'God denkt niet in het klein'
Kerk Samenleving
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1994
BUITENLAND KORT
Briefkaartenactie
De Raad van Kerken in Ne
derland en de rooms-katho-
lieke vredesbeweging Pax
Christi zijn een briefkaarten
actie begonnen voor vrede in
het door burgeroorlog geteis
terde Sudan. Ds. W. van der
Zee, secretaris van de Raad
van Kerken, gaf gisteren het
officiële startschot voor de
actie. Kerkleden wordt ge
vraagd briefkaarten met het
opschrift 'Sudan, a cry for
peace' te sturen naar de
Sudanese Raden van Kerken
in het noorden en zuiden
van het land. Ook de
Sudanese president Omar
Hasan al-Bashir en de leiders
van de rebellenbeweging
SPLA en het afgesplitste
SPLA-United worden via
briefkaarten gemaand zich in
te spannen voor vrede. Vol
gens de initiatiefnemers zijn
inmiddels al 20.000 kaarten
verzonden. „Meer dan 1,3
miljoen doden. Miljoenen
mensen op drift. Dat zijn de
trieste resultaten van elf jaar
oorlog in Sudan", zo begint
de oproep van de Raad van
Kerken en Pax Christi. „De
kerken in noordelijk en zui
delijk Sudan verliezen de
hoop niet. Zij spannen zich
in voor een duurzame vrede.
Soms voelen zij zich daarbij
alleen staan. Alsof Sudan is
vergeten. Juist dan hebben
zij behoefte aan steun."
Interventie
De rooms-katholieke bis
schoppenconferenties van
Latijns-Amerika, Canada en
de Verenigde Staten hebben
de militaire interventie in
Haïti veroordeeld. Zij betwij
felen ernstig' of de landing
van duizenden militairen het
herstel van de democratie
een slap dichterbij brengt.
De bisschoppen vragen zich
in hun gezamenlijke verkla
ring, opgesteld in de Venezo
laanse hoofdstad Caracas, af
of 'het aanwenden van bui
tenlands militair geweld in
Haïti op dit moment moreel
gerechtvaardigd is'. Het doel
van de interventie mag bo
vendien niet beperkt blijven
tot uitsluitend de terugkeer
van de democratisch geko
zen president Aristide. Ook
de Amerikaanse rk vredesbe
weging Pax Christi toont zich
ernstig verontrust over de
'militaire bezetting van Haï
ti'. Terwijl het volk van Haïti
zit te wachten op voedsel en
gerechtigheid, sturen Clinton
en de internationale ge
meenschap slechts soldaten,
aldus de beweging. Deze mi
litaire aanpak kan Haiti's
problemen niet oplossen en
zal nooit tot vrede leiden.
Kwestsende film
Een democratische staat kan
de vertoning van een film die
kwetsend is voor religieuze
gevoelens verbieden, zonder
daarmee het recht op vrije
meningsuiting te schenden.
Dat heeft het Europese hof
voor de rechten van de mens
in Straatsburg uitgesproken.
Het hof deed de uitspraak in
een zaak over de film Das
Liebekonzil van Werner
Schroeter. De film is in Oos
tenrijk uit de roulatie geno
men op verzoek van de
Rooms-Katholieke Kerk. De
Oostenrijkse autoriteiten
hebben daarmee artikel 10
van de Europese conventie
van de rechten van de mens
niet geschaad, aldus het hof.
In 1985 liet een plaatselijke
rechtbank in Tirol beslag leg
gen op de film. Andere ge
rechtelijke instanties hand
haafden de beslissing. De
ernst van de aanslag die de
provocerende film op de reli
gieuze gevoelens zou doen.
woog zwaarder dan de artis
tieke vrijheid die in de Oos
tenrijkse grondwet is gega-
randêerd.
Jeugdgroep Rhema-gemeente
Nog net niet hij
gend vallen de
jongeren terug
op hun stoelen. Tijdens de
aanbidding, waarmee de
wekelijkse jeugdavond
steevast begint, wordt er
gezongen, geklapt, gejuicht
en gedanst. Wie enthou
siast meedoet, en dat doet
iedereen, is na afloop prak
tisch buiten adem.
