanzienlijk zijn gestegen,
hebben de bijdragen van de
leden voor zending, evan
gelisatie en opleiding de af
gelopen 20 jaar met moeite
de prijsstijgingen bijgehou
den. De Baptistenunie be
sloot vorig jaar in 1994 en
1995 uitdrukkelijk aandacht
aan evangelisatie te beste
den. Hiermee wil de Unie
herdenken dat de eerste ze
ven Nederlandse baptisten
zich in 1845 in het Drentse
dorp Gasseltérnijveenseka-
naal lieten dopen.
Westerse cultuur
Zoals Luthers 95 stellingen
op de poort van het kloos
ter in Wittenberg op 31 ok
tober 1517 de reformatie
inluidden, zo kunnen isla
mitische waarden de wes
terse cultuur hervormen.
Dat zegt de Zoetermcerse
imam Ahmed Kadri el Hc-
lou. Tijdens een bijeen
komst in De Bode Hoed in
Amsterdam greep hij giste
ren de viering van I lervor-
mingsdag aan om de waar
de van de islam voor de
westerse cultuur uiteen te
zetten. „Ie moet mij niet
zien als Luther", waar
schuwde hij bij voorbaat.
Kadri el Helou heeft niet de
pretentie een reformatie
vanuit de islam op gang te
brengen. Ilij wil ook niet
opdringerig zijn. De islam
kent namelijk geen dwang.
„Ik kan alleen de bood
schap vertellen. Wie haar
wil, kan haar krijgen. 1 let is
een fijne manier van le
ven."
Verbazing en opluchting op SoW-synode duurt voort
LUNTEREN ANP
De triosynode van de Samen op Weg-kerken heeft afge
lopen zaterdag nagenoeg unaniem ingestemd met de fu
sie van de regionale en landelijke bureaus. De omvangrij
ke reorganisatie, waarbij ruim achthonderd medewerkers
betrokken zijn, wordt in 1996 uitgevoerd.
gens minder vrome geesten
door slim onderhandelen en
'onzindelijke manipulatie' tot
stand was gekomen, roerden de
tegenstanders van het vereni
gingsproces zich nauwelijks. Op
welwillende toon werd gedu
rende twee dagen vergaderen
een taai reorganisatierapport
besproken, dat zonder al te gro
te wijzigingen werd aanvaard.
De nieuwe organisatie van de
kerk moet vooral flexibel en
klantgericht zijn. Daarmee ho
pen de kerken snel in te kunnen
spelen op actuele ontwikkelin
gen. De plaatselijke gemeenten
bepalen zelf aan welke dienst
verlening (advies, toerusting,
vorming) zij behoefte hebben
en kloppen daarvoor aan bij één
van de negen regionale dien
stencentra. Deze verlenen hun
service op contractbasis - een
nieuwigheid in de kerk.
De meeste weerstanden riep
de nieuwe figuur van de regio
consulent op. Deze functionaris
gaat vanuit het regionaal dien-
Op drie notoire tegenstanders
van het Samen op Weg-proces
na, gaven ook de Gereformeer
de Bonders hun steun aan de
plannen. Zij waren donderdag
al gerustgesteld door hel ak
koord om de 'finale' beslissing
pas te nemen als de kerkorde
van de toekomstige Verenigde
Protestantse Kerk rond is. Tege
lijk werd echter het groene licht
gegeven voor de voorbereiding
van de fusie.
De verbazing en opluchting
over dit 'wonderlijke' compro
mis duurden voort tot op de
laatste synodedag. Alom heerste
grote tevredenheid over het feit
dat de vergadering erin ge
slaagd was oe Bonders - onze
ker over de toekomst van hun
kerk - en de kerkelijke mede
werkers - onzeker over hun
baan - bij elkaar te brengen.
„De Geest was hier", zo klonk
het zaterdag opnieuw.
Door hét compromis, dat vol-
stencentrum contact onderhou
den met gemeenten, als ver
trouwenspersoon maar ook als
peiler van de kerkelijke behoef
ten. Volgens sommige synode
leden zitten plaatselijke kerken
niet op zo'n 'dure, overbodige
en van boven opgelegde' werker
te wachten. Hun amendement
kreeg echter te weinig steun.
