Aletsch Skiregion
Kostelijk gezwam over paddestoelen
ie
Toerisme
iATERDAG OKTOBER1994
N DOBBELSTEEN
EISBERICHTEN
Matuurreservaat
in Groene Hart
idden in het Groene Hart van Holland, in
Jle Amstelveense Middelpolder, zal een 145
jegebied worden aangelegd. In de oor-
nkelijke plannen was ook nog een plas
[edacht, maar die is geschrapt. Het zwaar-
gepunt komt nu te liggen in het westelijk
VMpjjeel waar naast bos, grasvelden en water-
rtijen ook voorzieniungen komen voor
pick-nickers.
^estingwandeling
n de vestingstad Naarden wordt elke derde
iondag van de maand een wandeling geor
ganiseerd. De langs bastions en muren voe-
jende tippel duurt vijf kwartier en wordt ge-
jnaakt onder leiding van een gids die vooral
reel zal vertellen over de geschiedenis van
Be stad. Er wordt om 14.00 uur begonnen
pij het VW-kantoor waar ook verdere infor-
{natie kan worden verkregen. Eerstvolgende
vandeling: 20 november,
nfo: 02159 -42836
'•fietsen over dijken
waterschappen van Edam en Alkmaar
dir/jvhebben een 45 kilometer lange rijwielroute
juitgezet onder de avontuurlijke titel 'Langs
'ergeten Kusten'. Het traject voert de fiet-
ers langs en over dijkjes die vroeger een
itad als Alkmaar moesten beschermen te-
het water van onder meer de Schermer
de Beemster. Een folder met daarin een
itgebreide toelichting is voor 3,50 gulden
koop bij alle VW-kantoren in de regio,
ANWB-Jcantoor Alkmaar en het Stedelijk
seum in Alkmaar.
3 Kalender veldtoeren
Mvoepij Nederlandse Toer Fiets Unie (NFTU)
p°eJs de kalender met veldtoertochten versche-
TGEijnem Tijdens het seizoen, dat loopt van 29
ig, ppktober tot 5 maart staan er 181 ritten op v
YHEijhet programma, 20 meer dan vorig jaar. De
uJagenda, die is te bestellen door 5 gulden
>ver te maken op postbankrekening
>2.66.64 van de NFTU, Veenendaal (toevoe-
ing: Veldtoerkalender), vermeldt niet al
leen data. vertrekplaatsen en afstanden (va-
ierend van 20 tot 65 kilometer), maar ook
telefoonnummer voor meer informatie.
Siesbosch-tochten
P 21jVanuit het Bezoekerscentrum De Hollandse
EujBiesbosch (bij Dordrecht) worden de ko
tende maanden een aantal speciale win-
tertochten door dé Biesbosch georgani-
:erd. Daaronder een snertvaartocht, een
lühweintocht, een vogeltocht (alle per
>oot) en enkele wandelingen. Data en ver-
denltrektijden kunnen worden aangevraagd bij
Lbezoekerscentrum: 078 -211 311.
Hofstad poppenstad
10nder het motto Hofstad Poppenstad is het
i-jZalencentrum van het Centraal Station in
nDen Haag tot en met morgen 30 oktober
veraenderd in een poppenhuis. Er zijn oude
poppen, sprookjesfiguren, beesten van stof
n replica's van antieke poppen te zien en
e koop. Verder poppenkleren en -meubel-
Itjes, maar ook bouwpakketten voor pop-
jpenhuizen. Geopend: vrijdag 13-17 uur en
i 19-22 uur, zaterdag en zondag 11 -17 uur.
Info: 070 -3547611.
<°k Opening wildseizoen
Elf Veluwse Wildbaanrestaurants openen
morgen, 30 oktober het wildseizoen met
een demonstratiedag rond de Schaapskooi
op de Ginkelse heide en in restaurant 'De
Bergerie' aan de Verlengde Arnhemseweg
99 in Ede. Na een St. Hubertusmis op de
hei, die om 12 uur begint, verzorgen de
deelnemende restaurants tot 18 uur kook
demonstraties en proeverijen. Ook zijn er
optredens van valkeniers, jachthoornbla-
s en de St. Hubertus Hunt (jachthonden
paarden). Bezoekers kunnen via speciale
wandelroutes een bezoek brengen aan de
wildkansel en de schaapskudde op de Gin
kelse heide.
