99
99 99
Kleine geld wijkt voor
electronische pinpas
'Contant betalen is veel te duur'
Binnenland
Grootkruis voor ex-premier
Een relativerende en
sympathieke ARP'er
9Edamski lijkt wel kit9
Eén op twee meisjes
klaagt over nare seks
Facelift voor Rabobank
Plan minder
gas tuinders
wekt verzet
MAANDAG 10 OKTOBER 1994
Vlooien verjagen politie uit bureau
terapel. Het politiebureau van Ter Apel is gisteren geteisterd
door een vlooienplaag. Een verdelgingsbedrijf moest eraan te
pas komen om het ongedierte, dat zich door het hele gebouw
had verspreid, onschadelijk te maken. Het bureau werd een paar
uur gesloten om het ontsmettingsmiddel zijn werk te laten doen.
De vlooien waren binnengebracht door twee agenten die een
kijkje hadden genomen in een leegstaande woning, waarvan een
ruit was vernield.
Meisje meegenomen door kinderlokker
Leeuwarden Een 7-jarig meisje uit Leeuwarden is gisteren een
paar uur vermist geweest toen ze werd meegenomen door een
onbekende man. Het meisje, dat in een zandbak in de wijk Ald-
lan aan het spelen was. ging omstreeks half een mee met een
man die haar een ijsje beloofde. Een zoekactie van de politie le
verde niets op. De kinderlokker heeft het meisje in de loop van
de avond zelf teruggebracht naar de speelplaats. Of het meisje is
misbruikt, is niet bekend. Volgens de politie heeft het kind geen
lichamelijk letsel opgelopen.
Minder subsidie voor kleine bedrijven
den haag Kleine bedrijven krijgen minder subsidie van Econo
mische Zaken. Minister Wijers verlaagt de steun met 55 miljoen
gulden. Het besluit maakt onderdeel uit van een reeks beslissin
gen om in totaal 300 miljoen gulden te kunnen bezuinigen. Op
technologiesubsidies kort Wijers ook 55 miljoen, op energiesub
sidies 180 miljoen. Diverse energie-instellingen hebben de afge
lopen tijd al gehoord dat er minder geld is. Het Energie Onder
zoek Centrum Nederland (ECN) in Petten zal honderd arbeids
plaatsen schrappen.
Jongen sterft onder landbouwmachine
ermelo Een 8-jarige jongen uit Ermelo is zaterdag op slag ge
dood, toen hij onder de wielen van een landbouwmachine te
rechtkwam. Het kind liep in een maïsveld achter een zogenoem
de maïshakselaar aan. Toen de bestuurder een stukje achteruit
moest rijden, kwam de jongen onder de wielen. Niemand had
het kind opgemerkt, aldus de politie.
Van Thijn kandidaatvoorzitter ANVR
Sicilië» Oud-minister van binnenlandse zaken drs. E. van Thijn
wordt voorgedragen als voorzitter van het Algemeen Nederlands
Verbond van Reisondernemingen, de ANVR. Dat is het afgelo
pen weekeinde tijdens het jaarcongres van de vereniging op Si
cilië bekendgemaakt door waarnemend voorzitter ir. J. ter Haar.
Half december nemen de leden een besluit of Van Thijn het
wordt.
Twee doden door verkeersongeval
eindhoven Bij een ongeluk in Eindhoven zijn zaterdag twee
mensen om het leven gekomen. Een derde slachtoffer is ernstig
gewond geraakt. Een motorrijder en een bromfietser kwamen
met elkaar in botsing. De 23-jarige bestuurder van de brommer
overleed ter plaatse. Een 18-jarige pa^sagiere op de motor uit
Vlaardingen overleed korte tijd later in een ziekenhuis. De be
stuurder van de motor, een 24-jarige Eindhovenaar, is ernstig
gewond. Volgens de politie is de bromfietser vermoedelijk door
rood gereden.
