'We zijn nog steeds de beste A-omroep'
Rtv show
RVU lanceert
multimediaal
poëzieproject
Whoopi Goldberg 'Op weg naar de top
Marga van Arnhem voert soloactie voor Radio 1
'Little girl on the farm3
Portret van Johan Cruijf!
de nummer 14 van Aja> 5
'Haar emotie klinkt
door in de teksten'
WOENSDAG 26 OKTOBER 1994
157
NSDAl
HILVERSUM
Plaatsvervangend radiodirecteur, Ton Daalhuisen, weg bij de TROS
)ERL/
AMSTERDAM GPD
Poëzieliefhebbers komen in no
vember en december ruim
schoots aan hun trekken bij de
RVU. Via een reeks radio- en te
levisieprogramma's en een CD
worden Nederlandse dichters
uitgebreid voor het voetlicht ge
bracht. Met het multimediale
project wil de RVU een groter
publiek warm te maken voor
poëzie. Dichterbij, zo heet de
programmaserie dan ook.
In het wekelijkse cultuurpro
gramma De Schatkamer (16.02
uur - 17.00 uur via Radio 5)
wordt aan de hand van inter
views, brieven en teksten een
beeld gegeven van leven en
werk van dichters als Gerrit
Achterberg, J.B. Charles, Hans
Warren, Paul van Ostaijen en
Jan Hanlo. Op 2 november bijt
Tom America op de radio het
spits af met gedichten van Jan
Hanlo. Op 9 november brengt
Astrid Seriese van Gerrit Achter
berg het gedicht 'Thebe', Youp
van 't Hek vertolkt 'Werkster'.
Hennie Vrienten zingt op 16 no
vember 'Ha!..Ongedierte' en 't
Er viel 'ne keer' van Guido Ge-
zelle. Henk Hofstede (23 no
vember) koos voor Bert Voetens
gedichten 'In memoriam ma
tris' en 'Door de open vensters',
Jan Rot zingt op 30 november
Hans Warren.
LEC
De laatste wedstrijd van Cruijff bij Ajax in mei 1983. Zijn fans dragel^r de
hem op de schouders het stadion uit. foto arIbaisc
(erlam
De journalist Maarten de Vos maakte in 1982 een document?1 zu'
over het grootste voetbaltalent dat Nederland voortbracht: Jor^n
Cruijff. Nu Cruijff voor de jongere generaties vooral de succesvL?
trainer van FC Barcelona is, is het moment daar om de wonijrach
baarlijke verrichtingen van de voetballer uit Betondorp weer slips,
te belichten. De TROS zendt Nr. 14 Johan Crulijff daarom op frlar
dag 28 oktober uit. fen u
In 1982 leidde Johan Cruijff een nieuw zeer talentrijk Ajax. IiLen
•gouden jaren zeventig maakte hij zelf als 'nummer 14' deel uit Vve<
het roemruchte Ajax, samen met vedetten als Piet Keizer, Sjjlesp
Zwart en Johan Neeskens. Fds c
Vooral het jaar 1972 speelt een belangrijke rol in de film varLgJ
Vos. Het was een uniek Ajax-jaar. waarin de club in één seizoen(ant£
kampioenschap van Nederland, de KNVB-beker, de Europacupjeria
de Wereldbeker veroverde.
Nr. 14 Johan Cruijjf bevat veel beeldmateriaal uit de wedstrij(ar8e
waarin Ajax deze trofeeën wist te bemachtigen. Het meesterscl?®"1
van Johan Cruijff wordt daarin weer eens ondubbelzinnig bewez| jh
trice
Alles draait om de onnavolgbare
Whoopi Goldberg in de roman
tische èn komische televisiefilm
Op weg naar de top. vrijdag 28
oktober bij de TROS op 'prime
time'.
Whoopi investeert haar niet
geringe talent deze keer in de
rol van de alleenstaande moe
der Sarah, die het water finan
cieel tot de lippen is gestegen.
Ze verdient maar een grijpstui-
ver als serveerster, moet haar
hypotheek betalen èn de lening
voor de beugel van haar doch-
terje Jenny. Sarah blijkt een na
tuurtalent op het biljart en be
sluit daarmee wat extra's te ver
dienen. Een louche manager
(Dennis Franz) ontdekt haar en
neemt haar op sleeptouw. Er
volgt een fantastische toemee
door Amerika, die eindigt met
het belangrijkste 'pool'-evene-
ment in de Verenigde Staten.
Winst kan hier het definitieve
einde van Sarah's financiële pe
rikelen betekenen.
