'Ars bruist van de activiteiten' Fantasie gaat met Meijs op de loop Cultuur Kunst Computerkunst bij 300-jarig teken- en schildergenootschap Ruïne van Rijnsburg 941 21 v.- 'au o'' -• 'Vrolijke kunst' en andere exposities regio Onder de titel 'Exposition a deux' is van 7 oktober t/m 18 november een expositie te bezichtigen in het gemeentehuis van Noordwijkerhout Ans Basten en Diane Schriever stellen daar hun vrolijke kijk op kunst ten toon. De expositie is op werkdagen te zien van negen tot twaalf en van twee tot vier uur. Bij de Kunstuitleen SBK Rijnstreek in Alphen aan den Rijn is tot 16 ok tober werk te zien dat aan de kunstcollectie wordt toegevoegd. De Kunstuitleen, St. Jorisstraat 4, is geopend: do, vr en za van 10-16 uur, vrook van 18-20 uur. Beeldhouwwerken van Fons Versluijs zijn tot 28 oktober te zien in het gemeentehuis van Lei derdorp. maandags t/m vrijdags van acht tot vijf uur. Aquarel op muziek, kunst van beton leiden Op speciaal geselecteerde muziek leren te aquarelleren en een strijd met de materie aangaan door uit beton kunstwer ken te snijden. Op workshops van atelier Van Houwelingen Prins behoort dat tot de mogelijkheden. Inlichtingen: 071- 144131. Workshop popmuziek bij M123 leiden De Leidse Vereniging van Popmuzikanten houdt vanaf maandag 10 oktober een workshop popmuziek. Deze workshop is speciaal voor beginnende muzikanten bedoeld. Elk instru ment is welkom op de in totaal acht sessies (van acht tot tien uur). Wie informatie wil hebben of zich wil inschrijven kan bel len met de LVP: 071-130984, of Arthur Schouten 071-226229. De workshops worden gehouden in het Muziekhuis M123, Middel stegracht 123. Pools koor in Zoeterwoude ZQETERwouDEHet Zoeterwoudse Cantate Domino krijgt zon dagmiddag een koor uit het Poolse Zory op bezoek. Om drie uren brengen zij in de Dorpskerk Poolse en Nederlandse liede ren ten gehore: werken van Mendelssohn, Scarlatti, Pachelbel en andere componisten staan op het programma. Ook zingen de koren tijdens de kerdienst op zondagochtend. De toegang voor het middagconcert is gratis. 'Oscar voor wreedheid' voor Loren milaan» Sophia Loren hoefde niet zelf een bontmantel te dragen om protesten uit te lokken van dierenrechtenactivisten. Een be zoek aan een modeshow van het Italiaanse bontkledingbedrijf Annabella volstond om een menigte demonstranten op de been te brengen die met bloed doordrenkte valse dollarbiljetten zwaaiden en haar de 'Oscar voor wreedheid' toekenden wegens haar gewoonte bontmantels te dragen. La Loren, onlangs voor de rechter gesleept door ex-collega Brigitte Bardot wegens haar kledingvoorkeur, maakt in Italië reclame voor Annabella-bont. Sophia Loren, die onlangs haar 68ste verjaardag vierde, vol aandacht tijdens de bontmodeshow in Milaan. foto epa leiden» jan rusdam Ruud Aarbodem volgde een opleiding tekenen en schilderen aan de Koninklij ke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Maar in 1985 hing hij zijn potloden en penselen definitief aan de wilgen. Aarbodem stapte over op de computer. Met een videocamera maakt hij opnamen die hij vervolgens met de computer digitaliseert. Door middel van retoucheren, vergroten, vermenigvuldi gen of inkleuren ondergaat het oorpron- kelijke beeld talloze metamorfosen. Wat hij aan fantasiëen in zijn hoofd heeft, geeft hij weer op de computer. Van het definitieve beeld maakt hij fotografisch een kleurenafdruk. Ruud Aarbodem is één van de expo santen op de tentoonstelling 'Computer kunst' die vanaf 11 oktober bij Ars wordt gehouden om het 300-jarig jubileum van de Leidse kunstenaarsvereniging en te kenacademie luister bij te zetten. De ex positie toont foto's, tekeningen en vi deo's gemaakt met behulp van de com puter. Behalve van Aarbodem wordt er