Indrukwekkende verjaardag Leids Vocaal Ensemble
Weer diefstal
schilderij uit
Rembrandthuis
Cultuur Kunst
Literaire Chippendales
lezen uit eigen werk
Carrouselacteurs
redden taaibrouwsel
Rembrandts als warme
broodjes over toonbank
Daar komt de bruid
Eerste cd van blokfluitensemble Praetorius
Barry Manilow weet van geen ophouden
Franky Douglas en
band in goede vorm
MAANDAG 10 OKTOBER 1994
Regisseur James Hill overleden
londen» Filmregisseur James Hill is zondag overleden. Hill was
75 jaar. Zijn bekendste film was 'Born Free', over de reservaat
opzichter George Adamson en diens vrouw Joy die drie welpen
van een doodgeschoten leeuwin onder hun hoede nemen en
trachten op te voeden tot volwassen dieren. Andere films van
Hill waren 'A Study in terror' uit 1965 en de uit 1971 daterende
versie van 'Black Beauty'.
Nederlands kwintet wint jazzprijs
leverkusen Het Nederlandse jazz-kwintet Five up High is dit
weekeinde winnaar geworden van de European Jazz Competi
tion 1994. Dat gebeurde in Duitsland, tijdens de Leverkusener
Jazztage. De internationale jury beoordeelde 68 deelnemers uit
tien landen. Het Nederlandse vijftal maakt deze week een korte
door Duitsland.
Kaarten voor Paul de Leeuw bij K&O
leiden K&O is er in geslaagd een aantal kaarten te bemachtigen
voor een viertal voorstellingen die Paul de Leeuw geeft op vier
maandagavonden (21 en 28 november en 5 en 12 december) in
het Circustheater in Scheveningen. De kaarten zijn verkrijgbaar
bij K&O aan de Oude Vest 45 te Leiden, telefoon: 071-141141.
Per persoon zijn maximaal vier kaarten beschikbaar.
Paul de Leeuw.
recensie susanne i
Voorstelling: 'Nieuwe Herinneringen' dooi
Remco Campert en Jan Mulder. Gezien:
8/10, schouwburg, Leiden.
Remco Campert, inmiddels de
meest verstaanbare zestiger van
de vijftigers, en Jan Mulder,
voorheen spits, zijn in hun the
aterprogramma inderdaad 'lite
rair bezig'. Dit is darr ook
meteen de enige omschrijving
uit het programma-blaadje en
de vooraankondigingen die niet
ironisch is.
In plaats van het beloofde
theater-programma waarin de
ze literair columnisten geza
menlijk een zaal plat leggen,
leest men voor. Niet gezeten op
de toegezegde pindakaasmachi
ne, maar tegen een achter
grondje van een geschilderde,
meer dan levensgrote, boeken
kast van de gebroeders Donker.
Helemaal geen onaardige
stukjes, hoor. Voor de pauze
ben je weliswaar intensiever be
zig met het overwinnen van je
teleurstelling over de statische
tableaux vivants dan met de li
teraire hoogstandjes van de so
listen, maar na de pauze heb je
je neergelegd bij de feiten. Je
neemt het programma voor wat
het is: voorlezen uit eigen werk.
Over de show van deze 'literaire
Chippendales' valt dan ook
Vanuit die achtergrondinfor
matie zijn de meeste flarden
tekst min of meer goed te plaat
sen. Men blikt terug op het
voorbije leven en stuit daarbij
op tal van opvoedingsrituelen.
De betekenis van andere tekst-
fragmenten blijft nogal duister.
Waar het geheel om draait, laat
dit taalbrouwsel met zijn beel
dende, associatieve taal in het
ongewisse. Van een echt con
flict als dramatisch gegeven
voor een theaterstuk valt niet
echt iets te merken, hooguit en
kele - op zichzelf waarschijnlijk
te verwaarlozen - irritaties wor
den aangeduid.
Dit taaibrouwsel is kennelijk
opzettelijk poëtisch bedoeld;
het versluiert meer dan het ver
duidelijkt. De voorstelling wordt
gered door met name actrice
Arlette Weygers. Zij jongleert
met de tekst op een spannende
manier, Wouter Steenbergen is
daartegenover de wat zwijgza
mere tegenpool. Beiden eisen
aldus de aandacht op voor een
tekst die dat waarschijnlijk niet
eens waard is.
