Beurs voor fijnproevers èn leken
'Patrick, je t'aime!' uit
duizenden bakviskelen
Brigitte Bardot (60): eeuwig jong
Cultuur Kunst
Mimiek: vlot en vaardig
BEELDEN
STORM
Jubileumprogramma Djazzex: grillig, veelzijdig en verrassend
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1994
Gratis bus naar Romeo en Julia
reiden Op zaterdag 8 oktober presenteert het Nationale Ballet
van Litouwen het klassieke ballet Romeo en Julia in het AT&T
Danstheater aan 't Spui in Den Haag. Bij K&O aan de Oude Vest
45 in Leiden zijn tot 1 oktober toegangskaarten, met gratis bus
vervoer, te koop voor dit romantische ballet.
The Dubliners in Stadsgehoorzaal
leiden De legendarische Ierse folkgroep The Dubliners treden
op vrijdag 30 september op in de Stadsgehoorzaal in Leiden.
Kaarten kosten f 52,50 en zijn verkrijgbaar bij K&O aan de Oude
Vest 45 en bij de VW-bureau's. K&O-leden krijgen f 5,00 korting
op de toegangsprijs.
Stones lenen naam aan credit card
mew vork De Rolling Stones hebben hun naam en logo geleend
aan het plastic betaalgemak, de credit card. Behalve de naam
van de Stones staat hun karakteristieke rode 'lippen-en-tong'
beeldmerk op de kaart. Fans die de kaart aanschaffen krijgen
kortingen bij muziekwinkels in de VS en punten waarmee zij ar
tikelen uit de Stones-catalogus goedkoper kunnen aanschaffen.
Vijf antiquariaten uit Leidse regio in Amsterdamse RAI
recensie wunand zeilstra
'Op blote voeten in het park' van Neil Simon door Mimiek's Theater. Regie: Har
ry de Reus. Gezien- 23/9, Tnpodia, Katwijk. Aldaar nog te zien, vanavond.
Mimiek's Theater uit Katwijk maakt van de mogelijkheden
van Neil Simon's blijspel dankbaar gébruik. De eerste 45 mi
nuten van het stuk zijn bedoeld om de handeling op te bou
wen. Dat gebeurt hier vlot en vaardig. Als dat eenmaal ge
smeerd loopt, kan er voor de rest van het stuk bijna niets
meer stuk. Inderdaad wint de voorstelling steeds meer aan
kracht.
Een pas getrouwd stel neemt zijn intrek op een zolderver
dieping. Huishoudelijke beslommeringen zijn een eerste be
proeving voor de tortelduifjes. Vijf hoog bijvoorbeeld blijkt
achteraf toch wel erg hoog te zijn. De PTT-monteur, de leve
rancier en schoonmama komen dan ook bijna halfdood bo
ven aan.
Dat gegeven wordt door Mimiek nogal kluchtig geaccentu
eerd. Dat is-een zwak punt, want juist dit soort blijspelen zijn
bepaald niet gebaat bij overacting. Gelukkig echter komt dit
maar sporadisch voor en weet men meestal de juiste toon en
timing te treffen. Mede door het tip top verzorgde decor is er
sprake van een geslaagde voorstelling.
Het neusje van de zalm is
er te zien. Boeken- en
prenthandelaren van over
de hele wereld komen vol
gende week naar Amster
dam voor de vijftiende In
ternationale Antiquarische
Boeken en Prenten Beurs.
En tussen die 125 zeer ge
renommeerde handelaren,
staan maar liefst vier verte
genwoordigers uit Leiden
en één uit Lisse. Dat je hier
niet zomaar met je boe
kenstalletje terecht komt
en dat zo'n beurs beslist
niet louter een walhallah is
voor stoffige boekenwur
men alléén, leggen Piet van
Winden (AioloZ) en Chris
Uhlenbeck (Hotei) in een
vlammend betoog uit.
leiden annemiek ruygrok
De beurs wordt eens in de twee
jaar gehouden, telkens in een
andere plaats. Amsterdam is
ooit eerder aan de beurt ge
weest, maar het ziet er naar uit
dat deze tweede keer ook voor
lopig de laatste zal zijn. ,,Er zijn
17 landen lid van de Internatio
nal League of Antiquarian
Booksellers (ILAB), die de beurs
organiseert, en er komen er
steeds meer bij. Elk land wil na
tuurlijk een keer aan de beurt
komen."
