Onderzoek
naar fraude
paspoorten
Dames Matla gaan met pensioen
Randstad
'De eeuwige mythe van
Swiebertje doorbreken
Fokker praat zich arm
voor verlaging lasten
Flitstrein op bezoek
'Waterschade 20 miljoen'^
Strijd om gouden kaasboor
Milieudefensie koopt
weer grond Schiphol
'Aparte wet voor HSL en andere grote projecten'
Drug-smokkelaars
werven op Schiphol 1
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1994
Advocaten beschuldigen Marechaussee
De Rijksrecherche stelt een onderzoek in naar vermeen
de zwendel met paspoorten door de Marechaussee op de
luchthaven Schiphol. Dit naar aanleiding van de beschul
diging van drie Amsterdamse advocaten dat kansloze
asielzoekers van wie de nationaliteit niet was te achter
halen door de Marechaussee werden voorzien van kopie-
en van paspoorten van andere asielzoekers. Door deze
truc werd uitzeting van de betrokken vreemdelingen mo-
gelijk.
De commandant van de Ko
ninklijke Marechaussee, gene-
raal-majoor D.G.J. Fabius, heeft
met verbazing op de beschuldi
ging gereageerd en vanochtend
direct om een Rijksrecherche
onderzoek gevraagd. „Om alle
twijfel direct en goed weg te la
ten nemen", aldus een Mare
chaussee-woordvoerder. Fabius
vindt het vreemd, aldus de
woordvoerder, dat de beschul
digingen van het drietal raads
lieden, waarvan er één zegt dat
het zelfs al tientallen keren is
voorgekomen, niet aan Justitie
zijn gemeld.
De woordvoerder van de Ma
rechaussee omschrijft bewerin
gen als zou er een „dikke bak"
met dergelijke kopieën van pas
poorten bestaan als „verhalen
van het kaliber Broodje Aap".
Volgens hem zijn dergelijke on
bewezen beschuldigingen aan
het adres van beëdigde opspo
ringsambtenaren zeer ernstig.
Volgens de drie Amsterdamse
advocaten worden de kopieën
gebruikt om te voorkomen dat
asielzoekers door het onbekend
blijven van hun nationaliteit
niet kunnen worden uitgezet.
Een van de drie, mr. W. Blaauw,
zegt al zeker één geval van iden
titeitsverwisseling te hebben
kunnen aantonen. De reactie
van Justitie hierop was dat er
een „foutje" was gemaakt.
Blaauw is blij met het aange
kondigde onderzoek van de
Rijksrecherche „want harde be
wijzen hebben wij ook niet, ook
al verdenk ik de Marechaussee
er wel eens van dat ze rare din
gen doet". Blaauw en zijn colle
ga's zeggen de identiteitsver
wisselingen in het verleden al
enkele malen tijdens rechtsza
ken te hebben aangekaart en
wel degelijk aan Justitie te heb
ben gemeld. „Maar daar werd
dan niet op gereageerd".
Krant voor en door zwervers
utrecht gpd/maaike trimbach
De stad Utrecht telt vijfhonderd
tot zevenhonderd daklozen.
Veel van hen 'wonen' in Hoog
Catharijne, het overdekte 'win
kelhart van Nederland'. De dui
zenden reizigers die hen dage
lijks tegenkomen en zich vaak
aan de doelloos rondhangende
figuren ergeren weten door
gaans niets van deze groep af.
Mede om daar iets aan te ver
anderen presenteerde De Stich
ting Dagopvang Het Catharijne-
huis in Utrecht vorige week
Straatnieuws, een krant voor en
door daklozen. „We willen de
eeuwige mythe van de zwerver
als Swiebertje doorbreken",
zegt initiatiefnemer Constand
de Jonge, bestuurslid van het
Catharijnehuis in Utrecht, waar
niet-verslaafde daklozen terecht
kunnen.
De krant is gedeeltelijk volge
schreven door de daklozen zelf.
„Het is een goede tijdsbeste
ding. En van elk verkocht exem
plaar mogen ze de helft van de
opbrengst 75 cent houden",
zegt De Jonge.
