Jeltsin: Meer kernwapens opruimen „Bij een flink bedrag hoort een flinke rente." -f Buitenland Russische ridders herleven even inde wapenembargo Bosnië vellicht pas over halfjaar Ook nieuwe Deense kabinet kiest voor compromissen Rechter laat TV niet toe bij jury-selectie proces Simpson Wlement Estland dwingt premier Laar tot aftreden Algerijnse Berbers dreigen 'fundi's' met totale oorlog Spaanse regio 's krijgen ook rol in Europa 5DAC 27 SEPTEMBER 1994 )pnieuw vliegtuigongeluk in Siberië [«kou Bij een vliegtuigongeluk in Siberië zijn gisteren 26 ensen om het leven gekomen. Het toestel van het type Yak-40 oog van de Siberische stad Krasnoyarsk naar het 500 kilometer :rder gelegen Tura. Het vliegtuig probeerde bij het vliegveld in de stad Vanavara een noodlanding te maken, maar stortte gevolg van het slechte weer neer. ieen nieuw gezondheidszorgstelsel VS ;hington» De Verenigde Staten krijgen dit jaar geen nieuw elsel van gezondheidszorg. President Clinton had het nieuwe elsel graag nog in 1994 ingevoerd. Maar de leider van de De- ocraten in de Amerikaanse Senaat, George Mitchell, zei giste- •n dat hij geen moeite meer zal doen om de wet nog dit jaar lor het parlement te krijgen. ?eel doden bij treinramp Angola ianda Bij een treinongeluk in het zuiden van Angola zijn ze- ■r 70 mensen omgekomen. Het ongeluk gebeurde afgelopen Dnderdag door een ontsporing in de zuidelijke provincie Nami- Omdat het ongeluk in een zeer afgelegen gebied plaatsvond Kam hulp pas laat op gang. Honderden reddingwerkers waren steren nog steeds aan het zoeken in de wrakstukken om even- iele doden of overlevenden op te sporen. luid-Afrika geeft Kenya neushoorns usai mara Tien witte neushoorns uit Zuid-Afrika zijn gisteren :n nieuw leven begonnen in Kenya, waarheen ze zijn overge- racht om de door stropers gedecimeerde (van 20.000 in 1970 it 400 nu) Kenyaanse neushoornpopulatie te versterken. In to- schenkt Zuid-Afrika twintig neushoorns aan Kenya die af- smstig zijn uit nationale parken in de provincie Natal. Centrumrechts formeert in Bulgarije )fia» President Zjelev heeft gisteren de kleine centrumrechtse artij Nieuwe Keus belast met de vorming van een nieuwe rege- ng. Nieuwe Keus heeft maar tien zetels in het parlement, dat 40 leden telt. De twee grootste partijen in het parlement, de so- lalistische partij (ex-communisten) en de anti-communistische nie van Democratische Krachten (UDK), weigeren een rege- ng te vormen. Zij zien meer in nieuwe verkiezingen. ilipijncn op vlucht voor Pinatubo 3rac Duizenden Filipijnen hebben gisteren in vrachtauto's, bussen en op karren de omgeving van de vulkaan Pinatubo erlaten. Dat gebeurde nadat president Ramos opdracht had ge- even tot evacuatie van dorpen die bedreigd worden door mod- er die van de hellingen van de vulkaan naar beneden stroomt, lodderstromen bedreigen de dorpen rond de Pinatubo sinds de ulkaan in 1991 tot uitbarsting kwam. 'resident Ecuador: 'Ik leef nog' iuito President Duran-Ballen van Ecuador leeft nog. Duidelijk zijn wiek geschoten door een radio-bericht dat hij was overle- en, gelastte Duran-Ballen de Ecuadoraanse media het publiek rvan in kennis te stellen dat zij hem in levende lijve hadden ge ien. Het radiobericht werd opgevangen door buitenlandse me- ia en de echtgenote van de president, Josefina Villalobos, die in igentinië vertoefde, belde in paniek naar huis om te vragen wat was gebeurd. Russische president stelt VN voor atoomproeven te verbieden De Russische president Boris Jeltsin heeft gisteren een reeks voorstellen gedaan om de aanwezigheid van kern