Clinton naar M.-Oosten
voor tekenen verdrag
Buitenland
Kans op berging lichamen
uit Estonia wordt kleiner
FDP moet zich profileren
bij coalitiebesprekingen
Geen hoogtevrees
Terreur en wraak in Haïti voorlopig nog niet ten einde
Akkoord maakt einde aan
20 jaar strijd in Angola
Syrische
opperrabbijn
in Israël
Prins Philip wijst in interview zoon terecht
Ritje met Euro-trein
duurder dan vliegen
^DINSDAG 18 OKTOBER 1994
Zeldzame Vietnamese kalfjes overleden
hanoi Twee jonge ossen, waarvan de vondst eerder dit jaar we
reldwijd voor sensatie zorgde, zijn in gevangenschap in Vietnam
gestorven. De dieren waren de enige exemplaren van een onbe
kende diersoort. Wetenschappers wisten sinds 1992 dat er een
nieuwe diersoort door de bossen van het VU Quang natuurre
servaat ten zuiden van Hanoi moest zwerven. Het duurde echter
tot mei van dit jaar voordat het eerste dier levend werd gevon
den. De twee kalveren zaten sinds hun ontdekking in een bos
wachterskamp bij Hanoi. Ze overleden een week na elkaar aan
een darmkwaal.
Kranten staken in Algerije
algiers Vijf onafhankelijke Algerijnse kranten hebben besloten
vier dagen in staking te gaan uit protest tegen de vele moorden
op mediamensen in Algerije. De staking gaat morgen in. ,,Er
gaat geen week voorbij zonder dat onze beroepssector doelwit is
van terroristen", aldus een gisteren uitgegeven verklaring van
uitgevers en journalisten.
Italiaanse omroep legt werk neer
rome» Voor het eerst in de geschiedenis van de Italiaanse
staatsomroep RAI zijn gisteren alle categorieën medewerkers
journalisten, technici en administratief personeel gezamenlijk
in staking gegaan. Zij protesteren tegen een bezuinigingsplan
van de regering-Berlusconi dat voorziet in onder meer het
schrappen van 2.400 banen. Er waren gisteren maar twee korte
TV-journaals van vijf minuten; de rest van de zendtijd werd ge
vuld met documentaires, oude speelfilms en tekenfilmpjes.
Pacemaker voor Zwitserse president
bern» De Zwitserse president en minister van financiën Otto
Stich heeft gisteren een pacemaker voor zijn hart gekregen en
hoopt volgende week weer aan het werk te gaan. Stich (67) werd
vrijdag met spoed vanwege ernstige hartklachten in het zieken
huis opgenomen. De problemen bleken veroorzaakt door een
onregelmatige hartslag.
Bloedbad in zwarte woonwijk Kaapstad
kaapstad Het Zuidafrikaanse leger is gisteren ingezet om de
rust te bewaren in Khayelitsha, de grootste zwarte woonwijk bij
Kaapstad, nadat zondag tien mensen omkwamen en zeventien
gewond raakten bij een schietpartij tussen rivaliserende taxi-or
ganisaties. De taxi-organisaties, de een verbonden aan het Afri
kaans Nationaal Congres (ANC) en de andere aan het radicalere
Panafrikaans Congres (PAC), hebben inmiddels een staakt-het-
vuren afgekondigd.
Masire blijft president van Botswana
Johannesburg President Ketumile Masire blijft nog zeker vijf
jaar president van Botswana. Zijn partij werd op gisteren tot
winnaar van de verkiezingen van zaterdag uitgeroepen, al boek
te de oppositie een historische winst. Masires partij, de Demo
cratische Partij van Botswana (BDP), zakte van 31 naar 25 zetels
in het parlement. Het Nationale Front van Botswana (BNF)
krijgt er 15.
Regering Niger treedt af
niamey President Mahamane Ousmane van Niger heeft giste
ren het parlement ontbonden en nieuwe verkiezingen aange
kondigd nadat een motie van wantrouwen tegen de regering
was aangenomen. De oppositie sprak haar afkeuring uit over het
falen van de regering bij de aanpak van de economische proble
men. Evenmin slaagde de regering erin een einde te maken aan
de rebellenoorlog van Tuaregs in het noorden.
