'Legaliseren van XTC
biedt schijnveiligheid'
Duitsers zijn welkom op Bevrijdingsdag
Feiten &Meningen
Land en volk
verdienen beter
dan Lubbers IV
Duitsers bij
herdenking
Zweeds 'ja' voor Europa dichterbij
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994
i miljard guide
Na de regeringsverklaring, de Troonrede en
de Miljoenennota is het wel duidelijk. Het
kabinet-Kok is gewoon het kabinet-Lubbers
IV. De minister-president van dit moment
is weliswaar nog gewoner en nog meer no-
nonsens dan zijn voorganger, maar het be
leid wordt simpelweg voortgezet.
Het is hetzelfde pappen en nathouden
dat we nu al meer dan tien jaar hebben
moeten aanzien. Br is nog een verschil met
de vorige leider van het kabinet. Lubbers
was eerlijk van mening dat Nederland
slecht is te veranderen en dat veranderen
iets is van hele lange adem en zeer kleine
stapjes. Stapjes te zetten in riauwkeurig en
voortdurend overleg met die lappendeken
van belangenorganisaties die ons land al zo
lang in een ijzeren wurggreep heeft.
Kok daarentegen bond de verkiezings
strijd aan met een beperkt bezuinigingspro
gramma van 8,5 miljard gulden en zo mo
gelijk garanties voor
de minima. Tijdens
het debat over de
regeringsverklaring
van het kabinet-Kok
in de Kamer werd
dezelfde minima
door premier Kok
toegevoegd dat ze
nergens zeker van
konden zijn.
Als het allemaal te
genzit, komt hij
weer bij hen collec
teren. Daarnaast
wordt het land ge-
tracteerd op acht-
an bezuinigingen om
de collectieve lastendruk van 47,2 procent
in 1994 terug te brengen naar zo'n 45 pro
cent in 1998, ongeveer gelijk aan de collec
tieve belastingdruk.
Het financieringstekort loopt in al die ja
ren niet of nauwelijks terug en blijft hangen
rond de drie procent, hetgeen betekent dat
de kolossale staatsschuld ook de komende
jaren nog blijft oplopen. Een hoop schijt op
een klein potje dus.
Voor de onderkant van de samenleving
levert het intussen allemaal weinig op. In
komstenmatiging bij een toch al karig inko
men en nauwelijks perspectief om zelf weer
aan de slag te gaan. Het verlagen van de las
tendruk heeft immers zo weinig om de hak
ken en is uitgesmeerd over zoveel jaren en
catagorieën dat dit qua werkgelegenheids-
uitbreiding weinig of geen zoden aan de
dijk zet.
De Nederlandse economie zal vrolijk
doorgaan met het wegsaneren van banen,
zelfs als de groei in het huidige tempo door
gaat. Br zullen meer in plaats van minder
mensen een beroep moeten doen op het
stelsel van sociale zekerheid. Alleen een
zeer drastische ingreep aan de onderkant
van de arbeidsmarkt zal er voor kunnen
zorgen dat vrijwel iedereen die psychisch
en lichamelijk in staat is om te voorzien in
de kosten van zijn eigen levensonderhoud,
geheel of ten dele, weer aan de slag kan en
gaat.
Kok en de zijnen hebben het over een
herijking van de verhouding tussen eigen
verantwoordelijkheid en collectieve zorg.
Aan die herijking is ons land meer dan toe.
Dat had tien jaar geleden al moeten gebeu
ren. De weg waarlangs dit kabinet dat wil
bereiken is naast ineffectief, volstrekt ver
werpelijk.
Het heeft zelfs, als het Haagse circuit zich
dat bewust zou willen zijn, iets sadistisch. Je
geeft de mensen die afhankelijk zijn van
een uitkering geen enkele zekerheid meer,
maar onthoudt hen tegelijkertijd het per
spectief om de hand aan de ploeg te slaan
teneinde hetgeen je ze ontneemt door ei
gen arbeid weer aan te vullen en als het kan
een beetje meer dan dat.