Info: 085 -432816.
Panty's en pumps
Omdat het precies vijftig jaar geleden is, dat
vrouwen voor het eerst in dienst traden van
de Koninklijke Marine organiseert het Mari
nemuseum in Den Helder tot en met 4 de
cember de tentoonstelling 'Panty's, Pumps
Lipstick'. Aanvankelijk verrichtten de
irva's vooral huishoudelijke klusjes. Maar
dat veranderde door de invoering van een
nieuwe wet in 1971. Die maakte voor vrou
wen de weg vrij om op gelijke voet met
mannen een overheidsbetrekking te vervul
len. Sinds de opheffing van de Marine
Vrouwen Afdeling, in 1982, staan alle beroe
pen binnen de Koninklijke Marine (met uit-
ndering van het Korps Mariniers) open
voor vrouwen. De tentoonstelling schetst
die ontwikkeling aan de hand van foto's en
objecten. Het museum aan de Hoofdgracht
n Den Helder is geopend van dinsdag tol
tnet vrijdag van 10.00 tot 16.45 uur, za
terdag en zondag van 13.00 tot 16.30 uur.
Info: 02230 - 56834.
Wintersportvakanties
worden steeds duurder
Een wintersportvakantie kost het komend sei
zoen 3.2 procent meer dan vorig jaar. Verge
leken met de winter van 90/91 is een tripje
naar de sneeuw zelfs met 28 procent geste
gen. Dat blijkt uit cijfers die deze week door
het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
zijn gepubliceerd. Uit het onderzoek blijkt
verder dat de verhoging in Oostenrijk het
grootst is (4 procent) en in Frankrijk het
kleinst (0,8 procent). De prijzen stijgen niet
elke maand even snel. De goedkopste maan
den zijn januari en maart 2 procent); de
duurste december (5 procent). Winterzonva
kanties zijn wat goedkoper geworden. Dat
komt vooral door bestemmingen als de Carri-
bean waar voor een vakantie gemiddeld 3,4
procent minder hoeft te worden betaald dan
vorig jaar. De prijzen voor autovakanties naar
de directe buurlanden (België, Luxemburg en
Duitsland) zijn volgens de berekeningen van
het CBS spectaculair gedaald (van 5.1 tot 7.2
procent).
Voor het einde van de dag even snel
boodschappen doen in de autovrije
en dikbesneeuwde Dorpsstraat van
Bettmeralp.
FOTO PR
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
bestierde etablissementen - een van
de aantrekkelijkste, best geoutilleerde
wintersportoorden van het Zwitserse
kanton Wallis.
Bettmeralp ligt in het midden van het
naar de befaamde gletsjer genoemde
Aletsch skigebied, dat in het oosten
Je ziet 'm nooit aan het ontbijt, de
voormalige wereldkampioen free style
skiën. Art Furrer vertoont zich pas na
de lunch. Bij voorkeur gekleed in
shocking pink met glitters en een
roomwitte stetson op het hoofd. Hij is wordt begrensd door Fiescheralp/Kü-
al vrij oud, draagt het buikje met de
zilveren gesp verdacht ver naar voren,
maar skiet nog als een jonge rabauw.
Wir got 's?\ schreeuwt hij met schorre
stem als hij een kennis op de piste te
genkomt, ,,hoe gaat het?" Het ant
woord lijkt hem nauwelijks te interes
boden en in het westen door Riede-
ralp. Vijfentwintig liften ontsluiten
bijna honderd kilometer aan afdalin
gen, inclusief een stuitend steile naar
het diep in het dal gelegen Fiesch. In
Bettmeralp (1.939 meter boven de
zeespiegel) ligt van begin december
Een zwaaiend handje en voort tot eind april gegarandeerd
s pijl i
gaat hij:
reld.
Tegen de avond, als het terras van
zijn Furrer-hütte al half is leegge
stroomd, komt hij aanstuiven uit de
richting Kühboden. 'De laatste Skiër',
een onvergetelijke voorstelling. Ieder
een kijkt en dat
weet hij. Theater
Furrer; nog even al
les uit de kast. De
knieën gaan op en
neer als zuigerstan
gen en de voeten
wijken zelfs in de
scherpste bocht geen centimeter uit
elkaar. Af en toe een kek sprongetje.
