Trein volgend jaar
2,9 procent duurder
Meisjemeisjewat zie jij eruit
Binnenland
etenschappers zeer
:ritisch over beleid
Wachten op glimpje van Beatrix
Voornamelijk gemor
over Miljoenennota
Voor 't eerst
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994
ANP Algemeen Nedeil.i
I Winkel verboden voor asielzoekers
I bussum De eigenaar van een elektronica-winkel in Bussum wil
1 geen bewoners van het asielzoekerscentrum Crailo meer in zijn
zaak. Achter de etalageruit heeft hij een papier gehangen met de
tekst: 'Bewoners van Crailo worden geweigerd. Deze zijn niet
I meer welkom in deze winkel'. De man zegt regelmatig te wor-
I den bestolen. De Anne Frankstichting noemt de tekst strafbaar
I en racistisch. Een woordvoerder van het politiekorps Gooi en
I Vechtstreek spreekt van discriminatie.
i Garantie voor twee Franse meisjes
den haag De twee Franse meisjes die in Nederland verblijven
omdat ze thuis in Parijs zouden worden mishandeld, komen bij
terugkeer in Frankrijk eerst in contact met een officier van justi
tie en een kinderrechter. Die bekijken wat er verder met hen
moet gebeuren. Deze garantie heeft Frankrijk gegeven bij het
verzoek om uitwijzing dat het ministerie van justitie in Den
Haag inmiddels heeft binnengekregen. De 7-jarige meisje Hadji-
ra Cherchour en haar 13-jarige nichtje Mahdia Cherchour ble
ven na een vakantie in Nederland achter omdat de moeder van
Hadjira de meisjes zou mishandelen.
Reisbureau beveiligt woningen klanten
gorinchemHet Gorcums Reisburo laat met ingang van het
nieuwe winterseizoen de woningen en bezittingen bewaken van
klanten die met vakantie zijn. Tijdens hun afwezigheid zullen
geregeld veiligheidscontroles worden uitgevoerd. In de Neder
landse reiswereld is dit een unieke vorm van dienstverlening, al
dus het Gorcums Reisburo. De extra service is gratis. Het reisbu
reau heeft een overeenkomst gesloten met GEN Beveiligings
dienst en de Alarmcentrale.
I Cel geëist voor oplichting oude vrouw
I zwolle Tegen een ex-ambtenaar van de sociale dienst in Kam-
I pen is gisteren voor de Zwolse rechtbank 15 maanden gevange
nisstraf, waarvan vijf maanden voorwaardelijk, geëist. Hij wordt
I ervan verdacht een 83-jarige vrouw voor ruim 42.000 gulden te
I hebben opgelicht. De 25-jarige man was als bijstandsmaat-
schappelijk werker belast met het vaststellen van de eigen bij
drage voor bewoners van verzorgingstehuizen. In die functie
I kwam hij in juli 1992 in contact met de vrouw, die pas weduwe
I was geworden. Er ontstond een zodanige band dat zij haar fi-
I nanciële zaakjes door hem liet regelen.
IVenneend wijst prof. De Kcun terecht
jrotterdam-tilburg gpd-anp
Wetenschappers en onderne
mers deelden gisteren en van
ochtend sporadisch pluimpjes
^jiiit, maar hadden vooral ferme
kritiek op de voornemens van
het kabinet-Kok. Ze gaven hun
gemoed lucht op diverse bij
eenkomsten naar aanleiding
van Prinsjesdag.
Bestuursvoorzitter W. van Driel
van Crédit Lyonnais Bank Ne-
derland (CLBN) leverde van-
gepeperde kritiek op
de Miljoenennota. „Meer van
'hetzelfde", oordeelde Van Driel
«tijdens een bijeenkomst in de
[Rotterdamse Doelen. „Het vast-
lopen in het moeras wordt al-
maar versneld", aldus de
bankier.
Volgens hem moeten uitke-
ringen worden losgekoppeld
j van de loonstijging in de bedrij-
i ven en moet het kabinet zwaar
snijden in allerlei subsidies. Het
is verder verkeerd van de rege-
J ring aan te sturen op gematigde
loonstijging en de economische
groei wordt onvoldoende gesti
muleerd, meent hij.