Om lid van de ILAB te wor
den, moet je als antiquariaat
aan een groot aantal kwaliteits
eisen voldoen. Ie moet catalogi
uitgeven van de boeken en
prenten die je in de aanbieding
hebt, je moet over een handbi
bliotheek beschikken en er mag
geen klacht van wie dan ook
over je bekend zijn. „Ze kunnen
geen 'handige' jongens gebrui
ken. Als je toegelaten wordt tot
de ILAB, betekent dat een keur
merk, een waarborg. Antiquari
sche boeken en prenten moeten
je leven zijn. En dan moet je je
zelf nog tot zo'n niveau zien te
tillen dat je aan musea mag le
veren." Het lidmaatschap is ook
persoonlijk, staat niet op naam
van de zaak.
Chris Uhlenbeck van Hotei is
gespecialiseerd in Japanse
prenten en wetenschappelijke
boeken over Japan, terwijl Piet
van Winden van AioloZ zich op
de 20ste eeuw heeft gestort.
Patrick Bruel zal waarschijnlijk nergens zo als een godheid onthaald worden als in zijn thuisstad Parijs.
FOTO OPD/LEX VAN ROSSEN
parus peter bruyn
'Patrick, je t'aime!', klinkt het
gillend uit duizenden meis
jeskelen. Frankrijks grootste
popster van dit moment, Pa
trick Bruel, is in het Parijse
sportpaleis Bercy aan een nieu
we tournee begonnen die hem
ook in de rest van Europa -
woensdag 28 september staat
hij in het Rotterdamse Ahoy' -
zal brengen. Maar nergens zal
hij waarschijnlijk zo als een
godheid onthaald worden als in
zijn thuisstad Parijs.
Samen met Patricia Kaas is
Bruel op dit moment het grote
kassucces van de Franse pop.
Ook in ons land heeft de in Al
gerije geboren Fransman een
opmerkelijk groot aantal exem
plaren van zijn in 1992 versche
nen live-dubbelalbum 'Si ce
coir' uit 1992 weten af te zetten.
in eigen land is Patrick een
tiener-idool. Zijn Nederlandse
platenmaatschappij probeert
Bruel een beetje als eigentijdse
chansonnier te slijten, maar dat
is teveel eer. Patrick is een pop
artiest van het kaliber
Ramazzotti in Italië en Rob de
Nijs bij ons. Maar, Bruel rockt
meer dan Ramazzotti. Veel
meer. Springsteen en Hendrix
behoren tot zijn idolen en dat is
tijdens zijn live-show te mer
ken.
In de gigantische Parijse
sporthal worden de liedjes stuk
voor stuk meegezongen. Soms
geeft Bruel één of twee regels en
maakt de zaal het af. Hij maakt
het zijn publiek niet lastig. De
ballads hangen van de gladste
keukenmeidenromantiek aan
elkaar en de rockers zorgen
voor het macho-gehalte.
Het ziet er allemaal fantas
tisch uit met vier danseressen
en een gelikte lichtshow. Er
wordt vakkundig gespeeld door
de vijfkoppige band, maar de
ster gaat geen vorm van effect
bejag uit de weg. Daardoor
krijgt de show de subtiliteit van
een chirurg die een cirkelzaag
gebruikt om een pink te ampu
teren.
Slechts één keer slaagt Bruel
erin het amusementsniveau,
het platte behagen, te overstij
gen. Dat is als Jacques Brels
'Fernand est Mort' ingezet
wordt - zoals hij tijdens een vo
rige tour reeds 'Jef zong. De
fans willen meteen weer mee
klappen, maar aarzelen als de
tekst van het lied tot hen door
dringt. Het is het enige moment
van het optreden dat het even
doodstil is. Het enige moment
dat Bruel voor een verassing
zorgt.