Naast Whoopi Goldberg als
de biljartende Sarah is Dennis
Franz de onbetrouwbare mana
ger Max. Franz is na zijn rol in
de legendarische serie Hill
Street Blues uitgegroeid tot een
geliefd acteur, die voor zijn rol
in de politieserie NYPD onlangs
een Emmy kreeg.
De regie van deze TV-film
was in handen van Jerry
London.
Whoopi Goldberg en Dennis Franz in de speelfilm 'Op weg n
top'.
Opnieuw verzet tegen plannen actualiteitenzender
HILVERSUM JAN VAN STIPRIAAN
Marga van Arnhem, (free-lance)
presentatrice van Hier en Nu
Radio is in haar eentje een
spontane actie begonnen tegen
de verder dreigende versnippe
ring van de actualiteitenzender
Radio 1. Dat bevestigt zender
coördinator van Radio 1 Piet
van Tellingen. Van Arnhem is
niet bereikbaar voor commen
taar.
Voor haar éénmansactie heeft
Van Arnhem al een onderhoud
gehad met NOS-voorzitter An-
dré van der Louw en is zij ver
der van plan om in één van de
komende weken een discussie
aan te gaan met AVRO-direc-
teur Boudewijn Klap en zijn
KRO-collega Gerard Hulshof.
Aanleiding voor de actie van
Van Arnhem vormt de concept
zendtijdindeling die per 1 janu
ari 1995 (vermoedelijk) van
kracht wordt. In het NOS-be-
stuur is over de nieuwe zen
derindeling voor de radiozen
ders 1 tot en met 5 gesproken.
Volgens Van Tellingen is het zo
goed als zeker dat de nieuwe-
plannen voor Radio 1 zonder
veel discussie door het NOS-be-
stuur zullen worden geaccep
teerd.
Zendercoördinator Piet van
Tellingen is absoluut niet blij
met de concept-indeling. ,.Er
treedt een nog grotere en bela
chelijke versnippering op. Het is
het verdriet van Radio 1. En de
tragiek is dat de commerciële
nieuwszender van bijvoorbeeld
Veronica er snel aankomt. Vero
nica zal ongetwijfeld deals gaan
maken met commerciële om
roepen. Het trieste is dat wij bij
Radio 1 voldoende kwaliteit in
huis hebben, maar dat we ons
ei gewoon niet kwijt kunnen. Ik
ben ook erg kwaad dat de NPS
(afscheiding van NOS, red.) en
de VPRO om op de piekuren
gaan uitzendenaldus Van Tel
lingen. ,,Je maakt met deze in
deling de luisteraars gek." De
VPRO heeft altijd te kennen ge
geven geen behoefte te hebben
de piekuren te vullen. De NPS is
een geheel nieuwe zendge
machtigde aan het omroepfir-
mament.
Van Tellingen heeft ooit een
plan gelanceerd om een geza
menlijke piekredactie voor Ra
dio 1 in het leven te roepen,
waar journalisten van alle om
roepen deel van zouden moe
ten uitmaken. Dat plan stuitte
niet alleen op verzet binnen het
NOS-bestuur, maar ook de di
recties van onder andere AVRO
en KRO konden zich niet in de
plannen vinden. Het plan-Van
Tellingen heeft het daardoor
nooit gehaald.
De nieuwe plannen voor Ra
dio 1 - die ook zijn gemaakt in
verband met de 'nieuwelingen'
NPS en VPRO - geven een keur
aan omroepen te zien. De enige
'lijn' die er inzit is 's morgens
van zeven tot twaalf uur. Van
maandag tot en met zaterdag
worden die uren gevuld door
respectievelijk NCRV, KRO,
VARA, EO, VPRQ en de TROS.
In de uren daarna (12.00-17.00
uur) is er ook nog wel een zeke
re 'logica' te bespeuren met res
pectievelijk van maandag tot en
met zaterdag NPS, EO, AVRO,
KRO, Veronica, terwijl de zater
dagse zendtijd wordt gedeeld
door de VARA en de NOS. Vanaf
17.00 uur tot middernacht is het
een ratjetoe van omroepen.
Door de nieuwe zendtijdinde
ling komen sommige omroepen
er volgens Van Tellingen be
hoorlijk bekaaid af. KRO's Echo
houdt nog maar twee blokken
in de piekuren over, voor NCR-
V's Hier en Nu geldt hetzelfde.
En ook de AVRO gaat er in aan
tal uren actualiteiten op achter
uit. De VARA komt er relatief
goed van af met uitzendingen
op 'interessante' uren.
