Model Arlette in 150 plakjes gesneden
Debuut nog niet af:
schrijver al miljonair
Cultuur Kunst
Nationaal concours voor onbekend schrijftalent
Rillingen over je rug en tranen in je ogen bij Ex Animo
Ophef in Europa over
'Natural Born Killers'
Vernieuwde Denon-vleugel
in Louvre vandaag weer open
En steeds die
stralende toon
van de fluit
VRIJDAG 28 OKTOBER 1994
van Paul Constantin Dominique Tetar van Elven (1823-1896)
wordt op 8 november bij veilinghuis Sotheby's in Amsterdam
geveild. De aquarel heeft een afmeting van 29 bij 23 cm en was
te zien tijdens de tentoonstelling Kunstbezit Oud Al in de Laken
hal te Leiden in juni 1950. Sotheby's verwacht dat het schilderij
zo'n 15.000 tot 20.000 gulden op zal brengen. Kijkdagen: 4 tot en
met 7 november van 10.00 tot 16.00 uur, Rokin 102 in Amster
dam.
Arthur Miller hoogleraar in Oxford
Oxford De Amerikaanse toneelschrijver Arthur Miller is be
noemd tot bijzonder hoogleraar in de hedendaagse theaterkunst
aan de universiteit van Oxford. De auteur van 'Dood van een
handelsreiziger' is voor een jaar aangesteld en zal minimaal drie
lezingen per jaar houden, deelde de universiteit gisteen mee. De
leerstoel werd eerder bekleed door onder anderen de Ameri
kaanse componist Stephen Sondheim en de Britse toneelschrij
vers Alan Ayckbourn en Peter Shaffer.
Kunst te kijk in regiogemeenten
regio In het Ambachts- en Baljuwhuis in Voorschoten is van
29 oktober tot en met 20 november werk te zien van Kevin Ha
milton. De expositie aan de Voorstraat 12 is dagelijks geopend
van 14.00 tot 17.00 uur. Piet de Jong exposeert van 4 november
tot 16 december foto's in het verpleeghuis 'Leythenrode' aan de
Hoogmadeseweg 55 in Leiderdorp. Het werk is dagelijks van
10.00 tot 20.00 uur te bezichtigen. Bij Expressie '70 aan de Cor
nells Geellaan 2 in Alphen aan de Rijn worden van 5 november
tot en met 1 december schilderijen van Willem van den Broek
tentoongesteld. De openingstijden zijn van ma tot en met vrij
10.00 tot 12.00 uur en van ma tot en met do 14.00 tot 16.00 uur
en 19.30 tot 21.30 uur.
Theater over drugs bij SCUM
katwl) kaan zee» 'Aap op je rug' is een theaterstuk over drugsge
bruik dat op dinsdag 1 november wordt gespeeld in SCUM, het
jongerencentrum aan de Noordduinseweg 3 in Katwijk aan Zee.
De voorstelling is bedoeld om jongeren te confronteren met hun
houding en gedrag ten opzichte van softdrugs. Vanaf 19.15 uur
is de zaal in het centrum geopend, de toegang is gratis.
Rock 'n roll met rockabilly band
ussEIn tapperij 'De gewoonste zaak' aan de Schoolstraat 11 in
Lisse wordt op zondag een rock 'n roll feest gehouden. Op het
feest, dat om 14.00 uur begint, treedt de Amerikaanse rockabilly
band 'Big Sandy the fly-rite trio' op. Deze band tourt op dit
moment door Europa met hun nieuwe cd 'Route 66'. Ook de
'Barnstompers' verzorgen deze middag een optreden. Morgen
avond treedt daar ook de Schotse band 'Shooglenifty' op. Deze
band speelt vanaf 22.30 uur een repertoire dat voornamelijk
Schotse en Ierse nummers bevat.
