anders, wel korter 'My Fair Lady' niet The Dubliners: Iers en rumoerig feestje Extra rol voor werkloze kunstenaars Cultuur& Kunst Schone Schijn Een overdekte steeg tussen de Breestraat en de Haarlemmerstraat Nederlandse kunst en cultuur op Spaans herfstfestival Madrid Nieuwe aanwinsten in De Lakenhal Zes prijzen beeldende kunsten ZATERDAG 1 OKTOBER 1994 17 CHf F ANNEMIEK RUYGROK.071-356471. PIV -CHEF )ANRIJSDAM,071 -356472 'Gewogen en bedrogen' over munten leiden Rijksmuseum Het Koninklijk Penningkabinet in Leiden heeft een tentoonstelling over valsemunterij en geldwegen sa mengesteld. Aanleiding is een 'zeer genereuze' schenking van muntgewichten en muntweegapparatuur door een verzamelaar. De expositie is getiteld 'Gewogen of bedrogen. Het wegen van geld in de Nederlanden' en duurt van 8 oktober tot 1 mei 1995. De tentoonstelling behandelt de verschillende manieren waarop vroeger wisselaars, handelaars en belastingontvangers het ge wicht van goudstukken controleerden. Dit was nodig omdat in de geldomloop veel vervalste en 'bewerkte' munten voorkwa men. Muntverv alsing of 'muntschcnnis' was niet alleen een ern stig economisch delict, het werd als vorm van majesteitsschen nis beschouwd en daarom streng bestraft. Toch geld renovatie Mesdagmuseum den haag De financiering voor de restauratie en uitbreiding van het Rijksmuseum H.W. Mesdag in Den Haag is rond. De Rijksge bouwendienst en het Van Goghmuseum hebben hierover over eenstemming bereikt. Het van Goghmuseum is sinds 1990 eige naar van het Mesdagmuseum. De Rijksgebouwendienst begint in 1995 met de verbouwing. De kosten bedragen 5,75 miljoen gulden. Daarvan wordt 550.000 door het Van Goghmuseum be taald, de resterende 5,2 miljoen is uit het rijkspotje van het Deltaplan Cultuurbehoud. Het museumgebouw zal zoveel mo gelijk in de oorspronkelijke staat worden hersteld. In het aan grenzende woonhuis van Mesdag aan de Laan van Meerder- voort wordt het atelier van de schilder nagebouwd. Voorverkoop vierde editie Propop leiden Louter Leidse groepen werken mee aan het Propopfesti val dat dit jaar op 15 oktober in de Stadsgehoorzaal wordt ge houden. Op het programma van dit 'zestigerjarenfeest zonder opsmuk' staan groepen als The Fellows, de Chris Koenen Band en The Pub Band. Kaarten zijn te koop bij Labruyere, Haarlem merstraat 25, Fielemon, Bevrijdingsplein 1en bij Henny's Rits, Janvossensteeg 56. Seth Gaa.ik.ema aan vooravond première: Met de musical 'My Fair Lady' gaf Seth Gaaikema in 1960 als vertaler van musicals zijn visitekaartje af. Met Wim Sonneveld en Margriet de Groot in de hoofdrollen werd dit het eerste en voor jaren Neerlands enige grote musi calsucces. In diezelfde vertaling keert 'My Fair Lady' op 4 oktober terug in de Nederlandse theaters, nu met Paul van Vliet en Vera Mann. Gaaikema vertaalde later nog tal van an dere shows, als 'Kiss met Kate', 'Sweet Charity', 'Les Mi- sérables' en 'The Phantom of the Opera'. Seth Gaaikema: „We leven in de 'zap-tijd', als iets te lang duurt, lopen de recensie dick hermsen Concert The Dubliners Gehoord 30/9. Stadsgehoorzaal. Leiden. In februari '89 laat de Ierse for matie The Dubliners weten het, na 27 jaar, voor gezien te hou den. De enorme schare fans blijft in tranen achter. Gelukkig kruipt het bloed waar het niet gaan kan; nog in september van hetzelfde jaar pakken ze de draad weer op. Anno 1994 is het alsof ze nooit zijn weggeweest. Weliswaar iets kaler en grijzer, maar de liedjes ongekunsteld en eerlijk als vanouds. Zelfs de ti tels zijn nog