Het gaat om werk, werk en nog eens
werk. Werk dat niet kan worden geschapen,
zelfs niet door het kabinet-Kok met al zijn
halve maatregelen en zijn stimulansen van
het regel- en babbelcircuit van ambtenaren
en belangengroepen. Dat werk komt slechts
tot stand op de markt en dat gebeurt alleen
als de prijs van de arbeid, de brutoprijs wel
te verstaan, aan de onderkant van de ar
beidsmarkt drastisch wordt verlaagd.
Dat kan alleen door premies en belastin
gen die ook die groep moet betalen vrijwel
te schrappen. Door te zorgen dat de situatie
waarin nettolonen aan de onderkant ook
nettolonen zijn, zowel voor de werkgever
als voor de werknemer. Dus weg met de wig
het verschil tusen bruto- en nettoloon, aan
de onderkant van de arbeidsmarkt. We wor
den daar niets rijker of armer van, want het
systeem betekent aan de onderkant van de
arbeidsmarkt toch niets meer dan een sys
teem van vestzak-broekzak.
Het grote verschil is echter wel dat al die
mensen die nu in de bijstandsklem zitten
weer aan de slag kunnen en bezig kunnen
zijn met de creatie van hun eigen perspec
tief en zo mogelijk hun eigen levensgeluk.
Dat is een maatregel van formaat waarom
Bolkestein tijdens de kabinetsformatie
\Toeg. Hij is echter akkoord gegaan met een
hoop gefröbel onder leiding van een oud
vakbondsvoorzitter. Jammer voor ons land.
Land en Volk verdienen beter!
Ministerie wil houseparty's aan meer regels binden
fr«
K
De cijfers liegen er niet om. XTC werd in 1988
verboden, maar desondanks is het gebruik van
deze peppil sterk toegenomen. Er kwamen
meer gevaarlijke nepmiddelen op de markt en
het aantal doden steeg.
Een houseparty anno 1994. Een EHBO-team en voldoende 'afkoelruimte' worden voortaan verplicht.
united photos de boer babette stapel
Toch wil Ton Cramer, beleidsmedewerker drugbeleid
van het ministerie van volksgezondheid, welzijn en
sport (VWS), niet te concluderen dat het strafbaar stel
len van XTC tot extra problemen heeft geleid. „Het oor
zakelijke verband is niet aangetoond. Misschien is de
vraag naar XTC gestegen, dan heb je al gauw meer na
righeid", zegt hij. Wel gaat het ministerie voor het eerst
onderzoeken of het strafbaar stellen van XTC de voor
naamste oorzaak is van de toenemende problemen met
deze harddrug. Als dat zo is, moet in ieder geval serieus
worden overwogen ofXTC kan worden gelegaliseerd.
Het Nederlands Instituut voor Alcohol en Drugs (NlAD)
bracht vorige week een rapport uit waarin staat dat de
vervuiling van de XTC-pillenmarkt, waardoor enkele le
vensgevaarlijke nepmiddelen in de handel komen,
wordt veroorzaakt door het verbod op de harddrug.
Daarom dringt het NIAD aan op legalisatie. Ook andere
hulpverleners in de verslavingszorg en leden van de
vaste kamercommissie voor volksgezondheid vinden
dat legalisatie van XTC serieus moet worden overwo
gen.
Dat betekent niet dat de drug binnenkort te koop is bij
de apotheek, waarschuwt Cramer. „Het legaliseren van
XTC is niet eenvoudig. In een verdrag met de Verenigde
Naties heeft Nederland ooit afgesproken het gebruik
van psychotrope stoffen (die het bewustzijn beïnvloe
den, red.) te verbieden. Dat geldt in ieder geval voor
harddrugs, dus ook voor XTC. Als we de XTC-pillen wil
len legaliseren, zouden we bijvoorbeeld dit verdrag
moeten opzeggen."
Een andere mogelijkheid is dat de Nederlandse rege
ring de Opiumwet aanpast en XTC van de lijst van
harddrugs schrapt. Een dergelijke maatregel zal inter
nationaal veel kritiek opleveren en Nederland wil in
principe met andere landen samenwerken om de drug
problematiek te bestrijden.
