Dienstbetoon zere plek Belgische politiek Labour-leider Blair is Britse Bill Clinton Buitenland Lady Di was omringd door mensen maar toch alleen'' In Duits schroot9 op reis naar Kopenhagen Zieke Craxi 'verdachte in Kafkaiaans proces' DINSDAG 4 OKTOBER 1994 LONDEN «CEESV CORRESPONDENT Hen woordvoerder van Buckingham Palace om schreef het boek gisteren als 'volslagen waarde loos', maar Princess in Love brengt de hoofdper soon erin ongetwijfeld enige miljoenen guldens op. Die persoon is James Hewitt, alias de man die het bed zou hebben gedeeld met prinses Diana. 'Princess in Love' werd de afgelopen maanden in het grootste geheim geschreven door Anna Pas ternak, een voormalige journaliste. Het is in feite het relaas van James Hewitt, de Britse legeroffi cier die een jarenlange relatie met Diana had. Hoeveel de uitgeverij Bloomsburyaan Hewitt en Pasternak heeft betaald voor het boek, is niet be kend gemaakt. Maar duidelijk lijkt dat het gaat om een getal met zes cijfers. De zondagskrant News of the World zou aan Hewitt een miljoen pond (2,7 miljoen gulden) hebben geboden voor het recht om het boek in afleveringen te publice ren. Maar hij had het aanbod afgeslagen met de woorden: „Miljoen pond is niet genoeg: Andrew Morton kreeg vijf miljoen pond voor zijn ver haal." Andrew Morton was de auteur van Diana, Her True Story, waarin hij twee jaar geleden de zelf moordpogingen van de prinses onthulde. Mortons boek was een internationale bestseller: alleen al in Japan werden er 350.000 exemplaren van verkocht. Maar 'Diana. Her True Story' was een goed gedocumenteerd boek, waarvan nu vaststaat dat het een waarheidsgetrouw beeld gaf van een volslagen mislukt huwelijk. 'Princess in Love' daarentegen is slechts het verhaal van een man, James Hewitt, die bovendien verzuimt be wijsstukken aan te dragen. Dat Hewitt gedurende drie jaar een relatie had met Diana, heeft niemand betwist. Maar Hewitt gaat in zijn boek veel verder; hij beweert dat hij vele malen met haar het bed heeft gedeeld. Voor Diana is dat een gevaarlijke ontboezeming. Diana werd altijd gezien als het slachtoffer van een kou de, overspelige Charles maar nu zou zij zelf ook overspelig zijn geweest. Wat de onthulling van Hewitt extra pikant maakt, is dat overspel met de prinses illegaal is. Volgens een oude wet uit 1351 staat op overspel met de 'vrouw van de oudste zoon van de Vorst' (Diana dus) zelfs de strop, hoewel Hewitt enige hoop kan peuren uit het feit dat vijf eeuwen geleden voor het laatst iemand voor dit delict werd opgeknoopt. ive is geschreven in de stijl van een wat de oplage overigens geen scha de zal doen. En zoals in stuiverromans gaat ook in Pasternaks boek het initiatief steeds uit van de vrouw. Het was Diana die Hewitt in 1986 vroeg of hij haar paardrij-instructeur wilde zijn, en het was de prinses die na een van deze lessen haar hart uitstortte. „Ik ben omringd door mensen maar toch zo alleen", zei Diana, en legde haar hand in de zijne. Hij: „Je bent niet alleen, je hebt mij." Dit was enkele weken nadat ze elkaar voor het eerst hadden ontmoet, en Diana zou in de jaren die kwamen er flink de vaart in houden. Korte tijd later nodigde ze James Hewitt al uit naar Ken sington Palace, om zich na een genoeglijk diner aan de jeugdige officier te vergrijpen. Zo vaak werd Hewitt ten paleize voor het diner uitgeno digd dat hij uiteindelijk de weg naar Diana's slaapkamer ook wel alleen kon vinden. En na de nachtelijke escapades op Kensington Palace kwa men er hele weekeinden in Elighgrove, het bui tenverblijf van de prinses. Uiteraard vonden de ontmoetingen plaats in het diepste geheim, al leen de moeder van James Hewitt wist er