Gelukkig voor de aanhang
gaat meteen daarna de druk
weer van de ketel en klinkt het
'Patrick, je t'aime' voor de zo
veelste maal krijsend uit de dui
zenden kelen. Hier wordt de ti
tel van zijn grootste hit, 'Casser
la Voix' wel heel letterlijk geno
men.
V.l.n.r.:Piet van Winden (AioloZ), Kasper van Ommen (Burgersdijk Nirmans), Chris Uhlenbeck (Hotei) en R. Smitskamp (het Oosters Antiquari-
um) met hun beursaanbiedingen': het neusje van de zalm in Amsterdam. foto hielco kuipers
Eerste drukken, maar ook
avan't-garde, kunst en fotografie
heeft Van Winden in zijn collec
tie. Burgersdijk Niermans,
ook op de beurs, richt zich op
klassieke talen en filosofie. Zij
doen wat de essentie is van zo'n
beurs: zich presenteren met
goede boeken uit hun speciali
satie. De vierde Leidse deelne
mer, het Oosters Antiquarium
(voorheen Brill) is gespeciali
seerd in het Nabije Oosten, de
humaniora en biologie. Flet
brengt een Indonesische Koran
uit de 18de eeuw naar de beurs.
Lemmers uit Lisse heeft losse
bladen uit het beroemde 17de-
eeuwse stedenboek van Joan
Blaeu, getiteld 'Toonneel der
steden van de Vereenighde Ne
derlanden' te koop. Het betreft
onder meer kaarten van Brielle,
Gorinchem, Gouda, Schiedam
en Schoonhoven.
„Het is een beurs voor fijn
proevers, maar ook een die een
kijkje geeft in een gebied wat le
ken erg aanspreekt. Ook men
sen die maar 100 gulden te be-
Geen gesjoemel
De liefhebber kan volgende
week smullen, want er zijn heel
bijzondere boeken en prenten
te koop. Het Parijse antiquariaat
Les Enluminures biedt bijvoor
beeld een zeldzaam 15de-eeuws
getijdenboek te koop aan voor
de lieve som van 1,4 miljoen
gulden. „Een vaste prijs, want
het is geen veiling."
Wat hebben Uhlenbeck en
Van Winden zelf voor bijzon
ders te bieden? Chris Uhlenbeck
wijst in de catalogus twee 'be
trekkelijk unieke' prenten over
de ballonvaart in Japan aan.
„En waarom zijn ze uniek? Die
eerste prent uit 1869 is nagete
kend van een prentje uit Ameri
ka. In die tijd was 'er namelijk
nog nooit een ballon in Japan
geweest. Dat hebben ze dus ge
woon nageaapt." Dat Japanners
imitators zijn, blijkt ook uit zijn
topstuk, een gezicht op Decima
(Nagasaki): „Daarop zijn de
'Leidse Poort' en de 'Muider-
poort' afgebeeld. Die had je
daar natuurlijk helemaal niet.
Ze hebben vreemde elementen
in hun eigen grafiek toegepast."
Verrassing
Piet van Winden heeft een 'gro
te verrassing' in petto. Het heeft
met zijn Reve-belangstelling te
maken, maar wat het precies is,
wil hij nog niet kwijt. „Ik heb dit
niet speciaal voor de beurs be
waard. Maar door een onvoor
stelbaar toeval heb ik op iets
heel moois beslag weten te leg
gen."
Hij doet overigens met moei
te afstand van een prent van Jan
Rinke met een tafereel in Volen-
dam. Een zeer kleurrijk 'bouw
pakket'. En hij heeft nog meer
aanbiedingen 'waar de liefheb
ber van tintelt', zoals een nog
maagdelijk exemplaar van 'het
Signaal' van Paul van üstayen.
„Die bundel was te baldadig en
werd uit de handel genomen.
