'Laat ze een afgelegen
kazerne regelen'
p~-y
Feiten &Meningen
Giroblauw
past bij jou!
'Het is wij of de ratten'
Schandalen tergen Balladur
WOENSDAG 5 OKTOBER 1994
2
De Postbank, onderdeel van de ING-groep,
is momenteel bezig met een van de schan
delijkste reclamecampagnes uit haar be
staan. IJ kent die originele campagnes nog
wel uit het begin van de jaren tachtig. Koot
en Bic in allerlei geestige creaties in de weer
om het publiek duidelijk te maken dat giro-
blauw bij hen past.
Van dit soort mallige geestigheid om een
dienst onder de aandacht te brengen van
een breed publiek valt in de huidige cam
pagne niets te bespeuren. Integendeel! De
Postbank richt zich zeer agressief op een
nieuw publiek, de student. Student ben je
tegenwoordig al als je een dagstudie volgt
en ouder dan 18 jaar bent. Kortom, de cate
gorie van de bevolking die in aanmerking
komt voor studiefinanciering en de OV-stu-
dentenkaart. Op dat jonge volkje dat nog
heel veel moet leren, onder meer wat het is
om samen te leven en verantwoordelijkheid
te nemen en te dragen, heeft de Postbank
het begerige oog laten vallen. Onder de leu
ze 'Rood staan, chique doen' wordt de
nieuwe markt aangeboord. De folder staat
bol van de voordelen die een rekening bij
de Postbank heeft voor deze categorie. Ze
mogen zonder problemen 2000 gulden
rood staan. Tot dat bedrag kan er gewoon
worden uitgegeven en gepind. Is dat niet
genoeg, geen nood,
dan is de Postbank
bereid nog een le
ning daar bovenop
te verstrekken van
10.000 gulden. Jon
ge mensen worden
aangemoedigd om
maximaal 12.000
gulden schuld op
zich te nemen.
De manier waarop
deze schuld wordt
gemotiveerd is echt
nivi IU TIM jets van deze tijd. Je
medewerker wilt op vakantie, je
wilt dat feest geven
of je wilt die ge
luidsinstallatie,
maar je hebt geen geld. Welaan, de Post
bank begrijpt dit en helpt het jonge mens
over de streep door hem of haar rood te la
ten staan danwel, nog erger, te laten lenen.
Van sparen moet de Postbank niets heb
ben. Het genot moet hier en nu worden ge
realiseerd. Je bent tenslotte jong en leeft
maar één keer. Leve de lol!
Wal een verschil met vroeger jaren, toen
de Postbank nog gewoon een spaarbank
was waar je via de Zilvervloot als jeugdige
eerst spaarde voordat er uitgegeven werd.
De overheid legde bij ieder kwartje nog wat
bij om de spaarzin van jonge mensen te
ontwikkelen en te stimuleren. Nu wordt het
tegendeel gestimuleerd. Eerst genieten en
uitgeven en dan later maar eens zien hoe
dat allemaal moet worden terugbetaald. Ik
wens de Postbank uit de grond van mijn
hart toe dat velen dat niet zullen kunnen,
opdat ze de straf incasseert voor deze vol
strekt verwerpelijke en hoogst immorele
campagne.
De overheid doet ondertussen in no-
nonsense tijd niets aan dit zich voor haar
ogen afspelende zedenbederf. Als die over
heid niet uitkijkt mag ze straks via schuld
saneringsprogramma's een deel van de ont
stane troep opruimen. Dat opruimen ge
beurt wel met belastinggeld, ons geld dus.
Ondertussen is het diezelfde overheid en
politiek die zich luidkeels zorgen maakt
over normvervaging, toename van de crimi
naliteit. de calculerende burger en wat dies
meer zij. Over de schandelijke Postbank
campagne onder onze jeugd wordt niet
eens een kamervraag gesteld. Toch begint
het wel bij de jeugd. Als we willen dat sa
menlevingswaarden, het nemen en dragen
van verantwoordelijkheid weer een belang
rijke rol gaan spelen, dan moeten we wel bij
onze jongeren beginnen. Dan zullen we ze
moeten opvoeden.