wapens in de wereld verder terug te dringen. In een rede tot de Algemene Vergadering van de VN stelde hij voor om uiterlijk in 1996 een verdrag te sluiten dat atoom- proeven moet verbieden, het aantal Amerikaanse en Rus sische lange-afstandskernwapens verder verminderen en de verspreiding van kernwapentechnologie tegen gaan. kernwapens te verminderen", aldus Jeltsin. Hij wil ook dat er t verdrag wordt gesloten over NEW YORK HANS DE BRUUN CORRESPONDENT ,,Alle kernwapenlanden moeten het stopzetten van alle produk- meedoen aan een proces om tie van kernwapens en kernwa penmateriaal. Dit verdrag zou moeten worden getekend door de vijf grote kernwapenlanden, de VS, Rusland, Groot-Brittan- nië, Frankrijk en China. Voorts wil Jeltsin een verdrag over de controle op de veilig heid van kernwapeninstailaties en hij wil een conferentie orga niseren over het omschakelen van defensie-industrieën naar civiele produktie. De Verenigde Staten hebben de voorstellen van Jeltsin 'interessant' ge noemd, maar zeiden dat ze na der moeten worden bestudeerd. Jeltsin zei de betrokkenheid van de VN bij de interne proble men in de vroegere Sovjet-re publieken te waarderen, maar hij voegde er meteen aan toe 'dat de last van de vredeshand having daar in eerste instantie bij de Russische Federatie ligt'. Hij zei dat Rusland voor geen enkel land meer een bedreiging is, maar niet als een tweede- rangsland beschouwd wil wor den. ..Wij ondergaan grote ver anderingen, maar wij zijn nog steeds een wereldmacht". Hij vroeg de wereld begrip op te brengen voor die veranderin gen. Jeltsin pleitte ook voor de in stelling van een interventie macht, die rechtstreeks aan de VN-Veiligheidsraad ter beschik king staat en snel kan worden ingezet als zich ergens in de we reld crises voordoen. Dan gaat geen tijd verloren met trage be sluitvormingsprocessen. Rus land is bereid actief mee te wer ken aan VN-vredesoperaties en Jeltsin riep andere landen op dat ook meer te doen. Clinton hapert pijnlijk in toespraak VN NEW VORK DPA-Rtr Volgens de Amerikaanse presi dent Clinton leiden de Vere nigde Staten, Rusland en Duitsland gezamenlijk terro risten op. Hij zei dat gisteren per abuis tijdens zijn toe spraak voor de Algemene Ver gadering van de Verenigde Na ties in New York. Zijn vergis sing stond zelfs in de officiële tekst. In het gedeelte over het zo wel door de Verenigde Staten als Rusland onderkende ge vaar dat terroristen met nucle air materiaal handelen, stond: „Onze twee naties en Duits land hebben hun samenwer king versterkt en zich bezigge houden met de gemeenschap pelijke training van terroris ten." Clinton doelde op de an ti-terroristische activiteiten van de drie landen. Toen de president de tekst las, had hij schijnbaar zelf in de gaten dat er iets niets klop te. Hij deed er echter nog eens een schepje bovenop door ver volgens over 'terroristen-terro- ristentraining' te spreken. „Het was een foutje", aldus een woordvoerder van het Wit te Huis. l AefiSl IV YORK HANS DE BRUUN RRESPONDENT it Amerikaanse voornemen eenzijdig, en tegen de zin n Franlaijk, Groot-Brittannië Rusland en Nederland 15 oktober het wapenembar- tegen de Bosnische moslims te heffen, is voorlopig van de an. Maar binnen de VN-Vei- heidsraad wordt inmiddels voorstel overwogen om het bargo in beginsel per 15 aart 1995 af te schaffen, mits een aantal voorwaarden is ldaan. De Amerikaanse president Bill Clinton zei gisteren in zijn rede tot de Algemene Vergade ring van de VN dat de VS niet zullen accepteren dat de Bosni sche hoofdstad Sarajevo door de Serviërs wordt 'gewurgd'. ,,De