dezelfde. Maar hoe kan het ook anders. Natuurlijk mogen nummers als 'The Wild Rover', en 'Seven Drunken Nights' niet ontbreken. The Dubliners maakten er gisteravond in de Stadsgehoor zaal een regelrecht feest van. Teksten gaan over volksdrank nummer e'e'n: de whisky, over mooie dames en natuurlijke over het prachtige Ierse land- Het Vendexconcern heeft beslo ten voorlopig niet te investeren in de Leidse V&D-vestiging, las ik laatst in deze krant. Dat heb ben ze toch al 84 jaar niet ge daan, was mijn eerste reactie. Maar dat schijnt niet helemaal waar te zijn. Volgens de voor malige bedrijfsleider van V&D, J. van den Berg, heeft de zaak onlangs nog een restyling on dergaan. De aarzeling om meer te inves teren in de Leidse vestiging zou voortvloeien uit de slechte be reikbaarheid van de binnen stad. Daar zal best iets van waar zijn, dacht ik eerst. Maar toen ik een foto van Van den Berg on der ogen kreeg zag ik meteen: dat jasje, dat dasje, dat over hemd... dat heeft hij vast niet bij V&D gekocht. De Amsterdam mer Van den Berg doet z'n in kopen natuurlijk gewooriin een ordentelijke zaak in de hoofd stad. En laat ik maar heel eerlijk zijn, ik ga ook tien keer liever naar de Bijenkorf in Amster dam. waar ik mijn auto ook niet kwijt kan, dan naar V&D in Lei den. Toch loop ik, als ik mijn inko pen doe in de Leidse binnen stad, regelmatig bij V&D bin nen. Niet dat ik er iets aanschaf. Persoonlijk zie ik de Leidse V &D-vestiging meer als een over dekte steeg tussen de Breestraat en de Haarlemmerstraat. Ik heb het eens aan een paar mensen om mij heen gevraagd en die vinden het ook allemaal een beetje een rommeizaak. De winkelinventaris ziet er sjofel uit, de publieksvriendelijkheid van het personeel laat te wen sen over en het winkelassorti ment bevat nog teveel artikelen die mijn tante Cato 35 jaar gele den op haar verlanglijstje had staan. Vraagt u maar eens om een slacouvert van Alessi, gega randeerd dat de verkoopster komt aanzetten met een lepel- rek in boerenfluitjesstijl. Nee. als Yuppie of Dinki (Double In- schap. Ze worden van voor naar achter meegezongen, bepaald niet eenvoudig in het niet altijd even simpele dialect. Karakte ristiek zijn natuurlijk de stern- hoog en scherp, maar altijd ui terst herkenbaar voor deze bancL De begeleidende instru menten, gitaar, banjo en fiddle, 'zorgen voor een mooie volle in strumentale ondersteuning. De ballads worden ingetogen ver tolkt, terwijl bij de snelle dans ritmes de vonken er vanaf vlie gen. Het 'are you ready for dancing werd door het publiek met ge juich bevestigd. De stoelen ble ken echter reuze lastige obsta kels om aan dit verzoek gehoor te geven. Dat een handjevol Ier se fans, zoals gisteravond bleek niet het gezelligste deel van het publiek, zelf wat dansruimte creërden, gaf nogal wat onnodig en irritant rumoer rond het po dium. lammer dat dit Ierse feestje hierdoor even werd ver stoord. Aan de kwaliteit van de muziek lag het in elk geval niet. Restaurant La Place, voorlopig de laatste investering in de Leidse V &D-vestiging? ARCHIEFFOTO HOLVAST come, No Kids) raak je je geld echt niet kwijt bij V&D. Bedrijfsleider Van den Berg, in middels overgeplaatst naar de vestiging in Geertruidenberg of .ergens in die contreien, was naar ik heb begrepen aange trokken om het Leidse waren huis nieuw leven in te blazen. Nu zijn het restaurant La Place en koffiebar Le Café, of hoe die gastronomische gelegenheden ook mogen heten, mij ook wel opgevallen, maar wat er be doeld wordt met de restyling die V&D zou hebben