Kunst: glijmiddel voor het toerisme Toerisme VTERDAG 17 SEPTEMBER1994 fecht in vogelvlucht Dor recreanten op of langs de Vecht heb- er( »n de provinciale Utrechtse, de Gooise ap; JVs en de ANWB een uitklapkaart gepro- lan icecrd. waarop in één oogopslag is te zien ilm at er °P 'angs het water te bekijken valt. aai geïllustreerd. Met reeksen tips voor jotjesmensen. Maar ook met informatie ver dorpen, steden en buitenplaatsen. e kaart kost 4,50 gulden, de E I SBERICHTEN 'orten open llu, eze maand zijn de forten van de Nieuwe iÊ ollandse Waterlinie in de provincie n trecht geopend voor rondleidingen en an- >re activiteiten. Dit in het kader van de manifestatie 'Provincie Utrecht, historisch iouarl van Nederland'. De twintig forten van g j e voormalige Nieuwe Hollandse Waterli- e t ie zijn in de vorige eeuw in een grote boog indom de stad Utrecht gebouwd. Een en- ;l fort is nog in gebruik als opslagplaats, laar de meeste zijn aan de natuur overge- ten. De forten zijn gewoonlijk niet ge- j^e pend voor het publiek. spfo: alle VW-kantoren in de provincie n trecht en bij de grotere VW-kantoren 01 Nederland, lag To'addestoelen en wild ee e Streek VW Noord- en Midden-Limburg lsjs eeft in samenwerking met een aantal res- iurants en hotels de folder 'culinaire na- arsvakantie' uitgebracht. De deelnemen- e bedrijven hebben in de herfstmaanden ui", un menukaarten afgestemd op de streeks- 2( lecialiteiten: paddestoelen en wild. n e hotels bieden twee- en driedaagse ar- l1; ingementen. Naast een opsomming van e deelnemende hotels en restaurants be- n n it de gids informatie over onder meer ISerfstwandelroutes. jl; e folder is verkrijgbaar bij bovenge- ni oemde VW, telefoon 077 - 543 800. lf Friese steden Ie 'Elf Steden van Friesland' zijn een min- l er vluchtige kennismaking waard dan bi chaatsers en fietsers (tweede pinksterdag) ich gunnen. Eendrachtig heeft een aantal ij W's, provinciale voorlichtingsdiensten en n. e ANWB daarom bij Strengholt een boekje hl litgebracht dat de bewuste steden beknopt d eschrijft en en passant nog wat Friese lekdoten en eigenaardigden vermeldt, et boekje kost 24,50. I >5 Plus in dierentuin en tijger is voor 65-plussers voordelig te be- ijken. foto barry hopkins enioren hebben tot en met 31 oktober een treepje voor in acht grote dierentuinen. Inder het motto 'dagje dierentuin plus' is oor bezitters van een 65+ Pas of een 60+ eniorenkaart een speciaal arrangement sa- ïengesteld. Dat biedt voor 29,00 niet al- ie.' !en toegang tot een van de dierenparken, ïaar geeft ook recht op^een kopje koffie iet gebak, een aperitief, een broodmaaltijd n 's middags een kopje thee met cake. )eelnemende dierentuinen: Apenheul in peldoorn, Burgers Dierenpark in Arnhem, Juwehands Dierenpark in Rhenen, Dieren- ai ark Amersfoort, Artis Amsterdam, Safari- d0 ark Beekse Bergen, Diergaarde Blijdorp in otterdam en het Noorder Dierenpark in mmen. Motortochten ■ef 'ot en met eind oktober organiseert Adven- n ure Tours Holland voor groepen van 6 tot 5 personen driedaagse motorfiets-arrange- vi ïenten in de Ardennen. Bij de prijs van en 995 zijn het gebruik van een BMW F650 ir brandstof en kilometers vrij), logies (vol au lension), welkomstborrel en verzekering H nbegrepen. Er kan ook worden gezorgd re oor helm en motorkleding. Deelnemers lienen uiteraard een motorrijbewijs te be- d itten. w nfo: telefoon 050 - 144 401 gt lèl 3 rug-tunnel ^la jarenlang onderhandelen staat nu vast lat er in de Sont, tussen Denemarken en weden, een vaste oververbinding zal ko- G nen. Gekozen is voor een brug