'Ik denk dat het door mijn geloof komt. Delegatie kerken schrikt van Amerikaans racisme Kerk Samenleving Het roer gaat om ,plt VRIJDAG 21 OKTOBER 1994 BUITENLAND KORT Popieluszko 1 De Poolse kardinaal Jozef Glemp wil dat de tien jaar geleden vermoorde priester Jerzy Popieluszko zalig wordt verldaard. Hij kondigde de oprichting aan van een com missie van deskundigen, die een aanvraag moet voorbe reiden. Glemp deed zijn uit spraak deze week tijdens een mis ter nagedachtenis van Popieluszko. Drie leden van de communistische geheime dienst vermoordden de Pool se priester, die nauwe ban den met de verboden vak bond Solidariteit had. op 19 oktober 1984. De priester is voor de Polen een symbool geworden van de strijd voor democratie en onafhanke lijkheid. Volgens Glemp moet de beoogde commissie onaf hankelijk te werk gaan en zich niet door politieke over wegingen laten leiden. De kardinaal constateerde dat er landgenoten zijn die Popie luszko liever vandaag dan morgen heilig verklaard wil len zien. De Rooms-Katholie- ke Kerk heeft echter niet de gewoonte zich in ..zaken van martelaarschap en heilig heid" te haasten, aldus Glemp. die pleitte voor een zeer nauwgezet onderzoek. Popieluszko 2 Onder de 8000 kerkgangers bevonden zich president Lech Walesa, parlementsle den en vertegenwoordigers van Solidariteit. Glemp uitte tijdens de mis kritiek op de vrijspraak van degenen on der wier verantwoordelijk heid de moord op Popielusz ko is gepleegd. De drie daders zijn nog on der het communistische be wind veroordeeld, maar twee voormalige hoge functiona rissen van het ministerie van binnenlandse zaken, die er van werden verdacht op dracht tot de moord gegeven te hebben, gingen in augus tus wegens gebrek aan be wijs vrijuit. In een tijdens de mis voor gelezen verklaring noemde paus Johannes Paulus II Popieluszko een 'verdediger van de waarheid, de gerech tigheid en de menselijke waardigheid'. Ruanda Internationale kerkelijke or ganisaties verwijten de Vere nigde Naties laks optreden in Ruanda. De VN slagen er geenszins in eigen aanbeve lingen en besluiten op het gebied van de mensenrech ten in beleid om te zetten, al dus de organisaties. Daardoor is de volkerenor ganisatie medeverantwoor delijk voor de onzekere situa tie in het land. zo schrijft Church World Action Rwanda in een verklaring. Dit is een tijdelijk samenwer kingsverband van de Wereld raad van Kerken, de Lutherse Wereldfederatie en vele hulporganisaties, waaronder de Nederlandse Stichting Oe cumenische Hulp (SOH). De,VN zijn er volgens de organisaties niet in geslaagd vertrouwen, recht en orde in Ruanda te herstellen en zo doende de terugkeer van vluchtelingen mogelijk te maken. Zij verwijten de VN vooral onvoldoende waarne mers voor de mensenrechten naar het verscheurde land te hebben gestuurd. Er is nog niets gerealiseerd van het veelvuldig geëiste tri bunaal voor oorlogsmisdadi gers en de opbouw van een nieuw rechtssysteem in Ruanda, zo luiden de klach ten. „Zes maanden na het begin van de crisis in Ruanda is praktisch geen enkele aan gekondigde maatregel van krach t geworden. REDACTIE DICK VAN DER PLAS, 071 -356443 Ineke de Kam beschrijft relatie vrouwen, religie en hulpverlening UTRECHT. WIM SCHRIJVER „Ik denk dat het door mijn ge loof komt", verzuchtte Marleen (34) tegenover maatschappelijk werkster Ineke de Kam. Voor De Kam. woonachtig in Utrecht, was die opmerking van groot belang. Ze hadden al een hele reeks gesprekken gevoerd en nu moest zij als hulpverleenster bekennen dat de geloofsover tuiging nog steeds niet aan bod was gekomen. De Kam reali seerde zich dat zij de religieuze achtergrond van haar cliënten meestal vermeed, terwijl ze werkzaam was in een overwe gend orthodox-gereformeerde gemeenschap. De Kam besloot haar kennis over de levensbeschouwelijke achtergrond van haar cliënten op een gedegen manier aan te vullen. In het kader van haar so- ciologiestudie zette ze haar praktijkvragen om in een we tenschappelijk onderzoek. Zij interviewde uiteenlopende ge reformeerde vrouwen ('gewoon' gereformeerd, vrijgemaakt en bevindelijk ('zwaar') gerefor meerd). Dit onderzoek werd be kroond met de Anna Maria Schuurman-prijs van de Rijks universiteit Utrecht. Van haar hand verscheen onlangs bij uit geverij Kok in Kampen 'Ik denk dat het door mijn geloof komt...'