'Leids Stadhuis' bij Sotheby's
Amsterdam Het schilderij 'Gezicht op het stadhuis van Leiden'
Het 'gezicht op het stadhuis van Leiden' van de kunstschilder Con
stantin Dominique Tetar van Elven gaat bij Sotheby's onder de ha
mer.
foto pr/sothebvs
R'dam kandidaat culturele hoofdstad
Rotterdam Rotterdam'stelt zich kandidaat als culturele hoofd-
stad van Europa in 2001. De kandidaatstelling is met overgrote
te meerderheid goedgekeurd door de gemeenteraad van de Maas-
n stad. Het kabinet kan in december Rotterdam voordragen bij de
isi Europese cultuurministers. Zij maken in juni 1995 een keus uit
ijl Rotterdam, Bologna, Barcelona en Oslo.
Een Britse debutant als romanschrijver, Nick Evans, is halverwe
ge zijn eerste roman miljonair geworden. Evans, een onafhanke
lijk filmproducent, werkt nog aan het boek, The Horse Whispe
rers (Influisteraars van paarden), over een man met een bijzon-
ei dere gave om wilde paarden te temmen.
De eerste 215 pagina's zijn in het Amerikaanse Hollywood al
bij voorbaat goed aangeslagen. Robert Redford. die er een film
van wil maken, kocht het werk voor circa 5,6 miljoen gulden.
,,Het is onthutsend", vertelde Evans de Britse krant The Daily
ie Mirror. „Het is overdonderend, maar ook angstaanjagend, orn
aat ik pas de helft van het boek heb geschreven. Ik moet de gek
te nu even vergeten, gaan zitten, de deur op slot doen en het
boek afronden."
CHEF ANNEMIEK RUYGROK, 071 -356471. PIV.-CHEF JAN RIJSDAM, 071 -356472
Jurrien Strelitski's 'transparante mens' bij Leidse galerie
'olgencl jaar in Leidse schouwburg
Het is een tijdje stil ge
weest rond Art Acrylaat:
de laatste tentoonstelling
vond een half jaar geleden
plaats. Op de opening af
gelopen zondag van 'De
transparante mens, scan
project fase 2' van de kun
stenaar Jurrien Strelitski,
werd dan ook gesproken
van 'een flitsende come
back' van de galerie.
leiden esther gottschalk
In 1990 begon Art Acrylaat (A
A) als galerie en werkplaats
aan de Nieuwstraat (met de op
vallende kubussen op stokjes
voor de deur). De werkplaats
voert eigen ontwerpen of die
van derden uit in perspex. Ze
bewerken modern acrylaat op
ambachtelijke wijze, het pro-
duktieproces is handmatig en
de series zijn klein. Zowel be
drijven als particulieren kunnen
bij A A terecht voor een exclu
sief sieraad, meubel, vaas, of
object. „A A is en blijft de eni
ge galerie in Nederland die zich
zo ver toespitst op het medium.
Door deze vergaande speciali
satie is de spoeling wel dun",
zegt Annet van der Plas, die tot
nu toe de galerie leidde. „Er zijn
niet zoveel mensen die uitslui
tend in dit materiaal werken en
ook nog goed zijn. Louter en al
leen een galerie draaiende hou
den is dan ook erg moeilijk."
Maar sinds een half jaar is het
architectenbureau Van Oerle
Schrama ingetrokken bij A A,
of liever gezegd: de galerie en
werkplaats zijn onderdeel ge
worden van het architectenbu
reau. Architect en eigenaar Paul
Van Oerle: „Ik krijg natuurlijk
veel mensen over de vloer: aan
nemers, mensen uit het be
drijfsleven. De zakenmensen
die hier komen, zijn niet altijd
gewend om een galerie binnen
te lopen. Maar iedereen is altijd
waanzinnig enthousiast over de
werken. Vanuit mijn passie voor
het materiaal blijf ik perspex
promoten. Ik ga bijvoorbeeld
graag aan mijn werktafel mid
den in de galerie zitten met
In 'Scanproject fase 2', toont Strelitski het onzichtbare menselijk lichaam in doorzichtig perspex. De computer scande het lichaam van het model
van top tot teen. foto pr
mijn cliënten. Zij komen zo in
aanraking met onze kunste
naars en worden op ideeën ge
bracht over de inrichting van
hun kantoor. Daar vloeien dan
vaak weer opdrachten of aanko
pen uit voort. Het mes snijdt zo
aan twee kanten: de galerie is
beheersbaar en ik kan me geen
mooiere entree voor mijn zaak
voorstellen."