met tunnel ia lie als alles volgens de planning verloopt 0 - over zes jaar in gebruik zal worden geno- ,n nen. De brug-tunnel (geschikt voor zowel rein- als autoverkeer) tussen Kastrup (niet er van Kopenhagen) en Malmö (zuid-Zwe ien) krijgt een lengte van 17 kilometer en '2( al ongeveer 4 miljard gulden gaan kosten. *Ii Vatuurbos Abcoude n iedeputeerde Staten van Utrecht hebben lesloten het terrein van de voormalige ej ioolzuiveringsinstallatie in Abcoude te lt chenken aan Natuurmonumenten. Dat k, neldt het blad Aktueel van de Stichting Re- r( reatie. Natuurmonumenten wil het terrein [aan inrichten als natuurbos. waarmee in vulling wordt gegeven aan de ecologische leleidsplannen van de provincie. cl )ok zal de Staten van Utrecht in overleg reden met de provincie Zuid-Holland om le mogelijkheid te bespreken van een voet- eer tussen Lopik en Ameide. Mocht de ver- )inding er komen dan zullen beide ge- j. neenten wel bereid moeteiï zijn, het veer j dat voornamelijk door toeristen zal worden g, [ebruikt) in beheer te nemen. REDACTIE ROB VAN DEN OOBHHsTf EN De weg van de herinnering loopt dwars door de groene Ardennen. Vergeet Bastogne. Een troosteloos oord. Auto's dieselen zich pruttelend door de van verkeer vergeven hoofdstraat en uit de luidsprekertjes, die boven en naast de winkeldeuren hangen, zagen de hele dag hoofdpijnverwekkende Disneydeunen. Overal slenteren toeristen, uitgebraakt door in felle tinten getatoueerde touringcars. Op de terrasjes in het centrum wemelt het van de trevira 2000-japonnetjes en vanaf een haastig opgedofte oorlogstank vallen jengelende kinderen zich de ene verstuiking na de andere. „Mammaaaaaaaaa." Met dank aan generaal McAuliffe. A R rjovltte R«ogne0 ".Bourcy Bastogne Sibreto Neffe Assenois Warnach06Tintange ROB VAN DEN DOBBELSTEEN UXEMBURG Luxemburg astogne is sy noniem aan gruwelijk. In de Verenigde Sta ten nog meer dan in Europa. Nergens ver loor het Ameri kaanse leger in een enkele slag zó veel sol daten als in en rondom dit Ardennen-nest, halverwege Namen en Luxemburg. Op de avond van de 28ste januari 1945, toen de kanonnen eindelijk zwegen, telden de Yanks na anderhalve maand verbitterd vechten 8.447 doden, 20.905 gevangenen of vermisten en 46.170 gewonden. Maar de Duitsers (10.749 gesneuvelden) dropen af. Hetgeen ook dit jaar weer uitbundig zal worden gevierd. Exposities, concerten, nieuwe musea en natuurlijk door de stra ten marcherende cohorten veteranen. Op dat we nooit vergeten. Edoch, wie écht wil weten hoe het er hier een halve eeuw geleden aan toe ging, kan Bastogne maar beter links laten liggen. En dat museum bij het gedenkteken op de hoogte van Mardasson, net buiten het plaatsje, al evenzeer. Veel te mooi. Plastic etalagepoppen met rooie appelwangetjes, gesteven uniformen, gelakte kanonnen, gepoetste mitrailleurs en ander opgeka lefaterd oorlogstuig gekoppeld aan een niet overal even authentieke film waarin het kanongebulder en het gejank der gra naten nauwelijks van de lucht is. De Slag om de Ardennen in een veel te keurig en vooral te eng kader. Echt van waarde lijkt hier slechts een rond oriëntatie-paneel waarop met listig aan- en uitfloepende lampjes de toenmalige troepenbewegin gen nauwgezet uit de doeken worden ge daan. Een ingewikkelde geschiedenis. In de vroe ge ochtend van de 16de december 1944 vallen 75 Duitse divisies over een front van 135 kilometer totaal onverwacht het reeds bevrijde België binnen. Voornaamste doel: het heroveren van de Antwerpse haven. Vooral in het midden, waar het vijfde pantserleger van Hasso von