Oostenrijk schrikt van bombrieven Berlusconi steeds meer in het nauw gebracht Buitenland Zeevloot vertoond 1 steeds vaker gebreken Verdriet in Haïti Hulpvluchten Sarajevo mogen weer Bij Baghwan ging het bijna mis Albanezen proberen te vluchten DONDERDAG 6 OKTOBER 1994 •V l' A,;i i, i i V.l A IV- Al' Awvi,il--.! Press DPA Deutsche Presse A^eniur CPD Ceissocieerde Pers Diensten Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR Reuter UPI United Press International Staatsgreep Azerbeidzjan verijdeld bakoe De Azerbeidzjaanse president Gejdar Alijev heeft giste ren verklaard dat hij de poging tot staatsgreep van dinsdag heeft neergeslagen. Premier Soerat Goeseinov die van steun aan de opstandelingen wordt verdacht, staat onder zware druk om af te treden. Alijev verklaarde dat Ajaz Moetalibov een van de aan stichters van de opstand was. Deze voormalige president woont nu in Moskou en is volgens waarnemers de door Moskou ge wenste president van deze Kaukasische GOS-republiek. Wester se diplomaten verdenken de Russische regering van medeplich tigheid aan de couppoging. Ruimtevaartuig koppelt zich aan Mir Kaliningrad De Sojoez TM-20 van de missie Euromir 94, die twee Russische kosmonauten en de Duitse ESA-astronaut Elf Merbold aan boord heeft, heeft zich afgelopen nacht met succes vastgemaakt aan het ruimtestation Mir. De koppeling kwam twee minuten voor het geplande tijdstip tot stand. Na ongeveer anderhalf uur gingen de twee Russen, Jelena Kondakova en Aleksandr Viktorenko, en de Duitser de Mir binnen. Uitstel GATT-stemming in VS Washington Het geduld van de Amerikaanse president Clinton, die vaart wil zetten achter de parlementaire goedkeuring van het GATT-handelskkoord, wordt danig op de proef gesteld. Na de Senaat heeft het Huis van Afgevaardigden gisteren besloten de stemming uit te stellen. Dat wordt nu 29 november. Kim Jong-il grote leider Noord-Korea new york De Noordkoreaanse minister van buitenlandse zaken Choi Su Hon heeft gisteren voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bevestigd dat Kim Jong-il de nieuwe Grote Leider en hoofd van de strijdkrachten van zijn land is. Formeel werd nooit bevestigd dat Kim Jong-il zijn vader als absoluut heerser had opgevolgd. Duitsers verliezen strijd om banaan Luxemburg» 1 Jet Europese Hof van Justitie heeft gisteren een klacht van de Duitsers afgewezen over de bananenregeling. Die houdt in dat er aan de import van de goedkope dollarbananen uit landen als Guatamala en Costa Rica een plafond zit om de 'eigen' banaan uit de Europese landen te beschermen. De bana nenregeling werd in februari vorig jaar zeer tegen de zin in van Duitsland, Nederland en België goedgekeurd. In de praktijk be tekent dat dat de bananen bijna twee keer zo duur zijn gewor den. Nigeria krijgt roulerende presidenten abuja» Een vergadering die een nieuwe grondwet voor Nigeria moet voorbereiden, heeft gisteren voorgesteld twee presidenten te benoemen. Nigeria zou afwisselend moeten worden gere geerd door een staatshoofd uit het noorden en een uit het zui den, aldus de conferentie van de militaire machthebbers. Het noorden is islamitisch, het zuiden overwegend christelijk. Beide landsdelen hebben ongeveer evenveel inwoners. VS hebben minder geld voor defensie Washington» President Clinton heeft gisteren de Amerikaanse defensiebegroting voor 1995 ondertekend. Met de begroting, die geldt vanaf 1 oktober, is een bedrag van 263,8 miljard dollar ge moeid. Het daadwerkelijk te besteden bedrag is 243,7 miljard, de rest is al ingeboekt voor toekomstige projecten. De begroting is verhoogd met 2,8 miljard dollar, maar met de inflatie meegere kend is sprake van een vermindering van rond 1 procent in ver gelijking met 1994. De dollarkoers staat op 1,75 gulden. 