5 Tops
Nieuwe kinderserie van de EO Wooi
3 Expn
Porti
ters
Dich
Little girl on the farm is een kin
derserie die de EO vanaf zater
dag 29 oktober uitzendt. Hoofd
persoon, het meisje Nathalie,
woont op een boerderij in Fin
land. Nathalie's vader is overle
den en haar moeder is vertrok
ken naar het buitenland om
geld te verdienen. Nathalie
moet daarom naar haar groot
ouders.
Ze heeft geen geld om naar
school te gaan. Om aan de kost
1 Alle
te komen gaat ze koeien vt Info
gen. Op een dag komt Na ne. I
in contact met iemand die arts
veel boeken leest en daag Uitz
enthousiasme over vertel' Alge
maakt haar nieuwsgierig. bon
Nathalie komt uiteindelh Jour
veel omzwervingen bij 4 NOS
moeder terug, het lukt haai Ang
te studeren en uiteindelijl Ver:
boeken te gaan schrijven. Frai
spe
(Uitzending, zaterdag 29 t Ber
ber, 16.09 uur, Nederland ché
rau
6 Fra
Pierre Kartner geeft Anita Lespoir een lift
De onvolprezen Pier
re Kartner heeft het
over een natuurta-
lentje als hij doelt op de Anita
Lespoir, zangeres van schone
liederen als M'n pa en ma zeg
gen nee en Een man met een
snor. En als de gewezen Vader
Abraham dat roept, mag dat
toch wel serieus worden geno
men. Was Kartner het immers
ook niet die ooit z'n geloof ver
kondigde in de vocale talenten
van Corry Konings en Hanny?
Het moet dus al heel gek lopen,
willen we niet meer van Anita
Lespoir gaan horen.
Wonderlijk toch hoe het een
zangeres kan vergaan! Plots ge
niet Anita Lespoir enige be
kendheid, nu Pierre Kartner
haar onder z'n hoede heeft ge
nomen. Maar een groentje in
het amusementswezen is ze in
geen geval. Per slot van reke
ning is Anita al tien jaar bezig,
vooral in Duitsland en België
trad ze geregeld op. De wals, de
tango, de Engelse wals, feest
nummers, ballades: Anita heeft
ze uitgeprobeerd en het goede
ervan behouden.
Het is bepaald opmerkelijk
dat Anita in het bijzijn van haar
ontdekker Kartner amper haar
mond open doet. Niet zij, maar
hij voert voornamelijk het
woord. Pas nadat Kartner z'n
hielen heeft gelicht, wordt Anita
vrijmoediger. Ze komt dan te
spreken over de dingen die ze in
het verleden heeft gedaan. Over
het repertoire dat ze in de loop
der tijd heeft opgebouwd.
Duurzaam
Als het aan Anita Lespoir ligt,
zal haar stem nog lang door
klinken. Ze ambieert een duur
zame carrière. En wat dat be
treft zegt ze in de gelukkige om
standigheid te verkeren in de
persoon van Kartner een mana
ger te hebben getroffen die haar
langzaam wil brengen. „Ik heb
veel gezien, ik heb genoeg mee
gemaakt", geeft ze als veelbete
kende opmerking mee.
Anita Lespoir heeft nog de
ouderwetse leerschool doorlo
pen. Omkleden in kleine lokaal
tjes. En in koelkelders die uitba
ters van etablissementen ge
schikt bevonden als kleedka
mer. Dat er af en toe een kind
een steelse blik door het raam
wierp om te constateren dat
Anita in haar blote kont stond,
nam ze op de koop toe.
„Ik heb heel veel ervaring.
Met publiek. En met het vak. Ik
heb kans gehad om met andere
artiesten op te treden en te zien
hoe zij het vak uitoefenden. Zo
heb ik gezongen met Freddy
Breek, met Denny Christian."
Anita's antwoord op de vraag
waarom ze al die energie in het
vak stopt, is even simpel als hel
der. Ze moet gewoon van haar
zelf. „Ik zou er geen bezwaar te
gen hebben als ik, als het zo uit
komt, toch een beetje in de top
zou kunnen komen zitten."
Bedreven
Pierre Kartner, even terug van
drukke bezigheden, wil graag
ook nog een duit in het zakje
doen. Pierre: „Ze kan zich inle
ven in teksten. Ik heb gemerkt
dat als het om een gevoelige
tekst gaat ze zich helemaal in
leeft. Ze heeft het vermogen
emotie te laten doorklinken in
wat ze zingt. Dat kunnen niet
veel mensen. We kunnen alle
maal voelen, allemaal emoties
doormaken, verdriet hebben,
vrolijk zijn. Maar we kunnen
niet allemaal die emotie verta
len in de vertolking van een
lied."