weldra van. Di is meer dan eens haar gast geweest. De hartstocht tussen de inmiddels majoor en Diana bekoelde toen Hewitt werd overge plaatst naar Duitsland. Maar tijdens de Golfoor log, toen hij als tankcommandant meehielp met de bevrijding van Koeweit, ging het bloed toch weer kruipen waar het niet gaan kon. Diana be gon Hewitt te bestoken met liefdesbrieven. Aangenomen was dat deze brieven, of althans een aftreksel daarvan, als 'bewijsmateriaal' zou den worden gepubliceerd. Maar het feit dat He witt dat heeft verzuimd te doen, misschien omdat het copyright erop bij Diana ligt, heeft de waarde van het boek gedevalueerd. In sommige kranten werd Hewitt maandag afge schilderd als een geldwolf, die slechts munt wilde slaan uit de huwelijksellende van een ander. Hij zou bijna twee jaar lang hebben gepoogd zijn ver haal te verkopen aan een boulevardkrant, maar zijn toevlucht hebben genomen tot een boek'toen de kranten niet genoeg boden. Wat het boek zwak maakt, is niet alleen het feit dat Anna Pas ternak journaliste voor de Daily Express alleen Hewitt als haar bron opvoert. Het is vooral zwak omdat deze 'hele mooie vrouw' bovendien een affaire heeft met haar bron. «g Belgen kiezen zondag nieuwe gemeenteraden Het was maar een klein in cidentje aan de vooravond van de gemeenteraadsver kiezingen in België op 9 oktober. Het illustreerde echter perfect, hoe het in de Belgische politiek vaak draait om de ene dienst die de andere waard is. De so cialistische burgemeester van Kapelle-op-den-Bos schreef begin augustus ie dereen aan, die bij de vori ge plaatselijke verkiezingen borden met zijn kon terfeitsel in hun tuin had den toegestaan. Of dat voor herhaling vatbaar was, wilde de burgemees ter weten. Als er geen te genbericht zou komen, schreef hij, ging hij ervan uit dater geen bezwaren waren. BRUSSEL »ALY KNOL CORRESPONDENT 'Een tuinbord te ver', riep prompt een politiek tegenstan der van de Vlaamse Liberale Democraten: „Niemand zal durven vragen die panelen weg te nemen zodra ze er staan, want misschien hebben de ei genaars van die tuinen, hoven of percelen morgen wel bouw- of andere vergunning nodig van de burgemeester of één van zijn schepenen." De man legde de vinger op een zere plek van de Belgische politiek. Geen enkel politicus in België ontkomt eraan, of hij nu in Vlaanderen, Brussel, Wallo nië of de Duitstalige kantons in het oosten van het land actief is. Het zogeheten politiek dienst betoon bepaalt nog steeds me nig uitgebrachte stem. Dienst betoon wordt door iedere politi cus bedreven, tot aan ministers van de federale regering toe. Stamtafel Veelal geschiedt het op zater dag- of zondagmorgen, ban posteren de politici zich aan de stamtafel van het lokale café waar ze de prangende vragen aanhoren van misnoegden, kla gers en andere ontevredenen. Of er niet een plaatsje voor moeder te vinden is in het be jaardentehuis? Hoe kom ik aan dat baantje van conciërge in de plaatselijke school? Hoe krijg ik een vergunning voor de bouw van een garage? De vragende kiezer die ook nog eens ovér het juiste partij- Met deze poster protesteerden journalisten, intellectuelen, politici en zakenmensen in Antwerpen tegen het extreem-rechtse Vlaams Blok. De groep vergelijkt het gedachtegoed van F lip Dewinter en de zijnen met dat van Adolf Hitler. foto boekje beschikt of bij de goede vakbond staat ingeschreven, heeft de meeste kans op een positief antwoord. Zo vinden ook nog steeds de meeste amb telijke benoemingen in België 'onder invloed' plaats van ie mands hogere partijvrienden. De zuilen in België staan nog rechtovereind. Wie op zijn beurt als politicus de meeste diensten betoont, kan op een hoog