Dat moeten we dan doen in goede kleine
scholen en onderwijsinstituten van ten
hoogste zeshonderd leerlingen of studen
ten. De ervaring leert dat een gemeenschap
niet te smeden valt met instituten en scho
len die de zeshonderd personen te boven
gaan. We zullen ze moeten bijbrengen dat
je verantwoordelijk bent voor je eigen be
slissingen en daden, door hen te confronte
ren met de gevolgen daarvan. Daarin past
ook het vroeg bijbrengen van een overwo
gen financieel beleid. Dat wil zeggen, de
spaarzin bevorderen en hen leren dat je je
gulden eerst moet hebben voordat je hem
uitgeeft.
Niets van dit alles dus en dan straks
vreemd staan opkijken, als deze bonanza-
en casinocultuur zich als een olievlek over
de bevolking verspreidt. Met alle gevolgen
vandien. Mensen die niet op jonge leeftijd
hebben geleerd zich verantwoordelijk te ge
dragen en verantwoord met hun financiële
middelen om te gaan zullen het waarschijn
lijk nooit meer leren. Het wordt tijd dat de
politiek wakker wordt en ingrijpt. Te begin
nen met een publieke schrobbering van de
Postbank door de ministers van onderwijs
Ritzen en Zalm van financiën. En als dat
niet helpt, moeten we er ondanks alle dere
gulering, maar een wetje tegen aan gooien.
1 let zedenbederf onder jongeren hoeft niet
onder onze ogen door een bank te worden
aangewakkerd. Daar zijn onze jongeren ons
te dierbaar en kostbaar voor!
Bewoners Herkingen zijn ziedend over komst asielzoekers
Een bochtige polderdijk, schijnbaar zonder einde, leidt naar Herkingen. Het gehucht aan de Gre-
velingen, 1065 inwoners, ligt half verscholen op het eiland Goeree-Overflakkee. Een supermarkt,
een bakker, een boekhandel annex postkantoor, twee barretjes, de kerk en akkers. Veel akkers, 's
Avonds om zes uur kun je beter 'buuten' blijven. Dan gaat het zeildoek over Herkingen en valt er
niets meer te beleven.
I
Ze vinden het prima zo. De Herkenaars, oude vis
sers, boeren, 'import' uit omliggende dorpen en de
vele toeristen die er een caravan of huisje hebben.
Allemaal willen ze maar één ding: rust.
Het nieuws sloeg in als een bom. Vanaf volgende
maand worden zeer waarschijnlijk tachtig tot hon
derd asielzoekers in een van de vijf bungalowpar
ken geplaatst. Een handige exploitant huurde er ne
gen huisjes en stelde ook zijn zeven eigen bunga
lows ter beschikking. De gemeente staat erachter,
de Centrale Opvang Asielzoekers (COA) van het mi
nisterie van justitie omarmde het initiatief vreugde
vol.
Maar Herkingen is vanaf die dag zichzelf niet meer.
Een actiecomité, handtekeningen van alle bewo
ners, plannen voor demonstraties, wegblokkades,
wie weet wat meer. In het restaurant van het
'getroffen' Bungalowpark Herkingen komen de be
woners en toeristen bijeen. Bij een knappend
haardvuur, ziedend van woede.
GECSOLEERD
veel v
Wat moeten we hier in vredesnaam i
die buitenlanders, vragen Willem Feijtes, Joost Mat-
thee en Bram Volaart van 'Het Actiecomité' zich
hardop af. „Herkingen is een geïsoleerde gemeen
schap". steken ze van wal. „Mensen die stilte ge
wend zijn en geen andere leefgewoonten en cultu
ren. Veel ouderen zijn nog nooit van het eiland ge
weest. Ja, met de watersnoodramp. Maar dat is al
weer zo'n dikke veertig jaar geleden."
De komst van de toeristen gaf al zo'n druk. In de
zomermaanden is de bevolking van Herkingen na
genoeg verdriedubbeld. Sinds de vakantiegangers
hun intrede deden, doen de Herkenaars hun deu
ren op slot, zetten ze hun fietsen binnen. Veel toe
risten komen uit Duitsland. Op Bungalowpark Her
kingen bestaat ruim zestig procent van de huisjes
eigenaren uit oosterburen.
Asielzoekers zijn er sinds een paar jaar. Dirksland,
Melissant en Herkingen herbergen er samen 39,
precies volgens de landelijke normen van twee man
per duizend inwoners. „Het ging niet goed", ver
volgt Volaart, „met die Afrikanen, Sikhs, Tamils en
Koerden. De meesten zijn alweer weg."