werk getoond van Martin Bergwerff, Paul Kuitert en Lita-Will '90. Martin Bergwerff werkt sinds 1966 als fotograaf en ziet de computer als een fascinerend stuk knip-, plak-, montage- en (in)kleurgereedschap. In zijn onder werpen zoekt hij de spanning tussen de „weergave van de realiteit en het onmo gelijk bestaanbare." Paul Kuitert is sinds 1988 als beeldend kunstenaar werkzaam en op een gege ven moment omgezwaaid naar com puteranimaties en video-art. Door toe voegingvan beweging en geluid laat Kui tert zijn schilderijen letterlijk tot leven komen. Het eindprodukt wordt op video of disk opgenomen. Lita en Will zijn fotografen die de che mische processen die bij fotografie nodig zijn willen vermijden. De computer is hun doka geworden met oneindig veel mogelijkheden tot beeldmanipulatie. Tot juni 1995 heeft Ars nog tal van ex-, posities en andere activiteiten op het programma staan. Van 15 november tot en met 9 december tonen Ars en het Centrum Beeldende Kunst op twee loca ties grafiek van een groot aantal kunste naars. Voor 17 en 18 december staat de tweejaarlijkse kunstmarkt op het pro gramma waar werk van leden van Ars wordt aangeboden tegen betaalbare prij zen. En keuze uit het werk van tien kunste naars die korte of langere tijd bij Ars be trokken zijn geweest is van 10 januari tot en met 3 februari te zien in het gebouw aan de Pieterskerkgracht. De expositie toont onder meer het werk van Kees Buurman. Annie Goddijn, Sierk Schroder en Kees Verweij. Galeries uit Leiden presenteren zich met één of twee van hun eigen kunste naars op een tentoonstelling die van 14 februari tot en met 10 maart te zien is bij Ars. Vanaf 21 maart toont Ars keramiek en foto's. Werk van cursisten staat cen traal in een expositie die vanaf 24 april te zien is. Op 6 en 7 mei houdt Ars open dagen waarop het cursuspakket van de academie gepresenteerd wordt. Tijdens de exposities zal er op de bin nenplaats van het Arsgebouw een aantal beelden te zien zijn van beeldhouwers uit Lelden en omgeving. Frans de Wit. Maja van Hall. Fredy Wolf, Herby Nijen- huis en Mary Geradts werken mee aan deze buitenexpositie. Ter gelegenheid van het jubileum van Ars is een serie van drie prenten uitgege ven. in een oplage van elk 20 exempla ren, van drie leden van Ars: Bas Haas noot. Elbert Ploos van Amstel en Peter Zuur. De prenten zijn te koop voor 100 gulden per stuk. Leids tekengenootschap Ars Aeinula Naturae bestaat 300jaar „Halverwege de Pieterskerkgracht bleef hij staan en keek naar de gevel van een oud gebouw aan de overkant, ter wijl hij langzaam de straat overslenterde. Vlak onder de dakgoot, tegen de gevel bevonden zich twee kleine gevel stenen, waarop tegen een fluweelzwart fond, goud om lijst, in kapitalen stond: Rust baart lust, Lust met godt rust." Zo omschrijft Jan Wolkers in zijn roman 'Kort Amerikaans' het monumentale pand van de Leidse te- ken- en schilderacademie Ars Aemula Naturae waar hij een deel van de oorlogswinter 1943-1944 doorbracht. opnieuw een bron van inspi ratie voor kunstenaars die het schilderachtige zochten. De tentoonstelling 'De ruï ne van Rijnsburg in tekening en prent' omvat meer dan vijftig werken uit de periode 1600 tot 1812, het jaar dat de ruïnes werden afgebroken. De selectie biedt, volgens De Lakenhal, een unieke gele genheid om de ontwikkeling van de tekenkunst, aan de hand van één onderwerp, te volgen. wedijvert met de natuur. In 1859 verhuisde Ars naar het pand aan de Pieterskerkgracht. Door de jaren heen heeft de academie een groot aantal be kende kunstenaars aan zich ver bonden. zoals: Floris Verster en Menso Kamerlingh Onnes. In de vorige eeuw gaf George Hen drik Breitner les op de academie en vanaf 1946 trad Kees Verwey korte tijd op als docent. Naast