Een oproep van De Jonge om
bij te dragen aan de krant lever
de verschillende inzendingen
op. Een aantal daklozen maakte
prachtige gedichten voor Straat
nieuws: „Morgen sta ik op
straat en wie weet blijf ik daar
dan wel de rest van mijn leven.
Als het me dan toch zoveel
moeite kost om van de straat af
te blijven, moet ik me er mis
schien eens aan over geven",
schrijft 'Leesjo'. 'Domoor', die
vier jaar zwerven achter de rug
heeft, besluit een stukje over
zijn leefsituatie met de volgende
goede raad om uit de proble
men te komen: „Vriendin met
werk en onderdak zoeken".
Naast gedichten, tekeningen,
zelfbespiegelingen en andere
bijdragen van de daklozen zelf,
staat er veel informatie in
Straatnieuws. Over opvangcen
tra, njaatschappelijk werk, het
Leger des Heils en het artsen
spreekuur voor onverzekerden
en ook een interview met de
wethouder van Welzijn, Volks
gezondheid en Cultuur in
Utrecht.
Voor de forenzen die zich elke
dag langs de zwervers haasten,
op weg naar hun werk, zal het
verhaal „Wat doen ze de hele
dag?" van Sylvia van Wouden
berg veel vragen beantwoorden.
De meeste daklozen besteden
een aanzienlijk deel van de dag
aan lopen, concludeert Van
Woudenberg. Van een slaap
plaats naar een plek om te zit
ten of koffie te drinken of ge
woon om aan geld en eten te
komen. Bovendien houdt het je
warm. „Verder doe je niks",
zegt dakloze Rob. „Af en toe een
fietsje pikken". Lotgenoot Gerrit
heeft het een beetje gestructu
reerd: de ene dag gaat hij geld
vragen, de andere dag jatten.
Andere bezigheden die de zwer
vers noemen zijn onder meer:
bij een kantoor vragen of je mag
bellen: denken hoe je aan geld
kan komen: paspoorten vinden
en naar de politie brengen:
eendjes voeren: denken waar je
de volgende dag zou kunnen
slapen; een bekeuring of andere
straf uitzitten in de gevangenis:
i kijken.
Haarlemmermeer het Douwen van vliegtuii
HAARLEMMERMEER
De vliegtuigfabriek Fokker heeft
begin 1993 van de gemeente
Haarlemmermeer een aanzien
lijke verlaging geeist van de
aanslag voor onroerende-zaak-
belasting (OZB). Na enig onder
handelen ging de gemeente
Haarlemmermeer akkoord met
een vergaande verlaging. Dok
de NV Luchthaven Schiphol
claimde en kreeg vorig jaar een
lagere OZB-aanslag.
De waarde van de bedrijfsge
bouwen worden elke vijf jaar
opnieuw getaxeerd. Voor bedrij
ven, aldus wethouder A. Ver
beek (financiën) is het door
gaans heel lucratief om bezwaar
te maken tegen nieuwe aansla
gen. Fokker bijvoorbeeld reken
de de gemeente voor, dat de fa
briekshallen voor de assembla
ge van vliegtuigen weliswaar
veel geld hebben gekost, maar
bij faillissement van de noodlij
dende onderneming nauwelijks
een stuiver opbrengen. De hal
len zijn alleen bruikbaar voor
vliegtuigen. De
economische waarde is dus ge
ring, argumenteerde Fokker. De
gemeente kon slechts toegeven.
Voor Schiphol lag het weer
anders. Het gigantische com
plex aan gebouwen en bedrij
ven was in zijn geheel getaxeerd
op 'een bepaald bedrag". De
luchthavendirectie vond dat
niet correct en schakelde een
onafhankelijk deskundige in
voor een tegentaxatie. Die viel
veel lager uit dan de gemeente
lijke schatting. Na enig onder
handelen kwam ook daar een
lagere OZB-a
nendwarrelen.
De Haarlemmermeerders in
tussen betalen elk jaar fors meer
aan woonlasten. In de vijf jaar
tijd sinds 1990 zijn die met ruim
driehonderd gulden gestegen.
Dat is voor eigenaar/bewoners
van een huis van circa 1-10.000
gulden een groei met 50 pro
cent. Eigenaren van huizen van
250.000 gulden constateren een
kostenverhoging van ruim 30
procent.
