\antal gedwongen
bpnamen gestegen
Binnenland
HM l
Koerden in hongerstaking
Een paling met een vishaak
en muizen onder het buffet
Canadese drugbenden
opgerold met hulp CRI
Bisschop Van Luyn wordt
voorzitter van Pax Christi
Patiëntenvoorlichting
straks mogelijk via CD-i
Patat duurder en slechter
-Vliljoenenschade bij brand in Limmen
'Secretaris, Vierde Macht van Nederland'
DERDAG 20 OKTOBER 1994
n jaar cel wegens moord vriendin
De rechtbank in Amsterdam heeft gisteren een 33-
veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf. De veroor-
schoot op 13 mei van dit jaar een 34-jarige man dood tij-
;n ruzie in een café in Amsterdam-Oost. Tegen de dader
acht jaar geëist. De rechtbank vond die eis echter onvol-
de recht doen aan het zeer ernstige feit en legde twee jaar
|:derlander hongert in Franse cel
"erdam Een 45-jarige Zaandammer is sinds zaterdag in
gerstaking in een gevangenis in het Noordfranse Bapaume.
lesloot daartoe nadat persoonlijke correspondentie door be-
Jers uit zijn cel was ontvreemd en hem elk contact met de
genwereld was ontzegd. In februari had de man zijn straf uit
aten die hij in 1987 kreeg opgelegd wegens smokkel van
■nabis ('hasj-planten'). Hij zit nog altijd vast omdat de Franse
It nog de douaneboete een deel van de waarde (15 miljoen
£len) van de smokkelwaar van hem wil.
litie onderschept 17 ton marihuana
tDEN De politie heeft vannacht op de Al, ter hoogte Naar-
vrachtauto aangehouden met ongeveer 17.000 kilo ma-
De straatwaarde van de drugs bedraagt circa 45 miljoen
Een 50-jarige man uit Breda en een 30-jarige man uit
alwijk werden aangehouden. De vrachtauto werd al gevolgd
>r de politie, die bezig is met een onderzoek naar drugshan-
door leden van een criminele groepering uit Amsterdam,
terdam en het Gooi.
agse gedood bij brand in woning
Een 83-jarige vrouw uit Den Haag is gisteren door een
in haar woning om het leven gekomen. Buren van de
ontdekten de brand en waarschuwden de politie. Het
ontstaan in de keuken, waar de vrouwdie slecht ter
later dood werd gevonden. Het vuur had zich in-
ddels naar de woonkamer uitgebreid. De politie vermoedt dat
Iets misgegaan is met een elektrisch kacheltje.
)uidelijkheid over Westerscheldetunnel'
jneuzen Als niet binnen enkele maanden duidelijk blijkt dat
n toltunnel onder de Westerschelde haalbaar is, is het hele
oject van de baan als het aan minister Jorritsma (verkeer en
iteistaat) ligt. Jorritsma sprak gisteren in Temeuzen op werk-
/zoek in Zeeland klare taal. Ze verwacht in januari van het
jeuws provinciebestuur cijfers over de toltunnel en over de
'sten van de veerdiensten wanneer de tunnel niet door mocht
an. Ook wil ze weten welke investeringen in de veren noodza-
lijk zijn om de tijd te overbruggen tot aan ingebruikname van
tunnel. Zij noemde de huidige situatie van de Westerschelde-
iren 'zorgelijk'.
Lijk Tilburger
gevonden in
Surinaams meer
tilburg-paramaribo anp
De Surinaamse politie heeft
maandag na een tip het lijk
van een 43-jarige Tilburger in
het Brokopondo-stuwmeer ge
vonden. De man had zijn nek
gebroken. De recherche in de
hoofdstad Paramaribo heeft
zeven mannen aangehouden
voor verhoor. Zij beschikt over
aanwijzingen dat de Nederlan
der is vermoord.
Een eveneens uit Tilburg af
komstige neef van het slacht
offer, sprak gisteren het ver
moeden uit dat zijn familielid
het slachtoffer is geworden van
een wraakactie van voormalig
legerleider Bouterse. Onder de
opgepakte mannen bevinden
zich enkele aanhangers van
Bouterse.
Het slachtoffer, in Suriname
geboren, was in de jaren tach
tig een van de ondercomman
danten van Junglecommando
leider Brunswijk, die jarenlang
tegen het bewind van Bouterse
heeft gevochten. Hij zou toen
nauwe contacten hebben on
derhouden met de Nederland
se militaire inlichtingendienst
Later ging hij naar Nederland.