VN moeten Sarajevo red den en de NAVO staat klaar om op te treden", zei Clinton. Hij wil niet dat Sarajevo nogmaals als belegerde stad een zware winter in moet gaan. Clinton ziet nu dus af van zijn oorspronkelijke plan om het embargo op te heffen, dat ook door het Amerikaanse Congres werd gesteund. Maar van een automatisch eifid aan het em bargo zal volgens VN-kringen ook over een half jaar geen sprake zijn. Over de voorwaar den waaraan moet zijn voldaan voor de Veiligheidsraad besluit het embargo op te heffen, moet nog worden onderhandeld. Ook de Bosnische regering heeft zich inmiddels mokkend neergelegd bij deze gang van zaken" beseffend dat intrekking van het embargo op dit mo ment zou betekenen dat Frank rijk, Groot-Brittannië en andere landen hun troepen uit Bosnië zouden terugtrekken. De 'winst' voor Bosnië is dat nu voor het eerst in de Veiligheidsraad openlijk opheffing van het wa penembargo overwogen wordt. KOPENHAGEN AFP-DPA-Rtr De drie centrumlinkse partijen in Denemarken de sociaalde mocraten, de centrumdemocra ten en de radicalen hebben gisteravond een nieuw regeer akkoord gepresenteerd. De so ciaaldemocratische premier en formateur Poul Nyrup Rasmus sen presenteert vandaag zijn nieuwe kabinet aan koningin Margrethe. Het regeerakkoord, dat de ti tel 'Onze gezamenlijke toe komst' draagt, is na slechts drie dagen onderhandelen tot stand gekomen en door de parle- mentsfracties van de drie partij en aangenomen. In het pro gramma wordt het 'beleid van compromissen' dat de rege ringspartijen sinds hun aantre den in januari 1993 voeren, voortgezet. De centrumlinkse coalitie viel bij de verkiezingen vorige week woensdag terug van 83 naar 76 zetels en verloor daarmee haar absolute meerderheid. Zij kan echter rekenen op de gedoog- steun van twee kleine linkse partijen. Verwacht wordt dat Rasmussen ter rechterzijde met de Conservatieven en de Libe ralen afspraken zal maken over het buitenlands en economisch beleid. Rasmussen verheelt niet dat zijn minderheidsregering hier door zal moeten schipperen tussen de linkse en de conserva tieve oppositie om haar beleid door te voeren. „Alle partijen die willen deelnemen aan een actief buitenlands beleid, een stabiele economische koers en binnenlandse hervormingen zullen de komende vier jaar in vloed hebben", zei hij op een persconferentie. zend personen op als mogelijk jurylid, wat in het district bijna een recordaantal is. Voor het proces zijn twaalf juryleden no digen acht plaatsvervangers. De rechtszaak kan maanden duren. Voor de selectieprocedu re stelde een rechter een lijst op met vragen om bevooroor deeldheid bij mogelijke juryle den bloot te leggen. Een univer sitair opgeleide kandidaat kan de vragenlijst in vier uur invul len. I let vinden van onpartijdige mannen en vrouwen is des te moeilijker door de grote belang stelling van de media, waardoor vrijwel iedereen op de hoogte is van de Simpson-zaak en velen zich al een oordeel hebben ge vormd. LOS ANGELES «UPI-Rtr Een rechtbank in het Ameri kaanse Los Angeles is gisteren begonnen met de selectie van juryleden voor het proces tegen de beroemde ex-sportman Ó.J. Simpson, die zijn ex-vrouw en haar mogelijke minnaar zou hebben vermoord. Tot grote te leurstelling van sensatiezoekers zijn TV-camera's niet toege staan tijdens de selectieproce dure die enkele weken in beslag kan nemen. Tot nu toe volgden de media elke slap in het voor onderzoek van de opzienbaren de moordzaak en leek heel Amerika in de ban van het pro ces. Justitie riep een kleine dui- ALGIERS AFP-Rtr moskou Een ridder in vol