Ze hadden er niets te doen. Geen vertier, geen
sport, geen school, nauwelijks geld. En met de bus
een uitstapje maken, is er ook al niet bij. Die rijdt
welgeteld vier keer per dag. De laatste al om zes uur
's avonds. Tot overmaat van ramp ging een van de
asielzoekers, een Koerd, er ook nog eens met de
vrouw van de dokter vandoor. Mot natuurlijk, de
politie moest eraan te pas komen. Nee, niet met de
Vietnamezen, wordt ruiterlijk toegegeven. Die ge
zinnetjes passen zich prima aan. Je ziet ze nooit,
niemand heeft er last van.
Bij honderd man^terk doemen spookbeelden op.
Hun angst kunnen de Herkenaars moeilijk onder
woorden brengen. Ze hebben zoveel gezien op TV,
zoveel gelezen. Krantenkoppen komen eraan te
pas. 'Asielzoekers in hongerstaldng', 'Haarlem wil
extra politie', 'Asielzoekers maken amok in Zwolle',
'Asielzoekerscentrum beschoten'. Moeten ze dat in
Herkingen gaan meemaken? Laat ze in Den Haag
liever een grote, afgelegen kazerne regelen.
„We weten niet of we de mensen in de hand kun
nen houden", vervolgt Het Actiecomité.Als je van
buiten komt. dan moet je je hier aanpassen. Elkaar
groeten op straat, de zondagsrust in ere houden. Ze
zijn nogal christelijk, van hervormd tot zwaar gere
formeerd. Zelfs je auto wassen, op zondag, is er hier
niet bij. Maak dat die asielzoekers maar eens wijs."
SLECHTE ZAAK
Het zijn niet alleen de ouderen in Herkingen die
bezwaren maken tegen de komst van zoveel vreem
delingen. Ook de jongeren voorspellen problemen.
„Het is een slechte zaak, honderd mensen op een
bevolking van duizend," vindt de 21-jarige Piet
Looy. „Veel van die alleenstaande jongemannen
kunnen nergens heen. Ze mogen niet werken, ze
gaan zich vervelen en worden crimineel. De toeris
ten blijven weg, de winkels gaan failliet, voorzienin
gen verdwijnen, Herkingen komt in opstand."
Zijn maten, Dennis Kievit, Ruilof van Putten en Re
ne Kleijn vallen hem bij. Fel. „Sinds mijn vierde heb
ik al wat tegen buitenlanders", zegt Kleijn. „Elke
nacht om vier Uur zie je ze voorbij komen. Heus, ik
kan met veel zwarten goed opschieten. Maar als het
hier zover komt, hang ik met mijn buks uit het
Angst voor het onbekende, het andere, voert de bo
ventoon. Gevoed door eigen sores. Het is moeilijk
om in Herkingen een woning te krijgen: als jongere
sta je al gauw een dikke drie, vier jaar op de wacht
lijst. En als ze op vakantie willen, moeten ze er flink
voor betalen. Maar die asielzoekers krijgen meteen
een woning. Een mooie vakantiewoning, met alles
erop en eraan.
„Tussen die honderd mensen", vervolgen ze, „zit
ten altijd een paar slechten. Die hoeven maar één
keer wat fout te doen, en je hebt de poppen aan het
dansen. Want wij laten ons door vreemdelingen
niets vertellen. Dat wordt geheid knokken."
Aan de problemen met de opvang hebben ze geen
boodschap. Aan de oorlogen, hongersnood of ver
volging die veel asielzoekers zijn ontvlucht even
min. Als ze nou eens zelf uit Bosnië kwamen, fami
lie dood, huis kapot, op de vlucht voor geweld? Ca-
rolien, twintig jaar, houdt vol: „Ik zou het terecht
vinden als mensen zo over me dachten." Een an
der: „Al die Joegoslaven zijn crimineel. De ergste
maffia. Kunnen alleen in wapens handelen."
En de Duitse toeristen? Die denken erover hun
bungalows in Herkingen te gaan verkopen. „Thuis
zitten we ook al tussen de asielzoekers", jammert
de vrouw van een orthopeed uit Herdecke. „Inbra
ken, vechtpartijen, vuiligheid, de kinderen durven
niet meer alleen naar school. Mijn man en ik zijn
ook vluchtelingen, we komen oorspronkelijk uit
Oost-Duitsland. Maar wij kwamen als Duitsers in
Duitsland. Niet als Roemenen of Russen, met zo'n
rare, andere cultuur."
Het is gedaan met hun rust, voorspellen ze. Brand,
vervolgt de Duitse, zwaaiend met haar vinger.