Taxichauffeur bijna uur gegijzeld
alkmaar Een 20-jarige taxichauffeur uit het Noordhollandse
Broek op Langedijk is zaterdag in Alkmaar gegijzeld door een 28-
jarige man. De chauffeur slaagde er na een uur in via zijn mobi
lofoon alarm te slaan. De politie heeft de gijzelnemer overmees
terd. De verdachte bleek ongewapend. Wat zijn motief was, is
niet bekend want hij maakte een verwarde indruk. De taxichauf
feur is ongedeerd, maar is wel hevig geëmotioneerd, aldus de
politie.
Afvalzakjes voor automobilisten
den haag Het moet afgelopen zijn met de groeiende berg afval
langs de weg. Met dit doel start morgen een grote campagne van
onder meer de Stichting Nederland Schoon, de ANWB en Rijks
waterstaat. Onder het motto 'Uit de auto? In de bak!' hopen de
intiatiefnemers weggebruikers te bewegen eerst na te denken
voordat blikjes, pa*pier of ander afval worden weggesmeten. Bij
vele wegrestaurants en tankstations zijn vanaf morgen afvalzak
jes verkrijgbaar. Posters en radiospotjes moeten bestuurders
aansporen zorgvuldig met hun afval om te gaan.
Raad wil jeugdhulpverleners screnen
den haag De Raad voor het Jeugdbeleid wil dat er binnen de
jeugdhulpverlening meer wordt gedaan om mishandeling en
seksueel misbruik van pupillen tegen te gaan. Er moet een voor
schrift komen voor instellingen hoe ze bij mishandeling van pu
pillen door hulpverleners moeten handelen. Daarnaast zou er
een vorm van controle door collega's opgezet moeten worden.
Dat schrijft de raad in een open brief aan het kabinet.
Banken willen 'chip-knip' volgend jaar al invoeren
Over ongeveer een jaar is het niet meer nodig altijd con
tant geld op zak te hebben voor kleine betalingen. De
Nederlandse banken willen in 1995 een chipkaart invoe
ren waarmee de consument kleine contante betalingen
kan doen.
van een pincode niet nodig. De
winkelier beschikt over een een
voudige chipkaartlezer, die het
vereiste bedrag van de kaart af
schrijft. Later kan de winkelier
het bedrag door de bank op zijn
rekening laten bijschrijven.
De Nederlandse banken zien
als groot voordeel van de chip
kaart dat er veel minder contant
geld in omloop komt. Bij onge-
De electronische portemonnee,
oftewel 'chip-knip', is een plas
tic kaart met microchip, die
bankklanten kunnen opladen in
een van de 4.500 geldautoma
ten. Het opgenomen bedrag
wordt dan afgeboekt van hun
rekening. Voor betalingen met
de chipkaart is het intoetsen
veer zeventig procent van de
betalingen gaat het om bedra
gen van minder dan 25 gulden,
luist voor dit soort transacties is
de chipkaart geschikt. Voor de
banken is het voordelig, omdat
de behandeling van contant
geld dat op een rekening wordt
gestort relatief duur is.
Consumenten kunnen hun
chipkaart opladen tot het be
drag dat ze zelf kiezen. De ver
wachting is overigens dat dat
nooit meer zal zijn dan vijfhon
derd gulden, omdat men in
doorsnee ook niet met zo'n
geldbedrag over straat loopt.
Óm te voorkomen dat men bij
PORTRET: JAN DE KONING
verlies van de chipkaart ook het
geld kwijt is. kan de chipkaart
met een code op slot worden
gedaan.
Over de technische aspecten
van de invoering van de chip
kaart zullen de banken gaan
overleggen met de betrokken
marktpartijen. Het gaat daarbij
onder andere om de detailhan
del, automatenleveranciers, ex
ploitanten van parkeerautoma
ten en het openbaar vervoer. De
banken verwachten dat de chip
kaart door de eenvoud van het
gebruik in korte tijd een hoge
vlucht zal nemen.
