Economie Beurs
De economische waarde van een straat
'Economische lente' krijgt
snel vaste vorm bij Océ
MAANDAG 17 OKTOBER 1994
156 h l
6
ECONOMISCH KORT
BEURSEFFECTEN
HET SYSTEEMHUIS DBS Busi-
ness Solutions (zestig werkne
mers) is met de verhuizing deze
maand van Utrecht naar
Amersfoort volledig losgeraakt
van Digital Equipment. Het nu
zelfstandige bedrijf, onder meer
actief voor de grafische indu
strie en in de zorgsector, is vorig
jaar ontstaan nadat de directie
zich had uitgekocht. Het voor
malige moederbedrijf Digital
kwam onlangs in het nieuws na
de aankondiging van fors ba
nenverlies.
DE NETTOWINST van de Ame
rikaanse fabrikant van huishou
delijke apparaten Whirlpool is
in het derde kwartaal van dit
jaar veertig procent gestegen tot
98 miljoen dollar. De omzet
groeide van 1,91 miljard dollar
tot een recordbedrag van 2,08
miljard dollar. Whirlpool nam
enkele jaren geleden de divisie
huishoudelijke apparaten van
Philips over.
HET BRITSE CONCERN BAT
Industries investeert de komen
de drie jaar zeventig miljoen
dollar in een sigarettenfabriek
in Moskou die het merk Java
produceert en wordt in ruil
daarvoor vrijwel volledig eige
naar van het bedrijf. Het is de
vijfde investering van BAT in
het vroegere Oostblok. De be
treffende bedrijven moeten over
vijf jaar een gezamenlijke pro-
duktie hebben van meer dan
honderd miljard sigaretten per
jaar.
ZUID-KOREA wil meer invloed
in het Internationaal Monetair
Fonds (IMF). Het land verlangt
een verhoging van zijn aandeel
en stemrecht van 0,55 tot 1,5
procent. IMF-topman Camdes
sus heeft tijdens een bezoek aan
Zuid-Korea laten weten dit stre
ven te zullen steunen. Het is de
bedoeling de aandelen van de
178 lidstaten van het IMF vol
gend jaar te herzien op basis
van de economische krachts
verhoudingen.
BRAU UND BRUNNEN, het
grootste drankenconcern in
Duitsland, heeft bij het Duitse
kartelbureau het voornemen
aangemeld om de meeste brou
werijen van het Marz-concern
over te nemen. De onderhande
lingen daarover zijn echter nog
niet afgerond. Brau und Brun-
nen wil de bierproducenten
EKU, Bavaria-St.Pauli en Eich-
baum kopen. De vierde brou
wer van Marz, Henninger, blijft
buiten de transactie.
DE PRESIDENT van de centrale
bank van Griekenland, Yannis
Boutos, is afgetreden en opge
volgd door vice-president Lucas
Papadimas. De 69-jarige Bout
ros is naar verluidt opgestapt
wegens een conflict met de re
gering over de privatisering van
de Bank of Crete. Hij kreeg vorig
jaar november de leiding van de
centrale bank na de verkie
zingsoverwinning van de socia
listen van premier Papandreou.
DE WERELDBANK is van plan
China de komende vijf jaar vijf
tien miljard dollar te lenen. Vol
gens de Chinese regering is het
voornemen van de Wereldbank
aan Peking bekendgemaakt tij
dens de jaarvergadering die de
Wereldbank en het Internatio
nale Monetaire Fonds eerder
deze maand hielden in Madrid.
De leningen zullen in vijf jaar
lijkse termijnen van drie miljard
dollar beschikbaar komen. Het
geld wordt voornamelijk ge
bruikt voor de aanleg van infra
structuur en milieubescher
ming.
Wie denkt dat de Amsterdamse grachten
gordel onbetaalbaar is, die moet de Econo
mische Statistische Berichten (ESB) de
AVRO-bode voor economen van 14 sep
tember er maar op naslaan. Volgens twee
onderzoekers van de Rijksuniversiteit Lim
burg zijn de huizen aan de Herengracht op
dit moment relatief niet bijzonder duur. Ui
teraard rekening houdend met de waarde
daling van de gulden was de Herengracht in
1730 pas echt prijzig, zo blijkt uit de histori
sche reeks die zij met veel ingenieus speur
en rekenwerk hebben weten samen te stel
len.