. Met dit boek wil De Kam een brug slaan tussen hulpverleners en -vragers. Dat is niet overbo dig, weet ze. Het is echt een he le stap voor behouden-christe lijke wouwen om aan te klop pen bij bijvoorbeeld het Riagg. Soms is de omgeving, een pre dikant bijvoorbeeld, daar zelfs op tegen. En als wouwen dan in in die wereld terecht komen, dan is er sprake van een enor me cultuurschok, aldus De Kam. De taal van de hulpverle ner blijkt nogal eens doorspekt met al of niet halve vloeken en zijn of haar kleding is vaak ook behoorlijk afwijkend. En dan het jargon! De wou wen krijgen dingen te horen als 'voor jezelf opkomen' en 'asser tief zijn'. De Kam: „En dat ter wijl wouwen uit de gerefor meerde wereld is bijgebracht dat ze hun vuile was niet buiten mogen hangen en dat hun wen sen ondergeschikt zijn aan die van anderen, zoals ouders, echtgenoot en kinderen. Kiezen voor zichzelf is nu juist datgene wat hun van jongsaf is afge leerd." Dit proces van jaren waarin iemand leert om aan verwachtingen van de omge ving te voldoen (in vaktermen 'socialisatie') is slechts heel moeizaam te veranderen. Dat laatste moeten hulpverle ners zich ook goed realiseren, vindt De Kam. Uit gesprekken die zij ook heeft gevoerd met collega's, blijkt dat deze nogal eens teleurgesteld zijn over het feit dat er weinig of niets veran dert bij een cliënt, ondanks alle De vrouwen waarmee Ineke de Kam te maken kreeg, vonden zichzelf niets v schuldig tegenover God. goede bedoelingen. De ver gaande opofferingsgezindheid van behoudend-christelijke wouwen - ze cijferen zichzelf soms helemaal weg ten behoe ve van hun echtgenoten - is voor een buitenstaander soms moeilijk te accepteren. „Geduld is een schone zaak", is volgens De Kam een belangrijke les voor hulpverleners. De vrouwen die De Kam sprak waren over het algemeen genomen niet blij met de ma nier waarop zij tegemoet waren getreden. Er waren wouwen bij die zich niet altijd serieus geno men voelden en soms zelf ge kleineerd. Of ze vonden de aan dacht voor de levensbeschou welijke kant te beperkt. Van één van hen vertelt De Kam „Vreemd vond ze het te ontdek ken dat haar hulpverleners hun vooroordelen ten opzichte van de kerk en dominees maar moeilijk konden loslaten. Ze konden zich eenvoudig niet voorststellen dat zij hulp kreeg van de dominee bij haar schei ding en dat hij haar niet allerei sch uldgevoelens aanpraatte. Uit de verhalen met de hulp verleners blijkt dat in hun visie 'een aantal aspecten die met het gereformeerde geloof sa menhangen hebben bijgedra gen tot het ontstaan of het ver ergeren van de problemen van de wouwen die zij hebben be handeld'. De Kam illustreert: „Zoals bijvoorbeeld de eis tot perfectionisme bij de vrijge- maakten, de opdracht tot som berheid voor de zondige, slech te mens bij de bewndelijken en de geringe aandacht voor emo ties en gevoelens bij de synoda- len. De ingrediënten voor een depressie zijn, hoewel per groe pering verschillend, op zich voorhanden." Daar tegenover staat intussen wel het feit dat het geloof vol gens De Kam ook een grote steun kan zijn. „Mijn opvatting is dat er geen sprake is van oor zaak en gevolg, van een direct verband tussen wouw-zijn, ge reformeerd-zijn en problemen hebben." De