De Tilburger was volgens zijn
neef naar Suriname terugge
keerd om er een bedrijfje op te
zetten.
Volgens naar Nederland uit
geweken Surinaamse militai
ren die van Bouterse naar
diens rivaal waren overgelo
pen, bestaat er nog steeds le
vensgevaar voor mannen die
'verraad' hebben gepleegd. De
mensenrechtenorganisatie
Moiwana '86 onderschrijft die
stelling.
Vorige week besloot Justitie
een van die mannen, de 39-ja-
rige Aboikonie, Nederland uit
te zetten.
tulpverleners en rechters beïnvloed door intolerant publiek'
mbi
it aantal gedwongen opnames in psychiatrische zie-
nhuizen is vorig jaar met ruim 20 procent gestegen. In
zj0p3 kwamen 4.694 mensen via een dwangmaatregel in
n psychiatrische inrichting terecht, het jaar daarvoor
3SCl,ren dat er bijna 4.000. Dat blijkt uit nog niet eerder ge-
zjjjbliceerde cijfers van het Patiëntenregister Intramurale
ïestelijke Gezondheidszorg (PIGG), die in opdracht van
psychiatrische ziekenhuizen onder meer het aantal
armvangopnarnes bijhoudt.
hulpverleners 'die lui gewoon
moeten opsluiten' of dat psy
chiaters te terughoudend zou
den zijn. Dergelijke publieke
discussies hebben effect op
hulpverleners en rechters", al
dus Louwe.
Het is echter niet zo dat psy
chiaters en rechters hierdoor 'zo
maar mensen oppakken'. Men
sen kunnen pas gedwongen
worden opgenomen als zij een
gevaar voor zichzelf, een gevaar
voor anderen of een gevaar voor
de algemene veiligheid van per
sonen of goederen vormen.
„Bovendien moet er altijd een
medische verklaring zijn waar
uit blijkt dat de patiënt een
geestelijke stoornis heeft. Uit
eindelijk bepaalt de rechter of
Louwe, jurist/psychothera-
lut en directeur van de Stich-
Ig Patiënten Vertrouwensper-
on voor de geestelijke ge-
ndheidszorg, noemt de stij-
ng 'zeer zorgwekkend'. Vol-
ns Louwe worden hulpverle-
rechters, die samen be-
sen of mensen moeten wor-
fn gedwongen tot opname,
[invloed door de toenemende
tolerante houding yan bur-
irs.
^Teed:
,Het publiek stoort zich
:eds vaker aan afwijkend ge-
ag van mensen met geestelij-
j stoornissen. De tolerantie in
i maatschappij neemt af.
lensen roepen al gauw dat
iemand gedwongen moet wor
den opgenomen", aldus Louwe.
Louwe vindt de enorme stij
ging des te zorgwekkender, om
dat hulpverleners tegenwoordig
steeds meer aandacht besteden
aan praten met de patiënt over
wel of geen opname. De over
heid heeft miljoenen guldens in
speciale projecten gestoken, om
deze vernieuwing van de grond
te krijgen. „Als een patiënt toe
stemming geeft, is de kans gro
ter dat de behandeling slaagt
dan wanneer een opname bij
iemand door de strot wordt ge
duwd", aldus Louwe.
Zo'n tien jaar terug werd er
nauwelijks rekening gehouden
met de de wens van de patiënt.
Volgens de toenmalige Krank
zinnigenwet gold het bestwil-
criterium: de ambulance kwam
voorrijden en de psychiater zei:
'Stapt u maar in, dat is goed
voor u'. De arts drong zich op.
Dat kan nu niet meer. Volgens
de nieuwe wet Bijzondere Op
nemingen Psychiatrische Zie
kenhuizen (BOPZ) moeten
mensen de nodige bereidheid
tonen voordat ze meegaan naar
een psychiatrische inrichting.
Rotterdam Hongerstakende Koerden in de Rotter
damse Pauluskerk doden de tijd met een partijtje
schaak. De Koerden weigeren sinds gisteren te eten
uit protest tegen de gewelddadigheden die het
Turkse leger volgens hen pleegt in Oost-Turkije te
gen Koerden die zich willen afsplitsen van Turkije.
foto anp cor mulder
Keuringsdienst van Waren zet viezigheden op een rij
LEEUWARDEN
Zure kippebouten, plakkerige
hamlappen, bedorven frican
deau, een gerookte paling met
een vishaak, muizen in een wa
renhuis, stinkende waterbed
den. De Keuringsdienst van Wa
ren in Leeuwarden stuitte in
1993 weer op tal van 'smerige
zaakjes' zo blijkt uit het jaarver
slag van de dienst.