de mogelijkheid om ge zamenlijk het modeltekenen te beoefenen en het veelvuldig or ganiseren van prijsvragen, hield Ars zich ook bezig met kunstbe schouwingen voor haar leden. Tijdens deze bijeenkomsten werden tekeningen geraad pleegd die in portefeuilles wei den aangeleverd. De portefeuil les waren eigendom van kunst handelaren, verzamelaars en verenigingen. De handelaren stelden gewoonlijk als eis dat uit de portefeuille één of meerdere tekeningen werden aangekocht om als voorbeeld door leerlin gen gebruikt te worden. Op die manier heeft Ars een verzameling tekeningen opge bouwd van toenmalige heden daagse kunstenaars. Behalve werk van bijvoorbeeld Jozef Is raels en Floris Verster bezit Ars tekeningen van 18de eeuwse meesters en bekende tekenlera ren van het tekengenootschap, zoals A.H. Bakker KorfT en J.L. Cornet. De tekeningen worden normaal bewaard in het Pren tenkabinet van de Rijksuniversi teit en zijn, voor het merendeel, niet eerder tentoongesteld. De tentoonstelling in De Lakenhal omvat ongeveer vijftig 18de en 19de eeuwse tekeningen en biedt dan ook een gevarieerd beeld van de heersende smaak tijdens anderhalve eeuw teken kunst. De feestelijke banieren aan de gevel van het Ars-gebouw aan de Pieterskerkgracht wijzen erop dat hier van wege het 300-jarig bestaan van alles te doen is. foto hielco kuipers beeldende kunst recensie ben wagemaker Adelheid Meijs. acryl- en olieverfschilderij en t/m 8 oktober, Openingstijden: do, za en zo 13-17 uur, galerie De Rode Cirkel, Zoeterwoudsesingel 7a, Leiden. Menig kunstcriticus heeft er al op gewezen: in essentie zijn alle schilderijen abstract. Hoe kan imen immers de ruimtelijke [werkelijkheid waarin wij leven realistisch weergeven op een plat vlak? Zelfs de foto- of hy per-realisten met al hun preci sie en detail bleven aangewezen op (schilder)kunstgreperr. En la ten we wel wezen: zo hoort het ook, kunst moet eerder iets toe voegen aan de werkelijkheid dan haar kopiëren, de spanning die dan ontstaat daagt het intel lect en de fantasie van de be schouwer uit. Adelheid Meijs is zich bewust van deze spanning, ze speelt er in zekere zin mee. Haar indruk ken, veelal opgedaan tijdens na tuurreizen, zet zij tijdens het schilderen om in beelden die soms neigen naar abstractie, maar de werkelijkheid vrijwel nooit loslaten. In 'Van bloem tot eend' komt deze neiging, als mede het spelkarakter dat haar werk kenmerkt, goed tot uiting. Begonnen als ovale bloem werkt ze, onderbroken door een hardroze rand, op het tweede luik een bladachtige vorm uit. En zie, hangt men het tweeluik nu horizontaal: de vorm krijgt veel kenmerken van een fuut. De fantasie is met de werkelijk heid op de loop gegaan, en in dit geval zelfs zonder dat Meijs er naar streefde. In andere gevallen doet zij dat duidelijk wel bewust. Voorbeeld is 'Old Manhattan', een weerga ve van Stonehenge, waar tegen de achtergrond van een onder gaande zon, in de zuilen van de riteplaats de plastiek van het menselijk lichaam terugkeert. Gestalten, gezichten, armen, het geheel van het doek doet lijfelijk aan. Met uitzondering van 'Aan doenlijk I en II', waar de lijnen in de afbeeldingen enigszins vervagen, zijn behalve de ex ploitatie van haar fantasie, een scherpe lijn en een stevig kleur gebruik twee andere kenmer ken. Meijs kan men typeren als een gevorderde liefhebber, die haar fantasie combineert met een zekere humor. Zo krijgt Ma donna er van langs op het doek 'Operation deep throat', een ti tel ontleend aan de gelijknami ge pornofilm. De pop-ster, ver beeld door middel van een kit scherig albumplaatje, stijgt als een vrouwelijke Christus ten hemel. En het 'Hosanna Ma donna' klinkt uit de kelen van een in religieuze vervoering ge raakte menigte van... hossende