aantal voor keursstemmen rekenen. Het is opvallend hoe in de weken voorafgaand aan plaatselijke verkiezingen overal in het land als bezetenen wordt gewerkt aan de verbetering van een wegdek of de straatverlichting. Wat jarenlang een ergernis was, wordt nu in een handomdraai opgelost onder het motto: kijk eens wat ik allemaal voor de ge meenschap doe. Antwerpen Natuurlijk zal men op de avond van de 9de oktober ook in Bel gië proberen een landelijke trend af te leiden uit de uitslag van de gemeenteraadsverkie zingen, maar dat wordt een hei dens karwei. Als er al een trend te zien zal zijn, dan is het die van een toenemende winst voor de extreem-rechtse partijen, zo wel in Vlaanderen als in Wallo nië. Nam het Vlaams Blok enke le jaren geleden het voortouw, inmiddels kent ook Wallonië twee groeperingen van eenzelf de racistische snit, Agir en het Front National. Ze hameren alle drie op het aambeeld van vreemdelingenhaat en 'eigen volk eerst'. Vooral in Antwerpen houdt men zijn hart vast. Het is niet onwaarschijnlijk dat het Vlaams Blok, dat in de Scheldestad op ongeveer een vierde van de stemmen kan rekenen, zondag zelfs de grootste partij wordt in Antwerpen. De democratische partijen zullen een grote coali tie-lenigheid moeten opbren gen om te voorkomen dat de stad een 'Blokker' als burge meester krijgt. Kuisploeg In de pers en het openbare le ven in België is het Vlaams Blok, anders dan soortgelijke partijen in Nederland, steeds als een 'normale' groepering behan deld. Zo zag de socialist Staf Neel er enkele jaren geleden geen enkel probleem in, dat hij naar het Vlaams Blok overliep. Pas in de laatste weken voor de gemeenteraadsverkiezingen klonk in Antwerpen het eerste protest tegen het extreem rechtse gedachtengoed van het Vlaams Blok. Een groep journa listen, intellectuelen, politici en zakenmensen liet op 75 com mercieel gehuurde reclamehor den in de stad grote affiches aanplakken. Op sommige stond Adolf Hitler afgebeeld tijdens een redevoering. Op andere bracht hij samen met zijn plaatsvervanger Rudolf Hess de nazi-groet. De verhelderende teksten luidden: 'De ideeën van deze meneer zagen ze toen ook wel zitten' en 'De vorige kuis- ploeg had ook van die mooie beloften'. Ze refereerden aan Tijd van de begrotingstekorten en de hoge belastingen is voorbij LONDEN CEES VAN ZWEEDEN CORRESPONDENT Margaret Thatcher, wier streven altijd de eliminatie van het socialisme was, sprak in 1983: „In de Verenigde Staten heb je twee partijen die als uitgangs punt marktecononie, vrijheid en ge rechtigdheid hebben. Hier hebben de twee voornaamste partijen twee filoso fieën die fundamenteel tegengesteld zijn." Als Labour deze week voor haar jaar lijkse congres bijeenkomt in Blackpool, de lelijkste badplaats ter wereld, zullen vele miljoenen Britten zich afvragen wat nog het verschil is met de Conser vatieven van premier Major. Nadat partijleider Neil Kinnock had afgere kend met de trotzkisten in Labour en John Smith de partij had losgemaakt uit de omhelzing van de vakbonden, heeft Tony Blair de 'modernisering' vervolmaakt. De jeugdige Blair, die eerder dit jaar de scepter overnam van wijlen John Smith, rekende vorige week in een re de af met het gedachtengoed van de John Maynard Keynes. De betekenis daarvan kan niet worden overschat. Uitgangspunt van Keynes was de ge dachte dat de vraag naar goederen de produktie daarvan bepaalt, en dat re geringen die vraag kunnen stimuleren door geld te lenen en uit te geven. Vo rige Labour-regeringen bedienden zich altijd met graagte van dit (inflatoi re) instrument, maar Blair stelde vori ge week: onder mijn leiding zal een La- bour-regering alleen nog maar geld