Dit ene exemplaar heb ik toch
te pakken kunnen krijgen. Er zit
een door Van Ostayen zelf on
dertekende kwitantie in. Dat de
koper 3,50 heeft betaald."
Uhlenbeck en Van Winden
hebben op voorhand al poten
tiële kopers voor hun aanbie
dingen. Maar de regel op de
beurs is dat wie in het eerste
uur komt, het eerste maalt.
Daarna komen pas de
'voorinlekenaars' aan de beurt.
I let is dan ook heel gebruikelijk
dat, zoals met een gewone uil
verkoop, belangstellenden al
uren van te voren op de sloep
staan. Zodra de deuren open
gaan rennen zij op hun gympen
naar binnen. Om juist dat ene
boekje of die prachtige prent te
bemachtigen, waar zij al zo lang
van watertanden.
Dc vijftiende Internationale
Antiquarische Boeken en
Prentenbeurs wordt gehouden
in de RAI in Amsterdam op
donderdag 29/9 (16-21 uur),
vrijdag 30/9 en zaterdag 1/10
(11-18 uur).
leiden eric bos
Brigitte Bardot wordt op 28 sep
tember zestig jaar. Nog niet zo
heel lang geleden zouden de
bioscopen dat meteen hebben
aangegrepen om een retrospec
tief van haar films te vertonen.
Maar dat is voorbij. Brigitte Bar
dot - BB, zoals ze internationaal
bekend stond - is nog slechts
onderwerp voor de televisie die
binnenkort een aantal BB-films
uitzendt. Dat is wel nodig, want
welke jonge filmganger weet
nog wie 's werelds beroemdste
actrice van de jaren '50, '60 en
begin '70 was. Een actrice die
sinds haar veertigste niet meer
acteert en als een vroeg-oude
vrouw het dierenleed in de we
reld te lijf is gegaan?
Dat van dat dierenleed zat er
al vroeg in. In 'Les bijouteries
du claire de la lune' uit 1958
vliegt Brigitte Bardot haar te
genspeler Stephen Boyl aan als
deze een speenvarken wil slach
ten. BB scheurt tijdens dat ge
vecht haar jurk en voor het eerst
in haar filmografie komen haar
weelderige borsten bloot te lig
gen. Overigens werden die
borsten er indertijd uitgeknipt
door de censuur.
De vermaardheid, of zeg
maar gerust beruchtheid van
BB, zat 'm niet eens zozeer in
de ontblote lichaamsdelen (dat
gebeurde overigens minder
vaak dan we ons herinneren),
maar het gebrek aan gêne waar
mee ze haar lichamelijkheid en
sexuele verlangens etaleerde.
Het ontbreken, zeg maar, van
een moraal. BB was volstrekt
immoreel volgens de normen
van de jaren '50, en dat was dan
ook meteen het vernieuwende
eraan. Je vroeg je bij elke nieu
we film weer af, hoe bloot ze nu
weer zou gaan. Maar ze had,
om de Britse acteur Michael
Same te citeren, niet alleen cha
risma, want dat woord schiet te
kort, maar kracht. 'Wat een
kracht straalde ze uit, wat een
persoonlijkheid, ze was écht
heel bijzonder.'
Dat ontdekte ook de Ameri
kaanse filmwereld waar ze te
gast was om de hilarische,
spannende 'Viva Maria' te pro
moten. De grote ontdekldng
was dat ze niet zomaar een
Franse Marilyn Monroe bleek te
zijn, maar een echte persoon
lijkheid, sterk, warm, ongekun
steld en humoristisch.