Een hogesnelheidstrein wordt
klaar gemaakt voor een testrit op
de spoorlijn tussen Weesp en Le-
lystad. De NS houdt daar dezer
dagen proeven met de flitstrein
die er overigens niet harder dan
130 km. zal rijden. Deze TGV is
hiervoor speciaal uit Frankrijk ge
haald. Het is hetzelfde model als
dagelijks tussen Parijs en Bor
deaux heen en weer raast.
foto anp
Een in mediakringen gerenom
meerd instituut gaat binnenkort
verdwijnen. Het Haagsch Pers
bureau Matla sluit op 1 januari
zijn deuren. De directrices G.
Huberts en W. Kortekaas, beter
bekend als de 'dames Matla',
hebben het besluit genomen er
mee te stoppen.
Hiermee dreigt een eind te
komen aan een unieke vorm
van informatievoorziening
waarvan met de name de redac
ties van kranten, tijdschriften en
actualiteitenprogramma's van
radio en tv decennia lang gretig
gebruik hebben gemaakt. Eén
blik op de roemruchte 'Matla-
agenda' en je weet bijvoorbeeld
dat het binnenkort honderd jaar
geleden was dat Mondriaan
Roemrucht persbureau dreigt te worden opgeheven
werd geboren, dat een bepaalde
artiest op het punt staat zijn zil
veren jubileum te vieren of dat
veertig jaar geleden het dorpje X
werd geteisterd door een alles
verwoestende windhoos.
Zou je het besluit om een
punt achter hun werk te zetten
kunnen beschouwen als een
soort pensionering? Mevrouw
Kortekaas: „Ja, dat zou je kun
nen zeggen". Het is overigens
nog niet duidelijk of het Bureau
Matla, gevestigd in een statig
pand in de Haagse Archipel-
buurt, op enigerlei wijze wordt
voortgezet. De dames beraden
zich hier nog op.
Het persbureau werd in 1927
opgericht door de journalist
Jean Hubert Matla. Hij was een
verjaardag van een burgemees
ter vergeten en uit ergernis
daarover besloot hij gegevens
over personen en gebeurtenis
sen te gaan verzamelen. Zo ont
stond een gigantisch knipselar
chief en een kaartsysteem. Ge
bruikers konden zich abonne
ren op de 'Matla-agenda', een
maandelijks verschijnend pak
ket stencils met uitgebreide in
formatie over allerlei jubilea van
personen en instanties. Maar
ook geeft de nog altijd verschij
nende agenda de 'laoonjaren'
van bijzondere gebeurtenissen.
Bijvoorbeeld: '3 mei (1994) is
het 700 jaar geleden, dat Jan I
hertog van Brabant, die in 1288
in de Slag bij Woeringen (Wor-
ringen) ten noorden van Keulen
de overwinning had behaald en
daardoor de Limburgse succes
sieoorlog had gewonnen, te Bar
aan de Maas (Fr.) in een ridder-
toernooi werd gedood'.
Matla trok in de loop der tijd
Gerda Huberts en Wil Kortekaas
aan om hem te assisteren. Toen
hij in 1968 overleed namen de
dames het bureau over. Matla
groeide uit tot de vraagbaak van
de Nederlandse media. Vrijwel
alle kranten zijn of waren gea
bonneerd op de agenda. Maar
ook de tv maakte gebruik van
het Haagse instituut. Het pro
gramma 'In de Hoofdrol' van
Mies Bouwman bijvoorbeeld
draaide voor een belangri
op gegevens van Matla.
De dames hebben altijd tra<
tioneel gewerkt. Geen comp
ters of kopieermachines, ma
kaartenbakken, boeken i
stencilmachine. Hun aanp
heeft dan ook een persoonlij!
stijl. Zo worden gegevens o
personen of gebeurtenissen
tijd in één lange zin gegote
Die eigen aanpak leidde ook w
eens tot een merkwaardige
lectie van het nieuws. In
agenda van 1987 ontbrak b
voorbeeld de mededeling d
zich tien jaar daarvoor de Loc
heed-affaire had afgespeel
„Daarvoor zijn we te Oranjeg
zind", gaven de dames later
verklaring.