Daar komt in het oranjerooie licht
van een achter de Matterhorn weg
zakkende zon de Keizer, de Keizer van
Bettmeralp.
Stroomloos
Het zou onzin zijn te beweren, dat al
leen Art Furrer Bettmeralp maakte tot
wat het nu is. Maar hij heeft wel z'n
stempel op de ontwikkeling van het
voorheen zo onaanzienlijke dorp ge
drukt. Furrer bezit de energie van een
atoomcentrale, gekoppeld aan zowel
een zeldzaam goed ontwikkeld gevoel
voor public relations als een scherp
zakeninstinct. Bettmeralp deed er zijn
voordeel mee. In 1953 nog een
stroomloze nederzetting bestaande
uit niet meer dan twintig hutten, een
pension, een Tee- und Speisestnbe en
het kerkje 'Maria zum Schnee'; nu -
mede dankzij de talrijke door Furrer
Zalige zwier- en
zwaaipistes
r gaat niet
Zalige afdalingen zijn e
Fiesch (1.050 meter) moet dat nog
maar worden afgewacht. Reden waar
om veel skiërs het liefst 'boven' loge-
Dat heeft uiteraard zijn prijs, maar
daar malen ze in Zwitserland niet om.
Alle waar naar zijn geld en op die
waar valt weinig aan
te merken. Een ge
droomd winter
sportdorp. Geen au
to te zien (die dient
beneden op de par
keerplaatsen té wor
den achtergelaten -
een weg naar boven)
dik besneeuwde dorpsstraat
waarin bijna iedereen zich op ski's of
sleden voortbeweegt. Vooral tussen
vier en zes 's middags is het hier een
geduizel van jewelste. Voor het naar
huis gaan snel nog even wat bood
schappen doen, een krantje kopen en
een terrasje pakken. Een gewoonte,
die er al vanaf de eerste dag als van
zelf wordt ingeslepen.
In de Alpen noemen ze zoiets een fa-
miliegebied, dat Aletsch Skiregion.
Hier en daar schemert wat zwarts
door de overwegend rode
(middelzware) en blauwe (makkelij
ke) afdalingen. Zoals onder de top
van de Eggishorn (eerst steil, dan
smal en ten slotte eenvoudig), op de
Riederhorn (een grote hoeveelheid
ongemakkelijke bultjes) en - zoals
reeds vermeld - tussen Kühboden en
Fiesch (veel bobbels, nauwe doorgan
gen, snel ijzig en daarom vaak afge
sloten). Maar verder: zalige zwier- en
zwaai-pistes al waar je skiet.
Bonkend hart
Het verdient wel aanbeveling de plat
tegrond zo snel mogelijk in het hoofd
te prenten* Niet omdat de weg zich
moeilijk laat vinden (integendeel),
maar meer omdat een aantal verbin
dingen tussen de verschillende afda
lingen alleen zonder lopen kan wor
den overwonnen als je weet waar de
lange latten tot spoed moeten worden
gemaand. Wee de arme drommel, die
bij de transfer van bijvoorbeeld Schö-
nebodu naar Riederalp of van
Laxeralp naar Wurzenbord, niet van
stond af aan plankgas geeft. Zijn snel
heid zal immers al vlug sneven op al
weer zo'n geniepig, bijna onmerkbaar
omhoog lopend pad. Sterker nog: hij
V Schaffhaus"é?£
FRANKRIJK
D U I T S L A ND
jGHaiiiiaLpciy i
1 Basel v' Konstanz
Winterthur v-,
Solothiirn JZürich
Luzon Sh OOSTEN
Bern
ZWITSERLAND
Thun Interlaken Chur
usanne t t,
zal, langer dan 'm lief is, armen en
stokken moeten gebruiken om met
bonkend hart alsnog de gekozen be
stemming te bereiken.
Art Furrer was geen Art Furrer als hij
het probleem niet had onderkend.