'Alcoholist Jeltsin moet zich medisch laten keuren MOSKOU HANS GELEUNSE CORRESPONDENT Het merkwaardige gedrag van de Russische president Jeltsin werd gisteren dankbaar aange grepen door zijn tegenstanders in het parlement. „Jeltsin lijdt ernstig aan alcoholisme. Het is maar de vraag of hij nog in staat is het land te besturen. Jeltsin dient zich medisch te laten keu- ren door een onafhankelijke commissie", aldus stelde giste- ren de communistische afge- i vaardigde Viktor Iljoechin voor i bij de opening van het nieuwe parlementaire seizoen. J Zijn optreden werd scherp af- i gekeurd door de voorzitter van de Staatsdoema (Lagerhuis), Ivan Rybkin. Volgens Rybkin, 1 die overigens zelf behoort tot de i conservatieve vleugel, is de meerderheid van de Doema te- gen Iljoechins voorstel. Sinds Jeltsin in de politiek zit, probe- i ren zijn tegenstanders hem op dit punt aan te vallen, aldus Rybkin. „Maar die mensen ko- men en gaan, terwijl de presi- dent gewoon blijft doorwer- ken", zei hij. i Jeltsin heeft bij recente be zoeken aan Duitsland, Amerika en Ierland stof doen opwaaien door bizarre incidenten. Spon- j tane 'optredens' van een dirige- i rende en vals zingende Jeltsin, zijn 'verslapen' tijdens een korte Inspectie legt schepen aan de ketting *j] den haag anptie), Noorwegen, Zweden, Fin land, Polen en Canada. Er werden 17.294 inspecties uitgevoerd op 11.525 schepen er waren 43.071 gebreken, het jaar daarvoor waren dat er 27.136. Dat betekent dat vorig jaar gemiddeld bijna elk gecon troleerd schip vier mankemen ten vertoonde tegen 2,5 in 1992. Een kapitein mag pas uitvaren als zijn schip weer in orde is. Aangezien de havens via Port State Control hun inspecties steeds scherper uitvoeren, is de kans controle te ontlopen ui terst klein geworden. Het succes leidt nu elders in de wereld tot de oprichting van soortgelijke smaenwerkingsverbanden van havendiensten, zoals in Latijns Amerika, het Caribisch gebied en de Azië-Pacific regio. De gebreken aan zeeschepen nemen toe. Van 926 schepen waren de mankementen vorig jaar zo ernstig, dat die een vaar- verbod kregen. Over de hele we reld verboden scheepvaartin specties in 1992 588 uit te varen wegens gebreken. Over het al gemeen deugen de reddings- of brandblusmiddelen niet of ram melt de navigatie-uitrusting. Het is vaak allemaal te wijten aan achterstallig onderhoud. Dat staat in het jaarverslag 1993 van Port State Control (PSC). In die organisatie werken de inspecties van zestien landen samen bij de controle van sche pen die hun havens aandoen. Het gaat om elf van de twaalf landen van de Europese Unie (Luxemburg heeft geen inspec- Kritiek op minister binnenlandse zaken In Oostenrijk zijn gisteren drie bombrieven ontdekt. Rechter Klothilde Eckbrecht, die momenteel de neonazi Gottfried Küssel berecht, zorgde voor onrust in het hele land toen zij verklaarde aanwijzingen te hebben dat ten minste tien bombrieven zijn verstuurd. Minister Lö- schnak (binnenlandse zaken) staat, enkele dagen voor de verkiezingen zondag, onder druk omdat hij te weinig te gen extreem-rechts zou doen. briek Flallein in Salzburg omdat deze volgens het begeleidend Eén van de brieven was bezorgd schrijven te veel buitenlanders bij uitgeverij