Bij een warenhuis zag een con
sument hoe een muis zich te
goed deed aan op de vloer ge
vallen etensresten. De inspectie
constateerde onder het buffet,
tussen de broodmandjes, rond
de frituuroven en op de planken
in het magazijn muizepoepjes.
Met spoed werd een hygiëne-
plan opgesteld.
Een consument werd onaange
naam verrast door een gerookte
paling waarin een vishaak bleek
te zitten. De ondernemers be
schouwden dit in eerste instan
tie als een kenmerk van kwali
teit: zo was immers te zien dat
de paling traditioneel gevangen
was. Echter, zo stelde de Keu
ringsdienst, een paling kan zo'n
haak redelijk ver inslikken,
waardoor de haak tot in het vis
vlees terecht kan komen. Met
alle gevaren van dien.
In een koopjeshal werden voor
verpakte vlaaien verkocht, na
dat de etiketten waarop de in
grediënten en de datum van
De Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) heeft gisteren
bevestigd dat ze medewerking
heeft verleend aan het oprollen
van de bendes. Die medewer
king is gegeven op verzoek van
de Canadese autoriteiten en na
afweging van het Nederlandse
belang, aldus een woordvoerder
van de CRI. Dat belang is de be
strijding van de internationale
georganiseerde misdaad. Ook is
er gekeken of de medewerking
strookte met de Nederlandse re
gelgeving.
Nederlandse agenten blijken
een doorslaggevende rol te heb
ben gespeeld bij het oprollen
van twee Canadese drugbendes
in september van dit jaar. De
agenten opereerden onder de
dekmantel van bonafide zaken
lieden en wisten het vertrouwen
te winnen van de criminelen. In
opdracht van het drugsyndicaat
wasten deze drug-gelden wit en
sluisden de bedragen door naar
bankrekeningen in Zwitserland
en Panama.
utrecht ANP
ste van de Salesianen en als se
cretaris-generaal van de Neder
landse bisschoppenconferentie.
Ook Van Luyns betrokkenheid
bij jongeren en zijn oecumeni
sche openheid hebben een rol
gespeeld.
Van Luyn is na kardinaal
Alfrink en bisschop Ernst de
derde voorzitter van Pax Christi.
De voorzitter van de vredesbe
weging moet volgens de statu
ten 'in beginsel' een bisschop
zijn. Ernst, die eind november
aftreedt als bisschop van Breda,
heeft Pax Christi sinds 1976 ge
leid.
Het bestuur van Pax Christi
heeft bisschop Van Luyn van
Rotterdam voorgedragen als
voorzitter van de rooms-katho-
lieke vredesbeweging. De be
noeming heeft plaats tijdens de
algemene ledenvergadering op
10 december. Dan wordt ook af
scheid genomen van de huidige
voorzitter, bisschop Ernst van
Breda.
Het bestuur heeft zich bij zijn
voordracht onder meer laten
leiden door Van Luyns interna
tionale ervaring, die hij heeft
als provinciaal-over-
ROTTERDAM GPD
Infonnatie over oogoperatie op schijfje
anesthesist legt uit hoe hij een
plaatselijke verdoving toedient
en patiënten die de behande
ling al achter de rug hebben,
vertellen over hun ervaringen.
Volgens Hiddema komen op
de CD-i ook patiënten aan het
woord voor wie de behandeling
is tegengevallen. „Natuurlijk.
Tijdens een operatie is er altijd
een kans op een infectie of op
een netvliesloslating. Ook die ri
sico's moet je de patiënten
meedelen." Het is de bedoeling
dat de patiënt samen met een
begeleider met de CD-i aan de
slag gaat. Na afloop kan hij of zij
een print maken en de informa
tie mee naar huis nemen.
De produktiekosten voor de
CD-i bedragen ongeveer
300.000 gulden. Het Oogzieken
huis en Medialab, die in de toe
komst ook voor andere organi
saties binnen de gezondheids
zorg CD-i's wil ontwikkelen,
dragen ieder de helft van deze
kosten.
