'Oer-hervormden' willen
geen fusie maar federatie
k
Polarisatie voor katholieke
jongeren geen thema meer
Kerk Samenleving
'Interreligieuze school antwoord op schaalvergroting'
Randstoringen ?est
"<A
nj
MAANDAG 24 OKTOBER 1994
redactie dick van der plas. 071 -356443
BUITENLAND KORT Confessionelen vre zen in nieuwe kerk te worden ondergesneeuwd
Harddrugs
De Bond van protestantse
kerken in Zwitserland heeft
zich uitgesproken voor lega
lisering van hard drugs. Het
straffen van verslaafden heeft
alleen maar negatieve gevol
gen, aldus een rapport van
de Bond. De kerkelijke werk
groep drugs pleit voor een
derde weg tussen verbieden
en vrijgeven van hard drugs.
Het drama in Zürich, het he-
romecentrum van Zwitser
land. laat zien dat de 30.000
verslaafden in het land niet
gebaat zijn bij eenzijdige op
lossingen. De staat moet vol
gens het rapport de drugs
verstrekken. Alleen op deze
manier raakt de drugsmaffia
zonder inkomsten en kan er
een eind komen aan de cri
minaliteit. Het rapport staat
positief tegenover een pro
ject waarbij de overheid in
bepaalde gevallen heroïne
verstrekt. Verder wordt ge
pleit voor betere opvang van
verslaafden en voor hardere
straffen tegen dealers en de
leiders van drugsbendes.
Verslaafden die zich aan klei
ne criminaliteit schuldig ma
ken. moeten minder hard
worden gestraft, terwijl dege
nen die verslaafden uitbui
ten, de zwaarst mogelijke
straffen moeten krijgen.
Kerkasiel
De Zwitserse regering houdt
vast aan haar voornemen
uitgeproceerde Albanese
vluchtelingen die afkomstig
zijn uit de Servische provin
cie Kosovo, uit het land te
zetten. Er is geen sprake van
dat de Serviërs de Albanezen
in Kosovo systematisch ver
volgen. Dit zei minister Ar
nold Koller van justitie in
Bern tegen vertegenwoordi
gers van de kerken en de
joodse gemeenschap in Zwit
serland. Hij keerde zich op
nieuw tegen kerkasiel. In een
rechtsstaat is daar geen
plaats voor. zo zei hij. De
Bond van Protestantse Ker
ken, de rk-bisschoppencon-
ferentie, de Oud-Katholieke
Kerk en de Federatie van
Joodse Gemeenten zien
kerkasiel voor afgewezen
asielzoekers als een gerecht
vaardigde noodmaatregel.
Sinds ruim een jaar hebben
ruim honderd Kosovo-Alba-
nezen die dreigen te worden
uitgewezen, kerkasiel gekre
gen bij 25 protestantse ge
meenten en rk-parochies.
Albanezen
Amnesty International heeft
Duitsland gevraagd geen Al
banezen uit Kosovo meer uit
te wijzen. De onderdrukking
van "de Albanezen door de
Serviërs in Kosovo is volgens
de mensenrechtenorganisa
tie verscherpt. Vorige week
werden ruim honderd Zwit
serse geestelijken, onder wie
bisschop Hansjörg Vogel van
Basel, veroordeeld wegens
het verlenen van kerkasiel.
Zij hadden' zich schuldig ge
maakt aan 'medewerking bij
het illegale verblijf van afge
wezen Kosovo-Albanezen.
Vogel, die voor zijn bis
schopsbenoeming als pas
toor kerkasiel had verleend,
kreeg met een boete van 400
frank (ongeveer 530 gulden)
de hoogste straf.
Drewermann
De rooms-katholieke theo
loog Eugen Drewermann
mag in het bisdomblad van
het diocees Bamberg geen
advertentie plaatsen. Dre
wermann had in het Hein-
richsblatt reclame willen ma
ken voor een lezing die hij op
Hervormingsdag (30 okto
ber) in Nümberg over Maar
ten Luther en de Hervorming
houdt. Het bisdomblad liet
weten dat de Rooms-Katho
lieke Kerk 'principieel' tegen
bijeenkomsten met de 'zeer
omstreden' Drewermann is.
Delegatie WVK
schrikt van
racisme in VS
geneve.epd
De synode van de Neder
landse Hervormde Kerk
moet uitspreken dat het
besluit tot heïeniging met
de Gereformeerde Kerken
uit 1986 niet als een besluit
tot fusie geldt.
zwolle anp
Dit heeft de Confessionele Ver
eniging per brief aan de synode
gevraagd aan de vooravond van
de gecombineerde vergadering
van de hervormde, gerefor
meerde en lutherse synodes,
eind deze week in Lunteren.