De conclusies van het onderzoek naar de
Herengracht zijn ook voor niet-economen
en niet-Amsterdammers interessant. Daar
om hier een korte samenvatting. Pestepe-
demieën 'met bijbehorende vraageffecten'
=economentaal voor 'sterftecijfers') leidden
in de zeventiende eeuw tot scherpe prijsda
lingen. Financiële crises lieten door de eeu
wen heen ook diepe sporen na op de waar
dige Herengracht.
Zee-oorlogen bijvoorbeeld waren erger
dan landoorlogen. En dat was weer logisch
aangezien het welvaren van Amsterdam
volledig van de handel afhankelijk was. In
de achttiende eeuw bereikte de Heren
gracht de hoogste gemiddelde waarde en in
1814 de laagste. Op dat moment had Am
sterdam definitief zijn plaats als vooraan
staand handels- en financieringscentrum in
de wereld verloren en daarmee de gracht
haar hoge prijzen.
Sinds de loongolf van 1963 en 1964 gaat
het weer bergopwaarts met de meest chi
que gracht van Nederland. Het leuke aan
het onderzoek is dat de twee Limburgers
een saaie economische grootheid als prij
zen hebben gekoppeld aan opwindende ge
beurtenissen uit de geschiedenis. Economi
sche ontwikkelingen laten kennelijk duide
lijke sporen na op de gebouwde omgeving.
Mijn eigen Mathenesserlaan 'in Rotter
dam is daarvan ook
beeld. De laan is 1,8 kilometer lang, aange
legd tussen 1894 en 1917, met de bedoeling
een heuse Franse boulevard met bomen en
ventWegen en een ruiterpad te creëren.
Het begin van de laan is het oudst en ook
het meest deftig. Iets voorbij het midden
zakt het duidelijk af.
De schaarste van tijdens en vlak na de
Eerste Wereldoorlog noopte aannemers en
architecten om kleinere en minder rijk ver
sierde woningen te bouwen. Later en dus
ook op het einde van de laan, wordt het
weer beter. Hier en daar experimenteerde
men met de zeer bewerkelijke bouwtech-
nieken van de zogenoemde arts crafts be
weging.
Er zijn zelfs enige invloeden van de Am
sterdamse School te vinden, alhoewel het
natuurlijk logisch is dat de Amsterdamse
School in Rotterdam nooit echt voet aan de
grond heeft gekregen. Hetzelfde geldt voor
de Art Nouveau, de sierlijke bouwstijl geïn
spireerd op bloemen en planten. Leuk voor
Hagenaars of Belgen, maar veel te frivool
voor de harde werkers uit de havenstad.
In vroeger tijd was de Mathenesserlaan
een geliefd beleggingsobject. Niet alleen
voor rijke mensen, maar ook voor eenvou
dige handwerkslieden. Dat had vooral te
maken met alternatieve beleggingsmoge
lijkheden. Het beleggen in aandelen en
obligaties was rond de eeuwwisseling nog
niet in zwang. Laat staan dat men de keuze
had uit al die handige fiscaal interessante
beleggingsmogelijkheden van vandaag de
dag.
En daarmee zijn we terug bij onze Lim
burgse onderzoekers. Het zou interessant
zijn om voor de Mathenesserlaan een gelij
ke exercitie uit te voeren als voor de Heren
gracht. Daaruit zou, denk ik, blijken dat de
waarde van de Mathenesserlaan, gecorri
geerd voor inflatie, in de jaren zeventig en
tachtig duidelijk is gezakt. Het wonen in de
stad was in die jaren niet meer in trek. Wie
het zich kon veroorloven kocht een oud
boerderijtje of anders een frisse nieuw
bouwwoning. Bovendien gaven die hoge
kamers in de oude huizen alleen maar hoge
stookkosten. Er kwamen kantoren op de
Mathenesserlaan. Parketvloeren werden
vervangen door marmoleum (bij voorkeur
namaak), muren doorgebroken, en bewerk
te plafonds verlaagd voor TL en airconditio
ning. Overdag werd de lommerrijke Boule
vard één grote parkeerplaats, 's avonds was
het er totaal uitgestorven. Een te langzaam
vorderende stadsvernieuwing en de oorlog
tegen drugs in de omringende straten
maakten de Laan er in de jaren tachtig niet
gezelliger op.