LEIDEN MONIQUE VAN EEDEN
Halverwege" de samenzang
spreekt Richard Lejour het ope
ningsgebed uit. Richard is 24 en
maakt deel uit van de vierhoof-
dige leiding van de jeugdgroep.
Hij heeft ook de leiding van de
ze avond. Tijdens de aanbid
ding bepaalt hij de volgorde van
de liedteksten. Samen met Erik
begeleidt hij alle, Nederlands
en Engelstalige, liederen op de
akoestische gitaar. In het ope
ningsgebed doet hij een vurige
oproep aan de Heilige Geest om
alle aanwezigen te doordringen
en te inspireren.
Sommige jongeren blijven
stil, maar de meesten spreken
zacht voor zich uit. Voor de leek
klinkt dit als onverstaanbaar ge
brabbel, maar voor de gelovigen
betekent het veel meer. Spreken
in tongen, wordt het genoemd.
„In de Bijbel wordt het beschre
ven als een gave van de Heilige
Geest", zal gemeentelid Mari
anne de Mooij (27) aan het eind
van de avond uitleggen. „Als je
spreekt in tongen, spreek je in
vreemde talen, die je vaak zelf
niet verstaat. Je bidt recht
streeks tot God. zonder dat je
wordt afgeleid door andere ge
dachten. En al begrijp je zelf
niet wat je zegt, je voelt dat deze
speciale vorm van bidden je
goed doet. Het vertalen van
tongen is een andere gave van
de Heilige Geest. Als een gebed
vertaald wordt, komt het ten
goede aan iedereen."
Na het openingsgebed volgen
meer liederen, afgewisseld door
gebeden en korte toespraakjes.
Het laatste lied is opzwepend
en nodigt uit tot dansen en
springen. Nu volgt het variabele
gedeelte van de avond. Het is
tijd voor verhalen, getuigenis
sen, bijbelstudie en gebed. Ge-
rie van Rijn neemt hét woord.
Ook zij maakt deel.uit van de
jeugleiding en ze is de enige 35-
plusser van de groep. Zij kon
digt twee sprekers aan: Arthur
en Pascal.
Arthur is 32, en in het dage
lijks leven jurist op het ministe
rie van economische zaken.
Twee weken geleden is hij te
ruggekeerd van een werkvakan
tie van vijf maanden. Hij is voor
Jeugd met een Opdracht, een
wereldwijde evangelische jon
gerenorganisatie, naar Hawaii
en de Fiji-eilanden geweest. Na
een opleiding aan de Discipel-
trainingschool deed hij drie
maanden lang evangelisatie-
De kerk loopt leeg. Als de ouders het instituut nog niet de rug hebben toegekeerd,
doen hun kinderen dat wel. Tenminste, dat is wat veel mensen denken. Toch
wonen er in Leiden en omgeving ook jonge mensen die met overtuiging
betrokken zijn bij de geloofsgemeenschap van hun keuze. In deze aflevering van
de serie over 'gelovige jongeren' aandacht voor de jeugdgroep van de Rhema-
gemeente.
Behalve voor zang, verhalen en getuigenissen wordt er ook tijd vrijgemaakt voor bijbelstudie e
werk. Terwij hij zijn verhaal ver
telt, is hij af en toe hoorbaar
ontroerd. Hij heeft er reden toe.
„De Heer heeft ons ongelooflijk
'ertelt hij. Hij illu-
let anekdotes over
ontmoetingen, geschenken en
zelfs gunstige weersomstandig
heden. Zijn belevenissen wor
den door de anderen met in
stemming aangehoord.
Dan is het woord aan Pascal.
FOTO HOLVAST/MARK LAMERS
Hij is 16 en heeft onlangs zijn
VBO-diploma gehaald, 'ook met
hulp van de Heer, want ik had
er veel te weinig voor gedaan'.
Over zijn verleden- wil hij niet
meer kwijt dan dat er 'een hoop
narigheid' is gebeurd. Dankzij
zijn zwager is hij tot geloof ge
komen, en sindsdien gaat zijn
levenspad bergopwaarts. In de
jeugdgroep van de Rhema-ge-
meente voelt hij zich helemaal
thuis.