ondergaan, is mij een raadsel. Of het moet zijn dat de uitdragerij op de be gane grond is uitgerust met een nieuwe notenbar. En, oh ja. er is ook nog een paar honderd me ter plakplastic, met rustiek beu- kehoutmotief, verwerkt op de boekenafdeling. Dat Van den Berg er niet in is geslaagd de Leidse V&D-vesti ging in een aantrekkelijk koop paleis om te toveren is tot daar amsterdam hans vissér „Natuurlijk ga ik naar de pre mière van 'My Fair I.ady'. Paul van Vliet, mijn gabber, mijn grote broer, speelt die rol van professor Higgins vast prachtig. De eerste acteur in die rol, die zelf ook een academische titel heeft: meester in de rechten, een intellectueel die een intel lectueel speelt." „Ik heb ooit geprobeerd om cabaret en musicai in een voor stelling te combineren. Het gaat gewoon niet. Met een been sta je op de wal en met het andere in een schip. Vroeg of laat val je te water. Cabaret is wezenlijk anders dan musical." „Zo schreef ik ooit een musical rond de Figuur Pickwick van Dickens. Speciaal voor Wim Kan. Ook zo'n lekkere moppe raar. En omdat Corry Vonk de huishoudster zou spelen, had ik die rol extra ruimte gegeven. Maar op het laatste moment Voormalig bedrijfsleider Van den Berg doet z'n inkopen natuurlijk gewoon in een ordentelijke zaak in de hoofdstad. FOTO HENK BOUWMAN aan toe. Maar waar ik een beetje moe van word is die voortdurende klaagzang van ondernemers dat ze niet inves teren omdat de gemeente te be roerd is om nog een parkeerga rage te bouwen en voortdurend in de weer zou zijn het verkeer om de stad heen te leiden. Ik ben altijd een beetje verbaasd over winkeliers die precies we ten hoe de verkeerscirculatie in deze stad geregeld moet wor den, terwijl ik in hun zaak niet eens kan vinden wat ik zoek. Maar werkelijk met stomheid geslagen ben ik over afwachten de ondernemers die de over heid kritiseren terwijl juist de (gemeentelijke) overheid de grootste investeerder is in deze stad (denk maar eens aan de honderden miljoenen die in het opknappen van de binnenstad zijn gestoken en aan de hon derd miljoen voor de recon structie van het Stationsplein). Als u het mij vraagt heeft V&D zag Kan er toch van af. Jammer, ook al was het geen echt goede musical. Meer een vehikel om Kan te laten uitpakken." De musical van Lerner en Loewe, naar het toneelstuk 'Pygmalion' van George Ber nard Shaw, is nog steeds niet verouderd. Gewoon omdat het verhaal goed is. Maar de verta- ling? „Die is niet echt veranderd. Maar de voorstelling is wel een half uur korter. Lerner en Loewe zijn in hun musicalversie heel dicht bij het toneelstuk van Shaw gebleven. Maar waar in de Engelse tekst drie beeldspraken worden gebruikt, neem ik er nu twee. En als een liedje vroeger drie coupletten had, zingt Paul er nu bij voorbeeld twee. Dat is niet zo erg. Het gaat erom dat je bij de ziel van de tekst blijft. Het verhaal speelt in 1920, dus kun je geen taal van de jaren negen tig gebruiken. Maar je mag wel het tempo aanpassen. We leven Prijzencircus, daar ga je ook niet vrolijk van kijken. ARCHIEFFOTO HOLVAST gewoon aan zich zelf te wijten dat het niet meer klanten trekt, omdat het te laat heeft inge speeld op de nieuwe wensen van het publiek. Vroeger was het nog zo dat de etalages het publiek binnen lokten, en als je eenmaal binnen was voelde je je tussen alle uitgestalde waren heel even Lady Di. Loopt u nu eens door de Maarsmansteeg, langs de etalages van V&D. De ramen zijn dichtgeplakt of je kijkt tegen de achterkant van de schappen, Het doet mij altijd denken aan een