Maar zoals de geschiedenis van de He
rengracht heeft geleerd, na een periode van
neergang komt er altijd weer een opwaartse
trend. En dat klopt. De prijzen op de
Mathenesserlaan zitten de laatste jaren dui
delijk in de lift. Ze stijgen veel sneller dan
de inflatie en waarschijnlijk ook sneller dan
gemiddeld in Nederland. Hoe zou dat ko
men? Vermoedelijk omdat elke dag in de fi
le staan geen pretje is. Een woning in de
stad dicht bij je werk is dus zo gek nog niet.
Enerzijds omdat men weer oog heeft voor
de schaarse, en dus waardevolle, Jugendstil-
details. Anderzijds omdat mensen zich
steeds meer willen onderscheiden, zelfs
met het glas-in-lood boven hun voordeur.
Kortom, de Mathenesserlaan heeft, zoals
beleggers dat zouden noemen, de 'uptrend
te pakken'. Waarschijnlijk dat onderzoekers
in ESB over twintig jaar kunnen vaststellen
dat de terugkeer naar de stad heeft geleid
tot 'een aanzienlijke stijging van de waarde
van de Mathenesserlaan'.
Brigitte Slot werkt bij het Institute for Re
search and Investment Services, een samen
werkingsverband van de Robeco Groep en
de Rabobank
venlo anp Ook voor de rest van het jaar
is Océ optimistisch. Het bedrijf
voorziet wel een geringere stij
ging van de nettowinst in de
laatste drie maanden van 1994,
maar dat heeft alles te maken
met de prestaties in het vierde
kwartaal van 1993. Toen liet de
onderneming al een krachtig
herstel van de nettowinst zien.
Océ-Van der Grinten verkocht
in de maanden juli tot en met
september voor 656 miljoen
gulden, bijna vijf procent meer
dan in het derde kwartaal van
1993. Worden de valuta-effec
ten buiten beschouwing gelaten
(vooral de lagere dollar), dan
was de omzetgroei zelfs groter
dan de eerste twee kwartalen
van dit jaar.
De Venlose producent van kopi-
eerapparatuur, Océ-Van der
Grinten! heeft ook in het derde
kwartaal goed gedraaid. De net
towinst steeg met veertig pro
cent tot 19,5 miljoen gulden. De
'economische lente' waarnaar
algemeen directeur J. Pennings
in februari vol vertrouwen uit
keek, lijkt bij Océ al snel vaste
vorm te hebben gekregen.
In het eerste kwartaal regi
streerde het bedrijf een winst
groei van zestig procent en in
het tweede van 55 procent. Over
de eerste negen maanden lag
het nettoresultaat met 61,5 mil
joen gulden ongeveer de helft
boven dat van dezelfde periode
van 1993.
OUTPLACEMENT
en LOOPBAANBEGELEIDING
VAN EDE PARTNERS
HAARLEM
Anna van Burenlaan 60, 2012 SM Haarlem
drs N.B.A. Heemskerk, telefoon 023 287878
persoonlijk en doeltreffend
BINNENLANDSE AANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
alhlon groep
60,00 nedschroef ho
53,40
229,00
47,20
77,90
208,00
156,50
124,50 122,50
278,50 278,50
71,20 69,00
24,40 24,50
hoop efl.bank
159,00 159,00
217,501 217,50
63,90 63,90
45,50 45,50
284,00 283,00
183,50 184,00 hunter dgl.