Manteuffel en het zesde van Sepp Dietrich zijn ingezet, maken de Duitsers in mist, sneeuw en bit tere kou, snel vorderingen. Op eerste kerstdag wordt Celles ingenomen, een paar kilometer van Dinant. Maar zestig ki lometer oostelijker houdt het garnizoen van het door een ring van vuur en staal omsingelde Bastogne nog steeds stand. Het scenario van de klassieke wes tern. De onuitwisbare naam, die Bastogne zich in de geschiede nis van de Verenigde Staten heeft verworven, is onmid dellijk verklaard als de Amerikanen worden vergeleken met de dappere kolonis ten achter hun in een cirkel geplaatste huifkarren en de Duitsers met de daaromheen gillende en schieten de Indianen. Boven dien was daar nog het ijlings opgeroepen ontzet- tingsleger van generaal Patton plus de rol van de heldhaftige verdediger generaal McAuliffe, die slechts het bijkans overtaalbare 'Nuts' knauwde toen de Duitsers hem op de avond van de 22ste december een ultima tum stelden, 'krijgde kolere'. Een juiste beslissing. Vier helse dagen later immers, op 26 december, wordt het bijna dichtgesneeuwde Bastogne vanuit het zui den ontzet. Een van de vele helden-verha- len rondom de Slag. Luitenant-kolonel Creaton Abrams van het uit Saarland te hulp gesnelde Amerikaanse leger van ge neraal Patton, kreeg slechts de opdracht het ten zuidwesten van Bastogne gelegen dorpje Sibret in te nemen. Daarvoor dien de hij met zijn eenheid bij de kerk van het gehucht Assenois een scherpe bocht naar links te maken. Maar als de jonge ijzervre ter recht voor zich de eerste schut tersputjes van de verdedigers van Bastog ne meent te ontwaren, lapt hij de order van zijn generaal aan z'n laars en davert hij met vijf tanks en een pantserwagen dwars door de in platgeschoten huizen en diep bevroren bossen verschanste Duitse linies. In de schemering van de namid dag, om kwart over vier, bereikt hij z'n uit hun foxrholes kruipende landgenoten, parachutisten van de 101ste luchtlandingsdivi sie. Dageraad van de over winning. In de dikke laag sneeuw en bij een temperatuur die 's nachts tot onder de minus 20 graden Celsi us daalt, wordt de doorgang eerst verdedigd en ten slotte langzaam maar zeker verbreed. De ge vechten zijn verbitterd en wreed en pas op 15 januari geven de rond Bastogne geleger de Duitsers zich definitief gewon nen. Het stadje rookt en rouwt. In nog geen maand tijd verloren in een do delijke cocktail van kou, kogels en honger meer dan 2500 burgers het leven. Die gegevens worden verstrekt door veertien tableau's met tekst, kaarten en fo to's, die staan opgesteld langs de 'Histori sche Omloop van de Slag om Bastogne'. Het in alle opzichten schitterende traject is 65 kilometer lang en voert de wandelaar, fietser of automobilist langs plekken, die rondom kerstmis 1944 van belang waren: Noville, waar majoor Desobry en zijn mannen twee dagen lang de 2de Duitse Een adembenemende route, maar laat Bastogne links liggen Wï,' Pantser Divisie wisten op te houden: Longvilly, waar het dappere bataljon van luitenant-kolonel Cherry door de Panzer Lehr Divisie bijna tot de laatste man werd uitgemoord; Neffe, waar de Duitse opmars richting Bastogne voor het eerst tot staan werd gebracht door de soldaten van de 101ste Amerikaanse luchtlandingsdivisie... Verhalen, verhalen, verhalen en daarachter dat magnifieke Ardense landschap. Ner gens is een zuiverder beeld te verkrijgen van wat zich hier tussen 16 december 1944 en 18 januari 1945 precies heeft afge speeld. De bolle heuvels, hier en daar be dekt met donkere bossen, dampen in de ochtendnevel. Tegen hellingen