uitgeven dat eerst is verdiend. In praktische termen vertaald, zei Blair eigenlijk dat de tijd van de begro tingstekorten en de hoge belastingen voorbij was. Een regering van Labour zou niet langer pogen op kunstmatige wijze economische groei te creëren. Doel was voortaan een sterke munt, een klein begrotingstekort, en bovenal: lage belastingen. Onder Kinnock had Labour al een lange mars gemaakt naar het midden van het politieke spectrum. Oude be leidsvoornemens zoals uittreding uit de Europese Gemeenschap en eenzij dige kernontwapening werden door Kinnock geschrapt, en het woord 'na tionalisatie' verdween uit het partijjar gon. Maar Kinnock was er nooit hele maal in geslaagd om de vrees voor ho gere belastingen onder Labour weg te nemen, en het was die vrees die hem bij de algemene verkiezingen van 1991 de kop kostte. Onder meer omdat de Conservatie ven het afgelopen jaar de belastingen drastisch hebben verhoogd, heeft La bour blijkens opiniepeilingen een enorme voorsprong genomen. Voor el ke kiesgerechtigde die nu zegt op Ma jor te zullen stemmen, zijn er twee die Blair steunen. Blijkens een peiling in opdracht van het invloedrijke week blad The Economist zou Labour op 52 procent van de stemmen kunnen reke nen, tegen 25 procent voor de Conser vatieven. Nu is het niet voor het eerst dat La bour een straatlengte voor ligt op de Conservatieven. In maart 1990 had Kinnock bijvoorbeeld een voorsprong van 24 procent op Thatcher, de toen malige premier. Maar die voorsprong had hij voor een belangrijk deel te danken aan de impopulariteit van de IJzeren Dame. Thans ligt dat anders. Major wordt als persoon gewaardeerd door 45 procent van de kiezers; wat dezen alleen niet waarderen, is zijn be leid. Volgens The Economist is dat het fundamentele verschil met voorgaan de keren. Ja, Tony Blair geniet een gro te persoonlijke populariteit. Maar daarnaast kan een meerderheid zich vinden in zijn beleidsplannen. Ruim 70 procent van de ondervraagden was voor invoering van een wettelijk mini mumloon (afgeschaft door de Conser vatieven), en 54 procent wilde toepas sing van het sociaal beleid van de Eu ropese Unie (verworpen door Major). De belabberde score van de Conser vatieven is des te opmerkelijker omdat de recessie al weer bijna vergeten is. De Britse economie zal dit jaar sneller groeien dan die van enig ander land in Europa, een omstandigheid die zitten- Tony Blair. foto archief de regeringen gewoonlijk in de kaart speelt. Als de regering nu impopulair is, Zo gaat de redenering, zal ze dat over (uiterlijk) twee jaar bij de verkie zingen ook zijn. Voor Margaret Thatcher is er dan een geruststelling: het socialistisch ge halte van Tony Blair is niet hoger dan dat van Bill Clinton. Haar neusvleugels trillen. Ro de vlekken kleuren haar bleke wangen. Ze is boos en veront waardigd. Hoe durft de Deut sche Bundesbahn (DB) haar dit aan te doen. 1 let is een schan de. Ze had gevraagd om een slaapplaats in een eerste klas compartiment. De trein heeft echter geen eerste klas-acco- modatie, dus moet ze het stel len met een vier-persoonscou chette in de tweede klas. Nou, daar is nog wel over heen te komen. Maar dat de Duitse spoorwegen het wégen op het traject tussen Amsterdam en Kopenhagen treinstellen in te zetten uit de inboedel van de voormalige Oostduitse Reichsbann!. „Dit is toch geen trein. Deze wagons moeten verbrand wor den. Dat dit schroot nog rijdt. I let zou me niks verbazen als we dadelijk ontsporen". Vier paar ogen kijken de luidkeels agerende Amerikaanse ver baasd aan. „Waar heeft ze het in hemelsnaam over?", vraagt de uit Zuid-Limburg afkomsti- geireinbegeleidster die de coupé net is binnengekomen