De waterschade door overvloe
dige regenval onder Noordhol
landse agrarische bedrijven zal
de twintig miljoen gulden over
schrijden. Dat heeft woordvoer
der M. de Groot van de Weste
lijke Land- en Tuinbouworgani
satie (WLTO) maandag desge
vraagd meegedeeld.
De schatting is gebaseerd op
ramingen van 600 van de in to
taal 9.500 agrarische bedrijven
in Noord-Holland. De woord
voerder sluit niet uit dat de uit
eindelijke verliezen nog aan
zienlijk groter zullen blijken
omdat het aantal schademel-
dingen nog dagelijks toeneemt.
De regionale besturen van de
WLTO, de Christelijke Boeren-
en Tuindersbond en het Land
bouwschap hebben maandag
tijdens een onderling beraad
hun „zeer grote teleurstelling"
uitgesproken dat minister
Aartsen van landbouw ..nog
niet de minste belangstelling"
heeft getoond. „Ook zonder
geld mee te nemen had de mi
nister zich toch tenminste per
soonlijk op de hoogte mogen
stellen van een ramp van deze
omvang", aldus woordvoerder
De Groot.
De regionale besturen onder
handelen morgen met het mi
nisterie over schadevergoeding.
Daarbij zal de oogstschaderege-
ling uitgangspunt zijn, „mag
elke andere schaderegeling
ons ook goed", aldus De Grot
Hoewel de boeren, gezien
uitzonderlijke regenval, een t
gemoetkoming van het ri
„zeer redelijk" achten, verwac
ten zij een harde strijd. „V
hebben aanwijzingen, dat hj.
departement zich aan alle ka
ten heeft ingedekt tegen on
claims", aldus de woordvoe
der. Het provinciaal bestuur v:
Noord-Holland heeft more
steun toegezegd aan boeren d
door overvloedige regenval gr<
te verliezen lijden. Voor schad
vergoeding verwijst de provi
cie echter naar Den Haag.
Het verzoek van de boert
enkele weken respijt te krijgt
van het wettelijk verbod na
oktober mest uit te rijden,
naar het oordeel van de provii
cie „in deze omstandighedt
niet onredelijk". De gierkelde.
staan vol, maar het uitrijdt
van mest met zware machin
is op het drassige land voorlop f
onmogelijk. De besturen zullt
woensdag bij het minister
aandringen op uitstel. De org v
nisaties houden er echter rek v
ning mee dat veehouders hi 2
mestoverschotten op ande r
wijze moeten afzetten. Van K
menade heeft benadrukt dat h
opschorten van zo'n wettel
voorschrift in de eerste plaat,
een zaak is van het minister
en van officieren van justitie. r
De Vereniging Milieudefensie
heeft twee stukken grond bijge-
kocht op de plaats waar de
nieuwe, vijfde landingsbaan van
Schiphol is gepland. Eerder dit
jaar verwierf de vereniging al
een stuk grond op die plek.
Milieudefensie wil op de ge
kochte grond het 'Bulderbos'
planten, om de aanleg van de
nieuwe baan letterlijk te dwars
bomen.
Met de huidige aankoop
wordt het bos twee voetbalvel
den groot. Op 6 november orga
niseert Milieudefensie een grote
boomplantmanifestatie, waarbij
duizenden mensen worden ver
wacht, aldus een woordvoerder
van de vereniging. De dag zal
worden opgeluisterd met mu
ziek, acts en een songfestival
van anti-Schiphol-liederen.
De actie Bulderbos ging in
april van start. Tegenstanders
van de uitbreiding van Schiphol
konden een boom of een stuk
grond kopen. Volgens Milieud
fensie hebben ruim 3000 mei
sen een stukje Bulderbos g
kocht en zijn er inmiddels 40(
bomen verkocht.
De actie maakt de aanleg v;
de vijfde baan moeilijker. Voo
dat Schiphol tot aanleg k:
overgaan zullen meer mede-<
genaren moeten worden ont<
gend en meer bomen geroo
moeten worden. Bovendii
wordt draaiing van de baan oi
mogelijk, aldus Milieudefensi
Door de nieuwe aankopt
wordt de vijfde baan aan al
kanten geblokkeerd door h
Bulderbos.