opslinge- rende weggetjes leiden door dommelende dorpjes met tussen het gloeiende herf- strood glurende kerktorens. Boeren halen met vrouw en kinderen de laatste hooi binnen op krakende schommelkarren, die worden voortgetrokken door zware Belgi sche paarden met harige lampekapjes om hun dikke enkels. Even wordt de knuist opgeheven als de vroege fietser passeert. Bonjour. Bonjour. De weg van de herinnering. Een adembe nemend mooie route. Recogne, Bourcy, Mageret, Assenois en via een kleine om weg het naar koeiemest geurende Tintange. Vervolgens het dal van de Gran de Moscht, Warnach (met een snoeperig kerkje) en Bodange. In dat laatste plaatsje, in restaurant lx? Martin Pêcheur, aan de gorgelende Süre, legt de bazin voor de lunch een forel op de barbecue. Eten op het terras. I let witte zonlicht lispelt tinte lend tussen de bladeren en er komt wijn en stokbrood op tafel. „Dat aten generaal Bradley en generaal Patton ook toen ze hier in januari 1945 sliepen", vertelt de ei genaresse trots. De oorlog lijkt ver weg, maar is overal. Info: Belgisch Verkeersbureau, Heren gracht 435-437, 1017 BR Amsterdam, telefoon 020 - 625 12 51 E I S B 0 E K E N Zwitserland Zwitserland 29,90) in de serie Kosmos- Reisgidsen van uitgeverij Kosmos. De boekjes in de reeks Kosmos-Reisgidsen zijn zeer wisselend van kwaliteit. I r zijn goede en minder goede. 'Zwitserland' hoort helaas thuis in de laatste categorie. De schrijvers betraden paden die al veel eerder door andere auteurs werden ontdekt en be dienden zich in hun teksten bovendien te vaak van het befaamde toeristen-jargon. Vlijtig waren ze wel. De praktische informa tie in het deeltje is ruim voldoende: de eindredactie zorgde daarbij voor een over zichtelijk geheel. In dezelfde serie verschenen kort geleden CanadaC/ 16,90), Tsjechië en Slowakije 29,90), Kenia en Noord-Tanzania 29,90), Indonesië 36,90) en Mexico 36,90). Suriname Suriname 26,90 voor ANWB-Leden) uit de nieuwe reeks ANWB-Reisgidsen. Bij de ANWB verscheen een reeks nieuwe reisgidsen, die nogal verschilt met de gelijk namige 'oude' serie. Ze zijn welliswaar net zo compact, maar de uitvoering (opmaak, indeling, kaft) is totaal anders. 'Suriname', van de hand van journalist Wim Noorde- graaf, laat zich prettig lezen. Zoals te doen gebruikelijk bij gidsen van de ANWB veel praktische gegevens, maar ook bijzonder veel informatie over de wijze waarop de Su rinamers met elkaar omgaan (en dus ook met de bezoekers). Dat levert vermakelijke stukjes proza op. De plattegrondjes schie ten voor gebruik tekort. In dezelfde serie verschenen Malta 24,90), Beieren 26.90). Finland 26,90), Yucatan 26,90), Israël 26,90). Rusland 28,90) en Griekse eilanden in de Egcïsche Zee 24,90). Overnachtingen SRV gestegen Het aantal overnachtingen op boerderij campings, die zijn aangesloten bij de Slich ting Vrije Recreatie (SVR) is de afgelopen zomer gegroeid met 5 procent tot een totaal van ruim 1,3 miljoen. Deze aanwas stemt de SRV tot tevredenheid, maar wordt niette min 'bescheiden' genoemd. De belangstel ling voor kamperen bij aangesloten leden in Frankrijk steeg enorm. Er werden 70.000 overnachtingen genoteerd: een verdubbe ling in vergelijking met vorig jaar. Tentenshow van de ANWB Dit weekeinde organiseert de ANWB in het l.arserbos (Flevoland) de jaarlijkse lichtge wicht tentenshow. Er worden meer dan vierhonderd exemplaren geëxposeerd waar onder de Macpac Geleste, winnaar van de test die werd uitgevoerd door het magazine 'Op Pad'. Als extraatje worden bezoekers van de tentonstelling in de gelegenheid ge