bouwmarkt op een industrieterrein. V&D slaat zijn klanten niet hoog aan als het denkt dat men hier met de auto voor de deur zou willen stoppen. Welbeschouwd ben ik het nog helemaal niet zo on eens met de voormalige be drijfsleider van V&D. Als ik door de Leidse vestiging wandel krijg ik soms ook het hevige verlan gen dat ze er een parkeergarage van maken. in de 'zap-tijd', als iets te lang duurt, lopen de mensen weg." Volkslied Veel van die Nederlandse tek sten zijn voor generaties onver getelijk geworden. De jonge Gaaikema leverde destijds dan ook een meesterwerk af. Zo maakte hij van 'The rain in Spain, stays mainly in the plain' het legendarisch geworden 'Het Enige uitgeverij fotoboeken failliet amsterdam gpd De Amsterdamse uitgeverij van fotoboeken Fragment is fajlliet. Fragment werd opgericht in 1982 en was als enige uitgeverij in ons land gespecialiseerd in vaak kostbare uitgaven van be kende Nederlandse fotografen als Cas Oorthuys, Willem Diep raam. Hans Aarsman, Ed van der Elsken en Koen Wessing. De omzet liet de afgelopen ja ren ernstig te wensen over. Vol gens woordvoerder S. Hekking is de economische recessie de nekslag voor Fragment geweest zodat de uitgeverij met een ho ge schuldenlast kampte. Veel kopers wachten tegenwoordig liever tot de boeken in de ramsj zijn beland. hilversum gpd De stichting KunstWerk en het Fonds voor de Podiumkunsten bekijken of samenwerking mo gelijk is om er nog beter in te slagen werkloze podiumkunste naars aan de slag te helpen. Dit seizoen denkt KunstWerk ne gentig werkloze artiesten en musici een werkervaringsplaats te bieden. Daarna trekken de geldschieters zich terug en zal de sector zelf met geld over de brug moeten komen. Onder druk van producenten en theaters in het land, heeft de Hilversumse stichting moeten besluiten de werkwijze te veran deren. Het vorige seizoen trok KunstWerk door het land met drie eigen produkties, waarmee 180 werkloze artiesten en musi ci werkervaring opdeden. Na aanvankelijke argwaan en tegenstand om artistieke en commerciële redenen (oneerlij ke concurrentie) van producen ten en theaters werden de pro dukties toch heel behoorlijk ge- Spaanse graan heeft de orkaan doorstaan'. En 'With a little bit of luck" werd dankzij Johan Kaart als vader Doolittle een so oft volkslied: 'As't effe kan, ja dan'. „Ik probeer altijd bij het ritme van de muziek te blijven. Dat is moeilijk, want het Engels heeft minder woorden nodig. Maar dat die teksten nog altijd voort leven, ligt vooral aan de gewei- boekt en gewaardeerd. Niette min is besloten te stoppen met eigen produkties en de samen werking aan te gaan met de producenten. Zonder uitzonde ring tonen die zich nu wel en thousiast. Met het) is afgesproken dat zij voor 90 werkloze podiumkun stenaars werkervaringsplaatsen scheppen. In al deze gevallen moet het nadrukkelijk gaan om speciaal toegevoegde banen. Zo spelen er straks vier musici ex tra in het orkest bij My fair lady, dige dictie van Wim Sonneveld. Want al vertaal je nog zo Vnooi, als het publiek het niet verstaat, omdat de woorden tijdens het zingen veranderen in klanken, gebeurt er niets." „Henk Poort heeft als The Phantom ook zo'n geweldige uitspraak. En Vera Mann, die nu in My Fair Udy' de rol van Eli za Doolittle speelt.... Als die op komt.... Die zuigt gewoon alle vijf dansers extra in de voorstel ling Zooitje ongeregeld van Danstheater Arena en twee ac teurs meer dan aanvankelijk de bedoeling in hel jeugdtoneel stuk Jonge honden. De stichting KunstWerk neemt de volledige arbeidskosten van de deelne mende kunstenaars voor haar rekening. Vast werk In opdracht van KunstWerk zijn de ervaringen in het eerste jaar geëvalueerd door de onderzoe aandacht naar zich toe." 