Om de beurt vertellen ver
schillende jongeren over hun ei
gen ervaringen. Uit alle verha
len spreekt een eindeloos ver
trouwen in God, Die alles mo
gelijk maakt en 'ons alles wil ge
ven wat wij nodig hebben'. Het
officiële gedeelte wordt afgeslo
ten met een gebed. Ieder bidt
voor zich, soms in stilte, soms
hardop, soms bewust in het Ne
derlands, soms onbewust in
tongen. Met enkele woorden
gericht aan de hele groep, geeft
Gerie het einde van het pro
gramma aan.
Relatie
Aan het begin en het eind van
elke jeugdavond is er een gezel
lig samenzijn voor alle jongeren
die daar zin in en tijd voor heb
ben. Marianne wil graag uitleg
gen waarom ze zich bij de Rhe-
ma-gemeente heeft aangeslo
ten. Ze komt oorspronkelijk uit
de Gereformeerde Kerk. Daar
heeft ze ook haar man Henk le
ren kennen. „Maar in de Gere
formeerde Kerk konden we niet
verder groeien in ons geloof. We
lazen in de Bijbel over dingen
waarvoor in de kerk geen aan
dacht was. We misten de wer
king van de Heilige Geest. In de
Rhema-gemeente is de Heilige
Geest wel duidelijk aanwezig.
De eerste keer dat ik hier was,
viel het me echt op hoe vurig de
jeugd was. Je kunt echt merken
dat deze jongeren door God zijn
aangeraakt, en met elkaar wor
den verenigd door hun per
soonlijke band met God." Mari
anne weet dat God niet alleen
groepen vormt, maar ook indi
vidueel werkt. „Veel jongeren
die in God geloven, zoeken con
creet naar Gods plan voor hun
leven. 'Als je zoekt zul je vin
den', zegt de Bijbel. Wij zien dat
God dat waarmaakt. Het ge
beurt bijvoorbeeld regelmatig
dat mensen een profetie krij
gen. Profetie is ook een gave
van de Heilige Geest, en in een
profetie kun je horen wat God
met jouw leven voorheeft. Vaak
wordt zo'n boodschap door an
dere merisen in andere woor
den bevestigd. Alles klopt dan
met elkaar."
Haar eigen toekomst ziet Ma
rianne met vertrouwen tege
moet. Hetzelfde geldt voor Ge
rie. Zij was eind '92 betrokken
bij de oprichting van de Leidse
Rhema-gemeente. „De jeugd
groep is ingesteld om bewust te
bouwen aan het geloof van jon
ge mensen. Onze jongeren heb
ben allemaal een relatie met
God. Het leeft. Het bruist. Dat is
heel belangrijk, dat het geloof
levend blijft, en niet iets stoffigs
wordt dat je één keer per week
in de kerk ondergaat. De Rhe
ma-gemeente zal blijven brui
sen en blijven groeien. Want
God denkt niet in het klein."
Genezingsdiensten Duitse evangelist
'interkerkelijk karakter'.
Zijn Europese activiteiten be
gon hij eerder dit jaar in Enge
land en Ierland, waar hij in twee
weken zijn evangelisatieboekje
'Van Min naar Plus' bezorgde
bij ongeveer twintig miljoenen
huisgezinnen. Dit initiatief werd
gesteund door tal van kerken.
Sinds 1975 is Bonnke actief
op het Afrikaanse continent,
waar hij al meer dan 120 open
luchtcampagnes hield die tien
duizenden mensen trokken. In
Amsterdam beginnen zijn gene
zingsdiensten elke avond om
half acht in de Sporthallen-Zuid
aan het IJsbaanpad.
De Duitse evangelist Reinhard
Bonnke, die bekend is van mas
sale genezingscampagnes in
Afrika, wil zijn werkterrein nu
ook tot Europa uitbreiden. In
het kader daarvan voert hij drie
dagen een evangelisatie-actie in
ons land.
Bonnke spreekt deze week
(22, 23 en 24 september) in Am
sterdam. Hoewel hij alleen naar
de hoofdstad komt, moet vol
gens zijn organisatie 'Christ for
all Nations' zijn campagne in
Amsterdam gezien worden als
een nationaal gebeuren met een
Kerken 'liggen niet wakker' van andere bede
AMERSFOORT ANP
De kerken in Nederland 'liggen niet wakker' van
het verdwijnen van Gods naam uit de bede in
de Troonrede. Met het oog op de pluriforme sa
menleving is het juist goed dat voor een be
scheidener formulering is gekozen.