Bij anderen bestond de vrees
dat de dienstencentra 'zich uit
de markt zullen prijzen' als zij
voor hun service geld van de ge
meenten vragen. Het is beter
dat de dienstverlenende activi
teiten, net als nu het geval is,
worden gefinancierd uit geza
menlijke middelen. Opstellers
van het rapport wezen er juist
op dat het de bedoeling is vraag
en aanbod beter op elkaar af te
stemmen.
De reorganisatie mag de ker
ken geen extra geld kosten en
wordt gerealiseerd zonder ge
dwongen ontslagen. Wel zal
door natuurlijk verloop het aan
tal medewerkers afnemen. Bo
vendien veranderen velen van
werkplek omdat de diverse lan
delijke bureaus in een geza
menlijk kantoor worden onder
gebracht en sommige larldelijke
diensten naar de regio verhui
zen.
LUNTEREN ANP
De dienstverlening van de
kerken moet op de helling. De
logge regionale en landelijke
apparaten moeten flexibele,
klantgerichte en
'marktconforme' instellingen
worden die planmatig te werk
gaan. Kerkelijke functionaris
sen dienen een 'cultuurom
slag' te ondergaan.
De 200 leden van de triosy
node werden afgelopen vrij
dag om de oren geslagen met
de taal van managers en orga
nisatiedeskundigen. Lang niet
iedereen vond dat leuk „Kan
het niet wat spiritueler", vroe
ger er eentje wanhopig. Nee,
dat kan dus niet, was het ant
woord van één van de kerke
lijke managers, drs. A. Wam-
steker-Meijer.
„Theologen vinden het toch
veel leuker om over het
avondmaal te spreken", zegt
de algemeen secretaris van de
Nederlandse Hervormde Kerk
desgevraagd. En ook de
meeste andere ambtsdragers
bezinnen zich liever op ande
re zaken dan hun rol ais werk
gever. Behalve de enkeling die
in het bedrijfsleven zit.
De vergadering besprak een
uitvoerig rapport (Mensen en
structuren) over de nieuwe
opzet van het regionaal en
landelijk werk. Met het oog
op de eenwording van de her
vormde, gereformeerde en lu
therse kerken moet in de na
bije toekomst aan de fusie
van kerkelijke bureaus ge
werkt worden. Daar werken
in totaal ruim 800 werkne
mers.
Deze functionarissen hou
den nu voor een belangrijk
deel slechts hun eigen werk in
stand, is de mening van
Wamsteker. De kerkelijke ap
paraten zijn ontstaan in een
tijd dat het woord kerkverla
ting nog niet was uitgevon
den. „Voor ieder probleem
een commissie en als het
even kan een functionaris",
was het adagium.
Nu de kerken ontvolken, zal
de kerkelijke organisatie zich
dienstvaardiger en klantge
richter moeten opstellen, al
dus Wamsteker. Zij moet snel
in kunnen spelen op de vra
gen van plaatselijke gemeen
ten, die vaak moeite hebben
om het hoofd boven water te
houden. Flexibiliteit is een
van de toverwoorden in het
rapport.
Wamsteker begrijpt de on
wennigheid wel. Zo werkt dat
nou eenmaal bij verande
ringsprocessen, zeker als die
ook nog eens beschreven
worden in niet-kerkelijk jar
gon waarin termen als 'lin-
king-pinconstructies'.
'bottom-up-processen' en
'depht of control' figureren.
Maar anders dan in het be
drijfsleven wordt in de kerk
zeer zorgvuldig met de weer
standen omgegaan.
HET WEER
leiden» De bezoekers van de morgendienst
in de Leidse Hooglandse Kerk kregen giste
ren alvast een kleine demonstratie van de
voorzieningen waarmee het monumentale
gebouw als 'winterkerk' kan worden ge
bruikt. Het meest in het oog sprongen daarbij
de neerlaatbare dubbelwandige 'gordijnen',
waarmee het schip van de kerk grotendeels
kan worden afgesloten. In de zijbeuk van het
zuidertransept komt een hardglazen wand
met een dubbele deur. In de bogen worden
hardglazen, lichtdoorlatende boogvullingen
aangebracht. Met deze maatregelen ontstaat
een 'winterkerk' met een bruto-oppervlakte
van 1080 vierkante meter, die betrekkelijk
eenvoudig te verwarmen is. Tot nog toe werd
de Hooglandse Kerk in de koudste maanden
van het jaar gesloten omdat het niet mogelijk
was om er tegen redelijke kosten een be
haaglijke temperatuur te realiseren.