De zesde BB-film in 1956,
deed al haar voorgaande films
(ja, zelfs de films zonder BB)
vergeten: 'Et Dieu créa la fem
me' van Roger Vadim die met
haar getrouwd was. Hij bracht
zijn echtgenote commercieel
voorbeeldig aan de man, com
pleet met een van de film 'Nia
gara' met Marilyn Monroe afge
keken billboard waarop BB in
een knalrode MM-jurk ligt uit
gestrekt, terwijl de zee erachter
haar dreigt te overspoelen. De
film sloeg, ondanks de door de
censuur gehanteerde schaar, in
als een bom. Niet eens door al
dat bloot (zo bloot en zo ver
blindend mooi is BB ook weer
niet geweest), maar door het
•volledig ontbreken van een mo
raal en omdat hier een vrouw
werd neergezet die liet zien zin
in sex te hebben, in mannen en
ze zelf verslond in plaats van af
Brigitte Bardot was volstrekt immoreel volgens de normen van de jaren
'50. FOTO ARCHIEF
te wachten tot die kerels het ini
tiatief namen.
Over haar uiterlijk maakte BB
zich aanvankelijk geen zorgen,
tot ze, gepokt en gemazeld door
het leven, enkele zelfmoordpo
gingen, kapotte liefdes en een
mislukt moederschap, in 1973
van jong, stralend sexbommetje
ineens een oude vrouw was ge
worden. Dat deed haar beslui
ten met filmen op te houden en
zich de rest van haar leven te
verontschuldigen voor haar fy
sieke veranderingen, het verval.
Tijdens de genoemde pers
conferentie rond 'Viva Maria'
werd de vraag gesteld wal BB
zou gaan doen ais ze niet meer
jong was. Het antwoord van
BB's perschef luidde: 'De we
tenschap zal wel iels uitvinden
voor ze 60 is'. Dat is niet ge
beurd. Brigitte Bardot is nu 60
en dat is haar aan te zien. Maar
in haar films blijft ze ecuwig
jong en legt ze in elke herverto
ning haarscherp de wortels
bloot van onze jaren '50 en '60-
moraal.
Schubert wist het al: wat onvol
tooid is, is mooi. Maar hoe vonk
zijn 'Unvollendete' ook ge
speeld wordt bij crematies en
begrafenissen, in Nederland be
staat er nog altijd geen echte
cultuur van het onvoleindigde.
1 let fragmentarische staat laag
in aanzien. Restanten van het
verleden worden tot de laatste
splinter opgeruimd als oude
rommel, of net zo lang geres
taureerd en gereconstrueerd,
tot er geen brokje authentiek
materiaal meer in te vinden is.
Om die reden zijn echte ruïnes
hier schaars: een handjevol
middeleeuwse kastelen, wat Ro
meinse muurtjes, on dan heb je
het wel gehad.
Op dit moment doet zich een
uitstekende gelegenheid voor
om eens wat verandering te
brengen in deze situatie. I nige
tijd geleden sprak de Neder
landse bevolking zich via een
enquête vernietigend uit over
de esthetische kwaliteiten van
het zogeheten 'Maupoleum' in
de Amsterdamse Jodenbree-
straat. Het Maupoleum, vei
noemd naar zijn financier
Maup Caransa (die van de ont
voering), werd in de jaren '60
gebouwd als behuizing van de
Amsterdamse universiteit, recht
tegenover de eertijdse woning
van Rembrandt in de Waterloo-
pleinbuurt. Geheel in de geest
van de tijd ontwierp de archi-
tekt een grauwe belonkolos, «In-
op geen enkele manier aansloot
bij de bestaande omgeving. I )e
zegeningen van het modernist i
sche mega complex bleken ech
ter spoedig minder groot dan de
desillusie.
'Het lelijkste gebouw van ons
land,' zo luidde al snel het door
weinigen bestreden oordeel
over het Maupoleum. Dit, en
nog het één en ander, leidde vo
rig jaar tot het besluit om het
verguisde pand dan maar weer
te af te breken. Een maand gele
den #erd begonnen met het
slechten van de muren, wal
overigens niks meevalt, zo
blijkt. I let grijze gevaarte be
toont zich uiterst weerbarstig,
waardoor dc sloop maar lang
zaam vordert.