ornaat staat zijn helm en zwaard voor een moment af aan een lid van de Omon, de Russische binnenlandse veiligheidstroepen. In Moskou werd gisteren een demonstratie gegeven van mid deleeuwse wapenuitrustingen en gevechtstechnieken. Ook de Omon verplaatste zich voorde gelegenheid een paar eeuwen in de tijd. De politie-eenheden bedienen zich doorgaans van moderner materiaal. FOTO EP A SKOU HANS GELEUNSE rt Laar, de premier van Estland, is gisteren door het lement tot aftreden gedwongen. Gedurende de bij twee jaar van zijn premierschap van de Baltische re pliek is Laar (34) achtervolgd door beschuldigingen corruptie en autoritair leiderschap. Het parlement ;de met grote meerderheid (60 van de 101 parle- ntsleden) na een langdurig en emotioneel debat het trouwen in Laar op. De meest in het oog springende aanleiding was het schandaal rond de 'verdwenen roebels'. In 1992 schafte de voormalige Sovjet-republiek de roebel af en introdu ceerde de kroon. De voorraad van 2,3 miljard roebel werd verkocht "óor bijna twee miljoen dollar. Laar heeft nooit willen onthullen aan wie. Volgens hem zou dat de levens in gevaar brengen van degenen die bij de ze transactie (vermoedelijk met de opstandige Kau- kasus-republiekTsjetsjenië) waren betrokken. Andere geschilpunten tussen Laar en het parlement waren wapenaankopen in Israël en het passeren van de volksvertegenwoordiging bij het afgeven van kredietga ranties. Laar zei maandag dat hij alle beschuldigingen van 'onjuiste afhandeling van staatszaken' van de hand wees. Ik heb ervoor gezorgd dat Estland zijn onafhan kelijkheid van Rusland heeft weten te behouden en economisch op de been is gebleven, zo zei hij. President Meri moet het ontslag van Laar binnen twee weken bevestigen. Algemene staking dreigt in Italië ROME AFP De Italiaanse premier Silvio Berlusconi is er in de afgelopen nacht tijdens onderhandelingen met de vakbeweging niet in ge slaagd een compromis te berei ken over de bezuinigingen op de overheidsbegroting voor 1995. Berbervolkeren tegen het reli gieuze fanatisme van de Ara bischtalige fundamentalisten. Tot dusver zijn aanvallen en moordaanslagen zoals die el ders in Algerije plaatsvinden, hen bespaard gebleven. De af gelopen weken zijn echter bot singen geweest tussen dorpelin gen en gewapende moslimstrij ders. De MGB sluit overigens niet uit dat de ontvoering van Ma- loub een provocatie door de au toriteiten is. De verhoudingen met Algiers zijn gespannen door een twee weken durende schoolstaking van leraren en scholieren, en een algehele sta king die afgelopen woensdag het gebied stillegde. De Berber-minderheid in Alge rije dreigt met een 'totale oor log' tegen de islamitische fun damentalisten als zij de ont voerde Kabylische zanger Lou- nes Matoub niet binnen 48 uur vrijlaten. Matoub, een militant van de Berberse Culturele Beweging (MCB), werd zondagavond door islamitische strijders ontvoerd in de buurt van de Kabylische hoofdstad Tizi-Ouzou toen hij op een terrasje zat. De zanger maakt zich sterk voor de cultuur van de Berbers en de Kabyliërs, een Berbervolk ten oosten van Alders De twee miljoen Kabyliërs verzetten zich net als de andere ACHTERGROND MADRID Rtr Ie Spaanse grondwet, die stamt uit 1978, loet worden veranderd om de regio's een ieuwe rol te geven. De hervorming van de rondwet moet uiteindelijk leiden tot een mvorming van de Spaanse centralistische :aat in een federatie van zeventien utonome provincies. lonzalez hield zijn pleidooi in de Senaat, die isteren aan een driedaags debat begon over e toekomst van de zeventien autonome ïgio's