Dat zegt ds. W. van der Zee, secretaris van de
Raad van Kerken in Nederland. Anders dan de
kleine christelijke partijen, die klaagden over het
schrappen van Gods naam, zijn de kerken bin
nen de Raad volgens hem 'uiterst content' met
de woordkeus van de koningin. Van der Zee
wijst erop dat het woord God ook heel makkelijk
misbruikt kan worden en lang niet voor ieder
een dezelfde inhoud heeft. Het is daarom goed
dat er heel zuinig mee wordt omgesprongen.
Onder de kabinetten-Lubbers sloot de konin
gin de Troonrede, af met de wens dat 'Gods ze
gen' op het werk zou rusten. Dit keer sprak zij
het vertrouwen uit dat 'velen met mij u wijsheid
toewensen en om zegen voor u bidden'. Woord
voerder P. Halma van de drie protestantse Sa
men op Weg-kerken spreekt van 'een wijze for
mulering die recht doet aan kerkelijk Neder
land'. De Gereformeerde Bond. de rechterflank
binnen de Nederlandse Hervormde Kerk, had
net als de kleinere reformatorische kerken liever
de oude formulering gehandhaafd gezien.
HET WEER
Nazomertje
JA
September zette gisteren resoluut
een punt acnter zijn tot dusverre
uiterst natte en koele reputatie.
Zelden zal een weersomslag in Ne
derland zo gewaardeerd zijn na een
regenterreur van drie weken. Door
krachtige hogedrukinvloed losten
de resterende wolkenvelden snel
op en de zon liet de temperatuur
eindelijk tot de normale waarde
van 18 graden oplopen. De komen
de dagen beleven we de luxe van
een nazomertje; het kwik kan zelfs
in de buurt komen van 25 graden.
Dat lijkt een beetje onwezenlijk, nu
we ons al hadden ingesteld op de
onvermijdelijke herfst. Toch komt
de mooi-weerperiode niet helemaal
onverwacht. Uit de jaarboeken
blijkt, dat in de tweede helft van
september de zomer nog vaak met
een toegift komt. Deze plotselinge
warmte staat bekend onder de
naam 'Oude Wijvenzomer'; in de
VS als 'Indian Summer'. De laatste
septemberwarmte dateert uit
1992, toen de laatste tien dagen
van de maand gemiddeld maar
liefst drie graden warmer waren
dan de eerste september-decade.
Ook nu zijn de enige warme dagen
van de maand - 20 graden of hoger
- voor het laatst bewaard. Dankzij
de samenwerking tussen
drukgebied boven Centraal-Europa
en een actieve depressie boven
Spanje wordt lucht uit zeer zuide
lijke breedten naar West-Europa
getransporteerd. Ook in de hogere
luchtlagen zien we een grote war
me tong, die van de Sahara tot
Zuid-Scandinavië reikt. Vooral
mqjgen is deze lucht nog droog e
door de combinatie van zon en
warmte-aanvoer uit het zuidoosten
gaat het kwik naar 22 graden ir
het westen en rond 25 graden i
Limburg.
Een opmerkelijk zomers beeld dus,lp h
maar stabiel is de situatie aller
minst. De Spaanse depressie, die
veel regen los laat boven het Ibe
risch Schiereiland en de Alpen,
komt zaterdag naar het noorden.
De aangevoerde lucht wordt vochtiforl
ger en bij oplopende temperaturen
neemt de kans op een regen- of on
weersbui later cp de dag toe. Hier
vooruit zijn bij opklaringen nog
(bijna) zomerse kwikstanden mo
gelijk. Zondag is de stroming wat
geruimd naar zuid tot zuidwest en
krijgt de zon minder kans. Het kwik
doet een stapje terug, maar blijft
flink boven normaal. In tamelijk
zwoele lucht zijn opnieuw een paar
prol
hoge- buien te verwachten.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
van tijd tot tijd veel regen,
in hogere delen vooral
morgen kans op sneeuw.
Middagtemperatuur van
11 graden in het noorden
tot 19 in het zuiden.