Veel boeren en grondeigen
ren bleken bereid tot onderhal
delingen over grondverkoc
aan Milieudefensie, uit symp
thie met de actie. De verenigii
verwacht dat ook andere grom
eigenaren zich door de Buide -
bos-actie tegen onteigening zi s
len gaan verzetten.
Een man met een echte kaaskop? Nee, naast den. Liefst 629 kaaskenners proefden elk tien soort, leeftijd en kwaliteit. Vrijdag volgt de
de wekelijkse kaasbeurs bij Van der Valk op kaasboorsels. uitreiking van de Gouden Kaasboor.
Schiphol, werd gisteren ook het jaarlijkse Ne- foto anp
derlands Nationaal Kaaskeurconcours gehou- De stukjes moesten worden beoordeeld op
Raad voor Regeringsbeleid:
den haag - anp
Voor besluiten over grote infrastructurele
projecten, zoals de Betuweroute, de hoge
snelheidslijn (HSL) en de uitbreiding van
Schiphol, moet een aparte Wet grote pro
jecten komen. De wet moet een snel en
doelmatig alternatief bieden voor de ver
brokkelde wet- en regelgeving van nu.
Dat meldt de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid (WRR) in zijn van
daag verschenen rapport Besluiten over
grote projecten. Beslissingen r
nieuwe wet in drie stappen worden geno
men. Stap een is een 'aanvangsbesluit' door
de ministerraad. Geen reeks globale plan
nen, zoals nu. Maar een uitgebreid onder
zoek naar één concreet project.
Na inspraak en overleg met provincies en
gemeenten, neemt het kabinet een 'begin
selbesluit'. Ook vraagt het de Tweede Ka
mer om de benodigde financiën. Over de
vraag hoe het project wordt uitgevoerd,
mogen provincies en gemeenten meebe
slissen. Alleen als geen meerderheid voor
een bepaalde oplossing is te vinden, be
paalt de regering ook de inhoud van het
'uitvoeringsbesluit'. En dat is stap drie in
het verhaal.
Het wezenlijke in het WRR-voorstel is dat
het beginsel- en uitvoeringsbesluit de rege
ring binden, niet alleen politiek maar ook
bestuursrechtelijk. Het kabinet kan niet
meer zonder gevolgen afzien van een voor
genomen project. Natuurlijk
plannen ook in inspraak en beroep.
Criminele organisaties wer
ven met enige regelmaat per
soneel op de luchthaven
Schiphol om drugs langs de
douane te smokkelen. Algelo
pen zomer werd een 23-jarige
medewerkster van het belas
tingvrije winkelcentrum op
Schiphol gearresteerd. De
vrouw had -met gebruikma
king van haar toegangspas tot
het gebied achter de douane-
enkele malen cocaïne het
land ingesmokkeld.
Aan de zaak is geen rucht
baarheid gegeven, omdat het
onderzoek tegen de vrouw en
andere betrokkenen nog
loopt. De marechaussee op
Schiphol, die met het onder
zoek is belast, bevestigt de
aanhouding van de vrouw.
Inhoudelijk wil de mare
chaussee niets over de zaak
kwijt. Woordvoerder De Jong
zegt alleen dat de vrouw in
opdracht werkte van een cri
minele organisatie.
Dë marechaussee ontkent
niet dat met enige regelmaat
Schiphol-personeel door cri
minelen wordt benaderd orrrïi
hand en spandiensten te ver- J1
richten. De Jong: „Wij hebbernfir
op Schiphol niet voor niets u
een 75 man sterk recherche- e
team dat zich bezighoudt met k
zware criminaliteit. Het geval
van de medewerkster van het 1<
belastingvrije winkelcentrum
laat zien dat het gebeurt. Ook u
in het verleden zijn er werk-te
nemers van Schiphol aange- n
houden op verdenking van h
criminele activiteiten." Vol- ;e
gens De Jong hebben deze za-
ken echter niets met elkaar te 11
maken. )i
Duizenden medewerkers b
van de luchthaven en op te
Schiphol werkzame bedrijven hi
beschikken over speciale pas- -
jes die hen toegang verlenen
tot het 'beschermd gebied'. J
Dat zijn de platforms en
ruimten achter de douane.
Het ministerie van justitie en
de marechaussee geven der- y
gelijke pasjes uit en onder
zoeken zo nodig het verleden 1/
van het personeel.