om het fris gewassen en strak gestreken beddegoed te bren gen De woede en afkeuring van de stevig in haar vlees zittende passagiere ontlaadt zich op haar hoofd. Zij controleert im mers ook de kaartjes, neemt de paspoorten in en beheert de mini-bar. Dus is ze ook ver antwoordelijk voor het trein- materieel. Ik kijk eens rond. Goed, het is niet het nieuwste van het maanden de nachtelijke ver binding onderhoudt tussen Nederland en de Deense hoofdstad. Maar de zitplaat sen annex slaapplaatsen zijn ruim bemeten en comfortabel. Het beddegoed is schoon, de nachtlampjes functioneren. De ondefinieerbare, maar on miskenbare lucht van schoon maakmiddelen die treinen uit de DDR normaal gesproken kenmerkt, ontbreekt. Kortom, er is niets mis met deze coupé. Mijn mede-passagiers een Nederlandse en een Zweed onderschrijven die conclusie. Het gebrek aan solidariteit maakt de Amerikaanse nog bozer. Pruilend kijkt ze uit het raam. „Heeft u wijn? Witte? Koud? Ja? Kunt u me nil twee flesjes brengen?", gebiedt ze de hos tess. Die haalt haar brede schouders eens op, slaakt een zucht en bedenkt dan dat zo'n lastige klant maar beter gun stig kan worden gestemd en besluit haar ronde door de treinwagon te onderbreken om de wijn te halen. In één moeite door klautert de Lim burgse, die deze rit een paar keer per maand maakt, het trapje in de coupé op om voor de Amerikaanse het bed op te maken. Ze heeft goed geraden dat die daar gezien haar om vang en onhandigheid veel problemen mee zou hebben gehad. „Dan houdt ze mis schien haar mond", knikt ze ons veelbetekenend toe. De wijn heeft een kalmerende werking. Maar het is een illu sie te denken dat de Ameri kaanse de komende uren van zins is haar mond te houden. Ze maakt zich nu al hardop zorgen over de nakende nacht. Het raam moet open blijven, want ze heeft gehoord dat die ven 's nachts traangas of be dwelmende stoffen in coupés spuiten om de passagiers daarna te beroven.)verdre ven", vindt de treinbeambte, die overigens wel aanraadt tussen Hamburgen Bremen de deur op slot te doen en de trap voor de deur. „Daar zijn wel eens problemen met groepjes die de trein in komen om hun slag te slaan." Ze be kent dat ze zich dan ver schanst in haar cabine. Nu is het daar nog een komen en gaan van reizigers. Gerouti neerd helpt ze iedereen aan zijn of haar drankje of zakje chips. Een Italiaan houdt een hand vol muntjes voor. „Kan ik hier mee betalen?" Ze werpt een blik op het kleingeld. Oos tenrijkse shillingen, Duitse pfennigen. Belgische, Zwitser se en Franse francs, dubbeltjes cn kwartjes. Na eniggegoo- chel met wisselkoersen is de prijs voor het blikje mineraal water bepaald. Het is verbluffend hoesnel 1 de r de andere wordt omgerekend. Kopenhagen is voor Scandina- niërs het eindstation van hun omzwervingen door Europa; voor Zuideuropeanen is het vertrekpunt voor exploratie van het hoge Noorden. In bei de gevallen hebben de veel jeugdige reiziRt-rs een srala aan vreemd geld bij zich. „je leert dus vanzelf wel om snel te rekenen", verklaart de Lim burgse haar vaardigheid. „Maai het zou tot h erg mali kelijk zijn als we straks in Eu ropa dezelfde muntsoort ge bruiken". KOPENHAGEN HANS JACOBS Italiaanse ex-premier vecht terug met boek het 'kuisen' oftewel schoonma ken van de stad van buitenlan ders, dat het Vlaams Blok be looft. Het Vlaams Blok-kamerlid Ei- lip Dewinter wilde meteen een kort geding aanspannen, maar zover kwam het niet. De affi ches werden na een week al weer vervangen door gewone reclameboodschappen. De ini tiatiefnemers rouwden er niet om. Ze beloofden dat nog deze week in Vlaanderen dezelfde af fiches op raamformaat zouden worden verspreid. Bovendien hadden