In de nabije toekomst is het
mogelijk dat patiënten met hulp
van de interactieve compact
disc (CD-i) hun eigen patiën
tenvoorlichting samenstellen. In
opdracht van het Oogzieken
huis Rotterdam werkt de firma
Medialab in Schellinkhout mo
menteel al aan de ontwikkeling
van zo'n schijfje. Directeur Hid
dema van het Oogziekenhuis
verwacht dat patiënten over on
geveer anderhalf jaar kennis
kunnen maken met deze CD-L
Ook andere disciplines binnen
de gezondheidzorg kunnen in
de toekomst waarschijnlijk met
CD-i gaan werken.
Het is de bedoeling dat de
CD-i informatie gaat bevatten
over 'de hele oogheelkunde'. Af
hankelijk van wat de patiënt
mankeert, kan hij zelf zijn weg
door het voorlichtingsmateriaal
zoeken. In een videofilmpje laat
de oogarts zien wat tijdens een
operatie precies gebeurt. De
minimale houdbaarheid ver
meld stonden, waren verwij
derd. Volgens de verkoper was
de datum verstreken, maar zou
de vlaai nog wel een week te
eten zijn. De inspectie dacht
daar anders over.
Consumenten klopten ook wel
eens ten onrechte aan bij de
Keuringsdienst. Iemand die
dacht dat er een tweede deksel
zat in een glazen pot gevuld
met rundvlees in bouillon, zat
ernaast. Onderzoek wees uit dat
het een laag vet was. Iemand
anders dacht dat er een worm
in de fricandeau zat, het bleek
een stukje spaghetti te zijn.
de kleine kant, terwijl de produ
centen van voorgebakken frites
juist behoefte hebben aan grote
exemplaren.
Troostende woorden komen
er gelukkig van directeur Zikken
van Nederlands grootste frites-
producent Aviko in Steenderen:
„Friet blijft hoe dan ook relatief
goedkoop voedsel en wij doen
er alles aan, om goede kwaliteit
te blijven leveren. Dat de consu
ment een flinke prijsstijging op
zijn bord krijgt, daar geloof ik
voorlopig nog niets van."
Nederlands favoriete snelle hap,
de patates frites, wordt deze
winter kleiner van stuk, is waar
schijnlijk wat minder van kwali
teit en kan in de snackbar bo
vendien duurder uitvallen dan
nu. Dit is het gevolg van de
slechte aardappeloogst dit jaar.
De oogst valt naar verwach
ting 12 procent lager uit dan vo
rig jaar. Eerst was het te nat,
daarna weer te droog. De aard
appels zijn dit jaar daarom aan
M
dcijan
'n.leni
oiiVer
MMEN»
en uitslaande brand bij
Iriessen Aircraft B.V. aan de
lijksweg in Limmen heeft gis-
DREfermiddag voor ettelijke miljoe-
jen guldens schade aangericht,
i '"ranwege explosiegevaar is een
en.!antal nabijgelegen woningen
wlJjntruimd. Bij de brand is asbest
'ec Tijgekomen.
Het bedrijf, waar keukenap-
laratuur voor vliegtuigen, zie
nhuizen en zorginstellingen
'erd vervaardigd, had -grote
foorraden plastics, lijmen, che-
jiicaliën en gasflessen. Tijdens
le brand deden zich diverse
fleine explosies voor. Voor zo-
ter bekend zijn er geen gewon
den gevallen.
'jj Het vuur is waarschijnlijk
'intstaan door werkzaamheden
'met gasbranders aan de dakbe-
lekking. De vlammen hebben
frijwel de hele fabriek verwoest.
Een collectie antieke Engelse
kuto's, die in de kelder van het
bedrijf was ondergebracht, kon
korden gered.
I Een gespecialiseerd bedrijf zal
pet vrijgekomen asbest wegha
len. De rook sloeg neer tussen
Bakkum en Egmond. Een
brandweerploeg uit Haarlem
heeft metingen verricht in het
gebied. Er zaten diverse schade
lijke stoffen in de rook. Deze le
Brandweerlieden doen wat zij kunnen om de brand in het Limmense bedrijf Driessen Aircraft B.V. te blussen.
Het bedrijf werd desondanks vrijwel geheel verwoest. foto anf
verden volgens de brandweer
echter geen gevaar op voor de
gezondheid.
De brandweerkorpsen waren
het vuur tegen 16.30 uur mees
ter. Het verkeer ten zuiden van
Alkmaar raakte door de brand
urenlang ontwricht.