gereformeerde achtergrond speelt wel een be langrijke rol. „Gebleken is dat de problematiek waar wouwen mee te maken krijgen, vaak is terug te voeren op het feit'dat ze het moeilijk vinden nee te zeg gen, ten ondergaan in de zorg voor anderen of zich vaak schuldig voelen." In orthodox-christelijke milieus vervult de vrouw vaak de traditionele rol van huis wouw en moeder, waarbij be langrijke kernwoorden nog al tijd zijn: zachtaardig, begrip, ge duld en liefde. In zo'n sfeer kan de weerbarstige werkelijkheid van de opvoeding bijvoorbeeld, erg moeilijk te verwerken zijn, aldus De Kam. „Er komt een schuldgevoel tegenover God om de hoek kijken. Hij heeft im mers gemaakt dat je zo'n groot wonder als het krijgen van een kind kan beleven. En dan heb je af en toe de neiging datzelfde kind eens goed door elkaar te rammelen omdat het je het bloed onder de nagels vandaan haalt. Deze beide gevoelens zijn niet met elkaar te rijmen." De Kam: „De wouwen waar ik mee te maken heb, komen niet als ze zich een beetje 'de pri' voelen, maar komen met ernstige en langdurige klachten van somberheid, uitputting, vergeetachtigheid, concentra tiegebrek en een scala van li chamelijke klachten die door de huisarts psychosomatisch ge noemd worden." Vrouwen wij ten dit immer aan zichzelf. „Zelf heb ik een cliënte gehad die bij na iedere zin begon met: ja, het is natuurlijk stom, maar... Waar door ze alles wat ze wilde zeg gen al bij voorbaat de grond in boorde." BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Woudenberg J Veld- huijzen te Putten. Te Heenvliet (part time) D. Kluiver, predikant voor bij zondere werkzaamheden te Capelle aan den IJssel (pastoraat in Capelse verpleeghuizen). Aangenomen: naar Oude en Nieuwe Wetering S. Dierx. kandidaat te Lei- GEREF.KERKEN VRIJGEM. Beroepen: te Leens A.A. van Essen. I I. zendingspredikant te Irian Jaya, wonende te Drachten. Te Baflo-Warf- fum i.c.m Pleterburen. te Haarlem en te Uithuizermeeden A.A. van Essen, I izendingspredikant te Kalimantan Barat (Indonesië), wonende te Drach- Beroepbaarstelling: W. Noordzij. Keulsestraat 60, 8262 TX Kampen, tel: 05202-28984. GEREF.KERKEN Beroepen te Donkerbroek drs. J. Kolk, kandidaat te Uithuizermeeden, die dit beroep heeft aangenomen Aangenomen: naar Amsterd.am-Slo- termeer/Geuzenveld (SoW) mw. G.W, de Jong, kandidaat te Amsterdam. CHR.GEREF.KERKEN Beroepen: te Urk (Eben-Haëzerkerk, tweede pred.plaats) J.P. Boiten te Schiedam. keveld te Zeist Bedankt: voor Doetin- chem en voor Terwolde de Vecht A. Bac te Bodegraven; voor Emmeloord J. Kareis te Oudemirdum. GENEVE EPD Een internationale kerkelijke delegatie is tijdens een veertien daags bezoek aan de Verenigde Staten geschrokken van de 'ern stige vormen van racisme' in vele geledingen van de Ameri kaanse samenleving. De delegatie van de Wereld raad van Kerken en de Nationa le Raad van Kerken roept de Verenigde Naties op de situatie van de mensenrechten in de Verenigde Staten te onderzoe ken. Tevens waagt zij de Ameri kaanse regering een onderzoek naar racisme in eigen land te beginnen. De tien delegatieleden heb ben zich twee weken lang in ze ven Amerikaanse steden op de hoogte gesteld van het lot van talrijke etnische groepen. Al snel bleek hen dat gekleurde Amerikanen op het gebied van huisvesting, arbeid, gezond heidszorg en opleiding worden gediscrimineerd. De zwarte inwoners worden ook getroffen door het milieu beleid van de politici, stelt de delegatie verontrust vast. Stee vast worden in de nabijheid van hun woonwijken afvalbergen gecreëerd of gevaarlijke indus trieën gevestigd, met alle geva ren vandien. De kerkelijke vertegenwoordi gers heffen de beschuldigende vinger ook in de richting van de overwegend blanke kerken. De ze stellen zich vaak passiëf op en verzuimen hun „profetische rol in de strijd tegen racisme als zonde". De enige initiatieven die tot nu toe genomen zijn, waren afkomstig van de zwarte kerken. DE RECHTER Mr. Jesse van Muylwijck COLOFON HE WiE LOOPT DAAR BesjeDeM K<JM JU DAT Z.