steld een proelritjc te maken op diverse ty pes ligfietsen. De toegang is gratis; de ope ningstijden zijn-van 10.00 tot 17.00 uur. Renovatie vliegveld van Alicante In mei 1995 moet de uitbreidingen renova tie van het vliegveld F.I Altet in Alicante (Costa Blanca) gereed zijn. Omdat de werk zaamheden door de drukke zomer (in au gustus werd het recordaantal van ruim '100.000 passagiers verwerkt) achterstand hebben opgelopen, wordt van nu af aan dag en nacht doorgewerkt. Brugge herdenkt topper der Vlaamse Primitieven BRUGGE CHRIS VAN TWISK Gent restaureert in plaats v Op 11 augustus was het vijfhonderd jaar geleden dat de schilder Hans Memling in Brugge overleed. En na tuurlijk grijpt de stad dit aan voor een grote tentoonstelling. Op 12 augustus werd de Memling-expositie in het Groeninge-museum geopend, pas 15 november zullen de deuren worden gesloten. Alweer een belangwekkende culturele manifestatie waarop de al tijd bezige bij van het toerisme luid zoemend op is neergestreken. Want de drie Vlaamse kunststeden Antwer pen, Brugge en Gent zijn enorme toe ristische trekkers. Er is een marketing plan opgesteld om die potentiële be langstelling uit te baten. Het voorziet onder meer in een groeiende samen werking tussen de steden. Afgelopen jaar traden Brugge en Gent een stapje terug omdat Antwerpen culturele hoofdstad van Europa was; nu mag Brugge zich manifesteren met zijn Memling-tentoonstelling. Natuurlijk zijn hier en daar de stekels opgezet. I.open de Vlaamse kunst schatten in het voetspoor van de toe ristische nering met dit jaar Memling als salesmanager van het toerisme? Urbain Claeys, de commissaris-gene raal voor het toerisme in Vlaanderen, vindt dat onzin. „Cultuur en toerisme zijn heel napw met elkaar verwant, vormen een goed huwelijk. Beide hebben elkaar nodig. Kunst is een glijmiddel voor toerisme." Claeys put uit de ervaring vorig jaar met Antwerpen als culturele hoofd stad. Miljoenen mensen kwamen naar de Scheldestad. Natuurlijk, de grote massa had vooral oog voor de populaire evenementen zoals Eu- rosail. Maar de aan de schilder Jor daens gewijde tentoonstelling trok toch maar honderdduizenden bezoe kers. Dat de kunst via het toerisme ook naar het volk komt, vindt de Vlaamse commissaris-generaal beslist geen slechte zaak. De meer materialistische aspecten zijn intussen niet te verwaarlozen. Zo hield Antwerpen aan zijn manifestatie vorig jaar gewaardeerde renovaties over. De belangrijkste winkelstraten kregen een fikse opknapbeurt, de Bourla-schouwburg ging weer open na een grote restauratie. Duidelijk voorbeeld is ook Gent, waar bestuur lijke dynamiek lange tijd als een sloophamer tekeerging binnen veel mooi, oud stedeschoon. Maar die Voor de Memling-tentoonstelling is 16 veel belangstelling dat reservefen wordt aanbevolen. Dat ken (vanuit Nederland) vil telefoonnummer 0032503479 koers is verlaten: er wordt nu veel ge conserveerd en gerestaureerd. En de toeristen komen. Het aantal over nachtingcn verdrievoudigde. Jaarlijks is de stad Gent nu goed voor een mil joen toeristen. Urbain Claeys wil nog een aspect noemen. „De Vlaamse kunststeden zijn geen onoverzichtelijke wereldste den, het zijn steden op mensenmaat". Dat bewijst onder meer het toeristisch strategieplan van Antwerpen, waarin niet uitsluitend hooggestemde cultu rele oogmerken staan opgesomd. En wat de fietsende 'Ollander' zal aan spreken: er zijn plannen voor de aan leg van rijwielpaden en voor complete fietsroutes. Straks dus met de fiets naar de Sinjoren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 25