'outer Steenbergen. Regie: Marlies E
er. Gezien: 8/10, LAKtheater, Leiden.
Moeilijk grijpbaar is de tekst
van theatermaker Eric De Vol
der. Alleen al de titel suggereert
een moeizame constructie.
Want wat is nu eigenlijk die
'Oefening op de moeder en de
Dat het om een spel gaat,
wordt nog eens duidelijk onder
streept. Het is een oefening, een
poging, een afstandelijke bena
dering van de thematiek. Alles
draait daarbij om gevoelens en
gebeurtenissen uit het leven
van een moeder en haar zoon.
De gespeelde
moeder-zoon-relatie staat 'in
een bepaalde context: moeder
gaat sterven en neemt afscheid
van haar zoon. Dat laatste is in
formatie uit de programmafol
der, op het toneel is geenszins
sprake van een sterfscène.
recensie monica schiks
Concert: 'Hohe Messe' van J.S. Bach door het Leids Vocaal En
semble en het Leids Barok Ensemble. Solisten. Renate Arends (so
praan), Nine van Strien (mezzo-sopraan), Helena Rasker (alt),
Het was een gewaagde onderneming van het
Leids Vocaal Ensemble om voor zijn tiende ver
jaardag de Hohe Messe uit te voeren. Maar Theo
Goedhart, eveneens dirigent van het Leids Barok
Ensemble, wist waar hij aan begon. Deze twee
uur durende 'mis', die een verzameling is van in
gewikkelde vier-, vijf- en zesstemmige fuga's, is
gevoelsmatig niet zo toegankelijk als bijvoorbeeld
de Matthaus Passion. De zangers moeten ab
stracter en haast instrumentaal musiceren. Het
toewerken naar dit hoogtepunt van Bach's vocale
compositiekunst moet beide ensembles geweldig
geïnspireerd hebben.
Voor de toeschouwers in de Marekerk was het
in elk geval een indrukwekkende ervaring om een
hele avond opgenomen te worden ip de geest en
de muziek van Bach. De ronde vorm van de kerk
versterkte het gevoel van collectiviteit. Inzetten in
alle stemmen van de verschillende fuga-thema's
kwamen zuiver en haarscherp tot hun recht. De
koorwerken
punt werd toegewerkt
en een juichend orkest
varingen.
Voor de solisten
dynamisch hoogte-
pauken, trompetten
;n overweldigende er-
hter
kerk niet erg vriendelijk. Ronduit verbijsterend,
en niet alleen door de afwijkende bezetting voor
hoorn, fagotten en continuo, was de bas-aria.
Aan het timbre herkende men de stem van Wout
Oosterkamp maar zijn zang ging totaal verloren.
Alleen de kJank van de hoorn hield stand. De alt
Helena Rasker daarentegen had nergens last van
en klonk werkelijk schitterend. Ook de hout- en
koperblazers die voor deze gelegenheid meede
den weerden zich prachtig.
amsterdam
Voor de tweede keer in een paar
maanden tijd zijn inbrekers er
in geslaagd een kunstwerk te
ontvreemden uit het museum
Het Rembrandthuis aan de Jo-
denbreestraat in Amsterdam. In
de nacht van zaterdag op zon
dag werd rond 01.30 uur het
schilderij 'Man met baard' ge
stolen.
Het gaat niet zoals de politie
aanvankelijk bekendmaakte om
een kunstwerk dat werd toege
schreven aan Rembrandt, maar
om een zogenoemde Tronie
van een onbekende navolger
van de meester. De waarde is
niet precies bekend. Van dader
(s) en schilderij ontbreekt nog
ieder spoor. Eind juli werden
twee doeken van Rembrandts
leermeester Pieter Lastman uit
het zelfde museum gestolen.
Die zijn eveneens nog steeds
spoorloos.