De confessionelen verwijzen
naar hun najaarsvergadering op
15 oktober waar de aanwezigen
unaniem akkoord gingen met
het pleidooi voor een federatie
in plaats van een fusie. Volgens
de Confessionele Vereniging
kan er pas een besluit tot fusie
worden genomen als de kerkor
de met de bijbehorende ordi
nanties definitief is vastgesteld.
Momenteel beraden de classes
(regionale kerkvergaderingen)
zich pas in eerste lezing over de
ontwerp-kerkorde.
Volgens voorzitter ds. J. ter
Steege van de Confessionele
Vereniging („wij zijn oer- en
oer-hervormd") liggen veel
trouwe hervormden wakker van
de fusie. De hervormden moe
ten de mogelijkheid krijgen om
te wennen - vooral aan de gere
formeerden. Zij zijn bang door
hen te worden onderge
sneeuwd. Voor een fusie is het
naar zijn mening nodig dat her
vormden en gereformeerden
eerst dichter tot elkaar komen.
Kortgeleden wees de her
vormde synodebestuurder ds. Y.
de Groot erop dat het niet gaat
om fusie of federatie, maar om
hereniging of niet.
Een internationale kerkelijke
delegatie is tijdens een veertien
daags bezoek aan de Verenigde
Staten geschrokken van de 'ern
stige vormen van racisme' in
vele geledingen van de Ameri
kaanse samenleving.
De delegatie van de Wereld
raad van Kerken en de Nationa
le Raad van Kerken roept de
Verenigde Naties op de situatie
van de mensenrechten in de
Verenigde Staten te onderzoe
ken. Tevens vraagt zij de Ameri
kaanse regering een onderzoek
naar racisme in eigen land te
beginnen.
De tien delegatieleden heb
ben zich twee weken lang in ze
ven Amerikaanse steden op de
hoogte gesteld van het lot van
talrijke etnische groepen. Al
snel bleek hen dat gekleurde
Amerikanen op het gebied van
huisvesting, arbeid, gezond
heidszorg en opleiding worden
gediscrimineerd.
'Arme kant'
boos op NCRV
amsterdam anp
De 'oer-hervormden' in de Hervormde Kerk liggen wakker van een fusie.
FOTO WIM DIJKMAN
De kerkelijke werkgroep De ar
me kant van Nederland is boos
op de NCRV. Veel uitkeringsge
rechtigden voelen zich gekwetst
door het programma Arm en
rijk. Bij de NCRV is arm en rijk
'arm tegenover arm' geworden,
zo schrijft de werkgroep aan het
NCRV-bestuur.
In het programma, over keu
zen in de sociale zekerheid, mo
gen twee vertegenwoordigers
van groepen mensen met een
minimuminkomen hun nood
uiteenzetten. Het publiek in de
studio houdt een collecte en
kiest via een druk op de knop
wie in de bezuinigingen moet
worden ontzien. De gekozene
krijgt dan de opbrengst mee
naar huis.
den bosch anp
De polarisatie in de Rooms-Katholieke Kerk is de
jongerenbeweging voorbij gegaan. Katholieke
jongeren houden zich niet meer bezig met hete
hangijzers als het gezag van de paus en de plaats
van de vrouw in de eucharistieviering. Daarom is
de Werkgroep Katholieke Jongeren (WKJ) niet zo
goed in een hokje te duwen.
Dit zei WKJ-voorzitter H.. Seidel afgelopen za
terdag in Den Bosch op de 17e katholieke jonge
rendag die door een record-aantal van ruim 1700
jongeren werd bezocht. Hij reageerde op een uit
spraak van de cabaretier Herman Finkers, die de
bekendste gast in het overdekte stadion was. Fin
kers, zelf katholiek, vroeg zich af waar hij de WKJ
moest plaatsen. „Is dat een rechtse club of meer
richting Acht Mei Beweging?"
Seidel verwees naar de commissie dialoog die
afgelopen week de bisschoppen adviseerde met
alle geledingen in de Kerk in gesprek te gaan.
„Zo'n situatie doet zich al voor binnen het katho
lieke jongerenwerk. Hier beleven katholieke jon
geren uit alle hoeken van de kerk hun katholiek
zijn al gezamenlijk."