Wieser in Klagen- in dienst heeft. De drie bom- furt, die zich vooral bezighoudt men zijn herkend en onschade- met de verspreiding van Slo- lijk gemaakt, veenstalige literatuur. Een an- In december werd Oostenrijk dere zending was terechtgeko- voor het eerst opgeschrikt door men bij een consultatiebureau een serie bombrieven. Daarbij voor buitenlanders in de deel- raakte ondermeer de burge- staat Vorarlberg. De derde bom meester van Wenen, Helmut werd gestuurd naar papierfa- Zilk, zwaar gewond. Twee ver- WENEN DPA-AFP-Rtr stop in Ierland op weg van Was hington naar Moskou, bevestig den voor velen het publieke ge heim dat de Russische presi dent de wodka-fles niet kan la ten staan. Iljoechin is voorzitter van de invloedrijke Doema-commissie voor de veiligheidsdiensten. Zijn communistische kamera den zaten Jeltsin gisteren ook op een andere manier dwars. Fractieleider Zjoeganov wees gisteren elke suggestie dat com munisten deel zouden gaan uit maken van de Russische rege ring, scherp van de hand. Jeltsin had hen daartoe dinsdag tijdens een persconferentie impliciet uitgenodigd. De communisten willen ook vervroegde presidentsverkiezin gen. Volgens hen zou de nieuwe president moeten worden geko zen door een speciale commis sie van afgevaardigden uit de Doema en de Federatieraad, het Hogerhuis van het Russische parlement. Dit voorstel werd als 'ongrondwettelijk' van de hand gewezen. Het ziet er echter wel naar uit dat de parlementsverkiezingen, die december 1995 moeten worden gehouden, worden uit gesteld. Rybkin zei gisteren dat ze gelijktijdig met de presi dentsverkiezingen in de zomer van 1996 moeten worden ge houden. port-au-prince In de Haïtiaanse hoofdstad Port-au-Prince zijn gisteren de acht Haïtiaanse soldaten en twee burgers begraven die op 24 september in Cap Haïtien zijn gedood bij een vuurgevecht met Amerikaanse ma riniers. Bij de plechtigheid waren de juntaleiders Cédras en Biamby aanwezig. In Haïti gaat de normalisering van de toestand na de heropening van het internationale vliegveld verder. In het parlement heeft minister van justitie René Prosper een wetsontwerp ingediend dat amnestie verleent aan de deelnemers aan de staats greep van september 1991 tegen president Jean-Bertrand Aristide. Ondertussen heeft president Bill Clinton van de Verenigde Staten kritiek weggewuifd dat de Amerikaanse interventietroepen sterker betrokken kun nen raken bij militaire confrontaties in Haïti. foto epa jaimerazuri dachten uit rechtsextremisti- sche hoek zitten sindsdien in voorarrest. Tot een aanklacht tegen hen is het klaarblijkelijk bij gebrek aan bewijs nog niet gekomen. Madeleine Petrovic, de leider van de Oostenrijkse Groenen die afgelopen jaar zelf een bom- pakket ontving, viel Löschnak scherp aan: „Het ministerie van binnenlandse zaken is blijkbaar óf niet in staat extreem rechts te bestrijden óf het wil dat niet doen." De kritiek aan de manier waarop Löschnak probeert recht en orde te haven, blijft tij dens de verkiezingsstrijd oplo pen. Zilk: „Zij kunnen niet met de situatie omgaan. Waarom zouden we dan niet de FBI of de Mossad om hulp vragen?" Een Bosnisch meisje, dat met haar moeder is verdreven uit het dorpje Satorovici wacht in Sarajevo op de toewijzing van een tijdelijk onderkomen. De Bosnische Serviërs hebben gisteren 150 moslims uit het dorpje gezet. SARAJEVO »Rtr De Bosnische Serviërs hebben hun dreigementen ingetrok ken dat ze vliegtuigen met hulpgoederen van de Verenig de Naties zullen neerschieten. Hiermee