Van Oerle: „Mensen denken
vaak aan acrylaat als een kil ma
teriaal. Maar de toepassingen
zijn zeer divers." Hij laat foto's
zien van inderdaad een veel
heid aan verschillende benade
ringswijzen. „Zoals Strelitski
met zijn materiaal omgaat bij
voorbeeld, is juist heel levendig.
Mensen zijn gewend aan beeld
houwerken uit hout, marmer of
staal. Maar ook in acrylaat kun
je sculpturale effecten bewerk
stelligen."
Plakjes
Strelitski (Delft 1949) voerde di
verse werken in opdracht uit in
allerlei technieken: een alumi
nium object in een tehuis voor
werkende jongens te Delft, twee
schoolpleinen in Roosendaal,
een bronzen reliëf, een ontwerp
voor een landschap, een wand
tapijt in een particulier huis,
een serie scan-beelden. Hij
voerde jarenlang research met
scannen en specialiseerde zich
in acrylaatbewerking.
Via een tv-programma kwam
hij in aanraking met een medi
sche scan-techniek. Op zijn tv-
scherm verscheen een hoofd in
plakjes. Elke laag was gefotogra
feerd met behulp van een MRI-
scanner. Voor Strelitski, die het
onzichtbare binnenste van de
mens zichtbaar wil maken, be
tekende de kennismaking met
de scanner een belangrijke om
slag. De thematiek van de medi
sche mens loopt als een rode
draad doorzijn oeuvre. „In 1972
maakte ik al series tekeningen
van de slokdarm", zegt de kun
stenaar. Het gebruik van medi
sche technologie voegt een ex
tra betekenislaag toe aan zijn
onderwerp.
In 'Scanproject fase 2', toont
Strelitski het onzichtbare men
selijk lichaam in doorzichtig
perspex: hersenstructuren, het
lymbisch systeem, organen.
Strelitski: „Ik ben enorm ge
fascineerd door beweging en de
impressie van beweging. Je ziet,
voelt, hoort en ruikt een veel
heid aan gegevens. Al deze in
formatie wordt opgeslagen in
de hersenen. Deze opeenstape
ling van informatie vloeit ineen,
wordt één beeld in je hoofd."
Rijna letterlijk past hij dit pro
ces toe in zijn werk. Door de
menselijke figuur totaal te ont
leden en dan opnieuw weer in
elkaar te zetten, schept Strelitski
één beeld uit een veelheid aan
lagen. Tussen de laagjes is tel
kens ruimte opengelaten, het
verband (de ziel?) is weg. Het
menselijk oog vult echter de lij-
recensie monica schiks
Jubileumconcert Ex Animo: Messa di Gloria van Pucci
ni en Dona Nobis Pacem van Vaughan Williams. So
listen: Marleen van Dijk, sopraan, Ludwig van Gijse-
gem, tenoren Tom Sol, bas. Begeleiding: Randstede
lijk Begeleidings Orkest. Dirigent: Wim de Ru. Ge
hoord 27/10, Pieterskerk, Leiden.
Ex Animo vierde gisteren zijn vijfenze
ventigste verjaardag met een concert dat
de rillingen over je rug deed lopen en de
tranen in je ogen deed komen. Verant
woordelijk daarvoor was 'Dona Nobis
Pacem' van Ralph Vaughan Williams.
Het werk is weliswaar een pleidooi vóór
de vrede, maar daaraan vooraf gaat een
felle aanklacht tegen de meedogenloze
storm (van het fascisme, de oorlog.) De
boodschap van deze (voor Ex Animo be
hoorlijk moderne) compositie kwam
ruimschoots over bij de toehoorders in
de feestelijk versierde
Pieterskerk.
Deze grote kerk is anders niet de idea
le omgeving voor een koor om zich van
zijn beste kant te laten horen. Het geluid
maakte akoestisch vreemde omzwervin
gen zodat de luisteraar vaak letterlijk niet
meer wist wat hij hoorde. Bovendien
bleef de koorklank vaak hangen achter
het orkest.