Het opperhoofd zeurt daarom al jaren
over twee nieuwe verbindingsliften:
een onder het Eisenlucke en een van
Bettmeralp naar Moosfluh. Opdat ook
de wankelen ter been op simpele wij
ze van de ene wijk in de andere kun
nen komen. Maar zover is het nog
niet. Voorlopig zijn alle beschikbare
fondsen bestemd voor de verdere vol
tooiing van het nieuwe, uiterst gea
vanceerde skipas-systeem: een op het
lichaam gedragen chip waarmee zon
der enig oponthoud dan wel gemek
ker van oppassende lift-employés alle
tourniquets kunnen worden gepas
seerd.
Vijftig jaar terug een nauwelijks be
zochte alpen-akker bewoond door
zelfkazende boeren (er is er bij Riede
ralp overigens nog steeds een in be
drijf); nu een modern wintersport
dorp waarin ski-abonnementen heb
ben plaatsgemaakt voor lift-chips. Al
les verandert. Maar die 'Laatste Skiër'
van Theater Furrer, mag die alsjeblieft
blijven?
Info Fiesch/Bettmeralp
Afstand Amsterdam - Fiesch/Bettmeralp: circa
1.050 kilometer. Met de auto via Frankfurt
Ka|[sruhe - Bazel - Bern - Spiez - Autotrein
Kandersteg/Goppenstein Brig - Fiesch. Met de
trein tot Fiesch. Met het vliegtuig naar Genève
(Swissair - Alpenlift) en vandaar met de 'rein
(circa 3,5 uur) naar Fiesch. Gasten die in Bet
temeralp slapen, kunnen ook al op het station
Betten uitstappen. Daar is tevens een parkeer
garage en -plein.
Hoogte: 1.050 (Fiesch)-2.870 meter.
Aantal bedden: 12.600
Aantal liftinstallaties: 25
Wachttijden: Kunnen 's ochtends omstreeks
10.00 uur in Fiesch oplopen tot ruim een half
uur. In het skigebied gering.
Totaal kilometers aan afdaling: 95 kilometer
Moeilijkheidsgraad: Middelzwaar tot licht
Kinderopovang: Ja
nemen de trein (Furka Oberalp) naar Oberwald
en skiën vandaar langs de Rhöne terug (circa
25 kilometer).
Verdere sportieve ontspanning: Wandelen (het
bijna 10 kilometer lange pad van Fiescheralp
via Bettmeralp naar Riederalp wordt zoveel mo
gelijk sneeuwvrij gehouden), overdekt tennis-
Langlaufmogelijkheden: In het eigenlijke skige
bied gering, maar in het Gomstal (Fiesch tot en 020 - 6 222 036.
met Oberwald) zeer uitgebreid. Vele langlaufers
Prijspeil: Zesdaagse skipas zonder Eggishorn-
seilbahn (Fiesch - Fiescheralp) 191 Zw. francs
(kind 115) en met Eggishornseilbahn 232 Zw.
francs (kind 144). Een enkele reis Eggishorn
seilbahn kost 13 Zw. francs. Zes halve dagen
les: 182 Zw. francs.
Bijzonderheden: In Bettmeralp kan op dinsdag
en donderdagavonden geworden geskied bij
kunstlicht. Prijs: 17 Zw. francs (kind 10).
telefoon (vanuit Nederland) 00-41-28-273970
of Het Zwitsers Nationaal Verkeersbureau. Ko
ningsplein 11, Amsterdam, telefoon (folderlijn)
Sinds mensenheugenis wordt er
heel wat afgezwamd over padde
stoelen. Dat leverde kostelijke
volksverhalen op waarin de dood,
de duivel en z'n ouwe moer stee
vast de hoofdrol spelen. Een aan
tal van die mythen en sagen rond
paddestoelen staat centraal op de
tentoonstelling 'Kinderen der
duisternis' in het bezoekerscen
trum De Aanschouw van het Na
tionaal Park De Hoge Veluwe. De
expositie, die ook voor kinderen
heel geschikt is, bestaat uit foto's
met luchtige ondertitels en levens
grote poppen van heksen, elfen,
gnomen, trollen en andere myste
rieuze bosbewoners. Ook is er een
lapje bosgrond te zien, waarin fel
gekleurde paddestoelen een
schoonheidswedstrijd houden.
'Kinderen der duisternis' belicht
vooral de spannende en geheim
zinnige kant van de paddestoelen.