55,10
85,30
89,50
09/12/93 54,00
22/12/93 90,20
01/02/94 42,30
26/04/94 172,80
05/01/94 32,50
07/01/94 62,60
13/05/94 173,70
14/09/94 97,50
01/02/94 14,42
26/01/94 13,90
20/12/93 65,50
25/01/94 41,40
12/09/94 182,70
29/08/94 39,90
07/03/94 68,00
05/01/94 72,10
04/08/94 36,79
29/09/94 33,10
11/02/94 184,60
02/09/94 47,60
13/05/94 45,00
12/04/94 52,40
28,00 28,20 krasnapolsky 147,50 147,50
40,00 39,50 landré&glind 48,50 48,50
.9,40 mendesgans 7595,00 7595,00
2,80 moeara c.opr. 87,80 87,90
21,90 22,30
35,20 35,20
116,30 115,90
23300,00 23350,00
45,60 45,50
34,80 34,80
89,00 89,00
1880,00 1880,00
42,00 42,00
192,50 192,50
191,00 192,00
65,00 65,00
1120,00 1120,00
42,20 42,60
20,00 20,00
120,00 121,50
50,90 50,90
62,50a 62,50a
23/02/94 42,30
29/08/94 35,70
09/02/94 66,09
06/10/94 58,10
27/06/94 103,50
15/12/93 48,70
22/11/93 204,70
05/10/94 33,40
20/06/94 67,50
05/04/94 201,50
25/11/93 142,70
14/10/93 17,30
16/03/94 15,20
07/10/94 69,50
07/10/94 44,50
14/10/93 238,20
27/10/93 76,00
11/11/93 79,00
07/10/94 79,10
23/11/93 46,90
14/10/93 50*40
22/09/94 193,40
21/06/94 52,30
12/11/93 59,20
14/10/93 76,50
la Ik
58,00 58,70
102,50 103,70
48,60 49,10
204,40 206,00
33,50 34,30
66,30 67,70
201,30 201,50
15,20 15,40 15,10 15,30
69,20 71,90 69,20 71,20
75,50
79,00
78,70
46,50
7,50 46,50 47,10
14/10/93 55,30
20/10/93 74,60
22/04/94 35,40 14/10/93 45,00
08/02/94 178.40 27/06/94 200,00
29/04/94 38,29 27/10/93 46,90
46,30 46,60
55,00 55,60
73,70 74,50
46,10 46,20
14/10/93 177,00 177,00 179,80
23/11/93 123,20 122,30 124,00
Noteringen bijgewerkt tot 1230 uur
125,80 125,80 weweler
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd.
vk vorige koers (slotkoers)
Ik laatste koers
b bieden
e gedaan en bieden
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
h laten en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
BUITENLANDSEAANDELEN
96,00 inb 9 90-95
94,60 inb bb 61/2 81
85,90 86,50
94,20 94,00 ngu 7 94p99
6,68 104,00 104,20
- 102,15 102,75
STAATSLENINGEN
ak20 nobel 63/8 93
105,90 105,90
109,75 71/2 nl 93lasp
108,00 108,25
101,17 101,17 nl 61/4 871-95
101,70 101.95 nl 61/48711-95
100,80 100,80 nl grb 3 l/2h
99,80 100,00 nl grb 31/2v
95,80 95,70
109,00 109,52 nl 63/4 78-98 100,00 100,00
101,08 101,08 nl 63/4 85-95 100,90 100,90
104,20 104,20 nl 63/4 86-96 100,70 100,70
107,50 107,90
105,05 105.40
101,25 101,25
99,80 bayr.hyp. 61/894
9/.Ö3 98,05 bayr.l.giro 63/8 94
100,10 100,10 bng 91/8 94-04
bng 7 93-99
18,00 98,00 bng 61/2 9<
16,90 96,90 bng 090-02
98,00 nibo 71/2 84-9!
7,76 103,60 104,00 rabo 81/2 92-91
95,90 rabo 67/8 94-9!
96,80 rabo 63/8 94-0!