Nu doel zich iels merkwaardigs
voor. Volkomen onverwacht is
dit lelijke eendje van de Nedei
landsearchitcktuur uitgegroeid
tot een schitterende zwaan. I Iet
overblijfsel van het Maupoleum
is in één woord: prachtig. Het
ooit zo dorre blok staat er in al
zijn onttakeling bij als het io-
losseum van de moderne bouw
kunst. Metershoge puinheuvels
Hunkeren het karkas, dat niet
langer oogt als de kille Stalinisti
sche bunker van weleer, maar
eerder doet denken aan een
melancholieke mammoet, die
lijkt te berusten in zijn naderen
de einde.
Wat zou het mooi zijn als het
Maupoleum zo, in staal van on
voleindigde ontmanteling, kon
blijven voortbestaan. I )e ruïne
zou liét monument worden
voorde mislukking van de mo
derne, naoorlogse architektuur.
Bestuurders, stadsvernieuwers
en architekten zouden onont
koombaar geconfronteerd blij
ven worden met de les, dal niet
ongestraft zo radicaal kan wor-
di:n inbegrepen in ecu orga-
nisch gegroeide stadsomgeving
zonder deze voor lange tijd te
ontzielen, De Jodenbreestraat
zou bovendien verschoond blij
ven van de chicanes der pro
jectontwikkelaars, die in plaats
van het Maupoleum ongelwij
feld iets nog lelijker,s zullen
neerzetten. Amsterdam zou er
een attractie van formaat bij
zou krijgen.
Ik verheug mij op het moment,
dat de eerste bomen uit liet dak
van het Maupoleum zullen
groeien. Maar helaas, zo ver zal
het waarschijnlijk wel niet ko-
ONN SCHILSTRA
recensie maarten baanders
Voorstelling: jubileumprogramma door Djazzex. Ge
zien: 23/9 in de Leidse Schouwburg.
Tien jaar geleden begon Djazzex met
pure jazz-dans. Sindsdien heeft de groep
deze stijl verrijkt met andere bewegingen
uit het moderne ballet. Dat Djazzex zich
tot een grensverleggende groep heeft
ontwikkeld, blijkt in het jubileumpro
gramma met o.a. twee werken van vaste
choreografen van deze groep: Glenn van
der Hoff en Neel Verdoom. Zij hebben
een grillige, veelzijdige en verrassende
stijl gemeen.
'Movement no. 7' van Van der Hoff is
op grond van improvisaties opgebouwd
in samenwerking met de Amerikaanse
saxofonist David Liebman. Ongedwon
genheid en vindingrijkheid bepalen de
sfeer. Ook zijn er passages met een su
blieme scherpte. Toch houdt 'Movement
no. 7' de aandacht niet vast. Het dans-
materiaal wordt te weinig door een lijn
verbonden. Telkens wanneer er span
ning opgebouwd is, komt er alweer een
ander fragment met een heel andere la
ding en soms gaat de spanning ten on
der in onbestemd rommelig langs elkaar
heen lopen. Te grillig dus en te weinig
eenheid. Er wordt gesuggereerd dat er
een thema is. De danseressen maken
schrijfbewegingen in de lucht, maar
doordat deze gebaren los staan van de
dansbewegingen, blijft de betekenis in
de lucht hangen.
Veel hechter is 'Heen en weer gelokt'
van Neel Verdoorn. Haar bewegingstaal
is minstens zo,veelzijdig, er is evenveel
afwisseling van snelle, elastische passa
ges en rustige momenten, maar de over
gangen zijn vloeiend, meevoelbaar en de
gebaren komen logisch uit elkaar voort.
Vooral de combinatie van weidse en
kleine, vaak humoristische bewegingen
is een kracht van dit dansstuk, dat met
de souplesse en nauwkeurigheid werd
uitgevoerd waar Djazzex al jaren een
grote reputatie om heeft.
Afsluiting van het programma is 'l'ran
cesca at home with Walter's one minute'
van Antony Rizzi, een succesvolle reprise
uit 1993, een hilarische weergave van liet
leven van een druk gezin, met gekibbel,
geduw, gebrek aan tafelmanieren en een
strenge moeder: zeer herkenbaar! De
sfeer van het verhaaltje wordt prachtig
voortgezet in abstractere danspa.ssages,