Bisschop Van Luyn van Rotterdam werd tijdens
een vragenuurtje aan de tand gevoeld over het
advies van de commissie dialoog. Of Van Luyn
vond dat de bisschoppen zich voortaan de Acht
Mei-manifestatie moeten bezoeken. Diplomatiek,
maar niet onduidelijk, antwoordde hij dat 'de bis
schoppen daar moeten zijn waar de katholieken
zijn. Ik sta van harte achter de aanbevelingen van
de commissie'.
Voor een geïmproviseerd altaar in kleedkamer
zeven knielden de hele dag door vrouwelijke reli
gieuzen, een enkele monnik of een gewone jon
gere biddend neer. Vijf biechtvaders losten elkaar
af in kleedkamer acht. Zo'n vijftien jongeren
maakten van die gelegenheid gebruik. Ondertus
sen verliep in de hoofdzaal de verkoop van aller
hande religieuze artikelen goed. „Religieuze arti
kelen worden de laatste tijd populairder bij jon
geren", constateert A. Ruiter, eigenaar van de ka
tholieke Willibrord-boekhandel in Den Haag.
„Jongeren hebben behoefte aan symbolen."
Bisschoppen: vrouwelijke priesters
vorm van cultureel inperialisme
vaticaanstad/wenen
cic-rtr-kathpress
Twee bisschoppen hebben op
de synode in Rome het stre
ven naar vrouwelijke priesters
een vorm van cultureel impe
rialisme genoemd. De bis
schoppen (een Filipijn en een
Rus) reageerden op een pers
conferentie op vragen van
vrouwelijke religieuzen over
de toelating van vrouwen tot
het priesterambt.
„Hoe komt het dat in som
mige landen een kleine groep
zoveel .hierover spreekt?",
vroeg aartsbisschop Orlando
Quevedo van Nueva Segovia
zich af. „In de ontwikkelings
landen vragen wij ons af: is
hier sprake van cultureel im
perialisme van het Westen? Is
dit een thema dat naar de
Derde Wereld moet worden
geëxporteerd?"
Aartsbisschop Tadeusz
Kondrusewicz van Moskou
was het hier 'volkomen mee
eens. Geen enkele Oost-
europese bisschop heeft dit
thema op de synode aan de
orde gesteld'.
Zuster Michelle Olley en
zuster Donna Quinn hadden
de vragen gesteld. Hun colle
ga Jeannine Gramick wees na
de persconferentie op een on
derzoek onder vrouwelijke re
ligieuzen over de hele wereld,
inclusief de ontwikkelingslan
den. Daaruit blijkt dat de
meerderheid zelf priester wil
worden of van mening is dat
dit mogelijk moet zijn.
amsterdam anp
Een interreligieuze school is volgens
prof.dr. Trees Andree het antwoord op
de schaalvergroting in het onderwijs. Op
zo'n school kunnen kinderen niet alleen
hun eigen identiteit ontwikkelen, maar
ook respect opdoen voor de religieuze
eigenheid van anderen. Een goed voor
beeld is volgens haar de basisschool Juli
ana van Stolberg in Ede, de enige inter
religieuze school in Nederland.
In de Nederlandse samenleving dreigt
de school steeds meer ontzield te wor
den, zei de Utrechtse hoogleraar, direc
teur aan het Centrum voor interreligieus
leren dat vorig jaar door de theologische
faculteit werd opgericht. Zij sprak zater
dag in Amsterdam op een ontmoetings
dag die was georganiseerd door drie in
terreligieuze organisaties.
Er wordt al gesproken over basisscho
len met minimaal 2000 leerlingen: on
derwijsfabrieken worden dat, aldus An
dree. Fundamenteel voor het onderwijs
is volgens haar de vraag van welk mens
beeld wordt uitgegaan. „Welke geest
ademen onze scholen? Hoe kan onze
Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON
multiculturele samenleving een recht
vaardige samenleving worden?"
Scholen met een religieuze grondslag
moeten tegen deze heilloze ontwikkelin
gen in het onderwijs protesteren, vindt
Andree. Maar de eensgezindheid in het
christelijk onderwijs is niet groot, onder
meer uit zorg over het voortbestaan van
de eigen zuil. Door het superioriteitsge
voel waarmee veel christenen behept
zijn, is de christelijke identiteit van een
school in veel gevallen een struikelblok
voor onderwijs over andere religies.