Minimumloon Wit-Rusland verdubbeld
minsk» De Witrussische president Aleksandr Loekasjenko heeft
het minimumloon in zijn land gisteren per decreet verdubbeld
tot 20.000 Witrussische roebel (5,70 gulden) per maand. Hij be
loofde ook de uitkeringen van gepensioneerden en werklozen te
verhogen.
Wijsmuller: Slechte weer hindert werk
De slechter wordende weers
omstandigheden beperken de
mogelijkheden tot berging van
de stoffelijke overschotten aan
boord van de gezonken veer-
boot Estonia. Het moment
waarop berging voorlopig on-
i mogelijk wordt, komt met rasse
schreden naderbij. Dan moet
worden gewacht tot de winter
i voorbij is. Dat zegt een woord
voerder van het bergingsbedrijf
(Wijsmuller in IJmuiden. Hij wil
echter geen exact moment aan
geven waarop de bergingsacti
viteiten voorlopig van de baan
zijn.
De autoriteiten van Estland,
Zweden en Finland benaderden
kort na de ramp Wijsmuller met
de vraag of het in staat is in ie
der geval de honderden lijken
aan boord van het wrak te ber
gen. Dat had de allerghoogste
prioriteit. Maar na drie weken is
die berging nog steeds niet op
gang gekomen.
De lichamen in het wrak zul
len naar verwachting van
Wijsmuller in redelijk goede
conditie blijven door de diepte
waarop het wrak ligt en de lage
temperatuur van het water.
Enkele medewerkers van
Wijsmuller zijn vorige week op
het Finse eilandje Utö geweesi
om onderzoek ter plekke t<
richten. Het wrak van de Esto
nia ligt daar niet ver vandaan op
75 tot 85 meter diepte. Dat
derzoek is inmiddels afgerond
De woordvoerder van Wijsmul
Ier wil op de uitkomsten daar
van niet ingaan. „Dit deelon
derzoek moet passen in he
plaatje dat gemaakt wordt aan
de hand van het totale onder
zoek dat nu plaatsvindt".
Delegaties van de Angolese re
gering en van de rebellenbewe
ging Unita zijn het gisteren in
de Zambiaanse hoofdstad Lusa
ka in principe eens geworden
over een vredesakkoord, dat een
einde maken aan de al bijna
twintig jaar durende burgeroor
log. De onderhandelingen heb
ben bijna een jaar in beslag ge
nomen.
Volgens VN-bemidelaar
Alioune Blondin Beye is over al
le punten overeenstemming be
reikt. Binnenkort zal in Lusaka
een definitief vredesakkoord
worden ondertekend.
De regering van de Volksbe
vrijdingsbeweging van Angola
(MPLA) is sinds de onafhanke
lijkheid in 1975 bijna voordu
rend in oorlog geweest met re
bellen. De voornaamste guerril
labeweging, de Nationale Unie
voor de Totale Onafhankelijk
heid van Angola (Unita), heeft
Israël en Jordanië sluiten vrede Syrië: Zonder ons geen echte vrede
Ruim 27 jaar na hun laatste oorlog zijn Israël en Jordanië
het eens geworden over vrede. De Israëlische premier,
Yitzhak Rabin, en zijn Jordaanse collega, Abdelsalam al-
Majali, hebben gisteren in het koninklijk paleis in Am
man hun handtekening gezet onder een ontwerp-vredes-
verdrag. De officiële ondertekening vindt op 26 oktober
plaats aan de Jordaans-Israëlische grens, in aanwezig
heid van de Amerikaanse president Bill Clinton. Jordanië
is na Egypte het tweede Arabische land waarmee Israël
een vredesverdrag sluit.
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
'Het is een grote dag voor de
staat Israël, voor het Israëlische
volk en natuurlijk ook voor mij
zelf,' zei Rabin gisteravond na
terugkeer uit Amman. Premier
Rabin heeft gisteravond het ka
binet een toelichting gegeven
op de inhoud van het verdrag.
Daarna is het met unanieme
steun aanvaard. De verwachting
is dat het Israëlische parlement,
de Knesset, het document vol
gende week met overgrote
meerderheid zal goedkeuren.