ÏEM GR.iT=FiE"R.? roee.... /viisscHiew ALS iK. VJAT VJETRD^R VOOROVER-UeUN EM WiE iS HET LEIDSCH DAGBLAD Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate bv DIRECTIE BM Essenberg, G P Arnold (ad|), J Kiel (adj); HOOFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor, Frans Nypels, Henk van der Post (adj) OMBUDSMAN R.D Paauw.tel dag 9 30- 11 30 uur 071 -356215, of per post HOOFDKANTOOR Rooseveltstraat82,2321 BM Leiden Telefoon 071-356356 POSTADRES Postbus 54,2300 AB Leiden TELEFAX Advertenties 071 -323508 Fam. berichten 071 -323508 Redactie071-321921 ADVERTENTIES ma-vrij van 08.30-17.00 uur Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma-vnj van 8.30-17.00 uur Telefoon 071-143545 ABONNEMENTEN Tel 071 -128030 bij vooruitbet (incl. BTW) per acc giro autom bet per maand 29.30 per kwartaal ƒ85,55 84,55 per jaar 329,30 328,30 VERZENDING PER POST Nederland per kwartaal 125,50 overige landen op aanvraag KLACHTEN BEZORGING mat/mvrij 18 00-19.30 uur, zat. 10 00-12.00uur Tel. 071-143241 HET WEER Een sterk luchtdrukmaximum bo ven Rusland heeft de afgelopen dagen de regenzones keurig buiten onze landsgrenzen gehouden, zo dat het zonnige oktoberweer nog kon worden geprolongeerd. De energie van de Atlantische slecht- weergebieden werd nu afgebogen naar de Middellandse Zee. De be kende vakantie-oorden moesten het ontgelden; aan de Cote d'Azur werd binnen 24 uur plaatselijk meer dan 100 millimeter regen ge dumpt. De restanten van dit zware weer waren donderdagmiddag boven ons land zichtbaar in de vorm van vriendelijke sluierwolken, waar de zon geen moeite mee had. De zuid oostenwind voerde wat minder dro ge lucht aan, waarbij het niet meer zo schraal aanvoelde. Opvallend waren de verschillen in tempera tuur boven ons land. Groningen kreeg nog een staartje van de kou de lucht uit Centraal-Europa bij een maximum van maar 9 graden, langs de westkust was het bij een gezapig najaarszonnetje al gauw 12 a 13 graden. In Limburg werd nog 17 graden bereikt; een föhnef fect zal hier ongetwijfeld aan heb ben meegewerkt. In de luchtaan- voer vanuit Zuid-Duitsland isi kleine hindernis van de Arden genoeg. Ondanks de betrekke geringe hoogteverschillen ont na de passage van de Limburj heuvels een dalende bewegm: enigszins vergelijkbaar met d< fohnwerking, die met zuidenw aan de noordkant van het Alpj massief optreedt. uven Na een droogteperiode van ru'j c( twee weken gaat het roer om f v gen passeert het regengebied331 een bruisende Ierse depressiegen gelijkertijd neemt de zuidenwr(it c toe tot krachtig of hard. Uit di f hoek wordt nog betrekkelijk z^' lucht aangevoerd met een miqi bi maximum tot circa 15 graden. -ec Zondag liggen we in "open we^ achter het front met flinke opFTOira ringen, kans op een paar buie^gg j een harde zuidwester. Ook naL^p, weekeinde zorgt de depressie'e tamelijk wisselvallig herfstwee opf Rond de kern, ten westen van lSlaei Noorwegen stroomt geleidelijk' weer iets koudere lucht via IJs11- naar het zuiden. Begin volgemjwus week mogen we een mix van zl^ buien verwachten bij maxima i 13 graden. De nachttemperatin de blijft ruim boven nul. mee ?EN»/ HET WEER IN EUROPA zonnig KNMI Weersvooruitzicht Geldig toten met zaterdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Half tot zwaar bewolkt en perioden met regen. Mor gen vooral in het zuiden van Engeland veel wind. Middagtemperatuur rond 12 graden, maar morgen in de omgeving van Lon den enkele graden war- België en Luxemburg: Vandaag in het oosten nog wat zon. Verder van het westen uit toenemende