stellen ze de VN in staat met ingang van vandaag de vitale luentbrug op Saraje vo te heropenen, zo hebben hoge VN-onderhandelaars ge- zegd. Zij maakten de doorbraak tegen middernacht wereld kundig na zes uur spoedover leg dat tot doel had een eind te maken aan de blokkade door de Serviërs van VN-ope raties in Bosnië. Deze blokka de hadden de Serviërs inge steld als vergelding voor een als straf bedoeldne luchtactie door een NAVO-vliegtuig. Op het vliegveld van Belgra do is het eerste buitenlandse vliegtuig geland sinds de ver lichting van de sancties tegen klein-Joegoslavië (Servië en Montenegro). Aan boord van de Iljoesjin-62 van de Russi sche luchtvaartmaatschappij Aeroflot bevond zich de Russi sche gezant Vitali Tsjoerkin. De VN hadden het internatio nale vliegverkeer naar Servië en Montenegro 28 maanden lang verboden en 'belonen' nu de breuk van Belgrado met de Bosnische Serviërs. Naast het vlieg- en veerbootverkeer wor den culturele en sportcontac- ten hervat. De verlichting van de sancties geldt voor een proefperiode van honderd da gen. UTRECHT JOHN VERHOEVEN VERVOLG VAN VOORPAGINA De meeste religieuze groeperingen die massaal of incidenteel kiezen voor de rituele dood, leiden een bestaan waaruit de normale samenleving vrijwel geheel is weggedrukt. Sommige neo-hin doeïstische bewegingen doen aan rituele zelfver branding, evenals boeddhistische monniken. Dan is het veelal een individuele daad van protest en geen massa-zelfmoord. Dat laatste wordt eerder veroorzaakt door het gevoel dat de vijandige bui tenwereld steeds weer binnendringt en de volge lingen niet met rust laat, ook al vluchten de be trokkenen er zelfs voor naar een uithoek als Guyana, zoals met Jim Jones het geval was. Uit de nog summiere gegevens van de Zwitserse politie doemt echter een heel ander beeld op. Als de Zwitserse leden van de sekte elk weekeinde met hun auto's uit Genève naar de chalets in Wallis kwamen, leidden ze dus een min of meer normaal doordeweeks leven, met een baan, een huis, buren en kinderen. „Het is raadselachtig dat mensen die zo duidelijk in de samenleving func tioneren, desondanks zo ver te krijgen zijn dat ze zich gezamenlijk van het leven beroven. Dat is, voor zover ik weet, een unicum", zegt deskundige Rob Nanninga. Hij denkt dat alleen een groot intern conflict de betrokkenen zover heeft kunnen krijgen, zoals bijvoorbeeld de op handen zijnde arrestatie van de leider. „Wat dat betreft ging het bij Baghwan ook bijna mis", zegt hij. „Gelukkig ging de Baghwan er op het laatst zelf vandoor en kon hij worden gearresteerd op de luchthaven in Oregon. Maar stel je voordat de politie naar de Baghwan- commune was gegaan, waar duizenden volgelin gen woonden. Dat had enorm kunnen escale ren." Groeperingen als deze hoeven volgens Nan ninga helemaal niet agressief te zijn om uiteinde lijk toch onder te gaan in een poel van geweld en bloedvergieten. „Baghwan was in eerste instantie ook absoluut niet gewelddadig. Maar omdat der gelijke groeperingen vaak absoluut niet door de samenleving worden geaccepteerd en te maken krijgen met aversie, wantrouwen en soms ook ge weld, ontstaat achtervolgingswaan. Van daaruit kunnen ze zich tot broeinesten van criminaliteit ontwikkelen. Dat gebeurde bij Baghwan in Ore gon ook. Daar werd opzettelijk de salmonella- bacterie verspreid in de nabijgelegen stad om de bevolking ziek te maken. De mensen zouden dan niet kunnen gaan stemmen bij de gemeente raadsverkiezingen. De Baghwan commune