Eerste landelijke secretarissen congres begint vandaag
OUDERKERK A/D AMSTEL
FRED VAN ESSEN
Het Nederlandse volk heeft geen 'harde
leiders' en kreeg er iets anders voor in de
plaats: de secretaris. Strategische spil van
belangenorganisaties, stille lobbyist die ka
merleden masseert, discrete convenanten
voorbereidt en wegen vindt om wetten te
blokkeren. „Zeg maar de Vierde Macht van
Nederland", vindt B. Bierens, organisator
van het 'Eerste landelijke secretarissen
congres' dat vandaag in de Amsterdamse
RAI wordt gehouden.
Inspraak krijg je in Nederland niet op de
lawaaiige avonden die door uitgebluste
ambtenaren worden uitgeschreven, maar
vèr daarvoor, in de wandelgangen en con
ferentiekamers waar het lobby-circuit re
geert. „Daar wordt in feite alles geregeld
op economisch gebied", zegt Bierens. In
dat circuit doet de secretaris zijn discrete
werk.
Neem de helmplicht voor de brommer.
Ondanks alle 'maatschappelijke' en poli
tieke druk hoeft op een snorfiets nog
steeds geen helm te worden gedragen,
want: de RAI is daar niet voor. Bierens, zelf
oud-secretaris bij de Vereniging RAI: „De
RAI heeft dat opgeknapt-. Toen Sparta als
producent van de Spartamet naar ons
toekwam, hebben we met succes bevoch
ten datje op zo'n snorfiets geen helm op
hoeft. Dat duurt nu al een jaar of tien.
Wie iets te weten wil komen in Nederland
doet er goed aan de juiste i
len. De ANWB, het Verbond van Neder
landse Ondernemingen (VNO), de Bovag,
landbouworganisaties,redersverenigingen,
Orde van Advocaten, verzekeraars, Na
tuurmonumenten, de Raad Nederlandse
Detailhandel of de vereniging van wit
goedondernemers, ze hebben zonder uit
zondering hun kanalen. De secretaris is de
spin in het web van macht. Hij doet als
professional het voorwerk, effent paden,
opent deuren. Voorziet politici van argu
menten en informatie waarmee ze zich
kunnen profileren, bakt de beleidsbeslui
ten van zijn bestuur voor.Als je in het
Haagse loopt, kun je ze overal zien rondlo
pen: de mensen uit het wereldje die bezig
zijn hun tentakels uit te slaan."
Bierens heeft het dan niet over de korfbal
club met 150 leden. Van de 20.000 secreta
rissen van Nederlandse stichtingen, ver
enigingen en coöperaties zijn er 3000 gese
lecteerd en aangeschreven die landelijk
hun armen uitslaan en opereren met een
profesioneel bureau.
Niet de opvolgers van de procuratiehou
ders of directiesecretarissen, en al hele
maal niet met de secretaresses. Die komen
in de RAI bij elkaar om op hun tekstver
werkers te ratelen en hun dienstbaarheid
aan de werkgever uit te dragen. Dat is dus
heel wat anders; kwestie van niveau. Bie
rens: „Er zijn secretarissen die zeggen:
moet je je nog secretaris noemen als je een
professionele club wilt zijn. Die i
zich liever directeur. Maar op Europees ni
veau heeft 'secretaris' een zware klank.
Een secretaris-generaal is al hoger dan een
directeur."
Ooit was de secretaris iemand 'die op
schreef wat het bestuur vond', zegt Bie
rens, „Maar hij heeft zich ontwikkeld tot
een manager met politieke kwaliteiten. Ie
mand die maatschappelijk gezien op gelijk
niveau staat met zijn bestuur en die ver
stand heeft van collectieve campagnes, pu
blic relations en reclame."
Bierens volgens zijn kaartje 'adviseur
voor collectieve strategie en promotie'
vindt de tijd rijp om eens wat gezamenlijke
belangen op een rijtje te zetten. Want de
secretaris rent weliswaar van de ene verga
dering naar de andere, maar hij doet dat in
grote eenzaamheid zonder op anderen te
kunnen terugvallen. De secretaris is in kille
burelen tot wasdom gekomen, zonder col
lega's, een opleiding is er niet, een be
roepsorganisatie ook niet.
Bierens: „Secretarissen hebben een korte
levensduur. Zitten altijd tussen twee vuren
in: de tegenpartij en zijn eigen bestuur dat
vindt dat hij zich teveel op de voorgrond
dringt. De secretaris bereidt alles voor,
staat wat kennis betreft boven zijn bestuur
en dan is het erg aanlokkelijk om de macht
naar zich toe te trekken. Dat ziet een be
stuur niet graag en vandaar dat die man
nen niet zo lang zitten."