Voorafgaand aan 'Dona Nobis' zong
Ex Animo de feestelijke Gloria Mis van
Puccini. Een Mis die in de opera thuis
hoort en van zijn levensdagen niet voor
de kerkelijke dienst is bedoeld. Jammer
dat het koor even tijd nodig had om over
de eerste aarzelingen heen te komen.
Ook hier kwam de zang niet altijd als een
hechte eenheid naar voren, maar mooi
was het desondanks! Een grote rol bij het
muzikale welslagen van het hele concert
speelden de solisten. Marleen van Dijk
die een door merg en been gaand 'dona
nobis pacem' zong. Ludwig van Gijse-
gem die met zijn stralende zang de mis
deed opbloeien en tenslotte Tom Sol die
een huiveringwekkend 'Crucifixus' zong
en die eenvoudigweg ülles liet klinken
zoals het klinken moest.
londen/oslo rtr/afp
In verscheidene Europese lan
den is ophef ontstaan rond de
Amerikaanse film Natural Born
Killers van Oliver Stone, over
twee' psychopathische serie
moordenaars. Ierland heeft de
film verboden, terwijl de roula
tie in Groot-Brittannië voorlo
pig is uitgesteld.
De Ierse filmcensor Seamus
Smith kondigde aan dat de film
in Ierland niet zal worden ver
toond, zonder verder uitleg te
geven. Warner Brothers, die de
film distribueert, is in beroep
gegaan tegen het besluit. De
film draait sinds enkele weken
in de Nederlandse bioscopen.
De Britse keuring is de film
nog aan het bespreken. „Hij is
nog niet door de keuring en wij
geven geen commentaar op
films die nog niet zijn goedge
keurd", zei een woordvoerder.
Warner Brothers heeft daarom
besloten pas volgend jaar tot
vertoning in de Britse biosco
pen over te gaan.
De Noorse keuring besloot
donderdag de minimumleeftijd
voor de film wegens het geweld
dadige karakter te verhogen van
15 tot 18 jaar. Minister Trond-
Viggo Torgerson van cultuur,
die tevens ombudsman voor de
jeugd is, had hier om gevraagd.
Het besluit valt samen met een
discussie in Noorwegen over
geweld op de televisie en in de
bioscoop, nadat drie kleuters in
Trondheim eerder deze maand
een meisje van vijf hadden
doodgeslagen. Critici in de Ver
enigde Staten zeggen dat de
film tot een reeks moorden
heeft geleid. Regisseur Stone
stelt dat het om een satire gaat
over de wijze waarop de media
seriemoordenaars in beroemd
heden veranderen. In Italië is de
Amerikaanse film Pulp Fiction
van Quentin Tarantino, winnaar
van de Gouden Palm van het
festival van Cannes, donderdag
verboden voor kijkers onder de
18. Een reden voor het besluit is
niet gegeven, maar vermoede
lijk stuitte ook hier het geweld
in Tarantino's film op weer
stand bij de censoren. In film-
kringen is al verzet gerezen te
gen de maatregel.
'Dirce' van de Italiaanse beeldhouwer Lorenzo Bartolini (1777-1850) is een van de ruim 400 beeldhouwwer
ken in de vernieuwde Denon-vleugel van het Louvre, die vandaag voor het publiek wordt geopend.
foto epa
e Leidse Schouwburg is op 21
bruari volgend jaar het toneel
in het eerste Nationale Tekst-
hrijvers Concours. Steek-pro-
ukties van Harry Kies, die ook
it Leids Cabaret Festival orga-
iseert, wil hiermee het tekst-
hrijversvak een nieuwe stimu-
ns geven en onbekende schrij-
ïrs en hun teksten uit de ano-
miteit halen.
Nederland kent op het mo
ment een bloeiende cabaretcul
tuur en elk jaar produceren de
cabaretfestivals weer nieuwe ta
lenten. Maar tekstschrijvers die
zélf hun werk niet kunnen of
willen uitvoeren krijgen slechts
zelden de mogelijkheid om zich
kenbaar te maken. De VARA,
Conamus (de stichting die zich
sterk maakt voor het Neder
landse muziek produkt) en
Steekprodukties willen hierin
verandering brengen.