Legalisatie zal dus nog wel even duren. Voor het minis
terie is het moeilijk maatregelen te treffen die de pro
blemen met XTC en neppillen de kop indrukken. Zo ligt
er bijvoorbeeld een plan klaar om tijdens houseparty's
de kwaliteit van XTC-pillen door deskundigen te laten
testen. Nu gebeurt dat zelden. Door middel van een
chemische proef kan de ergste rotzoc
den gehaald. Maar dit plan moet eerst worden onder
zocht.
Waarom in hemelsnaam?
Cramer, verontschuldigend: „Als overheid kunnen wij
niet zeggen: dit is zuivere XTC, ga je gang maar. Dan
bied je de consument schijnveiligheid. Ook zuivere
XTC kan gevaarlijk zijn. Stel dat er na zo'n test toch
weer jongeren overlijden door het gebruik ervan. Die
verantwoordelijkheid kunnen wij niet nemen, wij moe
ten immers de volksgezondheid bewaken. Dus moeten
we eerst onderzoeken hoe we die testen zo zorgvuldig
mogelijk in de praktijk kunnen brengen."
Een ander plan dat klaarligt, is wel concreet. Er moeten
binnenkort vergunningen worden aangevraagd voor
houseparty's. De ruimte, waarin de bezoekers uit hun
bol gaan, moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. De
aanwezigheid van een EHBO-team is verplicht, de zaal
mag niet oververhit zijn en er moeten speciale i
komen waar feestgangers kunnen afkoelen.
De XTC-nota die het ministerie in juni publiceerde, laj
doorschemeren dat verbieden van XTC en aam
pillen geen zin heeft. Het meest duidelijke voorbeeld f
M DEA, een variant op de stof MDMA die in de XTC-pj
MDEA kwam op de markt nadat XTC werd verboden.!
Het spul werkt korter dan XTC, zodat veel men
een tweede van nemen. Het gevolg is oververhitting e
verlies van controle. In 1993 werd ook MDEA verbodej
maar uit de nota blijkt dat het gebruik ervan sindsdien
is toegenomen. Datzelfde gold na het verbod van XTC 1
dit kan toch geen toeval zijn? 1
Cramer: „MDEA is uitermate geschikt voor ons onder--f
zoek waarin wij bekijken of het strafbaar stellen van J
zo'n stof de voornaamste oorzaak is van het toenemeik
de aantal problemen. We kunnen bijvoorbeeld met
handelaren en producenten gaan praten. En dan m<
ten we uitzoeken of na het verbod van MDEA weer
meer andere gevaarlijke neppillen zijn gemaakt."
Premier Kok wil de komende
tijd nagaan of Duitsland 'op
enigerlei wijze' volgend jaar
vertegenwoordigd zou kunnen
zijn bij de herdenking van de
bevrijding op 5 mei. De doden
herdenking van 4 mei zou in
strikt eigen Nederlandse kring
moeten plaatsvinden. Ook
prins Bernard zei het afgelo
pen weekeinde er geen be
zwaar tegen te hebben wan
neer Duitse vertegenwoordi
gers aanwezig zijn bij de her
denkingsfeesten.
WD-leider Frits Bolkestein
vindt dat de Nederlandse rege
ring volgend jaar geen officiële
Duitse vertegenwoordiging
moet uitnodigen bij de her
denking van het einde van de
nazi-bezetting. Ook voor het
voormalig verzet zijn de Duit
sers niet welkom. Kok vindt
dat 'de zeer ingrijpende' vraag
naar een Duitse deelname aan
de bevrijdingsfeesten 'niet ver
simpeld moet worden'.
Volgend jaar mei is het precies vijftig jaar geleden dat er
in Europa een einde kwam aan de Tweede Wereldoor
log en dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezet
ting. De afgelopen maanden zijn op verschillende
plaatsen en in diverse landen al wapenfeiten herdacht
die destijds een opmaat vormden voor die bevrijding.