Dat begint al met de herkomst van
de naam. Die verwijst naar de dui
vel. Van Satan wordt immers be
weerd dat hij zich als pad ver
momt. De paddestoel is zijn favq-
riete zetel omdat hij groeit op
duistere plekken uit rottend mate
riaal. Bovendien zijn sommige
exemplaren giftig. Duivelser kan
het niet.
De slechte reputatie van de pad
destoel is terug te vinden in na
men als satansboleet, doodstrom-
pet, hekseboter, duivelsei, hek-
seboleet, dodemansvingers en ju
dasoor. Die laatste heeft zijn
scheldnaam te danken aan Judas
Iskariot, die zich. nadat hij Jezus
verraden had, opknoopte aan een
vlierboom. Ter herinnering aan
zijn verraad ontspruiten elk jaar
judasoren aan de vlier. Ook met
de dodemansvingers is iets mis.
Het zijn de om vergiffenis sme
kende handen van overledenen
die ondergronds zwaar moeten
boeten omdat zij ooit hun ouders
aftuigden.
Soms is de vergelijking heel plas
tisch. Neem de stinkzwam. Zelfs
preutse mensen zonder een grein
tje fantasie kunnen niet om de ge
lijkenis heen: de stinkerd lijkt als
twee druppels water op een onbe
schaamde penis. De tentoonstel
ling geeft een opwindende uitleg
voor de verschijning: niemand wil
met heksen paren. Vandaar dat zij
hun heil zoeken bij de duivel. Sa
tan legt in het bos zijn eieren neer,
waaruit binnen één nacht zijn fal
lus groeit. Daarmee bevruchten
heksen zich. Vandaar dat het zaad
het zwarte stinkende goedje op
de top van de zwam binnen de
kortste keren verdwijnt.
De tentoonstelling 'Kinderen der
duisternis' is prima te combineren
met een speciale paddestoelen -
wandeling van ongeveer drie kilo
meter over de Hoge Veluwe. De
gratis routebeschrijving ligt klaar
bij de balie van het bezoekerscen
trum De Aanschouw. Een van de
fraaiste ontdekkingen tijdens de
wandeling is een monumentale
dode beuk overwoekerd met ton-
derzwammen. Vroeger bewaarde
men geprepareerde stukjes van
deze paddestoel in een tondel
doosje. Met behulp van een meta
len vuistslag en een stukje vuur
steen werd de zwam aangestoken.
„Wie zo'n tonderzwam, of andere
paddestoelen goed wil bestuderen
hoeft ze niet te plukken. Met be
hulp van een spiegeltje kun je ze
heel gemakkelijk van alle kanten
bekijken", zegt een van de gidsen
van de Vereniging Vrienden van
de Hoge Veluwe. Zo leer je nog
Depaddcstoelententoonstelllng
is te zien tot 2 december, dage-
llllg jot uur (na n()
17 uur). Info:
lijks
vember
08382 - 1627.
Grote prijsverschillen
bij reisverzekeringen
Doorlopende reisverzekeringen zijn het
duurst bij de ANWB. Tot deze conclusie
komt researchbureau MoneyView Neder
land in Amsterdam na een onderzoek waar
bij de aanbiedingen van meer dan 30 maat
schappijen met elkaar werden vergeleken.
De calculerende consument kan, via een
zorgvuldige keuze, meer dan 210 gulden
besparen. De ANWB is het niet eens met
het onderzoek.
De doorlopende reisverzekering wint sterk
aan populariteit tui steeds meer Nederlan
ders meer dan één keer per jaar op vakantie
gaan. Vorig jaar werden ongeveer 350.000
van deze polissen verkocht. Volgens het
rapport van MoneyView zijn Stad Rotter
dam. Norwich Union en Nationale-Neder
landen het goedkoopst. Deze maatschap
pijen keren bij schade wel lager uit dan ge
middeld. Wie de vakantie tot Europa be
perkt. kan het best aankloppen bij UAP en
Froteq, zij het dat wintersport en onderwa
tersport niet zijn meeverzekerd.
De duurste verzekeraars met een Europa
dekking zijn ANWB en Anova. Ook bij een
verzekering met wereldwijde dekking zijn
zij koplopers. Maar dan in gezelschap van
Aegon en OLM/Het iroene Land. Onder
zoekster Yvonne Bakker: ,.l Iet is opmerke
lijk dai de ANWB, als een van de grote aan
bieders, de duurste verzekeringen heeft,
terwijl er geen hogere uitkeringen in geval
van schade tegenoverstaan."