puzzelstukjes. „Hoe krijgt ze het voor elkaar?", is de vraag die Meijs zich kennelijk stelt. leiden jan rusdam/annemiek ruygrok Het indrukwekkende pand aan de Pieterskerkgracht heeft in haar lange bestaan heel wat fa milies en instellingen onderdak geboden. De academie Ars Ae mula Naturae, kortweg Ars ge heten, nam er in 1859 haar in trek. Jan Wolkers is ongetwijfeld één van de bekendste oud-le den van de academie. De Leidse kunstenaarsvereni ging en tekenakademie bestaat 300 jaar en laat dat feit niet on gemerkt voorbij gaan. In het ge bouw aan de Pieterskerkgracht worden de komende maanden tal van exposities en andere ac tiviteiten op touw gezet om het jubileum luister bij te zetten. Het Stedelijk Museum De La kenhal eert het op één na oud ste tekengenootschap van ons land in oktober met een ten toonstelling van tekeningen die tussen 1860 en 1886 door Ars zijn aangekocht. De expositie werd vandaag officieel geopend door wethouder Langenberg van cultuur. Modeltekenen De Leidse Tekenacademie, waaruit later Ars Aemula Natu rae zou ontstaan, werd in 1694 opgericht door de toentertijd toonaangevende kunstenaars Willem van Mieris, Carel de Moor en Jacob Toorenvliet. Ze wilden zich als kunstenaars on derscheiden van de gewone handwerkslieden met wie ze sa men in een gilde waren vere nigd. Ook wilden ze de teken en schilderkunst in Leiden en omgeving bevorderen door kunstenaars de mogelijkheid te bieden om gezamenlijk naar model te tekenen. „Een model huren was in die dagen een du re aangelegenheid. Door dat ge zamenlijk te betalen werd het minder kostbaar", aldus Bert van der Veer en Jacqueline Leeferink van Ars. Overigens werd het schilderen naar model in de roerige jaren zestig van deze eeuw afgeschaft: „Maar nu komt het weer terug. Dat is lo- Centre Pompidou koopt twee Rietveldstoelen AMSTERDAM ANP Het Centre Pompidou, het nationale museum voor mo derne kunst in Parijs, heeft gisteren tijdens een veiling bij Sotheby's in Amsterdam twee zeldzame stoelen van Gerrit Rietveld gekocht. De zeldzaamste is een buisstoel met zwartgeverfde en witbelijnde multiplexzit- ting en armleuningen. Riet veld ontwierp de stoel in de jaren 1928-1930. Van de fau teuil zijn voorzover bekend alleen enkele prototypes ver vaardigd. De stoel bracht 52.900 gulden op, twee keer zoveel als verwacht. De kleinzoon van de man die de stoel van Rietveld zelf had gekocht, bracht de stoel op de veiling. Het Centre Pompidou kocht daarnaast voor 21.850 gulden een zigzagstoel met armleuningen. De zigzag- stoel is een bekend ontwerp van Rietveld, de zigzagstoel met armleuningen is aan zienlijk zeldzamer. Portret van een man met hoed, gesigneerd 'Natuurstudie van JD Huibers'. Ars kocht dit werk in 1866 aan. foto*pr gisch ook. Je moet modelteke nen als basis hebben, omdat je erdoor leert kijken. Je ziet het aan werk van mensen die dit soort oefeningen nooit hebben gedaan." Ars wil beslist niet het predi- kaaat elitair opgeplakt krijgen. Leeferink: „Vroeger was het misschien wat elitair. Nu beslist niet. We hebben 400 cursisten per jaar uit de hele Leidse regio. En 70 kunstenaarsleden. Het is niet de bedoeling een ingesla pen bende te worden. Daarom denken we in de toekomst aan het organiseren van workshops en er zijn wat losse gedachten die nog meer gestalte zullen krijgen. Want Ars moet bruisen van kunstactiviteiten." Geschiedenis P.J.M. de Baar van het Gemeen tearchief Leiden heeft voor Ars de ontstaansgeschiedenis van het genootschap uitgezocht. Uit een notitie, uit circa 1750, van Frans van Mieris weet hij dat het stadsbestuur de academie tot 1701 onderdak heeft ver leend in een pand naast de Saaihal, het gebouw dat we nu kennen als de Lodewijkskerk, aan de Steenschuur. Na 1702 konden