Aanzienlijk zonniger was gis
teren onderdirecteur Don van
het Centraal Planbureau tijdens
een bijeenkomst in Amsterdam.
De Nederlandse economie
groeit volgend jaar misschien
wel met 3,5 of zelfs 4 procent,
aldus Don. Volgens hem doet
de regering er echter goed aan
om tot 1996 te blijven uitgaan
van 2 procent groei voor de pe
riode 1995-1998 als geheel. Die
voorzichtigheid is onder andere
nodig omdat de rente, de dol
larkoers en de olieprijs kunnen
tegenvallen.
De Amsterdamse hoogleraar
Van Wijnbergen leverde scher
pe kritiek op de banenplannen
j van het kabinet en de nage-
- streefde loonmatiging. Volgens
de voormalig topeconoom van
de Wereldbank is dit beleid ge
baseerd op een verkeerde dia-
gnose van het probleem. „Het
gaat er niet om meer mensen in
ongeschoolde banen te druk
ken, maar om ongeschoolden te
helpen aan een hoger oplei
dingsniveau."
Het probleem is volgens de
hoogleraar niet zozeer de con
currentie uit lage-lonenlanden,
maar de technologische ontwik
keling. Deze zorgt voor een ver
schuiving van de vraag van laag
naar hoog opgeleiden. Loonma
tiging en banenplannen bieden
dan alleen op korte termijn soe
laas. Op de langere termijn
moet het beleid ongeschoolde
mensen aan een hoger oplei
dingsniveau helpen. Daar is het
Nederlandse schoolsysteem
echter niet op berekend, aldus
Van Wijnbergen.
Evenzeer kritisch toonde zich
hpogleraar A. van Schaik op een
bijeenkomst in Tilburg. Het be
leid dat het kabinet voorstaat,
levert slechts herverdeling van
werk op. De produktie neemt
niet toe. De werkloosheid zal in
1998 net zo hoog zijn als van
daag, aldus Van Schaik.
De Groningse hoogleraar C.
de Kam betitelde de Miljoenen
nota 1995 in Tilburg als een
knap verpakte oefening in zelf
begoocheling waar de vader
landse belastingbetalers zich
niet door moeten laten bedwel
men. „Het kabinet start dan wel
met de conjuncturele wind in
de zeilen, maar nog nooit is het
voorgekomen dat een kabinet
aan het begin van een regeerpe
riode zo'n forse uitgavenbeper
king voorstelt. Het is erg ambi
tieus. Ik geloof alleen niet dat
het lukt, zelfs niet als de econo
mische groei meevalt de ko
mende jaren", aldus De Kam.
Hij kreeg gisteren trouwens
een terechtwijzing van zijn par
tijgenoot Vermeend (PvdA),
sinds kort staatssecretaris van
financiën. In een brief aan de
Tweede Kamer schijft Ver
meend dat er niets deugt van
een recente berekening van De
Kam en drs. Sturm. De door het
derde kabinet-Lubbers in 1990
doorgevoerde belastingverla
ging van 4,8 miljard gulden is
wel degelijk voor 48 procent bij
de lagere inkomens terecht ge
komen, aldus die brief. Volgens
De Kam en Sturm was maar 20
procent van de belastingverla
ging bij de laagste inkomens
groepen terecht gekomen. De
rest ging naar midden- en hoge-
inkomensgroepen, aldus hun
berekening.
Vermeend stelt dat De Kam
en Sturm niet de effecten van
de belastingverlaging op zich
hebben bestudeerd. Zij hebben
de belastingen en sociale pfe-
mies in 1990 vergeleken met die
van 1989. Dat geeft een verte
kend beeld omdat daarin ook
allerlei ontwikkelingen meespe
len die niets met de belasting
operatie op zich van doen heb
ben. De Kam en Sturm hebben
bovendien geen rekening ge
houden met de toeslag die
werkgevers op de bruto lonen
van werknemers betalen ter
compensatie voor bepaalde so
ciale premies. Verder zijn De
Kam en Sturm alle bejaarden
'vergeten'. Al met al ziet Ver
meend geen enkele aanleiding
de effecten van de belasting
operatie uit 1990 opnieuw te
onderzoeken.