'Man met baard' stamt uit
1647 en meet ongeveer 24,5 bij
22,5 cm. De beeltenis is met
olieverf op een paneel geschil
derd. Het kunstwerk was door
de Rijksdienst voor de Beelden
de Kunst uitgeleend aan het
Rembrandthuis.
Het paneel hing volgens een
woordvoerder van de politie in
dezelfde kamer, de Sijdelkamer,
als de twee schilderijen die in
juli zijn gestolen. De dader is dit
keer binnengekomen door een
ruit aan de voorkant van het
te slaan. De moker
2 hij dat heeft gedaan, is
gevonden. Na de inbraak maak
te hij zich lopend uit de voeten
in de richting van het Waterloo-
plein. Bij de eerste inbraak for
ceerden de daders de voordeur
met grof geweld. Daarna vlucht
ten zij in een busje.
niets zinnigs te zeggen.
Hun werk beschrijft uitermate
eenvoudige gebeurtenisjes uit
het leven van de twee gigantjes.
Mulder bedient zich van een
spreektalig stijltje, mikkend op
een droog-komisch effect door
te lenen uit het quasi-ambtelijk,
quasi-deftig jargon. In zijn
autobiografische stukjes figure
ren opvallend veel bekende Ne
derlanders, waarvan collega
Campert niet de minst bekende
Campert schrijft beter maar
leest zo mogelijk met nog min
der effectbejag voor. Zijn stukjes
zijn ook wat beschouwender
van aard. Droefgeestige humor
is zijn sterkste troef. Zijn - nog
ongepubliceerde - 'flet' was het
beste dat de avond te bieden
had. De verteller van dit verhaal
beschrijft zijn eerste seksuele
ervaring: de inwijding die sexy
Mona hem en zijn vriendje Da
vid bereidt op een klassefeestje.
Campert heeft niets van een
platte Chippendale. Bij zijn lite
raire strip-tease hoopt de luiste
raar telkens: nee, niet dat, niet
zo. Maar het tamelijk genante
avontuurtje neemt toch onaf
wendbaar die gevreesde loop.
Ontroerend geschreven, ontroe
rend verteld. Wat een mooi
voorbeeld over het ongelijk van
het spreekwoord dat elk dier na
de daad triest is.
amsterdam
Op de nationale kunst- en an
tiekbeurs PAN Amsterdam
zijn dit weekeinde de Rem
brandts als warme broodjes
over de toonbank gegaan.
Zo'n duizend werden er ver
kocht. Het ging niet om echte
Rembrandts, maar om spe
ciaal vervaardigde nadrukken
van etsen van Rembrandt, op
papier uit de 17e en 18e
eeuw. De opbrengst van de
voor honderd gulden ver
kochte nadrukken is voor de
modernisering en uitbreiding
van het Rembrandthuis.
De PAN, waar dit keer het
recordaantal van 111 anti
quairs en kunsthandelaren
aan meedoet, ging zaterdag
open. Bijna 12.000 belangstel
lenden kwamen er in het
weekeinde al voor naar de
RAL De beurs duurt nog tot
en met zondag 16 oktober.
Het aardige van PAN Am
sterdam is dat de beurs zoveel
verschillende kunst heeft te
bieden. Er is moderne en ou
de beeldende kunst, er zijn
zilverstands, klokken, atlassen
en kaarten en (Japanse) pren
ten. Vooral die diversiteit aan
stijlen en genres maakt een
bezoek interessant. Ook de
prijzen variëren enorm, van
een paar honderd gulden
voor een prent tot een half
miljoen gulden voor een
schilderij van bij voorbeeld
Hendrick Terbrugghen (1588-
1629). Elk jaar is er op de PAN
ook een tentoonstelling te
zien. Dit keer laat Museum
Het Rembrandthuis in Am
sterdam ruim 50 etsen uit zijn
collectie zien.
leiden Dennis en Ellen trouwen. De progressieve moeder van de
bruid wil dit op een passende wijze vieren en schakelt het bureau
voor bijzondere ceremoniën Euro Ritual in. Het bureau regelt een ge
heel in house-stijl gegoten inzegeningsritueel, samengesteld uit een
mix van rituelen uit verschillende culturen.