talloze Antwerpenaren al laten weten dat de bood schap 'hard' was aangekomen. Of het hard genoeg was, weten de Belgen op zondagavond. ROME EELCO V CORRESPONDENT Bet lino Craxi, ex-premier van Italië en voormalig leider van de socialistische partij PSI, is zijn zelfgekozen ballingschap zat. Na bijna een jaar doorgebracht te hebben in zijn vakantiehuis in het Tunesische Hammamet, keert de man die het symbool is geworden van de corrupte 'Eer- s'te Republiek' terug in zijn va derland. In zijn bagage zit een boek vol vergif: 'De Zaak G'. Bettino, zoals vriend en vijand hem kortweg noemen, lijdt aan suikerziekte en die speelt de verguisde leider steeds meer parten. De ziekte is er volgens hem zijn tegenstanders en de magistraat Di Pietro denken daar iets anders over de oor zaak van dat hij tot nu toe niet is verschenen in de Italiaanse rechtszalen. Craxi is nu van gedachten ver anderd. „Ik kom terug, omdat ik van Italië houd", zo liet hij afge lopen week per fax weten. Voor dat hij de confrontatie aangaat met Di Pietro, wil hij echter dat de natie kennis neemt van het 'spook-proces' dat al enkele ja ren tegen hem loopt. Kafka De titel van het boek, dat sinds gisteren in de winkel ligt voor de vriendenprijs van 5,50, is veelzeggend. Craxi heeft zich geïdentificeerd met Joseph K., de bankbediende uit Kafka's boek 'I let Proces'. 'K' wordt op een ochtend gearresteerd zon der te weten waarom en zal la ter, om hem nog steeds onbe kende reden, ter dood worden veroordeeld. Craxi, door enkele kranten al omgedoopt tot Betti no Krafka, vindt dat hem een zelfde lot ten deel is gevallen. Craxi's spreekwoordelijke strijd lust heeft niet geleden onder zijn ziekte. Hij verdedigt in zijn boek met verve de inmiddels bekende these dat er in Italië sprake was van een corrupt sys teem, waarin iedereen van politici, zakenmensen en magi straten tot journalisten een rol had. Craxi bekent zonder omwegen smeergeld te hebben ontvangen, maar redeneert dat dit inherent was aan het sys teem en hij dus niet alleen ver oordeeld kan worden. De apo theose van deze redenatie (s Ie dereen schuldig, dus niemand schuldig. Leugenaar Craxi haalt veel reeds bekende zaken op. Hij noemt de voor malige leider van de ex-com munistische PDS, Occhetto, een leugenaar als deze zegt schone handen te hebben, omdat de communisten hun partij finan cierden met geld uit de voorma lige Sovjetunie en via de 'rode' coöperaties,ook gewoontan genti'inden. Craxi overlegt ver der een gedetailleerde lijst met bedrijven die het politieke sys teem financierden en hierop prijkt ook Fininvest, de holding van premier Berlusconi. I Iet lijkt erop dat Craxi zijn oude vriend er aan wil herinneren dat deze zijn zakelijke carrière voor een niet onbelangrijk deel dankt aan die vriendschap. Craxi hekelt ook minder 'ver dachte' personen. I lij beschul digt president Scalfaro ervan deel uit te hebben gemaakt van het complot tegen nem. In 1992, toen er volgens Craxi nog geen belastende bewijzen tegen hem bestonden en hij de kandi daat was voor het premier schap, liet Scalfaro doorsche meren dal Craxi zich beter kon terugtrekken „Als je dit niet doet, vermoorden ze je", zou Scalfaro hebben gezegd. De magistratuur komt er in het boek, vanzelfsprekend, slecht van af. Craxi beschuldigt de Ita liaanse magistraten ervan poli tiek te bedrijven en heeft met name voor de nationale held Di Pietro een paar giftige pijlen. Di Pietro onderhield volgens Craxi innige contacten met personen die later vanwege corruptie ge arresteerd zouden worden. Dat deze beschuldiging Di Pietro van de wijs zal brengen, lijkt echter uitgesloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 7