Klompen voor Gouden Koets
den haag anp
Een schrijver uit de Amerikaanse staat Connecticut heeft voor
een extra Prinsjesdag-attractie gezorgd. Razendsnel verplaatste
hij zich gisteren langs de route van de koninklijke stoet, toverde
een paar Hollandse klompen uit zijn tas en zette die zo neer dat
hij ze kon fotograferen met de Gouden Koets op de achtergrond.
De politie had hem toestemming gegeven om binnen de drang
hekken te lopen.
De Amerikaan schreef eind vorig jaar een brief aan de Rijksvoor
lichtingsdienst. Hij meldde dat hij een boek wil schrijven over
klompen die in Nederland rondreizen en allerlei avonturen bele
ven. Graag wilde hij daarvoor op Prinsjesdag wat aparte illustra
ties maken. Ook vroeg hij om een ontmoeting met koningin
Beatrix. Dat laatste verzoek is afgewezen.
Niemand wil
spion hebben
den haag anp
De medewerkers van de begin
dit jaar opgedoekte inlichtin
gendienst buitenland (IDB)
kunnen geen andere baan vin
den. Niemand wil de voormali
ge spionnen hebben. Dit blijkt
uit stukken van het ministerie
van algemene zaken, het depar
tement van premier Kok.
Bij de opheffing van de IDB
heeft Koks voorganger, Lubbers,
toegezegd dat niemand zou
worden ontslagen. Maar de af
gelopen maanden en ook vorig
jaar al heeft Algemene Zaken de
grootste moeite gehad om de
geheim agenten (enige tiental
len) ergens anders onder te
brengen.
De meeste ex-spionnen beho
ren niet tot de jongsten. Boven
dien verdienden ze nogal hoge
salarissen. De belangrijkste oor
zaak dat ze moeilijk elders werk
vinden, is echter dat niemand
zit te wachten op hun specialis
tische vaardigheden.
De Wassenaarse villa Maar-
heeze, het voormalige IDB-
hoofdkwartier, staat te koop
voor bijna 4 miljoen gulden.
den haag anp
den haag Liefhebbers die giste- was door de regenschermen,
ren een glimp van de wuivende moest zich zien te handhaven tus-
koningin Beatrix wilden opvan- sen de venijnige punten. Achter
gen, moesten vooral behendig zijn de dranghekken in de Haagse bin-
in het ontwijken van paraplu's. nenstad vochten de bezoekers
Wiens uitzicht op de Gouden gisteren een kleine paraplu-oorlog
Koets nog niet volledig bedorven uit. Ondanks de stromende regen
Prijsverhoging bus en tram meevaller voor reizigers
lieten veel bezoekers hun uitstap
je niet bederven. Het publiek had
lol om de 'gekke pakjes' van de
doorweekte erewachten en dronk
met smaak de meegebrachte ther-
moskannen koffie leeg.
foto gpd cees zorn
Het treinkaartje wordt volgend jaar gemiddeld 2,9 pro
cent duurder, zo maakten de Nederlandse Spoorwegen
gisteren bekend. Dat is iets meer dan de geschatte infla
tie van 2,75 procent. De tarieven voor bus en tram zullen
volgend jaar met gemiddeld twee procent stijgen. Minis
ter Jorritsma (verkeer en waterstaat) heeft dit gisteren
aan de Tweede Kamer meegedeeld. Tijdens de presenta
tie van haar begroting vorige week had ze nog een stij
ging van 3,5 procent aangekondigd.
Rail-Actiefkaart, de senioren-
kaart en de jongerenkaart, wor
den komend jaar niet duurder.
De prijsstijging van bus en
tram is iets lager dan de gemid
delde toename van de kosten
van het levensonderhoud (infla
tie). Dat is een meevaller voor
reizigers.
Na overleg met de bedrijven
in het stads- en streekvervoer
heeft minister Jorritsma beslo
ten de prijzen voor bus en tram
minder harder te laten stijgen
den haag gpd-anp
Treinreizigers met een jaarkaart
zullen volgend jaar ongeveer
drie procent duurder uit zijn.