werd tegelijkertijd uitgebreid met talloze zwervers uit de hele VS die zouden moeten gaan meestem men. Dergelijk paranoïde gedrag leidt gauw tot vormen van geweld of onderdrukking." Ondanks incidenten als deze bestrijdt Nanninga de breed postgevatte mening dat sektes eng zijn en bestaan uit willoze slaven met geprogram meerde hersens. „Er zijn allerlei verschillende soorten religieuze bewegingen, waarvan sommi gen in commune bijeen leven, min of meer streng zijn georganiseerd, en veel of juist weinig contac ten buiten de eigen kring onderhouden. Oor spronkelijk is een sekte een afscheiding van een kerkgenootschap, maar dat is heel vaak niet meer zo. Dus het woord sekte is eigenlijk niet hanteer baar. In de meeste gevallen kennen groeperingen als deze een groot verloop. I let is een misvatting te denken dat volgelingen er niet zonder slag of stoot uit kunnen komen. De willoosheid van de volgelingen wordt vaak sterk overdreven." De politie van de havenstad Durres in Albanië heeft sinds maandag meer dan 15.000 Al banezen die hun land probeer den te ontvluchten, tegenge houden. De Albanezen kwamen af op een gerucht dat de haven open zou zijn en veerboten naar Italië zouden vertrekken. Orde troepen hielden de toegangswe gen naar Durres afgesloten. Vol gens de autoriteiten is niemand tot de haven doorgedrongen. De omvangrijke vluchtpoging lijkt op de massale exodus van Albanezen naar Italië in 1991. Toen slaagden een groot deel van hen er in om via de haven van Durres naar Bari en Brindisi te ontkomen. De Italiaanse au toriteiten stuurden de meesten terug. De nieuwe exodus is mogelijk het gevolg van de deportatie sinds augustus van 70.000 veelal illegale Albanezen uit Grieken land. Athene zette de Albanezen uit na beschuldigingen van Ti rana dat Griekenland de situatie in Albanië probeerde te ont wrichten en initiatieven in Zuid-Albanië tot afscheiding aanmoedigde. Griekenland houdt de grens met Albanië sindsdien gesloten en patrouilleert met schepen tussen de Albanese kust en het Griekse eiland Corfu. De Grie ken willen voorkomen dat Alba nezen in Corfu aan land komen op zoek naar werk om hun ach tergebleven arme familieleden van geld te voorzien. Schepen zoeken naar boegklep van Estonia HELSINKI-STOCKHOLM ANP-Rtr Twee speciaal uitgeruste sche pen zijn gisteren begonnen met het zoeken naar de boegklep van de Estonia. De afgebroken 'neus' van de veerboot moet het doorslaggevende bewijs leveren voor de oorzaak van de ramp. Het Finse schip Tursas en de Estse boot Eva 200 zoeken op de grond van de zee met behulp van sonarapparatuur. De Zweedse minister van ver keer Odell heeft opdracht gege ven alle mogelijkheden tot ber ging van het scheepswrak te on derzoeken. Prioriteit heeft voor de Zweden het bergen van de meer dan 800 lijken die sinds vorige week op een diepte van 70 a 80 meter liggen. Het bergingsbedrijf Wijsmul ler in IJmuiden ziet daartoe mo gelijkheden. Het bedrijf wacht nog steeds op een gezamenlijke opdracht van de autoriteiten van Estland, Finland en Noor wegen. In het laatste land was de Estonia verzekerd. Milanese justitie opent openlijke jacht op premier ROME EELCO VAN DER LINDEN Het al maanden smeulende conflict tussen de Milanese Jus titie en het kabinet-Berlusconi is gisteren tot een uitbarsting gekomen. Aanleiding was een interview van de hoofdprocu reur van Milaan, Borrelli, in de krant Corriere della Sera. Borrel- li, die al jaren de anto-corrup- tie-operatie Schone Handen leidt, zegt daarin dat zijn