Nu de Binnenstadsgemeente van her
vormd en gereformeerd Leiden een aantal
maanden geleden besloot de kerk als perma
nent onderkomen te gaan gebruiken, is ge
zocht naar een oplossing voor het verwar
mingsprobleem. Het unieke van de huidige
voorzieningen is dat ze voor het grootste ge
deelte makkelijk te verwijderen zijn, waar
door nauwelijks inbreuk wordt gemaakt op
het monumentale karakter van het gebouw.
De 'winterkerk' kan binnen enkele minuten
tot stand komen. De officiële ingebruikname
van de aangepaste Hooglandse Kerk heeft
waarschijnlijk in januari van het volgend jaar
plaats. FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
LUNTEREN» ANP
De toekomstige Verenigde Pro
testantse Kerk moet de gemeen
ten in de grote steden genoeg
ruimte laten om creatief en soe
pel om te gaan met de kerkelij
ke regels. Zij mag geen kerkor
debepalingen aannemen 'die
het kerkewerk bij voorbaat zul
len knevelen of frustreren'.
Deze hartekreet uit de werk
groep grote steden staat in een
rapport dat afgelopen vrijdag
aan de trio-synode van her
vormden, gereformeerden en
lutheranen werd aangeboden.
De werkgroep, die geen officiële
kerkelijke status heeft, hoopt
dat de Samen op Weg-kerken
de aanbevelingen verwerkt bij
de vaststelling van de kerkorde
van de nieuwe kerk.
Zo wil de werkgroep dat ook
niet-belijdende leden het werk
van ambtsdragers kunnen ver
vullen. Ook moet de kerkorde
het mogelijk maken dat een vol
gens de huidige regels niet meer
te handhaven gemeente toch
blijft bestaan. „De kerk moet
blijven en moet zich niet gaan
deweg uit de stad of bepaalde
wijken laten verdrijven."
De landelijke kerken moeten
goed beseffen dat de kerken in
de steden in 'een frontpositie'
verkeren. Vooral in de steden
voltrekt de ontkerkelijking zich
'in een ongelooflijk tempo'. Ter
wijl de kerken op allerlei nieuwe
uitdagingen moeten ingaan -
verslaving, criminaliteit, armoe
de, veel allochtone wijkbewo
ners - nemen menskracht en fi
nanciële middelen snel af.
Fungerend synodevoorzitter
K. van der Horst sprak er bij de
presentatie zijn verwondering
over uit dat de armlastige bin-
nenstadskerken toch zo'n fraai
uitgevoerd rapport konden uit
geven. Hij wees erop dat de lan
delijke kerken niet alleen met
grote steden te maken hebben,
maar ook op het platteland 'mi
ni-gemeenten' hebben met gro
te problemen.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
MEVROUW, WAAR WAS U
OP IZ JANlUAKi
5 AVOAJDS
THUiS
U HETBT EE"M 6EVJELDiG
GEHGUGGM
EFN EEKJ
GEWELDIG SAAI
•HUWlELDK
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgever Damiate bv
DIRECTIE B.M Essenberg, G.P Arnold (adj), J
Kiel (adj).
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels, Henk van der Post (ad))
OMBUDSMAN RD Paauw, tel dag. 9.30-
11 30 uur 071 -356215. of per post.