Volgens Kartner is Lespoir
daar als geen ander bedreven
in. „Nu zingt ze nog dat niets-
Anita Lespoir: „Ik heb veel gezien, genoeg meegemaakt." foto gpd
aan-de-hand-repertoire, althans
op de single die is uitgebracht.
Maar op de CD die op punt van
verschijnen staat, zingt ze een
heel gevarieerd genre, waaron
der een ballad. Die is zo mooi,
dat ik denk dat die heel veel
mensen aanspreekt, maar dat-
ie bovendien aantoont waar
Anita's kracht in de toekomst
ligt."
Het is natuurlijk een kwestie
van afwachten waar een en an
der toe leidt. Wel is duidelijk dat
ze qua karakter en staat van
dienst veel in zich heeft om het
in de showbizz te redden. Bo
vendien heeft ze een gezin, een
man en ouders achter zich die
haar steunen.
Anita: „Gek hè, vroeger zag ik
het programma Op volle toeren
en daarin traden giganten op.
En steeds - het klinkt raar als je
dat tegen anderen vertelt - had
ik het idee: Ik krijg ooit in goede
zin met die mensen te maken."
De (plaatsvervangend) radiodirecteur van de TROS, Ton
Daalhuisen, is om privé-redenen vertrokken bij de om
roep. Zijn vrouw lijdt aan arthrose, een ziekte aan de ge
wrichten. ,,Ik ga wat terug doen. Ze is al die jaren voor
onze zoon en mij in touw geweest. Nu is het mijn beurt.
Ik ga absoluut niet uit frustratie weg. Dit is de mooiste
baan die er is." Hij wordt, zoals de zaken er nu voorstaan,
ook geen adviseur zoals voormalig TV-directeur Den
Daas. ,,Ik bied me niet aan. Als ze belangstelling hebben,
hoor ik dat wel. Ze weten waar ik woon."
Hoe je met een een
voudige PC omgaat
moet je hem niet
vragen. Hij heeft geen computer
op z'n werkkamer. Maar hoe je
een budget administreert en be
heert, radiostudio's indeelt,
déar heeft Ton Daalhuisen zon
der de hulp van allerlei elektro
nische hulpmiddelen wel kaas
van gegeten. Daalhuisen (52),
de radioman in hart en nieren
die zelf bijna nooit program
ma's heeft gemaakt, is onlangs
vertrokken bij de TROS.
„Het enige waarvoor ik hier
zat was iedereen het gevoel ge
ven dat ze hun werk goed kun
nen doen. Hier op deze etage
waren allemaal creatieve pro
cessen bezig. Daar moet je de
mensen niet bij storen." Daal
huisen wekt ook niet de indruk
dat hij regelmatig een studio
binnendenderde om een pro
grammamaker een uitbrander
te verkopen. „Nee, De TROS is
een open club, waar iedereen
alles kan zeggen. De open ver
houdingen bestaan er van hoog
tot laag. Een onbereikbare di
rectie bestaat hier niet. Mijn
deur stond letterlijk en figuurlijk
éltijd open. Ik heb hetzelfde wat
Joop Landré (ex-TROS-voorzit-
ter, red.) destijds had: die wilde
weten wie wie was en wat hun
achtergrond was. Ik hecht aan
goede verhoudingen vanuit een
harmoniemodel."
Hoewel je bij zijn leeftijd wat
andere getallen zou verwach
ten, heeft Daalhuisen er al zo'n
36 omroepjaren opzitten. Die
begonnen na de MULO in
Hilversum bij de NRU (later
NOS) op de postkamer, waar de
chef al snel in de gaten had „dat
ik meer in m'n mars had." Eni
ge maanden later stapte Daal
huisen over naar de afdeling
studio-indeling van de NRU.
Die overstap bleek van door
slaggevende betekenis te zijn
voor de rest van zijn carrière,
want de TROS had op het mo
ment dat Daalhuisen voor de
NRU studio's en faciliteiten in
deelde, dringend zo'n organisa
tor nodig. Hij solliciteerde en
werd tegen zijn verwachting
in 23 jaar geleden aangeno
men. En tot op de dag van van
daag zit hij als 'natuurlijke ver
vanger van de directie' gelijk
een spin in zijn web. Wanneer
iemand een programmavoorstel
deed was de vaste kreet altijd:
'Ben je al bij Ton geweest?'