De tariefsverhoging is aanzien
lijk lager dan de afgelopen twee
jaar, toen over de prijsstijging
nog moest worden overlegd
met de minister van verkeer en
waterstaat. In 1992 en 1993 wer
den de kaartjes gemiddeld zes
procent duurder.
Kortingskaarten, zoals de
dan aanvankelijk de bedoeling
was. Haar voorgangster, Maij-
Weggen, heeft de afgelopen ja
ren de prijzen voor de kaartjes
van bus en tram wèl meer ver
hoogd dan het percentage van
de inflatie.
De abonnementen voor bus
en tram worden 4,5 procent ho
ger, aldus Jorritsma. De afgelo
pen jaren werden die tarieven
jaarlijks gemiddeld vier procent
duurder.
De belangenorganisatie voor
reizigers in het openbaar ver
voer Rover zegt tevreden te zijn
over de bescheiden tariefsstij
ging. „We zijn een beetje bang
dat het de bekende stilte voor
de storm is. De Spoorwegen
hebben vorig jaar laten weten
dat ze het tot 1996 rustig aan
doen met de tarieven en de
dienstregeling. Maar dan zitten
we nu in de laatste ronde", al
dus een Rover-woordvoerder.
Tal van maatschappelijke orga
nisaties hebben gisteren hun
eerste reacties gegeven op de
Miljoenennota. Het gemor
overheerste daarbij.
Universiteiten en hogescho
len vrezen het ergste voor het
hoger onderwijs, ook al is een
fors deel van de voorgenomen
bezuinigingen van 500 miljoen
gulden op de lange baan ge
schoven en wordt de haalbaar
heid ervan nog onderzocht. Dit
blijkt uit de reacties van VSNU
en HBO-Raad, de belangenor
ganisaties in het hoger onder
wijs.
De Landelijke Vereniging
voor Thuiszorg vindt dat het ka
binet de problemen in de thuis
zorg voor zich uil schuift. De
vereniging zegt dat het kabinet
weliswaar de thuiszorg als
groeisector typeert en de wacht
lijsten onderkent, maar dat het
nalaat passende maatregelen te
nemen.
De begroting volksgezond
heid voor 1995 getuigt volgens
de Nederlandse Zorgfederatie
van meer realiteitszin dan de
begrotingen die de afgelopen
jaren zijn gepresenteerd. De
koepel van zorginstellingen le
verde bij het regeerakkoord nog
kritiek op de voorgestelde vo
lumegroei van 1,3 procent,
maar kan zich nu vinden in de
opmerking van de bewindslie
den dat dal percentage zonder
beperkende maatregelen te
klein is.
De ouderenorganisaties AN-
BO en Unie KBO willen dat liet
kabinet haast maakt met een
onderzoek naar de opeenstape
ling van kostenverhogende en
inkomensvcrlagende maatrege
len, waardoor ouderen worden
getroffen. Zo'n onderzoek zal
volgens de bonden duidelijk
maken dat voor grote groepen
ouderen het water reeds tot de
lippen is gestegen.
Het kabinet-Kok zit er flink
naast met de veronderstelling
dat de huidige milieudoelen
binnen bereik zijn. De „ecologi
sche duurzaamheid" waarover
de regeringsverklaring rept. ver
eist andere maatregelen dan
slechts het veiligstellen van de
uitgangspunten van het tweede
Nationaal Milieubeleidsplan
(NMP 2). Volgens de milieuor
ganisatie Greenpeace moet de
nieuwe regering de milieu -
bakens dan ook danig verzet
ten. Het Wereld Natuur Fonds
meent dat het kabinet de na
tuur hardhandig aan de kant
schuift.
Burgemeester d'Hondt van
Nijmegen heeft zich geschaard
in het rijtje kritikasters dat vindt
dat op de politiebegroting wel
erg weinig geld beschikbaar is
voor „meer blauw op straat."
Net als de politiebonden NPB
en AGP vindt de voorzitter van
het Duidelijk Korpsbeheerders
beraad het bedrag dat de be
windslieden van justitie en bin
nenlandse zaken hebben uitge
trokken voor uitbreiding van de
politiezorg „uitermate mager".