'My Fair Lady' wordt gepro duceerd door loop van den En de. Het is de vierde produktie waarin Gaaikema met deze pro ducent samenwerkt. „Joop is een man die zegt: Dat gaan we doen. En verder zeurt hij niet. Hij brengt iets te weeg. Hij is niet zo'n aarzelende Nederlan der. Als hij vindt dat een pro duktie op Broadway moet staan, dat zorgt hij daar voor. En als daar voor 'Cyrano' dan toch het doek valt, dat staat hij daar die laatste dag in New York bij de spelers. Maar je weet wat er gebeurt met Nederlanders die boven het maaiveld uitste ken.... Hoewel, eigenlijk heeft Joop daar geen last van: hij zweeft een beetje boven het maaiveld uit." „Ons contact is ontstaan door T,es Misérables'. Verrassend, dat succes, liet kwam wellicht door het enthousiame dat uit ging van die studentenopstand, tegen het eind. Want tot dat moment is het maar era som bere boel. Misschien herkenden de mensen iets van het élan dat ze toen zagen in het studenten protest in Peking. Het gevoel dat het anders kan in de we reld.... misschien sprak dal De première van 'My Fair I-ady' is op dinsdag 4 oktober in de Stadsschouwburg, Utrecht. Daarna volgen voor stellingen door het hele land. kers drs. Sandra de Smit en drs. Teunis IJdens van het Erasmus Centrum voor Kunst en Cul tuurwetenschappen. Zij komen in hun rapport tot de conclusie, dat de vier doelstellingen die de stichting zich bij aanvang had gesteld redelijk uit de verf zijn gekomen. Van de 180 deelnemers aan de drie eigen produkties A Chorus Line, Kees de Jongen en Tonight, the unforgettable songs and music of Leonard Bernstein hebben er zeventig vast werk overgehouden. Kunst Werk-voorzitter M. Bruns is daar redelijk tevreden over, al geeft ze toe dat het een druppel is op de gloeiende plaat. Want vele honderden podiumkunstc- naars zitten zonder werk en elk jaar meldt zich een nieuwe stroom afgestudeerden van du kunstopleidingen. Met de oplei dingen en het ministerie van onderwijs wil KunstWerk overi gens in gesprek komen, oin te zien of studenten beter voorbe reid kunnen worden op toe komstig werk. Silvester •Jeugdboekhandel Rapenburg 17 Leiden Tel. 071-128658 Programma kinderboekenweek 1994 Wo. 5 oLt. Marionettenspel, door v.d. Made. 1e voorstelling 15.CX) kr, 2e voorstelling 1Ó.OO kr" Toegang ƒ5,- Vr. 7 oUt. LineUe Dijlc^eul vertelt over k«ar boeken, voor kinderen vanaf 9 jr. van 1Ó.OO tot 18.00 kr. Programma v.a. oktober vindt u in de2e krant op cicmAerdcicj 6 oktober. De kunst en cultuur uit Nederland staan de ko mende maanden centraal tijdens het 11de Festi val de Otorio in Madrid. Het Spaanse herfstfesti val besteedt elk jaar aandacht aan een Europees en Zuid-Amerikaans land. Vorig jaar waren dat Frankrijk en Venezuela. Nu gaat het om Neder land en Cuba. Tot november zijn er Nederlandse dans-, to neel-, theater- en muziekvoorstellingen. Half ok tober begint een Nederlandse filmweek met on der meer De Aanslag en De Illusionist. De films krijgen Spaanse ondertiteling. Gelijktijdig met het festival is in het Museo Thyssen Bomemisza een tentoonstelling van ze ventiende eeuwse Nederlandse landschapsschil derijen te zien. Koningin Beatrix en prins Claus en de Spaanse koning Juan Carlos I en koningin Sophia zullen op 10 oktober de opening van de tentoonstellingbijwonen. 