bewolking en vooral mor gen af en toe regen. Mid dagtemperatuur ongeveer 15 graden. Noord- en Midden-Frank- In de oostelijke departe menten vandaag nog wat zon en op de meeste plaatsen droog. Verder ta melijk veel bewolking en vooral morgen af en toe-regen Maximumtemperatuur tussen 15 en 19 graden. Portugal: Vooral in het noorden wolkenvelden en misschien wat regen. In de Algarve gere geld wat zon en droog. Maximumtempe ratuur van 19 graden rond Porto tot cir ca 23 rond Lissabon en langs de zuid kust. Madeira: Perioden met zon en droog Middagtem peratuur omstreeks 25 graden. Spanje-. In het noorden flink wat wolkenvelden en op beide dagen kans op regen. Naar het zuiden toe van tijd tot tijd zon en* droog weer. Middagtemperatuur van daag rond 20 graden, aan de Zuids- 'paanse Costa's rond 25 graden; morgen wordt het overal iets warmer. Canarische Eilanden: Flinke zonnige perioden, vooral op de zuidstranden, en droog. Middagtempe ratuur rond 27 graden. Marokko: Westkust perioden met zon en droog. Middagtemperatuur van 23 graden bij Tanger tot rond 26 in de omgeving van Agadir. Tunesië: Onbestendig weer. met op beide dagen flink wat bewolking en enkele buien, soms met onweer. Middagtemperatuur ongeveer 23 graden. Zuid-Frankrijk: Half tot zwaar bewolkt en vandaag in het zuidoosten eerst nog enkele stevige re gen- en onweersbuien. Morgen neemt in de westelijke departementen de kans op neerslag weer toe. Middagtemperatuur op veel plaatsen rond 18 graden; mor gen iets hoger. Mallorca en Ibiza: Vandaag nog veranderlijk bewolkt en en kele regen- en onweersbuien. Morgen droog en flink wat zon. Stijging van tem peratuur, met morgen maxima rond 25 graden. Italië: Onbestendig weer met in het algemeen veel bewolking en op beide dagen vooral in het midden en zuiden buien, soms met onweer en veel neerslag. Winderig. Middagtemperatuur van 17 graden m het noorden en langs de kust ten noor den Pescara tot rond 22 graden elders. Corsica en Sardinië: Half tot zwaar bewolkt en perioden met buiige regen, soms ook onweer Vrij win derig. In de loop van morgen klaart het waarschijnlijk iets op. Middagtempera- tuur vandaag rond 20 graden, morgen iets hoger. Griekenland en Kreta: Onstandvastig weer met veel bewolking, stevige regen- en onweersbuien en flink wat wind. Middagtemperatuur van 18 graden plaatselijk in het noorden van Griekenland tot rond 22 langs de mees te kusten. Turkije en Cyprus: Vooral langs de Turkse westkust vrij veel bewolking en van tijd tot tijd buien, soms met onweer en flink wat neerslag; er waait ook een stevige meest oostelijke wind. Ten oosten van Antalya en op Cy prus is het rustiger weer. Maxima meest rond 24 graden. Duitsland: Perioden met zon en droog maar in het westen meer bewolking en later kans op wat regen. Middagtemperatuur rond 14 graden, in het noorden vandaag nog aanmerkelijk kouder. In het zuiden op ■beide dagen maxima van ongeveer 17 graden Zwitserland: Vandaag wolkenvelden en mogelijk wat regen. Morgen meer zon en droog. Mid dagtemperatuur omstreeks 16 graden. «CG> sneeuw kou,ron{jn V L lagedruljraat H hogedrulal, F 1000- luchtdrul T1U hecto P^uk erki Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. Wind 20 eeft 70 .Dat 8 liier WEERRAPPORTEN en Zon op 07.16 Zon onder 1'V" Maan op 18.57 Maan onder lü Waterstanden Katwijk Hoogwater04.39 16.49 Laagwater 00.31 12.35 j gr( Weerrapporten 20 oktober 19 station weer wind Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Aberdeen Athene Barcelona Boedapest Dublin Frankfurt Kopenhagen Las Palmas licht bew half bew. half bew. ml 19 10 np4 35 28 19 16 29 19 25 18 17 12 26 15 HEINZ De avond was gevallen over Johannesburg Het was Pik Donker die om de boek kwam zetten BOES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 14