De Raad van Kerken vreest
dat het kabinet-Kok afstevent
op verarming en een tweedeling
in de samenleving. De GDA-
jongerenorganisatie CDJA vindt
het prachtig dat er veel aan
dacht is voor ouderen, maar
zou ook graag wat meer aan
dacht voor jongeren zien.
den haag anp
den haag Minister Zalm van fi
nanciën mocht gisteren voor het
eerst de begrotingsstukken aan de
voorzitter van de Tweede Kamer
aanbieden. Traditioneel zitten die
in het bekende koffertje, dat Zalm
dan ook met enige trots aan de
fotografen toonde.
foto anp ruud hoff
Getrouwtrek over financiële
meevallers nu al begonnen
lastenverlichting. Dat bleek gis
teren op de traditionele Mil
joenennota-bijeenkomst van
Van I^inschot Bankiers in Den
Haag.
Dat de meevallers er komen,
is zo goed als zeker. H. Brouwer,
de thesaurier-generaal van het
ministerie van Financiën, hield
zijn gehoor voor dat het kabi
net-Kok kiest voor een behoed
zaam scenario. Bij de huidige
economische vooruitzichten
betekent dat automatisch flinke
meevallers, vooral dankzij hoge
re belastingopbrengsten.
De vakcentrale FNV verschilt nu
al van mening met kabinet en
werkgevers over de besteding
van toekomstige financiële
meevallers. FNV-voorzitter Ste
kelenburg vindt dat het kabinet
niet per definitie al het geld
moet gebruiken voor verminde
ring van het financieringstekort
van de overheid. Werkgevers
voorzitter Rinnooy Kan vindt
dat daarentegen „zeer verstan
dig". Stekelenburg vindt dat ook
geld moet worden gestoken in
Edgar Vos werpt deskundige blik op kleding Prinsjesdag-gangers
De traditionele balkonscene op Paleis Noordeinde. Geworstel met de paraplu's. De prinsen Friso (links) en
Constantijn staan hun moeder, koningin Beatrix, bij. Mr. Pieter van Vollenhove helpt zijn vrouw, prinses Mar
griet, een handje.
amsterdam christl visser
Nachtblauw is de robe van de
koningin. „Nina Ricci, denk ik",
zegt Edgar Vos. De Amsterdam
se couturier kijkt, op verzoek,
voor het eerst naar een Prinsjes-
dag-uitzending. Hij leeft met
Beatrix mee. „Oh meid, nou
moet je met je mooie hoedje de
regen in."
Nee, hij heeft de koningin nooit
gekleed. Wel, vroeger, de andere
prinsessen. En Neelie, toen ze
nog minister was. Lang geleden
kocht Haya ook wel eens bij
hem. Tegenwoordig is Erica
Terpstra klant. Maar verder
heeft hij aan de Haagse politiek
nooit veel verdiend.
Edgar Vos (63) werkt naar eigen
zeggen vooral voor bekende Ne
derlandse families. Voor oud
geld, kortom. „Nieuw
foto anp hans steinmeier
naar Frank. Aan Franks kleren
kan je zien dat ze duur zijn.
Oud geld houdt daar niet van."
Frank is collega-couturier Frank
Govers, die volgende week in
het Haagse Gemeentemuseum
met een overzichtstentoonstel
ling wordt geëerd. Frank vindt
Edgar een zakenman, die meer
aandacht voor zijn boutiques
heeft dan voor mode. „Ik mag
hem graag, we zijn bevriend,
Leden van de nieuwe ministersploeg luisteren in de Ridderzaal naar het voorlezen van de Troonrede door de
koningin. Op de eerste rij van rechts naar links de bewindslieden Kok, Dijkstal, Van Mierlo, Sorgdrager, Rit-
zen, Zalm en Voorhoeve. foto anp paul vreeker
maar hij vindt niemand goed
behalve zichzelf', zegt Vos.
„Ach, we zijn allemaal krengen
en we vinden onszelf allemaal
de beste. Het verschil tussen
hem en mij is dat het hem altijd
om de jurk gaat en mij om de
vrouw."