Rabin heeft gisteravond ook de
leiders van de oppositie op de
hoogte gesteld en Likud-leider
Benjamin Netanyahu liet blij
ken dat hij het verdrag in alge
mene lijnen kan aanvaarden.
In Jordanië wordt verwacht
dat het parlement het verdrag
met Israël met ruime meerder
heid zal goedkeuren. De be
langrijkste oppositie komt van
de kant van het Islamitisch Ac
tiefront, de politieke arm van de
Moslim Broederschap. Woord
voerder Hamsa Mansour noem
de de ondertekening gisteren
'een zeer pijnlijke zaak' en voor
spelde dat het volk het akkoord
niet zal aanvaarden.
De Palestijnen hebben in het al
gemeen koel gereageerd op het
Israëlisch-Jordaanse verdrag. In
Oost-Jeruzalem zei Dr.Riad
Malki, leider van het Volksfront
voor de Bevrijding van Palesti-
dat i
1 gaande is
landen om
?t Israël. 'De
tussen Arabische
vrede te sluiten mi
Jordaniërs hebber
tempo een akkoord gesloten
met Israël, maar natuurlijk over
de ruggen van de Palestijnen.'
Ook Syrië, het volgende doelwit
in het vredesproces, reageerde
nogal zuur. Minister Earouk a-
Shara (buitenlandse zaken) zei
te hopen 'dat de Israëlische re
gering beseft dat zonder vrede
met Syrië en Libanon vrede in
dit gebied niet mogelijk is. Zo is
het nu eenmaal.' De Syrische
president Assad is vandaag voor
overleg in Cairo. Samen met
zijn Egyptische ambtgenoot
Mubarak wil hij nagaan wat de
gevolgen van het vredesverdrag
zijn voor het vredesoverleg tus
sen Israël met Syrië en Libanon.
De Amerikaanse president
Bill Clinton zal op 26 oktober de
ondertekeningsplechtigheid bij
wonen aan de Israëlisch-
Jordaanse grens. Hij zal bezoe
ken brengen aan de twee lan
den en ook aan Koeweit.
Moeizame onderhandelingen in Bonn
bonn peter van nuusenburg
correspondent
Bondskanselier Helmut Kohl
en de leider van de liberale
FDP, Kinkel, hebben gisteren
de eerste besprekingen ge
voerd die moeten leiden tot
een nieuw regeerakkoord tus
sen tfe CDU van Kohl. haar
Beierse zusterpartij csu en
de FDP. Hoewel beide partij
en zich hebben uitgesproken
voor een snelle afwikkeling
van hel overleg, gaal men er
van uit dat de onderhandelin
gen moeizaam zullen verlo
pen. CDU/CSU hebben de af
gelopen 12 jaar samen met de
liberalen geregeerd.
De coalitie behield na de
bondsdagverkiezingen van
zondag weliswaar haar meer
derheid, maar moest een for
se afkalving van haar steun
accepteren. De regering die
tot zondag een meerderheid
van 134 zetels had, heeft daar
nog maar 10 van over gehou
den.
Het zwakke resultaat van de
FDP zal volgens waarnemers
de onderhandelingen over
een nieuw regeerakkoord be
moeilijken. De liberalen heb
ben zich voor de verkiezingen
uitgesproken voor voortzet
ting van de coalitie, maar zul
len zich tijdens de onderhan
delingen willen 'profileren'.
Met name in kwesties als de
bescherming van de privacy
bij de misdaadbestrijding, het
asielbeleid en de naturalisa-
tiewetgeving wordt verwacht
dat de liberalen zich harder
dan voorheen zullen opstel
len.
Er is nog een factor in het spel
gekomen die de onderhande
lingen kan compliceren. De
CSU is sterker geworden dan
de FDP en eist nu voorrang
bij de verdeling van de porte
feuilles.
Sjanghai Je moet geen hoogtevrees hebben om te kunnen werken
de Oriënt', de in aanbouw zijnde telecommunicatietoren v
Lusaka Rtr-dpagrote delen van het land onder
controle.