Jan de Koning was in positie
ve zin - één van de laatste ech
te gereformeerde mannenbroe
ders in de politiek: onverzette
lijk. trouw en plichtsbetrach-
tend. Maar tegelijkertijd over
steeg ile gisteren op 68-jarige
leeftijd overleden oud-minister
zijn Anti-Revolutionaire af
komst. De Koning was ook rela
tiverend. gericht op het oplos
sen van conflicten en bovenal
een sympathiek mens. Geen
vanzelfsprekende karakterei
genschappen voor ARP-politici.
In het begin van de jaren zeven
tig speelde De Koning nog een
bescheiden rol alsachtereenvol
gens senator, Tweede Kamerlid,
lid van het Europees Parlement
en partijvoorzitter van de ARP.
Vervolgens was hij twaalf jaar
actief als minister van ontwik
kelingssamenwerking, land -
bouw, sociale zaken (en slechts
enkele maanden) binnenlandse
zaken. Daar tussendoor nog
eens in de rol van informateur
en formateur.
In alles leek het begin van de
carrière van De Koning op die
van een doorsnee-Anti-Revolu
tionair. /Ms afgevaardigde van
de Christelijke Bond voor Boe
ren en Tuinders (CBTB) werd
hij lid van de kamerfractie.
Zoals dat toen hoorde.
Begin jaren zeventig speelde
echter de fusie tussen de drie
partijen KVP. ARP en CHU, die
ia ter zouden opgaan in het
CDA. /Ms partijvoorzitter had De
Koning de belangrijke taak zijn
tegenstribbelende broeders en
zusters het op te richten CDA
te loodsen. Terwijl par
ten als kemphanen voch-
r de precieze formule-
i de grondslag, liet De
Koning volgens ooggetuigen
zien dat hij meer was dan ARP-
belangenbehartiger.
De man die volgens Ruud Lub
bers de nuchterheid had van
een boer, hielp na het vertrek
van premier Van Agt in 1982
zijn vriend in het Catshuis. Op
nieuw toonde De Koning zich
een a-typisch politicus. Van Agt
wilde De Koning als zijn opvol
ger en niet de 'zweverige' Lub-
binne
tijgen
nng v
bers. In alle bescheidenheid liet
De Koning weten dat daar geen
sprake van kon zijn: Lubbers
was gewoon beter.
Naast bescheidenheid toonde
De Koning als minister nog een
aparte eigenschap: op de meest
sympathieke manier wist hij de
meest onsympathieke bood
schappen te verkopen. Zijn la
conieke wijze van redeneren
was daarbij een belangrijk wa
pen.
In 1989 nam De Koning af
scheid als minister. Als voorzit
ter van maatschappelijke orga
nisaties, partijcommissies en
staatscommissies bleef hij de
politiek op afstand nog trouw,
t »ok inn bleek <-ike keet weet
zijn relativerende benadering
van de problemen. Het politieke
systeem ziek? Volgens I )e Ko
ning viel het wel mee. Met en
kele kleine aanpassingen zou
het bestel best overleven. 1DA-
politici-voor het leven? Niks
daarvan: na twaalf jaar moet het
welletjes zijn, aldus de minister
die het even zoveel jaren in vijf
kabinetten uithield.
den haag Oud-premier Lubbers heeft zaterdag uit handen van minister-president Kok de hoogste koninklijke onderscheiding ontvangen. Lubbers
kreeg op het Catshuis, de ambtswoning van de premier, de versierselen van het Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw omgehangen.
Ook alle andere bewindslieden van het kabinet Lubbers III kregen onderscheidingen. Kleindochter Emilie was de jongste die 'opa' Lubbers felici- dUsseldorf gpd
teerde. foto anp paul stolk
Nederlandse kaas wordt veel nagemaakt
amsterdam gpd
Ruim veertig procent van de
meisjes heeft weieens negatieve
seksuele ervaringen gehad. Van
deze groep zegt één op de tien
dat ze weieens aangerand of
zelfs verkracht is. Eén op de
twintig noemt zichzelf het
slachtoffer van incest.