Ander verschil is dat Govers de
koningin maar matig gekleed
vindt en Vos haar, in haar func
tie, de best geklede vrouw van
Nederland noemt., „Beatrix is
geen gewone mevrouw. Het is
de koningin en als koningin ziet
ze er perfect uit. Wat ze draagt
kan je bijna als een uniform be
schouwen; misschien niet altijd
mooi. maar wel goed, en pas
send bij haar functie."
Natuurlijk zou Vos graag eens
voor haar ontwerpen. „Het zou
leuk zijn als de koningin in het
buitenland Nederlandse mode
zou dragen. Om te laten zien
dat je in Nederland meer kan
krijgen dan klompen en tulpen.
Ik denk dat mijn stijl voor haar
het geschiktst zou zijn. Meer
dan die van Frank bij voorbeeld.
Maar als ze altijd bij mij of bij
Govers of bij Molenaar zou ko
pen, wordt ze een modepop,
een uithangbord voor één
couturier. Dat zou niet in orde
zijn."
De koningin koopt bij Theresia
Couture, een internationaal ge
oriënteerd modehuis dat net als
Vos' zaak in de Amsterdamse
P.C. Hooftstraat is gevestigd.
„Theresia Couture koopt in Pa
rijs in, bij Nina Ricci en Balmain
en zo. Die modellen laten ze
aan dè koningin zien, en dan
kan ze kiezen. Zo van: die wil ik
wel, maar dan in 't blauw. Dat
wordt vervolgens besteld en
hier op pas gemaakt. Nee, dat
kan je geen echte haute couture
noemen. Ons koningshuis is
zuinig. Keren was vroeger heel
gewoon, dat liet Wilhelmina
nog doen. Weet je wat een ech
te haute couture avondjurk van
Yves Saint Laurent kost? Een
ton! Ik geloof niet dat onze ko
ningin dat soort bedragen uit
geeft."
De nachtblauwe robe van zijde
met kant, die de koningin voor
Prinsjesdag heeft gekozen, zou
Edgar Vos haar niet hebben ge
adviseerd. „Staat een beetje
koud, vind ik. En een lelijke
lengte, zo net boven de enkel. Je
krijgt er van die grote voeten
van." Te'druk ook, is zijn oor
deel. „Door die rommel die er
bij moet, dat afschuwelijke lint,
kan je beter iets rustigers ne
men. Ik zou iets met een kort
jasje hebben gemaakt; dat is
ook warmer. Maar ze heeft een
mooie hoed, die haar gezicht
goed open laat."
Voor de jurk die prinses Mar
griet voor de opening van de
Staten-Generaal heeft uitge
zocht. heeft Vos geen goed
woord over. „Meisje meisje, wat
zie je er uit. Vre-se-lijk." Lief
hoedje toch? „Een afschuwelijke
hoed. Afschuwelijk. Ik hoop dat-
ie straks verregent; kan ze 'm
nooit meer op."
PvdA-minister Margreet de
Boer (VROM) krijgt lof. Edgar
Vos kent haar niet, nooit van
gehoord zelfs, maar niettemin:
„Mooi koppie, goed haar. Ziet
er prima uit, rustig en chique."
Ook D66-minister Winnie Sorg
drager van justitie kan op een
complimentje rekenen. „Goede
jurk wel. Beetje zware hoed."
Met minister Annemarie Jorrits
ma van de WD is Vos wel be
kend. „[.euke vrouw, typisch
een klant voor me. Misschien
nu ze minister is? Ze zou er veel
beter uit kunnen zien dan ze
doet"
Met Erica Terpstra (WD) kan
Vos het goed vinden. „Ze is een
dierbare vriendin geworden.
Maar ik geef toe, een dieet zou
niet schaden. I leb ik ook tegen
haar gezegd." De staatssecreta
ris van welzijn zit te glimmen
van genoegen onder een enor
me hoed, inderdaad een echte
Vos. „Erica zou helemaal geen
hoed moeten dragen. Maar als
ze er een op moet, dan een gro
te. Ze heeft deze zelf uitgezocht.
Ik heb gewaarschuwd: meid, je
krijgt commentaar. Maar ze
wou 'm zelf en ik vind 'm niet
slecht staan."