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82.2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES
Postbus 54, 2300 AB Leiden
TELEFAX
Advertenties071 -323508
Fam benchten 071 323508
Redactie07l-321921
ADVERTENTIES
ma -vn| van 08 30-17 00 uur:
Telefoon071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma -vn) van 8.30-17 00 uur
Telefoon 071 -143545
ABONNEMENTEN
Tel 071 -128030 bij vooruitbet. (ind. BTW)
peracc.giro autom bet
per maand 29,30
per kwartaal ƒ85.55 84.55
per ,aar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 125.50
ovenge landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvri) 18 00-19.30 uur.
zat 10 00-12.00 uur Tel 071-143241
Drogere lucht
Tijdens het voorbije weekeinde
leefde de herfst zich volop uit bo
ven ons land. Droge momenten wa
ren er maar mondjesmaat; de
straalstroom voerde het ene na het
andere actieve regengebied met
een noodvaart over ons land. Op de
satellietfoto was een brede wolken
band te zien, die de scheidingslijn
markeerde tussen zeer zachte,
vochtige, subtropische lucht in het
zuiden en koelere lucht van Noord-
Atlantische origine. Het front lag
evenwijdig met de hoogtestroming,
zodat de zone met actief weer drie
dagen lang, uitgerekend boven Ne
derland, bleef slepen. In de fronta
le zone ontstonden diverse golven
met intensieve regenval.
De eerste golf introduceerde zater
dag aanzienlijk zachtere lucht. Bij
regen en een waterkoude zuiden
wind haperde het kwik aanvanke
lijk bij 8 graden; tegen de avond
kwamen we in de warme sector van
de depressie ten westen van Schot
land te liggen en liep de tempera
tuur vlot op naar 12 graden. Een
tweede golf met langdurige neer
slag volgde zondagnacht- en och
tend met daarachter nog iets zach
tere lucht; 15 graden. Ook in de af
gelopen nacht werd dat niveau ge
handhaafd, mede dankzij de
stormachtige zuidwester, die het
warmtetransport op gang hield.
Opnieuw was het heftig gaan rege
nen; zondagavond laat was het
weekemdtotaal al tot circa 50
millimeter opgelopen.
Vandaag komt er een (voorlopig)
einde aan de schermutselingen
tussen de warme en koude lucht.
Zoals gebruikelijk wint de koude
lucht en in de aangevoerde helden
en drogere lucht valt nog slechts
een enkele bui. De herfstdepressie
inmiddels op de Noordzee, schuift
door naar het oosten en geeft ruim
te voor luchtdrukstijgingen boven
het Europese continent. Dinsdag
zwakt de westenwind verder af en
het blijft droog bij circa 12 graden
Ook woensdag belooft een aardige
dag te worden, dankzij een hoge
drukkern van 1028 millibar boven
Centraal-Europa. Later in de week
komen nieuwe Atlantische fronten
naderbij, maar de regenkansen zijr
onzeker. Een zuidenwind gaat we
derom zachte lucht aanvoeren met
maxima van circa 14 graden.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
In het zuiden bewolkt en
perioden met regen. In het
noorden vandaag droog en
af en toe zon, morgen van
het zuiden uit toenemen
de bewolking en later mo
gelijk regen of sneeuw
Maxima van rond het
vriespunt in het noorden
tot 10 graden aan de zuid
kust.
Zweden:
In het noorden perioden
met sneeuw, later ook re
gen. In het midden en zui
den ook tamelijk veel be
wolking en nu en dan re
gen, morgen later op de
dag enkele opklaringen.
Middagtemperatuur van
iets onder nul in het noor
den tot ongeveer 10 gra
den in het zuiden.
Denemarken:
Vandaag bewolkt en perioden met regen
of motregen Morgen enkele opklarin
gen, afgewisseld door een bui. Middag-
temperatuur ongeveer 10 graden, van
daag in het zuiden enkele graden hoger
Engeland, Schotland. Wales en Ierland:
Vandaag in zuid-Engeland perioden met
regen. Elders half tot zwaar bewolkt en
met name langs de westlijke kusten en
kele buien. Morgen af en toe zon en al
leen in het noordwesten nog een enkele
bui. Middagtemperatuur tussen 10 en
13 graden, vandaag in het zuidoosten
van Engeland enkele graden hoger.
België en Luxemburg:
Vandaag veel bewolking, nu en dan re
gen of motregen en tamelijk veel wind,
in het zuidoosten van België en in
Luxemburg overdag meest droog. Mor
gen van het westen uit opklaringen en
droog. Middagtemperatuur vandaag on
geveer 16, morgen rond 13 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag droog en perioden met zon, in
het noordwesten meest bewolkt en langs
de kust nu en dan regen en veel wind.