's Avonds gaan Claus en Beatrix naar de Spaan se première van Scapino Rotterdam in het Teatro Albéniz. Meer dans tijdens het festival is er van Dansgroep Krisztina de Chatel. Scapino in School en Introdans Educatief geven choreografie- workshops. Toneelgroep Amsterdam (TGA) voert Liefhebber op. De voorstelling wordt mogelijk met een elektronische apparaat boven- of onder titeld. In een Spaanse vertaling is Cocktail van Ge- rardjan Rijnders, artistiek leider van TGA, te zien. Een Spaanse groep speelt het stuk. Ook Mirad, een jongen uit Bosnië van Ad de Bont is in een Spaanse versie te zien. De groep uit Barcelona die het speelt, had het stuk al in het Catalaans op het repertoire staan. Ook verschijnt er een boek van de Spaanse vertalingen van Cocktail, Mirad en Total Loss van Karst Woudstra. Optredens zijn er verder van Theater Carver, die samen met het Onafhankelijk Toneel een En gelstalige versie van Ware Liefde brengt, en Suver Nuver. Dat mimegezelschap speelt in het off-fes- tival - La Altemativa - zijn laatste voorstelling Ne gerangst. Muziek komt van de Nieuwe Slagwerkgroep Amsterdam, Amsterdam Forte Piano Trio, Musica Ad Rhenum en het Amsterdams Loeki Stardust Quartet. Ook is er een Nieuwe Muziekmarathon, dertig Nederlandse musici meewerken. leiden Stedelijk Museum De Lakenhal heeft van de 3 October Vereeniging enkele penningen cadeau gekregen die betrekking hebben op het 250-jarig 'Jubel feest van het Ontzet der Stad Leiden'. De nieuwe aanwinsten zijn op 3 oktober voor het eerst te zien in de oude hal van het De voor Leiden belangrijke penningen kwamen onlangs in de handel. Het gaat om twee bronzen en één tinnen penning, alle met het portret van Pieter Adriaansz. van der Werf, gete kend door G.F. Sartorius, op de voorzijde. De penningen werden op kosten van H. Westhoff jr. gedreven door A. Bemme. De keerzijden van de pennin gen zijn verschillend. Twee to nen een door H. Westhoff ge maakt gedicht: 'Daar 't Kloek gedrag van -Lei- den's, Held Nu vijfmaal Vijftig Jaren Teld: Zo heeft het Dankbaar Nage slacht Dit Eer-Metaal hem -toegedacht den 3 October 1824' De derde penning heeft als tekst op de keerzijde: 'Ter gelegenheid van het 250tig jarig Jubelfeest van het ontzet der Stad Leiden den 3 Oc tober MDCCCXXIV' De 3 October Vereeniging heeft de penningen gekocht en ze ge schonken aan De Lakenhal. Daar zullen de nieuwe aanwinsten op 3 oktober, samen met enkele an dere voorwerpen die te maken hebben met het beleg en het ontzet van Leiden, te zien zijn. De Lakenhal is op 3 oktober van 10.00 tot 12.00 uur gratis toe gankelijk. AFBEELDING PR De Oeuvreprijzen 1994 van het Fonds voor de beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst zijn in zes categorieën toegekend. De prijzen gaan naar Constant Nieuwenbuys (beeldende kunst), Eva Besnyö (fotografie), Otto Treumann (grafi sche vormgeving), Helmut Salden (grafische vormgeving en typografie), Ernest Groosman (ar chitectuur) en Nico de Jonge (landschapsarchitectuur). Elk van hen ontvangt een prijzengeld van 50.000 gulden. Staatssecretaris Nuis zen op 9 december uit hal. Vanaf die datum zal werk van de winnaars te zien zijn in de Kunsthal, Museum Boymans-van Beuningen, het Chabotmuseum en net Neder lands Architectuurinstituut, alle grenzend aan het Museumpark in Rotterdam. De oeuvreprijzen zijn bedoeld voor kunstenaars met een lange staat van dienst en een oeuvre dat een onverminderde stimulerende kracht en vitali teit bezit, aldus hel fonds. Stichting Kunstwerk past aanpak aan na kritiek theatersector

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 17