Een eerdere overeenkomst,
getekend in dxe Portugese
hoofdstad Lissabon in mei 1991,
maakte het mogelijk om onder
toezicht van de Verenigde Na
ties verkiezingen te houden. Het
MPIA kwam daar als winnaar
uit de bus. Unita erkende de
uitslag echter niet en de oorlog
laaide op na anderhalf jaar rela
tieve kalmte. Sinds eind 1992
zijn tienduizenden mensen om
gekomen door oorlogsgeweld of
voedseltekorten. Naar schatting
een derde van de tien miljoen
Angolezen is op de vlucht gesla-
port-au-prince hans de bruun
correspondent vs
Vier weken Amerikaanse bezetting heb
ben Haïti er voor de aanhangers van
Jean-Bertrand Aristide op het eerste ge
zicht veiliger op gemaakt. Geregeld dan
sen groepen met zijn portret door de
straten van de hoofdstad Port-au-Prince.
Mensen durven weer te demonstreren
zonder, zoals vroeger, meteen in elkaar
te worden geslagen. Of erger.
Politieagenten zijn totaal uit het straat
beeld verdwenen, soldaten zie je niet
meer, de gehate 'attachés' en hun mili
ties durven zich niet meer open en bloot
te vertonen. Maar het onderhuidse ge
weld in Haïti is er niet minder op gewor
den.
Nog dagelijks worden winkels geplun
derd, zonder dat de Amerikanen in actie
komen. Tijdens drie jaar schrikbewind
zijn 3000 Aristide-aanhangers vermoord,
gemiddeld drie per dag. Maar dat ge
middelde wordt ook nu nog steeds ge
haald. Iedere dag klinken schoten in de
CitéSoleil, de sloppenwijk van Port-au-
Prince. De volgende morgen liggen de
lijken in de goot.
Gisteren werd in een andere buitenwijk
een attaché door een woedende menigte
in elkaar geslagen. Een Amerikaanse pa
trouille kon maar net voorkomen dat de
man werd vermoord. Aristide vroeg zijn
onderdanen zaterdag om de attachés en
soldaten aan te geven bij de Amerika
nen. Dat gebeurt, maar er wordt ook ei
gen rechter gespeeld. Op de vraag waar
om de Amerikanen geen einde maken
aan de terreur en de wraaknemingen,
zegt woordvoerder Stan Schrager van de
ambassade van de VS 'dat Haïti nu een
massale hervorming doormaakt na eeu
wen van militaire onderdrukking'. Met
andere woorden: die erfenis van geweld
wis je niet zo maar in een paar weken
uit.
De Amerikaanse bezettingstroepen zien
de ordehandhaving als een eerste taak
voor de eigen Haïtiaanse politie. Maar
die wordt door iedereen gewantrouwd.
De agenten zijn ontwapend, waardoor ze
uit vrees voor wraakacties niet meer zon
der begeleiding van hun vaste buiten
landse waarnemers de straat op gaan.
Dat zijn enkele honderden ex-soldaten
en ex-politiemensen uit de VS, Argenti
nië, Bolivia en Jordanië, die met de Haï
tiaanse politiemensen op stap gaan en
ingrijpen als de agenten in hun oude, ge
welddadige fouten dreigen te vervallen.
Deze waarnemers, onder bevel van de
voormalige Newyorkse hoofdcommissa
ris van politie Kelly, treden niet zelf op
bij ordeverstoringen. Zij proberen de
Haïtiaanse agenten vooral bij te brengen
hoe zij ook zonder geweld de orde kun
nen handhaven.
Het Haïtiaanse leger is sinds de Ameri
kaanse bezetting ontmanteld en de
Amerikanen hebben grote aantallen wa
pens in beslag genomen. Maar veel offi
cieren en soldaten, politieagenten en le
den van de diverse terreurmilities heb
ben toen gewoon hun uniform uitge
trokken, hun wapens meegenomen en
zijn ondergedoken.
De vrees voor geweld, vooral tegen Aris
tide zelf, beheerst dan ook het leven in
Port-au-Prince. Dat bleek weer zondag
avond, toen de nieuwe bevelhebber van
het leger, generaal-majoor Duperval, zijn
opwachting maakte op het paleis voor
zijn eerste officiële ontmoeting met Aris
tide.