Zweden:
Perioden met zon en vrij
wel overal droog. In de
nacht en ochtend kans op
mist. Op de meeste plaat
sen stijging van tempera
tuur; in het zuiden tot
dicht bij 20 graden.
Denemarken:
Flinke» perioden met zon
en droog maar wel kans op
mist. Middagtemperatuur
rond 18 graden.
Engeland,- Schotland,
Wales en Ierland:
Perioden met zon, in Schotland en
gen ook in het zuiden van Engeland mis
schien ook enkele wolkenvelden. Bijna
overal droog. Middagtemperatuur van
daag van 14 graden in het noorden van
Schotland tot rond 18 nabij Londen;
morgen op de meeste plaatsen iets war-
België en Luxemburg;
Flinke perioden met zon, morgen mis
schien ook wolkenvelden. Tot morgen
avond waarschijnlijk droog. Middagtem
peratuur vandaag rond 19 graden, mor
gen enkele graden hoger.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag flinke perioden met zon, mor
gen vanuit het zuiden weer wolkenvel
den en met name in midden-Frankrijk
kans op enkele actieve regen- of on
weersbuien. Middagtemperatuur van
daag tussen de 20 en 24 graden, mor
gen op veel plaatsen nog iets hoger.
Langs het Kanaal wordt het een graad of
19.
Vandaag vooral aan de Costa's in het
zuidoosten nog geregeld zonneschijn en
aanvankelijk nog droog. Verder veran
derlijk bewolkt en kans op buiige regen,
soms met onweer. Plaatselijk wellicht
grote hoeveelheden neerslag. Middag
temperatuur langs de Golf van Biskaje
tussen de 15 en 20 graden, aan de Cos
ta's tussen de 22 en 26 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de noordkant van de eilanden vrij
veel bewolking en wellicht een bui. Aan
de zuidzijde overheerst de zonneschijn
en wordt het ruim 25 graden.
Marokko:
Westkust: naast zonneschijn geleidelijk
meer bewolking en vooral morgen kans
op buiige regen. Middagtemperatuur op
het strand net iets boven de 20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Perioden met zon. maar op beide dagen
ook kans op forse regen- en onweersbui
en die mogelijk erg veel neerslag achter
laten. Stijging van temperatuur, met
morgen maxima van 23 graden rond
Bordeaux tot ongeveer 28 langs de Mid
dellandse Zeekust.
Italië:
In de zuidelijke helft geregeld zon en op
veel plaatsen droog. Naar het noorden
toe van tijd tot tijd bewolking en in de
westelijke regio's kans op enkele regen-
of onweersbuien. Middagtemperatuur
van 25 graden plaatselijk in het noord
westen tot 30 of iets hoger op veel
plaatsen in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig en warm, met middagtemperatu-
ren rond 30 graden. Op de Egeische Zee
steekt waarschijnlijk een stevige noorde
lijke wind op.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse west- en zuidkust en op
Cyprus droog en vrij zonnig. Middagtem
peratuur in het algemeen iets onder de
30 graden.
Duitsland:
Flinke zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Stijging van temperatuur. Morgen
maxima uiteenlopend van ongeveer 20
graden in het noorden tot plaatselijk 29
graden in het zuiden.
Zwitserland:
Overwegend bewolkt en vooral aan de
zuidflank van de Alpen kans op een ste
vige regen- of onweersbui. Stijging van
temperatuur tot ongeveer 25 graden
morgen.
Oostenrijk:
Flinke perioden met zon en droog. Maar
in Tirol en Vorarlberg meer bewolking en
mogelijk een flinke regen- of onweers
bui Middagtemperatuur oplopend tot
ongeveer 26 graden morgen.
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.26 Zon onder 19.34
Maan op 20.48 Maan onder 11.19
Waterstanden Katwijk
Hoog water 06.00 18.19
Laagwater 02.17 14.16
Weerrapporten 21 september 20 uui
wl 19 12 0.1
Klagenfurt i half be
Kopenhagen licht be
Bangkok
Casablanca
w7 20 14 0.0
103/ 28 11 0.0
25- 8 0.0
17 10 0.0
17 15 0.0
14 14 10
:zw2 13 11
mol 18 12 0.1
vindst 16 9 2.0
w2 35 27 0.1
>no9 21 16 0.0
>w3 22 18 00
vindst 30 12 0.0