Brand, ze kunnen erop wachten, net als in Duits
land. Op de tegenwerping dat veel van die branden
aangestoken zijn door rechtsextremisten, schudt
het echtpaar het hoofd. „Mensen opeengepakt, een
peuk op het matras, daar komt het door."
HERKINGEN JOLANDA VAN DER GRAAF
Ratten zijn voor veel Indiërs heilig
Het is de nachtmerrie van el
ke volksgezondheidsfunctio-
naris: tienduizenden ratten
die over de vloer rennen en
zich te goed doen aan fruit en
snoep. Bij de tempel Kami
Mata in de Indiase deelstaat
Rajastan leggen pogingen om
het verspreiden van de pest
tegen te gaan het af tegen een
aloude hindoe-traditie: de
rattenverering.
De tempel, een van de be
roemdste Indiase heiligdom
men, is een van de plaatsen in
India waar ratten worden ver
eerd en gevoed terwijl ze zich
almaar voortplanten. Vele rat
ten springen op een platform
waar door gelovigen voedsel
onder een gouden paraplu is
neergelegd, terwijl priesters
gebeden zingen en cimbalen
bespelen.
In de hindoe-mythologie
wordt Ganesh, de god met het
olifantehoofd, op al zijn rei
zen vergezeld van een rat.
Geen hindoe-verering is com
pleet zonder een offerande
aan Ganesh en zijn kleine
metgezel.
Gedurende.de jaren '40 en
begin jaren '50 stierven elk
jaar duizenden Indiërs aan de
pest omdat het arme India
geen echt gezondheidspro
gramma had. Op 20 septem
ber van dit jaar stierven voor
het eerst in 28 jaar in de wes
telijke stad Surat Indiërs aan
de pest. Sinds die tijd heeft de
ziekte zich uitgebreid naar
andere delen van het land.
zoals New Delhi en de deel
staten West-Bengalen, Mad-
hya Pradesh, Maharashtra en
Punjab.
Veel andere deelstaten onder
zoeken in overvolle zieken
huizen honderden mensen
die mogelijk de pest hebben
opgelopen. De pestgolf in In
dia, met een bevolking van
900 miljoen, heeft geleid tot
bezorgdheid over ratten die,
net als koeien, in India ver
goddelijkt worden.
„Deze onzin moet stoppen,"
zegt Kolomesh Chandra Dev,
een gepensioneerde rege
ringsfunctionaris die in zijn
woonwijk een campagne is
begonnen om in New Delhi
ratten te doden. „De tijd is
gekomen dat mensen zich
moeten realiseren dat het of
wij zijn of de rat."
Zelfs op Indiase vliegvelden
zijn maar weinig functionaris
sen bereid ratten te doden.
Vorig jaar moest de nationale
luchtvaartmaatschappij Air
India drie vluchten naar
Tokyo, New York en Londen
opschorten nadat in elk vlieg
tuig ratten waren ontdekt in
de cockpit. De kans bestond
dat de dieren bedrading van
het bedieningspaneel hadden
doorgeknaagd. Een ander
vliegtuig op weg van Oman
naar Bombay maakte na de
start rechtsomkeert toen de
piloten ratten in de cockpit
aantroffen.
In de oostelijke metropool
Calcutta gaan stadsbewoners
nog steeds de parken in om
de tienduizenden ratten te
voeren die er leven. Ratten
teisteren grote delen van In
dia, ook in de sloppenwijken
en op boederijen waar ze bij
na eenvierde van de op
brengst opeten, genoeg om
India gedurende drie maan
den te voeden. Toch doden
Indiërs zelden een rat.
„Ik vang ratten wanneer ik ze
in mijn keuken zie, maar ik
kan ze nooit doden," zegt
Amita Roy, een huisvrouw uit
Vasant Kunj, een stadsdeel
van New Delhi. „Het is een
zonde om de metgezel van
onze god te doden."
Bij het ochtendgloren kan
men in veel plaatsen, dorpen
en steden Indiase mannen en
vrouwen zien lopen met rat
ten in vallen om ze op een af
standje van hun huis vrij te
laten. Als soms per ongeluk
een rat wordt doodgetrapt in
de rattentempel in Rajasthan,
moet de gelovige die de fout
beging als offer een levens
grote rat van goud naar het
heiligdom brengen.