'The Wedding House Party' is een nieuw Nederlands muziekthea
terstuk van theatergroep Feniks en het RO Theater, geschreven door
Lodewijk de Boer. Live muziek van The Incredible House-Motherfuc
kers en dans van de Empowerment D.C. zijn een belangrijk onderdeel
van het stuk, In de eerste plaats bedoeld voor jongeren, dat afgelopen
vrijdag In première ging in Hal 4 in Rotterdam. Het is alleen daar nog
te zien van 12 tot en met 16 oktober. foto leo van veuen
recensie monica schiks
Concert blokfluitensemble Praetorius o.l.v Piet Kunst met
werken van o.a. Praetorius, Bach en Staeps. Gehoord:
9/10, Evangellsch-Lutherse Kerk, L
Het blokfluitensemble A van de muziek
school verzorgde gisteren het voorprogram
ma bij het concert van blokfluitensemble
Praetorius. Wie weet aankomende Praetori-
usleden? Hun spel in de muziek van Ba-
dings en Byrd was er muzikantesk en pittig
genoeg voor. De twee ensembles brachten
een hoop aanhang op de been. De kerk zat
bomvol. Bovendien leek het wel een reünie
van Praetoriusleden en oudleden,
der wethouder Hennie Koek. Haar werd of
ficieel de eerste cd 'Van Byrd tot Badings'
aangeboden ter ere waarvan dit concert
werd gegeven. In haar hoedanigheid van
voorzitter van het muziekschoolbestuur
verklaarde de wethouder zich een warm
voorstander van muziekensembles: ,,Je leert
er veel. Je mag niet vals spelen: je leert op
anderen te letten en vooral leer je naar el
kaar te luisteren." Slechts twee composities
van de cd werden op het concert uitge
voerd. Uit Praetorius' 'Terpsichore' (1612)
werden met grote voortvarendheid een
reeks dansen gebracht. Oude 'lichte' mu
ziek, opwekkend en ook mooi afgewerkt.
Van H.U. Staeps kregen we de verrassende
'Aubade und Tanz' (1957) te horen, zange
rig en dansant. Kenmerkend voor het en
semble is dat het intussen weer vrolijk is
verder gegaan met uitbreiding van het re
pertoire. Van Willem Wander van Nieuw-
kerk werd voor hei eerst uitgevoerd 'The
Party' uit 1992. Niet bepaald een antiek
stuk. Eigenlijk was het nog zó nieuw voor
de spelers dat het feestelijke karakter er niet
meteen afspatte. Dat gold niet voor de
stemming na afloop van het concert. Vele
dankwoorden werden gesproken en vele
bossen bloemen uitgereikt.
rotterdam louis du moulin
Het onverwacht verschuiven
van zijn bezoek aan Ahoy' van
21 april naar aanstaande
woensdag gaf meteen aanlei
ding tot allerlei negatieve spe
culaties. Deels omdat de we
reldster in kwestie in ons land
stilaan volkomen buiten beeld
is geraakt. De reden van het uit
stel is echter de meest positieve
die men zich kan bedenken:
Barry Manilow heeft het dit jaar
drukker dan nooit tevoren.
Een ambitieuze wereldtoer-
nee in het kader van zijn groot
ste hits, de première van de
musical 'Copacabana' in Lon
den, het opnemen van een
nieuw album getiteld 'Singing
With The Big Bands', het schrij
ven van filmmuziek (voor de te
kenfilm 'Duimelijntje') plus een
hele rits supersjieke benefietac
ties hebben ervoor gezorgd dat
zijn agenda geen enkele witte
plek meer kent. Waar doet ie
mand die zo'n tien jaar geleden
al alles had bereikt wat een
Amerikaanse entertainer zich
maar kan wensen, 't voor? Om
dat hij onverminderd gelukkig
getrouwd is met zijn allergroot
ste liefde, de muziek, luidt het
antwoord.