Aristide's privé-bewakers zagen in Du-
pervals auto enkele vuurwapens liggen,
geen normale bagage voor een generaal
die zijn president een beleefdheidsbe
zoek komt brengen. Duperval werd even
vastgehouden, maar al gauw deed als
een lopend vuur het valse gerucht de
ronde dat een poging tot staatsgreep w
verijdeld.
De veiligheid van de president is een
zaak van zijn eigen bewakingsdienst.
Waar dat toe leidt, bleek gisteren, t
misschien wel maanden te wachten
staat. Zijn eerste poging sinds zijn terug
keer tot direct contact met zijn volk, de
mensen waarvoor hij is teruggekomen,
liep uit op een complete chaos.
Gistermorgen hield de in smetteloos wit
gestoken president op zijn paleis een ce
remonie ter herdenking van een van de
grondleggers van Haïti. Toen hij daarna
per auto het paleis wilde verlaten, brak
een pandemonium los, dat de Ameri
kaanse soldaten die het paleis bewaken
in complete paniek bracht.
De gepantserde limousine werd door
duizenden juichende aanhangers om
ringd. De daar niet op voorbereide Ame
rikaanse soldaten stonden, met de vin
gers aan de trekkers van hun geweren,
machteloos. Er restte niets anders dan
de terugtocht te blazen.
Ex-echtgenote
Fujimori: Staat
pleegt fraude
De Peruaanse Susana Higuchi,
de ex-vrouw van president Fuji
mori en wellicht zijn toekomsti
ge rivaal, heelt de staal van
computerfraude beschuldigd.
De geheime dienst zou volgens
haar 147.000 handtekeningen
van haar aanhangers hebben
gewist. Ze heeft de handteke
ningen nodig om mee te mogen
doen aan de komende race om
hel presidentschap.
Fujimori zette Susana in au
gustus uit het paleis omdat ze
zelf een gooi naar het president
schap wilde doen. Als vrouw
van de president is meedoen
wettelijk onmogelijk. De presi
dent, die zichzelf op 8 oktober
officieel kandidaat heeft gesteld
voor een tweede ambtstermijn,
weigerde de wet te wijzigen,
waarna een hevige echtelijke
ruzie ontstond.
Susana kan nu wel meedoen
als zij over voldoende handte
keningen beschikt. Maar het le
denbestand van haar partij, de
I larmony Beweging van de
21ste eeuw, werd begin deze
maand echter op onverklaarba
re wijze gewist door een com
putervirus.
JERUZALEM GPD
De opperrabbijn van Syrië,
Avraham Hamra, arriveert van
daag vanuit de Verenigde Staten
in l el Aviv. Hij is van plan met
zijn gezin en een aantal andere
familieleden in Israël te gaan
wonen. In de afgelopen twee
jaar hebben zich ongeveer 1200
Syrisch joden in Israël geves
tigd. Dat is ongeveer eenderde
van het aantal dat Syrië heeft
verlaten. De meesten wonen in
New York. Nu opperrabbijn
Hamra zich in Israël vestigt
wordt verwacht dal meer Syri
sche joden vanuit de Verenigde
Staten naar Israël zullen komen.
Op dit moment wonen in Sy
rië nog 230 joden. Ze bezitten
paspoorten en uitreisvisa, maar
hebben daar tot nu toe geen ge
bruik van gemaakt. In Israël
houdt men er rekening mee dat
de meesten van hen binnenkort
toch zullen emigreren.
gen.
De toepassing van de bereikte
akkoorden, beginnend met een
staakt-het-vuren, moet binnen
48 uur na de officiële onderte
kening beginnen. VN-waame-
mers zullen naar Angola gaan
om toe te zien op de naleving
ervan.