de leden op zaterdag werken in een lokaal van de toneel recensie susanne lammers Voorstelling: Allegro Barbaro door Art en Pro. Regie Frans Stnjards Met Gusta Ger ritsen, Paul Hoes, Trudy de Jong, Laus Steenbeeke en Elsje de Wijn Gezien: 29/9 LAKtheater, Leiden Nog te zien: 30/9 en 1/10, aldaar. Het was best druk, gisteravond in het Ij\K. Zelfs na de pauze. Art en Pro speelde Allegro Bar baro van Frans Strijards, een stuk dat gekarakteriseerd werd als een psycho-thriller en waar in nieuwe wegen gezocht wer den. Met behulp van nogal ex treme personages die kramp achtig reageren als ze in het nauw gedreven zijn. Verder wesden er grenzen overschre den, snijdende conflicten uitge vochten met behulp van onder huidse agressie en eentje was er zwanger. Ze had althans een kussen onder haar feestjurk. Het thema, zoveel is duidelijk, was oplichterij. Er is een man met een hoofdwond en een vermoede lijk daaruit voortkomende ver- Rijnsburgerpoort. Door de ver woesting van het interieur van het poortgebouw, bij de inkwar- warring. Er is bedrog en daaruit voortvloeiend wantrouwen. Er zijn communicatie-problemen. Niemand kent de ander, terwijl ze al jaren familie zijn en bo vendien zakelijke belangen de len. En er zijn nesten. Massa's nesten en wat erger is: iedereen zit daar in. Aan het einde zijn het er zoveel dat de ailtflUl in arren moede het stuk moet be ëindigen met een knal. Ook hij is er niet uitgekomen. Ondanks dat werd er hevig geacteerd, een betere voorstel ling waardig. Soms iets te hevig zelfs. Het spel van Gerritsen, die inviel voor Carla Hardy, bijvoor beeld deed vermoeden dat zij werkelijk de kwade genius van het drama was. Dat was van haar kant bekeken te begrijpen, het stuk moet immers ergens heen, maar het einde biedt voor die interpretatie geen houvast. Meer in de lijn van de auteur was het acteren van Paul Hoes. Hij zette een wezenloze ver dwaalde neer, afwisselend sym pathiek en abject, nu eens goo chem, dan weer te stom om tiering van de Franse troepen, kwam in 1795 een eind aan de Leidse T ekenacademie. voor de duvel te dansen. Hoe zou het hun vergaan zijn in een produktie over verwar ring, spraak- en communicatie stoornissen, die niet verward, De academie werd opnieuw op gericht in 1799 onder de naam Ars Aemula Naturae: Kunst hakkelend en ongearticuleerd zou zijn. Waarin incompetentie niet levensecht klungelig gestal te hoeft te krijgen, waarin het wantrouwen dat de personages LEIDEN De abdij van Rijnsburg was ooit een van de rijkste kloos ters in Holland. Tijdens de Tachtigjarige Opstand werd het gebouw verwoest, alleen de muren en de kapel over leefden de vlammen. De ruï nes leven echter voort in tal loze tekeningen die van 1 ok tober tot 7 november, tegelijk met de expositie 'Tekeningen van Ars Aemula Naturae', worden tentoongesteld in Stedelijk Museum De Laken hal. Kunstenaars als Albert Guyp en Hercules Seghers beeldden de bouwval vooral uit om schilderachtige rede nen. In de 18de eeuw begon nen tekenaars de abdij topo grafisch weer te geven en pas met de opkomst van de ro mantiek werden de ruïnes Tekeningen van Ars Aemula Naturae, I^idens oudste kunstgenootschap', in Stede lijk Museum De Lakenhal, Ou de Singel 28-32, I>eldcn; t/m 6 november, dl. t/m vr. 10.00- 17.00 uur, za. zo. en feestdagen 12.00-17.00 uur. Bij de exposi tie verschijnt een catalogus met het volledige tekeningen- bezit van Ars. jegens elkaar koesteren niet in voelbaar wordt gemaakt door het publiek steeds wantrouwi ger te maken jegens de hele voorstelling? Laus Steenbeeke, Elsje de Wijn, Paul Hoes en Trudy de Jong (v.l.n.r.) in 'Allegro Barbaro' van Frans Strijards: er werd hevig geacteerd. foto reyn van koolwijk

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 23