Het tekstschrijvers-concours
bestaat uit twee categoriën, de
liedtekst en de column. De in
zendingen worden beoordeeld
door een commissie, bestaande
uit onder anderen tekstschrijver
Jan Boerstol, de cabaretier Jack
Spijkerman en NRC-recensent
Henk van Gelder.
Zij selecteren een aantal teksten
die dan op 21 februari worden
uitgevoerd in de Leidse
schouwburg in Leiden, een paar
dagen na de finale van het Leids
Cabaretfestival. Wie de columns
en liedjes op het podium zullen
brengen is1 nog niet bekend, dit
hangt namelijk sterk af van de
aard van het genomineerde
werk.
Iedereen die niet als cabare
tier of tekstschrijver werkt, of li
terair werk publiceert, kan aan
het concours meedoen. De tek
sten moeten uiterlijk 17 novem
ber binnen zijn bij: Nationaal
Tekstschrijvers Concours, Post
bus 246, 2300 AE Leiden.
Het Louvre-museum in Parijs opent vandaag
1900 vierkante meter vernieuwde expositieruimte
voor haar verzameling van ruim 400 beeldhouw
werken uit Italië. Spanje, Duitsland. Vlaanderen,
Engeland en Scandinavië.
Een jaar na de heropening van de Richelieu-
vleugel langs de Rue de Rivoli komt nu de Denon-
vleugel, waar eens de paarden van Napoléon III
hun stallen hadden, aan de Seine-kant van het
gebouw weer beschikbaar. In tegenstelling tot de
Richelieu-vleugel, die een ware gedaanteverande
ring heeft ondergaan, heeft het duo Catherine Bi-
zouard en Francois Pin zich kunnen beperken tot
het bewaren van de architectuur en de geest van
de ruimtes.
De beelden zijn chronologisch opgesteld, te be
ginnen met de zesde tot vijftiende eeuw met een
kop van een keizerin uit Rome of Constantinopel
tot Donatello, aan wie een speciale galerij is ge
wijd, en Giovanni della Robbia. Onder de top
stukken uit de zestiende tot de negentiende eeuw
bevinden zich werken van Michelangelo, Bernini,
Canova en Bartolini.
De muren op de binnenplaatsen van het muse
um, de Cour Napoléon en de Cour Carrée du
Louvre, zijn sinds deze week op een bijzondere
manier verlicht. De bedoeling was een verlichting
te creëren die de illusie geeft dat de zon uit de he
mel valt zonder dat de architectuur daar onder te
lijden heeft.
Met de ingebruikneming van de Denon-vleu
gel, waarvan de opknapbeurt anderhalf jaar in
beslag heeft genomen, komt een einde aan een
reeks verbouwingen die het museum de afgelo
pen jaren heeft ondergaan. Over drie jaar begint
een nieuwe serie opknapbeurten. Dan zijn de af
delingen Egyptische, oosterse, Griekse, Etruski-
sche en Romeinse oudheden en kunstvoorwer
pen aan de beurt. Tegelijk zullen dan de Tuilerie-
en, het vlak bij het Louvre gelegen park, worden
opgeknapt.
nen aan van het geheel dat fei
telijk niet meer bestaat.
De serie van kleine werken
getiteld 'de emotie (het lym
bisch systeem)' lijken op het
eerste'gezicht lachende poppe
tjes, zegt de kunstenaar. Ik lcijk
ernaar, maar voor mij is het net
omgekeerd. Pas nu zie ik in de
doorsnede van een of ander or
gaan een glimlach op een ge
zicht. De serie bestaat uit tien
delen, die als je ze allemaal ach
ter elkaar plaatst het lymbisch
systeem vormen. „Het lymbisch
systeem", zo legt Strelitski uit, is
het gedeelte Van de hersenen
waar de emotie huisvest. Emo
ties zijn natuurlijk vaak het do
mein van beeldend kunste
naars, en ook van mij. Op deze
manier pas ik emotie toe in
mijnwerk."