Barry Manilow, inmiddels 47
jaar, weet na bijna twintig tro
penjaren nog altijd niet van ma
tigen en blijft gewoon meer
aanpakken dan een normaal
mens kan verhapstukken. In ei
gen land en ook in Engeland
blijft hjj zodoende 'Manilowma-
nia' veroorzaken, elders moet
het voormalige schoffie uit
Brooklyn toch met minder ge
noegen nemen. Het is dat Ma
nilow begin vorig jaar nog even
de show mocht stelen bij de we
reldwijd uitgezonden inaugura
tie van Bill Clinton als presi
dent, anders zou hij hier mooi
in het vergeetboek zijn blijven
zitten.
Wie hem in het Rotterdamse
melodische
:he spanning
beid wordt
Barry Manilow: getrouwd met de muziek. foto archief
sportpaleis gaat opzoeken komt want het overgrote deel van (zoals 'Mandy', 'I Write The
vooral voor zijn oudere werk. Manilows achterban bestaat nu Songs', 'Can't Smile Without
En zal dan ook zeker op zijn eenmaal uit (jonge)dames die You') die hij de afgelopen 25
wenken worden bediend. Of be- graag wegzwijmelen bij de vele jaar uit zijn pen heeft laten
ter gezegd, op haar wenken, zoete romantische ballads vloeien.
Tijd van niet ingeloste verwachtingen voorhij
Colenlan. Als het toch melo
disch minder interessant was,
trok de bijna overbezette ritme
sectie van twee basgitaren van
de puntig spelende Lesley Jo
seph en de bijna knus zoemen
de Cees van der I^tarse, nog al
tijd de aandacht.
De aardigheid van Douglas'
stukken zit hem vooral in de
combinatie
eenvoud en
die ;ii mi tq
door onnodige fusioncliche
zoals zeurende synthesizers en
muzak-achtige sentimentaliteit.
Gelukkig kregen ook de beide
percussionisten, de lakoniek
spelende Michael Vatcher en de
flegmatieke, maar attente per
cussionist Jogi Gillis, anders dan
in andere Latijns getinte bands
nog redelijk veel vrijheid naast
hun solowerk.
Een onverwacht intermezzo
na alle tempo- en personeels
wisselingen was in de tweede
set de rhythm blueszang van
Mildred Douglas, de jongere zus
van Franky, die misschien geen
bijzonder improvisatorisch
kunnen aan de dag legde, maar
wel in twee stukken liet horen
dat oprechte emotionaliteit en
technische zuiverheid niet aan
genres gebonden zijn. Met rela
tiverende composities als
'Caribbean Beach Hotel', aan de
hedendaagse funk aansluitende
stukken als 'Silver' of verradelijk
eenvoudig lijkende fusion-asso-
ciaties in vrolijk getinte num
mers als 'Take It Away' heeft
Franky Douglas zich definitief
een plaats veroverd met muziek
die nergens anders in die breed
te of met die stilistische associa
ties te horen is.
Gitarist Franky Douglas wordt
al minstens tien jaar lang be
schouwd als een oorspronkelij
ke muzikant met serieuze op
vattingen over de vermenging
van zijn eigen Caribische wor
tels met fusion, jazz en geïm
proviseerde muziek. Aan de be
zetting en de vondsten lag het
niet, maar tot nu toe liet de ei
genzinnige gitarist het vaak af
weten waar het om discipline
en afwerking ging.
Voor het in redelijke getale
opgekomen Leidse publiek liet
Douglas met zijn tien-mansfor
matie weten dat die tijd van niet
ingeloste verwachtingen voorbij
is. Niet alleen was hij zelf als lei
der van deze in samenstelling
unieke band overtuigend pre
sent als instrumentalist met een
scherp geluid of als vlotte ritme
gitarist, ook alle andere leden
waren in goede vorm. Met
trompettist Eric Boeren, trom
bonist Wolter Wierbos, tot de
top van de Nederlandse geïm
proviseerde muziek behorend,
was dat al meegenomen, maar
ook de in de jazz minder beken
de tenor- en sopraansaxofonist
Frank Breeveld (onder meer lid
van Fra Fra Sound) overtuigde
in de vaak zeer moeilijke en
semblepartijen en als solist.
Boeren speelde strak en zon
der overtollig gerommel, Wier-
bos was zijn robuuste zelf en
Breeveld was een overtuigend
funk- en jazz-vermenger in de
lijn tussen Coltrane en Steve