Morgen trekken bewolking en regen naar
het oosten, in het westen wordt het
droog en klaart het op. Vandaag zacht
met maxima rond 16 graden, aan de
noordkant van het Centraal Massief door
föhn zelfs temperaturen rond 20 gra
den Morgen koeler.
Perioden met zon, aan de Costa's in het
zuiden en oosten kans op een regen- of
onweersbui In het uiterste noordwesten
gelèidelijk meer bewolking en vooral
morgen perioden met regen Middag
temperatuur tussen 20 en 24 graden,
morgen in het noordwesten koeler
Canarische Eilanden:
Naast zon vooral aan de noordzijde van
de eilanden ook nu en dan wolkenvelden
en kans op een bui. Morgen later op de
dag meer bewolking en mogelijk regen.
Maxima circa 24 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnig. Morgen voornamelijk in de oos
telijke departementen meer bewolking,
maar waarschjjnlijk droog Middagtem
peratuur tussen 19 en 23 graden, mor
gen iéts frisser.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag droog en flinke zonnige perio
den. Morgen meer bewolking en kans op
een regen- of onweersbui. Maximum
temperatuur vandaag ongeveer 24 gra
den. morgen iets lager.
Italië:
Vrij zonnig, morgen m de bergen in het
noorden wat meer bewolking, maar
waarschijnlijk droog. Middagtempera
tuur van 16 graden in het noorden tot
ongeveer 24 in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Vandaag enkele wolkenvelden en in
hoofdzaak op Kreta en de Peloponnesos
kans op een bui. Morgen zonnig. Maxi
mumtemperatuur tussen 20 en 23 gra-
Duitsland:
Vandaag in het noorden en noordwesten
bewolkt en perioden met regen of motre
gen en tamelijk veel wind, elders droog
en vooral in het zuiden geregeld zon.
Morgen bewegen bewolking en regen
zich naar het zuidoosten. In het noorden
klaart het in de loop van de dag op Mid
dagtemperatuur ongeveer 15, in het zui
den lokaal tegen de 20 graden. Morgen
m het noordwesten lagere temperatu-
Zwitserland:
Vandaag droog en perioden met zon.
Morgen in de loop van de dag van het
westen uit meer bewolking en later mo
gelijk regen. Middagtemperatuur in de
dalen ongeveer 17 graden, morgen op
veel plaatsen enkele graden lager.
Oostenrijk:
Droogën zonnige perioden, morgen later
op de dag in het westen meer bewol
king. Middagtemperatuur in de dalen
van 13 graden in het zuiden tot 17 in
het noorden.
WEERRAPPORTEN
DINSDAG 1 NOVEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.34 Zonond'er 17 09
Maan op 04.35 Maan onder 15.55
Waterstanden Katwijk
Hoog water 00.49 13.11
Laag water 09.26 21.36
Weerrapporten 30 oktober 19 uur:
station weer wind temp neersl
Amsterdam regen wzw9 15 II
De Bilt regen zw8 15 II
Deelen metontv.
Eelde zwaar bew zw8 14 l
Eindhoven regen zw8 15 II
Den Helder regen zw8 14
Rotterdam regen zw9 16 1
Twente motregen zw5 14
Vhssingen regen zwl2 15 1
Maastricht regen zwlO 15
Aberdeen licht bew zw2 11
Athene hall bew. n3 26 H
Barcelona onbew. zw 5 20 1
Berlijn regen zw4 14
Boedapest zwaar bew zzw 1 13
Bordeaux hall bew wmdst 20 I
regen
Innsbruck
Istanbul
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich halt
Bangkok onbe
Buenos Aires hall
Casablanca zwaz
Johannesburg hall
Los Angeies l«ht
New Orleans zwa«
New York onbt
14 12 150
29 16 0.0
14 10 70
15 11 17.0
9 7 30
24 16 160
23 11
windst 20 5 O.O
4 16 11 02
w2 19 11 O.O
1 5 3 O.O
-10 15 14 00
w6 13 3 09
ol 20 10 0 0
02 33 26 0.0
41 6 0.0
i2 23 17 00
w2/ 27 12 00
3 2 19 14 O.O
3 20 18 0.0
Hi 21 12 0.0
o3 28 19 O.O
2 19 17 02
6 17 6 O.O
w2 24 17 10