en hun verhouding met de centrale verheid. Het is de eerste keer sinds 1978 dat e regionale regeringen in de Senaat over dit robleem willen praten. Behalve het recht p zelfbeschikking, de zelfstandigheid van e regio's (en hoe ver die moet gaan) is de nanciering van de autonome provincies en belangrijk punt van discussie. De ationalc begroting van 1995 geeft de regio's oor het eerst het recht Europese gelden oor milieuprojecten naar eigen inzicht te esteden. askenland, dat protesteert tegen de trage verheveling van bevoegdheden van Madrid aar de regio's, woont de zitting van de enaat niet bij. Volgens de Basken is het uit 979 stammende statuut van Guernica, dat De Spaanse premier Felipe Gonzalez wil de regio's in zijn land een grotere rol ge ven in de Europese politiek. Ook over weegt zijn regering de samenstelling van de Senaat zo te wijzigen, dat de regio's een sterkere vertegenwoordiging krijgen in het Spaanse parlement. aan Baskenland zelfbestuur toekende, niet volledig uitgevoerd. Op grond daarvan verklaarde leider Xavier Arzalluz van de Baskische nationalistische partij PNV niet loyaal te kunnen zijn aan de Spaanse grondwet. De PNV, met vijf zetels in het Spaanse parlement, gedoogt de socialistische minderheidsregering van premier Gonzalez. Dezelfde gedoogrol is weggelegd voor de Catalaanse nationalisten van Jordi Pujol (CiU), die 17 zetels hebben. Beide partijen hebben de macht de regering van Gonzalez te laten vallen. De autonome regio's in Spanje hebben al een groot aantal bevoegdheden. De zogeheten 'historische nationaliteiten' (Baskenland, Catalonië en Galicië) hebben de grootste vorm van zelfstandigheid, maar eisen een nog verdergaande overheveling van bevoegdheden van Madrid naar de regio's. De Basken kunnen bijvoorbeeld al hun eigen belastingen innen, maar willen een eigen centrale staat en meerbevoegdheden op het gebied van sociale zekerheid, politiek en werkgelegenheid. De Catalanen willen hun eigen belastingen heffen, een eigen politiekorps en meer autonomie op het gebied van de gezondheidszorg. Baskische en Catalaanse partijen gebruiken hun nationalistische eisen voortdurend als wisselgeld in de onderhandelingen over steun aan de regering. Bij het autonomiestatyut van 1978 kregen de drie regio's al het recht in onderwijs en bestuur de eigen taal te gebruiken. De drie gebieden voeren in zeker opzicht ook al een eigen buitenlandse politiek. De Galicische leider Manuel Fraga en zijn Catalaanse collega Jordi Pujol ontvangen met enige regelmaat staatshoofden uit andere landen. Pujol beriep er zich eens op als eerste 'Westerse leider' na John Major een bezoek te hebben gebracht aan de Russische president Boris Jeltsin. inlegbedrag op f 10.000, ligt en de rente nu 4,75%* is. Girorekening- ,a/reken'5 Een thuisbankier pakt 5,25%, zonder zijn geld vast te zetten. houders die een Kapitaal- of B Leeuwrekening willen openen, kunnen dat vandaag nog thuis De Postbank Kapitaalrekening met bedrag zonder kosten van opnemen. Zelfs doen. Gewoon via hun girobockje. een eerste minimum inleg van f25.000,- een bedrag boven de f25.000,-, als u dit maand van tevoren reserveert. Hetzelfde principe geldt ook voor lelijk elk willekeurig de I/ceuwrekening, waarbij het minimum Sparen doe je gewoon bij de Postbank. *Rcntcvcr({oedin|{ per 23 september 1994. biedt de ideale combinatie van zeer hog< rente (nu 5,25%*) én alle opnamevrijheid. U kunt er En wie er eerst nog wat meer over wil weten, belt nu even Klantenservice Sparen: (020) 591 82 20. POSTBANK

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5