onder zoeksrechters 'het hoogste poli tieke niveau', (lees: Berlusconi, red.)dicht zijn genaderd'. Borrelli haalt ook fel uit naar de minister van justitie, Biondi, die gistermorgen uit protest prompt zijn ontslag indiende. Berlusconi heeft het ontslag overigens niet aanvaard en ging daarna direct over tot de tegen aanval. De woordvoerder van het kabi net. Ferrara, zei gisteren dat hij een officiële aanklacht zal indie nen tegen Borrelli, omdat deze 'een aanslag pleegt op de grondwet'. „Borrelli lijdt aan een machtsdelirium en gebruikt maffioseafpersingsmethoden", aldus Ferrara. Borrelli liet gister avond weer weten dat hij in het interview niet heeft willen zeg gen dat er een dagvaarding naar Berlusconi onderweg is. De regering heeft president Scalfaro onmiddellijk gevraagd om disciplinaire maatregelen tegen Borrelli. Scalfaro is for meel voorzitter van de Opperste Raad van de Magistratuur die gaat over het vervolgingsbeleid. Scalfaro ontving gisteren overi gens enkele keren Berlusconi. Ook minister Biondi en de twee voorzitters van het parlement hadden een onderhoud met de president. De ontwikkelingen van gisteren tonen aan dat na vier maanden geruzie tussen Berlusconi en de Milanese rechterlijke macht een soort eindafrekening op stapel staat. Berlusconi vindt dat de rechters sterallures hebben. Ze lijden aan grootheidswaan en zijn alleen maar uit op zijn on dergang. En daar moet volgens hem tegen worden opgetreden, vindt Berlusconi. De premier voelt zich, met recht, omsingeld. Justitie stuit in corrupite-onderzoeken steeds vaker op Fininvest, de holding van Berlusconi. De in val, eergisteren, bij de voetbal club AC Milan is het laatste wa penfeit. Maar het is het onder zoek naar corruptie binnen de fiscale recherche Guardia di Ei- nanza, dat al geleid heeft tot de arrestatie van enkele Fininvest- managers. Daar is Berlusconi nog hel meest bang voor. Twee officieren van de Guardia di Finanza zouden hebben ont huld dat het bedrijf Telepiu, be taal-televisie waarin Berlusconi op het ogenblik een minder heidsbelang heeft, smeergeld heeft betaald om belastingont duiking te verhullen. Voor het eerst zou de naam van Berlus coni zijn gevallen als direct be trokkene bij de zaak. Procureur Borrelli verwijst in het gewraak te interview ook naar Telepiu en lijkt alleen maar Berlusconi op het oog te kunnen hebben als hij praat over 'een dagvaarding voor een persoon uit de hoogste regionen'. De problemen stapelen zich momenteel op voor Berlusconi. Behalve de anti-corruptiestrij ders vindt hij ook steeds vaker president Scalfaro op zijn pad. De president heeft het kabinet ervan beschuldigd de onlangs gepresenteerde begroting en net eraan verbonden bezuini gingspakket veel te laat aan hem te hebben voorgelegd. Scalfaro zei dat hij zo niets kon controleren. Hij had de begro ting alleen ondertekend orn zo te voorkomen dat de lire ge kraakt zou worden op de valu tamarkten. l egen de bezuinigingsoperatie blijven overigens in het nele land wilde stakingen plaatsvin den. Gisteren kwam het in Ro me tot ernstige ongeregeldhe den tijdens een protestmanifes tatie van 6.000 werklozen uit Zuid Italië, die zich hadden ver zameld voor het paleis van de premier. De politie greep met traangas in. Er vielen onder de protestanten acht gewonden. Ook de journalisten van de staatsomroep RAI kondigden gisteren aan weer in staking gaan tegen wat de 'Berluscanisering van de RAI' wordt genoemd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7