7,25 95.00 95,30
95,75 rabo 61/893-01
100,50 100,55
100,55 100,60
94,70 95,03 nlgrb21/2v
100,10 100,10
38,00 rhone-p 63/4 87
grb 21/2h
grb 21/2v
grb 2 l/2d
61,00 61,00
clbn 61/2 88
6,95 101,10 101,10
102,60 102,90
6,93 97,30 97,35
7,43 108,50 108,70
- 101,30 101,30
6,30 103,05 103,10
7,66 96,30 96,40
6,85 98,80 99,10
- 100,20 100,05
7.14 97,10 97,10
7,92 85,60 86,00
7,35 96,40 96,70
7,30 70,30 70,75
7,03 100,30 100,20
6,17 102,50 102,85
7.00 99,90 100,00
7,66 97,50 97,50
7,33 96,90' 97,30
7,38 93,20 93,20
7,27 90,90 91,30
8,03 105,10 105,40
7,40 100,00 100,20
7.01 97,60 98,00
8,04 80.50 80,00
- 100,40 100,40
7,35 99,70 99,60
6,15 103,50 103,60
6.87 104,20 104,20
6,98 102,70 102,70
6,62 101,80 101,70
6.59 102,00 102,20
- 99,20 99,35
7.88 86,20 87,40
6,23 100,00 100,00
6,86 97.65 98,00
7.40 93,30 93,25
5.70 90,50 91,20
7.60 88,20 88,70
- 100.00 100,00
7,28 96.50 96,80
92,90 93.10
- 99,20 99,40
7,79 88,25 88,50
n95310,00 8311
0,00 597 4.30 a
5,00 33 0,60
<1780,00 80 1,00
>v 750,00 53 11,00
okt 205,00 124 0,30
ian 200,00 27 7,90
jan 210,00 31 3,80
52,10 52,40 52,00 52,20
59,00 59,20 58,80 58,80
75,20d 77,40d
32,50 38 1.50 a
rt 185,00 139 0,90
!pl75!00 96 5iIo
)v 175,00
!cl75i00
rt 190,00 80 20,00
EDELMETALEN
im - Prijzen van vorige beursdag
vorige
Goud
onbewerkt 20,950-21,550
21,260-21,860
23,150
vorige 23,460
Zilver
onbewerkt 255-325
vorige 265-335
bewerkt 370
CONTANTVREEMDGELD
16,50 18,00
7,00 358 0,30
okt 390,00 94 18,00 b 20,50 a
6,00 60 2,90 a
5,00 35 5,00
0,00 81 0,90
55,00 324 0,90
finse mark (100)
franse frank (100)
griekse dr. (100)
hongkongdlr.(lOO)
ital lire (10.000)
jap.yen (10.000)
noorse kroon (100)
oost.schill. (100)
port.escudo(lOO)
spaanse pes. (100)
1,665 1,785
109,35 113,35
31,20 33,95
d.afr.r
a (100)
BELEGGINGSFONDSEN
aegon aandelenf.
aldoll.bond I.
alg.fondsenbez.
asian tigers f
austnaglob.osh
113,00 113,00
96,50 96,40
230,90 231,20
441,00 445,00
91,00 90,00
62,50 62,50
1220,00 1220,00
93,50 93,50
117,50 117,60 gaf bfrJiq.f. 1
118,70 118,80 gaf dm liq.l
87,00 87,00 gaf dm obl.l.
76,30 76,30 galeng.aand
62,70 62,70 gafeng.liq.f.i
102,30 102.30 gaf )ap.aandf ei
104,20 104,20 gaf lapliqf. ecu
122,20 122.20 gaf jap.oblf. ecu
138,10 138,10 gafv.i
86.50 86,70 germ;
89.10 89.30 gimg
91.30 91,40
91,00 91,00
38,80 hooge huys hypf.
72.80 indon.cap.fund
60,90 mg bnk dutch fnd
30,00 mgbnkgeldm.fds
36,00 ingbnkglob.lund
359,00 ingbnkoblig.fds
ing bnk spaard.f
54,50 technology fund