Dat zijn de conclusies uit een
onderzoek dat het meisjesblad
Yes in samenwerking met de
Rutgersstichting heeft gehou
den onder vierduizend lezeres
sen. De ondervraagden gaan
tussen hun vijftiende en zes
tiende voor het eerst met een
jongen naar bed. Ze zijn daar
mee iets later dan Engelse en
Duitse meisjes, maar iets eerder
dan de Amerikaanse. Neder
landse meisjes gebruiken over
het algemeen op een goede ma
nier anti-conceptiemiddelen.
De meisjes van Yes vinden
trouw het allerbelangrijkste in
een relatie. Daarna komen
vriendschap, geborgenheid, hu
mor en dan pas seks.
Rabobank Nederland werkt aan
een nieuw jasje voor haar kan
toren, brochures, briefpapier en
wat dies meer zij. Het vertrouw
de Rabo-embleem, een blauw
veld met een dikke opgaande
grafiekbalk, verdwijnt en maakt
plaats voor nieuwe kleuren en
vormen. Rond de jaarwisseling
worden de bordjes op de 2000
Rabokantoren in Nederland let
terlijk verhangen.
Met de nieuwe 'huisstijl' be
sluit Rabo een periode van on
geveer anderhalf jaar die in het
teken staat van vernieuwing bij
de bank. ..Meer efficiency, nieu
we benadering van de klanten,
minder en andere brochures.
Een zeer ingrijpend, inwendig
veranderingsproces", omschrijft
een bankwoordvoerder de gang
van zaken. De naam Rabobank
blijft natuurlijk.
Het voor de buitenwacht het
meest in het oog springende ge
volg is het verdwijnen van het
Rabo-logo, De Opgaande Lijn
zoals deze in de hankorganisa-
tie is gedoopt. Hoe het nieuwe
Rabo-beeld merk eruit gaat zien,
wil men bij de bank niet ver
klappen. Wel dat het nieuwe
kleuren krijgt.
Er is nauwelijks een produkt
aan te wijzen dat zo vaak en op
zoveel plaatsen in de wereld
wordt nagemaakt als Neder
landse kaas. De jongste imitatie-
is een dezer dagen te zien op de
Duitse zuivelbeurs hitermopro
in Düsseldorf. Edamski, Ma-
zdammer en Radammer, de
Poolse uitleg van onze kaas. Ge
woonlijk doen fabrikanten daar
een beetje hooghartig over,
maar Ton Crépin van het Ne
derlands Zuivel Bureau vindt
hel toch erg vervelend.
„Ga maar proeven, het lijkt
wel kit om kieren mee dicht te
langs de stand* lopen. Crépin:
..Ik word er echt akelig van. De
Polen profiteren van onze goe
de naam en sommige fabrikan
ten zijn ook nog in staat een
goed produkt te leveren al is de
kwaliteit dan niet constant. Er
gaat veel Poolse kaas naar de
Verenigde Staten".
De imitatie krijgt nog meer
bedenkelijke kanten als hij de
uitvoer van Nederland naar Po
len laat zien. Een jaar of drie ge
leden nog goed voor de afname
van 2.500 ton, vorig jaar was dat
nog maar duizend ton en dit
jaar komt Polen niet hoger dan
zeshonderd ton. En dat terwijl
de DuUie uitvoei van kaas naai
Polen al jaren tienduizend ton
bedraagt.
Crépin: „Dus moet je conclu
deren dat zij het beter doen dan
wij. WIJ aan nu eerst een ana
lysc maken van de teruggang.
Vaststaat dat wij ons beter moe
ten profileren. Als een consu
ment niet kan zien wat Neder
landse en wat Poolse kaas is
vraagt hij zich af waarom hij
voor die ene kaas zestig procent
meer moet betalen".