Massa
„Ik kwam in een periode dat het
„De TROS is een open club, waar iedereen alles kan
foto gpd
Ton Daalhuisen:
zeggen."
heel verdacht was om bij de
TROS te werken." Van die kri
tiek heeft Daalhuisen zich nooit
iets aangetrokkken. „We zijn
nog steeds de beste A-omroep
met de beste kijk- en luistercij
fers."
Omdat jullie je op de massa
richten?
„Inderdaad, wij willen vanuit
het profiel van de zender een zo
groot mogelijk publiek berei
ken. Van Radio 1 tot en met Ra
dio 5. Onze programma's zijn
erop gericht veel luisteraars aan
ons te binden." Dat blijkt vaak
te lukken. Zo trekt de TROS
Nieuwsshow (zaterdagmorgen
Radio 1) tussen de 5 a 600.000
luisteraars.
De TROS heeft ervoor geko
zen al te grote 'ergerheidspie-
ken' in de uitzendingen te ver
mijden. „Het moet toegankelijk
zijn. Dat geldt voor de actuali
teiten op Radio 1, waar we het
zo veel mogelijk dicht bij huis
zoeken en met klassieke muziek
op Radio 4. Dus geen zware
muziek, maar toegankelijk voor
iedereen. Wij willen extremitei
ten op alle zenders zo veel mo
gelijk vermijden."
Radio is voor de TROS nooit
een stiefkindje geweest. Pro
gramma's met weinig luiste
raars worden ook niet zomaar
geschrapt. „Kijk naar Sesjun, het
enige live-jazzprogramma van
Nederland. Dat is een program
ma voor een klein publiek." De
scheiding tussen het radio- en
TV-budget is wettelijk opgehe
ven, „maar ik heb het budget
voor radio kunnen vasthouden.
Er wordt hier niet aan het radio
budget getornd."
Grenzen
De TROS mag dan eigenzinnig
zijn op radiogebied, de wet eist
samenwerking tussen de ver
schillende omroepen. „Wij zijn
een volwaardige deelnemer en
daarom doen wij ook conces
sies. Is het smerig om conces
sies te doen? Ik waarschuw wel
voor al te innige samenwerking.
Een omroep dient zich te on
derscheiden. De TROS staat
voor warmte, gevoel en uitstra-
ling."
Muziek is toch muziek en
nieuws nieuws?
„Tuurlijk. Het grote nieuws
brengen we allemaal. Desalnie-
temin zal de boodschap anders
worden gebracht. Wij kiezen
bijvoorbeeld het liefst het
nieuws dat dicht bij huis ligt. Je
moet stoppen bij identiteitsge
voelige onderwerpen. Daór lig
gen de grenzen." Daalhuisen
geeft toe dat de luisteraar ver
moedelijk niet eens hoort, wel
ke omroep uitzendt, bijvoor
beeld via Radio 1. „Ik draai het
om. Als je die luisteraar nou el
ke dag precies hetzelfde voor
schotelt, dan gaat-ie het eigen
geluid van een bepaalde om
roep missen. Daar ben ik van
overtuigd. Samenwerken is
leuk, maar niet alles op één gro
te hoop. Never. Een centrale re
dactie is prima, maar ontneem
ons niet het recht om eigen
keuzes te maken."
Zo niet. dan maar commer
cieel gaan?
„Als het niet slechter wordt,
dan kunnen we beter in het pu
blieke bestel blijven. Als er min
der netten komen en minder
zendtijd, dan kan de TROS zich
niet meer profileren als familie
zender. Voor de radio geldt een
heel ander verhaal. Vanuit de
huidige situatie is commerciële
radio niet mogelijk. De markt
voor commerciële radio is vol.
Ik zie geen mogelijkheden. Nog
los van het feit dat er geen
etherfrequenties meer te krijgen
zijn."
De commerciële concurrentie
moet volgens Daalhuisen wel
degelijk in de peiling worden
gehouden. „Ik kom uit de perio
de dat er geen concurrentie
was. Dat is veranderd. De luiste
raars zijn gaan kiezen. Hilver
sum dacht altijd dat het wel zou
meevallen met die concurren
tie. Nou, het valt dus niet mee."
De TROS is toch niet meer
echt herkenbaar?
„Nederland is Nederland met
tig politieke partijen en kerkge
nootschappen. Dat hoort bij dit
land. Het is een onderdeel van
onze cultuur. Er zijn nog altijd
vijf miljoen mensen lid van een
omroep. En heus niet alleen
voor het blad."