De ANWB. die via haar maatschappij
IJnigarant verzekeringen verkoopt, biedt
wel net voordeel dat de consument zelf
voor een belangrijk deel kan uitmaken wat
hij precies wil verzekeren. „Die flexibiliteit
brengt extra kosten met zich mee, reden dat
sommige verzekeraars standaardpakketten
kunnen aanbieden tegen scherpere prij
zen", aldus de onderzoekster.
Uit het rapport van MoneyView blijkt dat
het aantal variaties in doorlopende reisver
zekeringen vrijwel oneindig is. Om de ver
zekeringen toch verantwoord met elkaar te
vergelijken, is uitgegaan van een gemiddeld
standaardpakket. In een eerste reactie zegt
de ANWB dat het onderzoek een 'totaal on
juiste voorstelling van zaken geeft'. De
grootste bond van Nederland biedt volgens
naar zeggen 'een basisverzekering' voor al
leenstaanden aan van 119 gulden. „In het
onderzoek is uitgegaan van een optelsom
van willekeurige en mogelijke dekkingen.
Daardoor komt het totaalbedrag bij Money
View te hoog uit", aldus de ANWB.
Stuntprijzen van
veerdienst België
Ook de Belgische veerdienst Oostende Li
nes heelt de strijd aangebonden met de
nieuwe treinverbinding tussen Brussel en
Londen via de Kanaaltunnel. Met tot 9 ja
nuari geldende stuntprijzen probeert de re
derij een eventueel succes van de Kanaal-
trein te torpederen. I let goedkoopste re
tourtarief Brussel-Innden voorde testpe
riode tot eind januari is vastgesteld op bijna
5.000 frank (circa 270,-). I )e Regie voor
Maritiem Transport (RMT), die samen met
een Britse partner een veerdienst tussen
Oostende en Ramsgate onderhoudt, biedt
een driedaagsretour Londen aan (via draag
vleugelboot en trein), voor iets meer dan
80, Op I december gaat de organisatie
nog verder door een vierdaags retour naar
Ramsgate aan te bieden (auto met twee vol
wassenen en maximaal drie kleine kinde
ren) voor dezelfde prijs. Deze actie loopt
eveneens tot 9 januari.
Meer Nederlanders
naar Franse alpen
Van de circa 1 miljoen Nederlanders die vo
rig seizoen een wintersportvakantie boek
ten, gingen er 150.000 naar Frankrijk. Dat
heeft het Maison de la France medege
deeld. Voor de komende maanden wordt
opnieuw een ferme stijging (25 procent)
verwacht. De voorspelling is onder meer ge
baseerd op het feit dat 59 reisorganisaties
nu vakanties aanbieden in 61 verschillende
Franse wintersportplaatsen; een record. Fa
voriete winterspoortplaats voor Nederlan
ders is Di Flagne. Val Thorens en Tignes ko
men op respectievelijk de tweede en derde
plaats. In de top tien figureren verder Méri-
bel, Les Menuires, Mor/ine. Ix*s Arcs, Val
d'Isère, ChAlel en I.cs Gets.
Luchtvaart beurs
in Aviodome
Op 5 en 6 november wordt in hetyVviodome
op Schiphol de tiende Nationale Lucht-
vaartbeurs georganiseerd. De grootste aan
dacht van de verzamelaars zal ongetwijfeld
uitgaan naar artikelen en objecten die een
'link' hebben met de I weede Wereldoorlog.
Een duidelijke trend is ook de belangstel
lingvoorherinneringen aan belangrijke
momenten uit de geschiedenis van bedrij
ven ais KLM, Fokker en de luchthaven
Schiphol. I let Aviodome is zowel op 5 als 6
november geopend van 10.00 tot 17.00 uur.
Info: 020 - 6041521.
Bus met telefoon
N7.H-Travel heeft zijn pendelbussen uitge
rust met telefoons. Ze zijn in de eerste
plaats bedoeld als communicatiemiddel
voor de chauffeurs en de reisleiding, maar
ook passagiers, onderweg of terugkomend
van een wintersportvakantie, kunnen in
speciale gevallen gebruik maken van deze