Directeur Bart ten Broek van de Julia
na van Stolberg-school wees op de grote
betrokkenheid van de ouders bij het on
derwijs. Als er in de wijk Nederlandse
ouders komen wonen, zijn het vaak de
Turkse en Marokkaanse ouders die hen
vragen de kinderen naar de Juliana van
Stolberg te sturen. Deze school werd in
1990 interreligieus omdat het protes
tants-christelijke bestuur zich tegen isla
mitisch godsdienstonderwijs keerde. In
het bestuur zitten nu christenen en mos
lims.
LEIDSCH DAGBLAD
Uitgave van Dagbladuitgevenj Damiate bv
DIRECTIE B M. Essenberg. G P Arnold (ad|), J
Kiel (adj);
HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans
Nypels. Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R D. Paauw, tel. dag. 9 30-
11 30uur071-356215,of per post.
HOOFDKANTOOR:
Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356356
POSTADRES.
Postbus 54,2300 AB Leiden
TELEFAX:
Advertenbes071-323508
Fam. berichten 071 -323508
Redactie071-321921
ADVERTENTIES
ma -vnj. van 08.30-17.00 uur:
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma-vrij van 8 30-17.00 uur
Telefoon071 -143545
ABONNEMENTEN
Tel. 071 -128030 bij vooruitbet. (ind. E
per jaar
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
mat/mvnj 18 00-19 30 uur,
zat. 10.00-12 00 uur. Tel 071-143241
29,30
84,55
328,30
HET WEER
ISiW
;n;
'ijl
zol'w
>tl T
n(
.oil
ne
en
et
it.mi(
ïber
rtital i
Tijdens het voorbije weekeinde
maakte de hoge drukrust ruimte
voor het ruigere werk van een actie
ve Atlantische depressie, begeleid
door een opstekende wind, jagende'
wolkenluchten en veel vallende
herfstbladeren. De zuidenwind
voerde nog behoorlijk zachte lucht
aan. Ondanks een paar pittige bui
en en de afwezigheid van de zon
liep het kwik zaterdag op tot 14 a
15 graden, gevolgd door een opval
lend milde nacht met minima van
12 graden. Zondag bracht een af
wisseling van opklaringen en op
bollende stapelwolken. Een trog
liet de buiigheid in de loop van de
middag en avond flink toenemen.
Daarbij vielen een paar donder-
klappen.
De dynamische opleving in de at
mosfeer in de laatste fase van okto
ber is in de jaren vijftig al eens be
schreven in de 'singulariteiten-ka-
lender' van professor Franz Bauer.
Het gaat hier om datumgebonden
weerssituaties; kennelijk hebben
sommige circulatiepatronen een
voorkeur voor een bepaalde tijd van
het jaar. Bekend isde Kerstdepres
sie, de IJsheiligenperiode en de
'Altweibersommer'. Bauer was i'
zijn tijd een zeer vooraanstaand
meteoroloog. Hij heeft baanbred
kend werk verricht ten aanzien f
de weersvoorspelling op de lang
termijn. Van zijn hand kwamen
honderden weerregels, waarbij I
bepaalde circulatietypen in een,
jaargetijde aan het weer van enUl
maanden later koppelde. Zo zol
een droge, warme oktober met f
gedruk (2 graden warmer dan n(
maal) kunnen leiden tot een koij
deperiode in januari.
Een andere termijnvoorspeller, i
Wolfgang Roder, heeft onlangs/
visie gegeven over wat ons kome
de winter te wachten staat. Ever
vorig jaar, voorziet hij ook in het
seizoen '94-'95 een koude wintjlïlK
Later meer details hierover. In hjbei-
heersende weerbeeld verandert:
komende dagen met veel. Rand}1
ringen van een stationaire deprgi, C
sie ten noorden van Schotland z.g^ c
gen nu en dan voor buiige neers:
Morgenavond- of nacht trekt er !NLl
weer zo'n trogvormige storing vor
bij. Tussendoor is er genoeg ruin
voor de zon. De temperatuur gaa
geleidelijk wat omlaag. de
Bree
king
len I
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Vandaag veel buien. Mor
gen vooral in het noorden
afnemende buugheid en
enkele opklaringen. Tem
peratuur in de middag
rond 10 graden.
Zweden:
Overwegend veel bewol
king en vooral vandaag en
kele buien. Morgen in het
zuiden ook af en toe zon.
Middagtemperatuur van 5
graden in het noorden tot
10 in het zuiden.
Denemarken:
Aanhoudend herfstweer.