De serie van kleine platen, 16
x 18 cm zijn los te koop en kos
ten 350,- Ze zijn daarmee de
goedkoopste werken uit de ten
toonstelling. Gemiddeld liggen
de prijzen van Strelitski rond de
5.000,- met twee uitschieters
naar de 12.000,-.
Dit betreft dan ook twee
meesterstukken: een staande en
een liggende vrouw (zie foto)
opgebouwd uit laagjes acrylaat.
De liggende vrouw bestaat uit
positief aan elkaar gelijmde
perspexplaten, de staande is
een negatieve restvorm uit ge
stapelde platen.
Strelitski wijst trots naar zijn
model: „Arlette is de enige
vrouw waarvan 150 medische
scans gemaakt zijn." „En die
het overleefd heeft", grapt Arlet
te er achter aan. „Je moet je
voorstellen dat mijn hele li
chaam in schijfjes is ontleed
door de computer, zegt ze. De
computer scande haar lichaam
van top tot teen en maakte met
behulp van magnetische reso
nantie laagje voor laagje foto's
van haar. Arlette is zo volledig
binnenstebuiten gekeerd en in
150 plakjes vastgelegd. Wie haar
wil zien kan op kantoortijden
bij A A binnenlopen.
Jurrien Strelitski t/m 5 de
cember in Art Acrylaat,
Nieuwstraat 53a, Leiden, ma
t/m vr 10-17 uur. Tel. 122597
muziek
recensie li dy van der spek
Concert 'Quartetto de Fiato'. Koos Ver
heul, fluit, Theo Peeters, hobo, Walter
Hekster, klarinet en Alice Hekster, fagot.
Gehoord 27/10, Oudshoornse kerk, Al
phen aan den Rijn.
Het Quartetto de Fiato, wat zo
veel betekent als blaaskwartet,
is tenminste aan zijn tweede
jeugd bezig- derde zal overdre
ven zijn- maar dit viertal toont
geen enkel teken van verval of
starheid en kent het woordje
'behoudend' niet; integendeel,
vuurwerk, originaliteit en jeug
dig élan hiervoor in de plaats en
dankzij die meerderjarigheid
over het algemeen ook nog eens
een groot vakmanschap.
Was Haydn nog louter diver
tissement waarin de fagot nog
geen fraaie en vooral zekere
toon produceerde, Mozart was
als bewerking superieur. In het
adagio Werden de opvallend
lange spanningsbogen indruk
wekkend vol gehouden en
weerklonken de in elkaar over
lopende harmonieën smeltend.
In Mozart en Villa-Lobos was
het warme coloriet van dit
kwartet prominent aanwezig.
Vanwege z'n toch wat uitzon
derlijke bezetting wordt 'Qua-
tuor' maar zelden uitgevoerd.
Heitor Villa-Lobos (1887-1959)
doorkruiste heel Brazilië om
volksliederen uit de mond van
Indianen op te tekenen. Gesti
leerd maakte hij hiervan ge
bruik in zijn composities en
vond iii deze geest ook zelf me
lodieën. Exotisch, met een alert
gespeelde levendige polyrit
miek, knalde 'Quartetto de Fia
to' dit driedelige polytonale stuk
de kerkruimte in, niet als een
toevalstreffer, maar als een wel
doordacht schot in de roos.
Ook de uitvoeringspraktijk
van de 'deux mouvements' van
Jacques Ibert (1890-1962) en
'Quatuor' van Jean Frangaix
(1912-) getuigden van grote vi
taliteit. Fran<;aix, leerling van
Nadia Boujanger aan het Parijse
Conservatorium componeert,
hoe populair of komisch zijn
werk ook mag klinken, altijd
elegant, nimmer banaal. Hij is
een onuitputtelijke bron van
melodieën, Het ene allegro na
het andere werd schijnbaar
moeiteloos vertolkt met zijn vir
tuoze jazzy ritmes in het allegro
molto en de aanstekelijke reeks
van fagot/klarinet-ploffertjes in
het allegro vivo.
En steeds die onuitroeibaar
stralende toon van de fluit!