Vorstin zet onbewogen bezoek aan Moskou voort
LONDEN-MOSKOU CEES V
en hans geleunse
Prins Philip, de echtgenoot van de Britse
vorstin, heeft gisteren in een krante-in-
terview zijn zoon Charles terechtgewe
zen. Het boek waarin Charles hem had
aangevallen, werd door Philip gebrand
merkt als 'opgeblazen'. In het gerucht
makende bock 'Prince of Wales' verwijt
de kroonprins zijn vader dat hij hem tot
het huwelijk met Diana had gedwongen.^
In het boek, dat door vertrouwelingen
van Charles als eerlijk en accuraat wordt
omschreven, wordt Charles beschreven
als een man die een ongelukkige jeugd
achter de rug heeft, met een vader die
autoritair en een moeder die afstandelijk
was. Een man die vervolgens gevangen
zat in een afschuwelijk huwelijk met een
verveelde, volledig op zichzelf gerichte
en jaloerse jonge vrouw. „Floe kon ik het
zo fout hebben laten lopen", klaagt
Charles in 1986 in een brief.
Charles trouwde in 1981 met de voor
malige lady Diana Spencer, een kleuter
juf en dochter van een graaf. Hij was 32
en zij 20 jaar. Sinds 1992 leven Charles
en Diana formeel gescheiden.
Intussen is koningin Elizabeth gisteren
begonnen aan een historisch bezoek
aan Rusland. Omstanders vonden dat de
Britse vorstin er wat 'pips' uitzag, toen
ze gisteravond in gezelschap van presi
dent Jeltsin het beroemde Bolsjoi-thea-
ter bezocht.
Uiterlijk leek zij echter onbewogen, hoe
wel haar koninkrijk op zijn kop staat.
Terwijl thuis premier Major verzekerde
dat Groot-Brittannië haar monarchie zal
behouden, probeerden leden van Eliza
beths gevolg in Moskou de schade van
Charles' onthullingen zoveel mogelijk te
beperken. Britse journalisten kregen van
hofwoordvoerders te horen dat Charles'
uitlatingen voor Elizabeth niet als een
verrassing kwamen. Aan het boek was
immers al twee jaar gewerkt.
De koningin zelf zei niets. Gastheer Jelt
sin wel. Hij kreeg van verslaggevers dan
ook de onvermijdelijke vraag voorgelegd
hoe het met zijn gezondheid ging. Jeltsin
pareerde die met het al even onvermij
delijke antwoord: er is niks mis. Ik werk
alleen te hard.
Het is voor het eerst dat een Brits rege
rend monarch voet op Russische bodem
zet. Onder communistisch bestuur was
dit uitgesloten, omdat het Britse ko
ningshuis verwant is aan de door Russi
sche bolsjewieken in 1918 vermoorde
tsaar Nikolaas II en zijn familie.
De verzoening tussen het geslacht
Windsor en het Kremlin verliep echter
niet van een leien dakje. Bij de ont
vangst op het Moskouse vliegveld
Vnoekovo ontbrak premier Tsjernomyr-
din. Voor deze ongebruikelijke absentie
werd geen enkele verklaring gegeven.
s van zweeden
correspondent
Voor de Nederlandse treinreizi
ger gaat een treinretourtje door
de Kanaaltunnel mimimaal 380
gulden kosten. Dat hebben de
Nederlandse Spoorwegen giste
ren bekendgemaakt. De NS stel
len dat momenteel 'echt voor
delige tarieven voor de Neder
landse markt nog niet beschik
baar zijn'. De treinkaartjes /ijn
duurder dan de meeste vliegtic
kets. European Passenger Ser
vices, het bedrijf dat de Eu
rostar-treinen gaat exploiteren,
gaat er echter vanuit de concur
rentieslag te kunnen winnen
met een snellere en gerieflijker
Een retourtje tweede klas gaat
542 gulden kosten. Alleen als de
aal twee weken van
te voren wordt geboekt, kost
een retour tweede klas 380 gul
den. Vanuit Londen, Brussel als
Parijs bedraagt het goedkoopste
retourtje 257 gulden.
De maatschappij die de Ka
naaltunnel beheert, Eurotunnel,
heeft gisteren bekend gemaakt
dit jaar slechts aan ku.ui van de
begrote 365 miljoen aan inkom
sten binnen te zullen halen. Dit
tegenvallende resultaat is vol
gens de Britse voorzitter van het
bestuur, Sir Alastair Morton, te
wijten aan het keer op keer uit
stellen van de opening. Dok de
late aflevering van de treinstel
len en de vele veiligheidsproe-
ven droegen bij tot dit slechte
resultaat. Tegenover dit verlies
staan echter ook lagere kosten.