Wisselend bewolkt en bui
en. Middagtemperatuur
rond 11 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Veel bewolking en van tijd
tot tijd regen of buien.
Kleine kans op onweer.
Langs de oostkust van Engeland slechts
een enkele bui. Middagtemperatuur
rond 12 graden.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en buien,
van sommige vergezeld gaan met on
weer of windstoten. Maximumtempera
tuur circa 12 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en af en toe een
bui. Middagtemperatuur rond 13 gra-
Portugal:
Flink wat bewolking, maar vandaag in
het zuiden eerst nog af en toe zon. In
het noorder. nu en dan regen, morgen
uitbreidend richting het midden en zui
den. Middagtemperatuur omstreeks 21
graden.
Madeira:
Wolkenvelden en een kleine kans op re
gen. Middagtemperatuur rond 23 gra-
Spanje:
Weinig verandering. Wolkenvelden en
vooral in het noordwesten van tijd tot
tijd buiige regen, misschien met on
weer. Aan de Costa's in het oosten en
zuiden ook zonnige perioden. Middag
temperatuur uiteenlopend van 18 gra
den in het noorden tot 25 in het zuiden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon. maar aan de noord
kant ook flinke'wolkenvelden. Droog.
Middagtemperatuur circa 25 graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon en op de
meeste plaatsen droog. Middagtempera
tuur rond 25 graden.
Vandaag af en toe zon en in het noorden
een kleine kans op een enkele bui. Mor
gen meer zon en overal droog. Middag
temperatuur ongeveer 25 graden.
Zuid-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en enkele buien,
vooral in de westelijke departementen.
Langs de -Middellandse Zee ook af en
toe zon. Middagtemperatuur rond 18
graden.
Mallorca en Ibiza:
Geregeld zon en droog. Maximumtem
peratuur ongeveer 23 graden.
Italië:
Vandaag nog wisselend bewolkt en en
kele buien, soms met onweer. Morgén
perioden met zon en op de meeste
plaatsen droog. Middagtemperatuur van
15 graden in het noorden tot 24 in het
zuiden.
Corsica en Sardinië:
Vandaag eerst nog stapelwolken en kans
op een bui. Daarna flinke perioden met
zon en droog. Middagtemperatuur onge-'
veer 21 graden.
Griekenland en Kreta:
Ook de komende dagen half tot zwaar
bewolkt en regen- en onweersbuien.
Sommige büien kunnen veel neerslag
brengen. Maximumtemperatuur van 20
graden bij Thessaloniki tot 24 op Kreta.
Turkije en Cyprus:
Wisselend bewolkt en geregeld buien,
soms met onweer. Middagtemperatuur
langs de westkust circa 20 graden.
Temperatuur langs de zuidkust oplo
pend tot 25 en op Cyprus tot 28 graden.
Duitsland:
Wisselend bewolkt en een enkele bui.
De grootste kans op een bui maakt het
westen. Middagtemperatuur overal rond
13 graden.
Zwitserland:
Vrij veel bewolking en enkele buien, in
de zuidelijke kantons mogelijk met on
weer. Middagtemperatuur vandaag tus
sen 13 en 17 graden, morgen overal iets
koeler.
Oostenrijk: 1
Overwegend veel bewolking en van tijd
tot tijd een bui. Maximumtemperatuur
ongeveer 13 graden.
DINSDAG 25 OKTOBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.21 Zon onder 17 }PU
Maan op 21.25 Maan onder 12 jwe
Waterstanden Katwijk nei
Hoog water 06.08 18.21 see
Laag water 02.06 14.32Len
Weerrapporten 23 oktober 19 uur: ?er
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vhssmgen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Cyprus
Dublin
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Locarno
"in
half bew
licht bew.
half bew.
half bew.
half bew
half bew
v6 16 13
w7 12 10
w4 22 19
w3 23 16
13 11 171
15 10 ojL
14 11 7r
21 10 0}
25 17 0^
23 11 0 j
24
Warschau licht bew.
Wenen regenbui
Zürich licht bew
Bangkok onbew.
Buenos Aires zwaar bew
Casablanca licht bew.
Johannesburg regen/
Los Angeles half bew.
New Orleans licht bew
New York regenbui/
TelAviv licht bew.
Vancouver motregen
-3 0.(p
zzol 13 7 8.ld
zw4 19 14 2.,
no 3 7 e]1
zw4 15 11 lib
zl 8 5 Old
ozo2 22 13 Oil-
windst 23 14 Of
i3 dl
27 20
15 O.flC
36 23 O.fl