De tuinders voelen niets voor
het voorstel van milieuminister
De Boer om het in strenge win
ters met minder gas te doen. De
Boer wil zo reserves voor de
toekomst kweken. De" werkge
versorganisaties VNO en NCW
zijn ook niet enthousiast over
het idee om op zeer koude da
gen de gaskraan voor de indu
strie iets dicht te draaien zodat
de omstreden gasopslag bij het
Drentse Langelo niet nodig is.
Volgens de Gasunie zet ver
mindering van de gasleverantie
aan tuinbouw en industrie 'wei
nig zoden aan de dijk'. Zelfs als
de tuinders helemaal geen gas
meer krijgen, wordt 'slechts'
vijftien miljoen kuub per dag
bespaard. Het verwachte tekort
over de jaren '98-'99 wordt op
piekdagen op zeventig miljoen
kuub per dag geschat. Vanaf
2000 loopt dat op tot 150 mil
joen kuub, aldus de Gasunie.
Het tekort zou theoretisch kun
nen worden gevuld door extra
gas uit Noorwegen in te voeren,
maar „dergelijke gascontracten
sluit je niet van vandaag op
morgen af omdat het bij gas
contracten niet om miljoenen
maar om miljarden kubieke
meters gas per dag gaat", aldus
de Gasunie-woordvoerder.
3 ES GAZEUSE
champagnepils of frambozen
lichtgewicht statiegeldfles 1 liter
vanTOtT
LUBECK
COCOSBROOD
SPiïSKOOL I KARNEMELK
iü
Banktopman Overmans overtuigd van nut Chip-Knip
den haag margreet vermeulen
„Sommige dingen stralen uit dat ze de
toekomst hebben. En dit ding hééft 't. Er
kan geen twijfel over zijn dat massaal ge
bruik zal worden gemaakt van de chip
knip." Directeur Overmars van de Neder
landse Vereniging van Banken (NVB) is
ronduit lyrisch over de invoering van de
electronische portemonnee waarmee de
consument kleine betalingen kan doen.
„Dit is de kaart van de toekomst. De enige
kaart die u en ik straks nog op zak heb
ben."
Vanaf medio volgend jaar kan de consu
ment een goudkleurig blokje (de chip) op
zijn pin-pas laten aanbrengen. In een
geldautomaat kan de chip worden
'opgeladen' tot het gewenste bedrag. „Je
hebt dus écht contant geld bij je", aldus
Overmars. Als alles volgens plan verloopt,
past de chip-knip straks in de gleuf van de
parkeermeter. de telefoon en in het lees-
apparaat van de kruidenier en de ijsco
man. Alle 'kleine' aankopen tot pakweg
vijftig gulden kunnen ermee worden be
taald.,
„Het is dus iets heel anders dan de pin
pas. Want bij elke betaling met pin pas
moet er een telefoonverbinding komen
om te controleren of er voldoende saldo is.
Dat hoeft met de chip-knip niet. Dat
scheelt alleen al vijftien cent telefoonkos
ten per keer." Daar staat tegenover dat de
winkelier een lees-apparaat moet kopen
van vijfhonderd a duizend gulden.
Het besparingsvoordeel voor de banken
en winkeliers is volgens Overmars enorm.
„Denkt u eens in: dat hele circuit van klein
geld tellen, kwartjes inzamelen, er rolletjes
van maken, veilig vervoeren, bankhiljetten
selecteren en bankbiljetten strijken. Con
tant betalen is echt het aller-aller-duurste
Nu is tachtig procent van het aantal be
talingen contant. Daarvan is zeventig pro
cent onder de 25 gulden. De banken ho
pen dat percentage contante betalingen
op termjjn terug te dringen tot veertig
procent van het totaal. Ook de consument
vaart daar wel bij, voorspelt Overmars.