In 1993 kochten de autoritei
ten rattevallen nadat het
bamboe-oerwoud in het
noordoosten van India over
spoeld werd door ratten. De
dieren vraten de bloeiende
bamboe op waardoor het le
ven van 2.700 tribale families
in de deelstaat Arunachal Pra
desh werd bedreigd. In tegen
stelling tot hindoes eten som
mige stammen in India rat
ten. Ze roosteren de dieren en
brengen ze met kruiden op
smaak.
Ni^t veel mensen verwachten
dat de pest een einde zal ma
ken aan de eeuwenoude tra
ditie van rattenverering in In
dia. Maar de dodelijke ziekte
brengt sommige Indiërs nu
toch aan het twijfelen.
Ratten, medeveroorzakers van de pestepidemie in India. Deze
exemplaren werden gevangen in een warenhuis in de Thaise hoofd
stad Bangkok waar de angst voor het overslaan van de pest groot is.
FClTCl t RFIITFR
TOM JANSSEN
Corruptie, omkoping en illegale partijfi
nanciering zijn aan de orde van de dag
in Frankrijk. Aanvankelijk troffen de
schandalen vooral de socialisten en het
bedrijfsleven. Nu zijn de schijnwerpers
gericht op ministers van het centrum
rechtse kabinet van premier Edouard
Balladur. Eén minister moest al aftre
den, een ander staat onder zware druk
zijn voorbeeld te volgen.
Balladur is hevig in verlegenheid ge
bracht door de corruptieschandalen.
Veel politici roepen om nieuwe wetge
ving over partijfinancieringen om cor
ruptie tegen de gaan. Zij willen een
Operatie Schone Handen op z'n Frans,
naar de actie die justitie in Italië al ruim
twee jaar voert tegen malversaties tot
op het hoogste niveau.
Alle blikken zijn nu in Frankrijk gericht
op de meeregerende Republikeinse
Partij (PR), waartegen de Franse justitie
maandag een gerechtelijk onderzoek
gelastte. Rechter Mireille Filippini werd
gisteren benoemd om in de boeken van
de partij te duiken en opheldering te
geven over de financiering van de PR.
Een groot probleem voor Balladur is dat
de leider van de PR zijn minister van in
dustrie Gérard Longuet is. Longuet
werd al eerder het onderwerp van een
justitieel onderzoek wegens zijn per
soonlijke financiën. Zo was onduidelijk
waar het geld voor zijn vakantiehuis
aan de Cóte d'Azur vandaan kwam, en
of hij niet veel te weinig voor de heeft
betaald.
Minister van justitie Pierre Méhaignerie
besloot vorige week schoorvoetend een
vooronderzoek in de stellen, waarbij
Longuet tot eind oktober de tijd krijgt
aan zijn persoonlijk verweer te werken.
Een officieel onderzoek tegen hem zou
onherroepelijk betekenen dat hij moet
aftreden. De tijd van bezinning zal Lon
guet uiteindelijk niet helpen. De druk
op de minister is alleen maar verhoogd,
nu is besloten tot een onderzoek naar
de financiering van zijn partij.
Bij deze affaire zijn ook twee andere
PR-ministers betrokken: Francois Léo-
tard (defensie) en Alain Madelin (be
drijfsleven en economische ontwikke
ling. In de opdracht tot justitieel onder
zoek naar de partijfinanciering zijn
geen namen genoemd, wat kan beteke
nen dat de ministers voorlopig buiten
schot blijven. Maar als bewezen wordt
dat zij op de hoogte zijn geweest van de
illegale stortingen, zoals de penning-
de PR heeft beweerd, dan
moeten zij aftreden. Dit zou een ernsti
ge verstoring van het interne evenwicht
van de politieke meerderheid veroorza
ken. Balladur moet dan overgaan tot in
grijpende kabinetswijzigingen.
Nog geen acht maanden voor de presi
dentsverkiezingen kan dat weer nega
tieve gevolgen voor de premier hebben.
De Republikeinen maken deel uit van
de centrum-rechtse coalitie Union pour
la Démocratie Frantjaise (UDF), de re
geringspartner van de neo-gaullistische
RPR. De UDF, en daarmee de PR, is
daarmee Balladurs belangrijkste bond
genoot in zijn streven het hoogste
staatsambt te bereiken.
Het is er Balladur alles aan gelegen dat
de 'affaire Longuet' niet uitgroeit tot
een regeringscrisis. Hij weet maar al te
goed dat dit soort schandalen, die heb
ben bijgedragen aan de ondergang van
de Socialistische Partij bij de verkiezin
gen in 1993, ook voor hem funest kun-
nën zijn.
DEN HAAG HELEN GORTER