Met pin code betalen kost 45 cent per
transactie. „Dat geld wordt op de een of
andere manier aan de consument doorbe
rekend. Dus hoe goedkoper het betalings
verkeer hoe goedkoper de
Of de chip-knip gratis wordt, hangt vol
gens Overmars van de bank af. „De Post
bank doet het een en ander gratis. Maar ik
denk dat de meeste banken de kosten van
de chip-kaart in rekening brengen. Dat is
eenmalig, want die chip kun je eindeloos
opnieuw opladen. Verder verwacht ik dat
je een soort servicekosten moet betalen,
elke keer als je de kaart oplaadt."
Bovendien kan de electronische porte
monnee worden beschermd tegen dief
stal. Je laadt -de chip op tot bijvoorbeeld
vierduizend gulden. Voor transacties bo
ven de 25 gulden doe je de kaart op slot
met een code. Overmars ziet nög meer
voordelen. „Vergeet U niet dat de kaart
bruikbaar is in Parijs, Sicilië en New York.
Het is een internationaal betaalmiddel,
want anders waren we er niet aan begon
nen. We zijn er heus al een tijdje mee be
zig. Maar het wachten was op een interna
tionale standaard zodat de chip overal is
te gebruiken. Dat kan sinds de grote 'jon
gens' als Visa, Eurocard en Mastercard het
onlangs in Noorwegen eens zijn geworden
over zo'n internationale standaard. Maar
we zijn het eerste land dat nu daadwerke
lijk met invoering gaat beginnen."
Overmars verwacht dat de consument
binnen de kortste keren massaal van de
chip-knip gebruik maakt,. „This is it! Zon
der twijfel. Voor het electronisch betalen
wordt een procent van de capaciteit van
de chip gebruikt. Dus er ligt 99 procent
braak. Dat kun je gebruiken om je adres
senbestand in op te slaan, je medische ge
gevens te bewaren en noem maar op. De
pin pas zal er voor een groot deel overbo
dig door worden, dat mag duidelijk zijn. IJ
moet dit zien als de introductie van de T-
ford die zich binnen vijf jaar ontwikkelt tot
een Cadillac als het al geen Rolls Royce
Frankrijk kent ai chip-cards die beperkt
bruikbaar zijn, bijvoorbeeld op de tolwe
gen. In Denemarken wordt op beperkte
schaal geëxperimenteerd. Dat de chip
knip banen kost, staat voor Overmars wel
vast. „Net als bij de geldautomaten. Kijk.
als je automaten buiten hebt staan, heb je
binnen minder mensen nodig. Maar het
massale werk aan de balie is sowieso niet
meer van deze tijd.
Vreeman wil
duo-leiderschap
PvdA voortzetten
I let is zeer waarschijnlijk dat de
beide duo-voorzitters van de
PvdA, Felix Rottenbergen Ruud
Vreeman, zich komend voorjaar
kandidaat zullen stellen voor
een nieuwe termijn. Dat heeft
Vreeman gisteren gezegd voor
de AVRO radio.
In 1992 besloten Rottenberg
en Vreeman gezamenlijk het
PvdA voorzitterschap op zich te
nemen om dreigende verdeeld
heid binnen dé partij te voorko
men. Zij gelden sindsdien als
symbool voor de vernieuwing
van de PvdA.
Onder hun 'voorzitterschap
maakte de partij een opmerke
lijk herstel door. Bij de verkie
zingen voor de Tweede Kamer
in rnei van dit jaar werd de
PvdA, ondanks een aanvankelijk
rampzalig lijkende teruggang in
de peilingen, alsnog de grootste
partij. Vreeman is ook kamerlid.
Bij Vrecmans kandidaatstelling
voor het kamerlidmaatschap
had Rottenberg overigens al la
ten doorschemeren zelf te heb
ben bedongen dal Vreeman zijn
werk als duo-voorzitter zou af
maken. Rottenberg is er steeds
vanuit gegaan voor de vernieu
wing van de partij tenminste
twee termijnen nodig te heb
ben. Het voorzitterschap van de
PvdA komt volgend jaar maart
op het partijcongres aan de or
de.