Te denken valt aan D-Day (juni), de bevrijding van Pa
rijs (augustus), Brussel en Maastricht (september), en
de afgelopen dagen 'Operatie Market Garden', de zoge
noemde 'Slag om Arnhem'. De koek is daarmee nog
niet op. Het Ardennenoffensief, de hongerwinter en de
val van Berlijn, volgen nog, om nog maar een paar sail
lante punten op de herdenkingskalender te noemen.
De vraag die bij veel herdenkingen, historische terug
blikken en bevrijdingsfeesten terugkeert is welk aandeel
de toenmalige tegenstander Duitsland bij de
plechtigheden moet worden toebedeeld. Op de stran
den van Normandië waren de Duitsers niet welkom, de
geallieerden van destijds wilden in besloten kring hun
gevallenen gedenken. Duitsers mochten kort daarna
wel deelnemen aan de militaire parades ter gelegenheid
van de nationale feestdagen van Frankrijk en België.
Die parades hielden weliswaar geen direct verband met
de reeks herdenkingen, maar waren er dit jaar door hun
plaats op de kalender wel nauw mee verbonden. In Pa
rijs en Brussel werd die link ook gelegd, om uitdrukking
te geven aan het feit dat Duitsland vijftig jaar na de oor
log geen vijand meer is, maar partner en bondgenoot.
De Britse premier Major heeft in diezelfde geest aange
kondigd volgend jaar Duitsers te zullen uitnodigen voor
de festiviteiten op 8 mei, de dag dat in heel Europa in
1945 de kanonnen zwegen. Niet iedereen in Groot-Brit-
tannië is daar gelukkig mee, maar het is een goed initia
tief, dat inmiddels ook in Den Haag en op Soestdijk
weerklank heeft gevonden.
Prins Bernhard heeft er geen bezwaar tegen als de Duit
sers volgend jaar op enigerlei wijze acte de presence ge
ven wanneer in Wageningen de vijftigste verjaardag van
de capitulatie wordt herdacht c.q. gevierd. Premier Kok
heeft gisteren namens de regering gezegd dat de Duit
sers op welke wijze moet nog worden bekeken
welkom zijn op Bevrijdingsdag, 5 mei.
Kok zet die dag duidelijk apart van 4 mei, de dag waar
op de gevallenen worden herdacht. Dat onderscheid is
te begrijpen, al vallen er best argumenten aan te voeren
om vertegenwoordigers van het 'nieuwe' Duitsland ook
dan uit te nodigen. Maar erkend moet worden dat het
voor veel nabestaanden te pijnlijk is juist bij de natio
nale Dodenherdenking met vertegenwoordigers van de
vroegere vijand te worden geconfronteerd.
Evenals in Groot-Brittannië is direct al kritiek geuit op
het voornemen de Duitsers te betrekken bij de festivi
teiten van volgend jaar. Het is duidelijk dat de Tweede
Wereldoorlog en alles wat daar mee te maken heeft
voor een flinke groep mensen in de samenleving nog
erg gevoelig ligt. Desondanks mag tegelijkertijd niet
worden voorbijgegaan aan de afgelopen vijftig jaar, de
jaren né de bevrijding.
Nederland werd niet alleen bevrijd. Duitsland werd
evenzeer bevrijd van fascisme, geweld en onderdruk
king. Op Hitiers puinhopen is sindsdien een nieuw en
democratisch Duitsland verrezen, dat binnen de NAVO
al bijna veertig jaar onze trouwe bondgenoot is, en bin
nen de Europese Gemeenschap al evenlang een bijzon
dere partner. De na-oorlogse Nederlandse welvaart is
gebouwd op Duits geld. want Duitsland is tevens de be
langrijkstehandelspartner.
Zonder de Duitse afzetmarkt zou een groot deel van de
Nederlandse handel- en industrie geen bestaansrecht
hebben. Dat zijn feiten die Nederlanders, van wie er zo
veel ten onrechte 'koketteren' met hun anti-Duitse sen
timenten, gemakshalve vergeten. Het wordt echter
hoog tijd voor een volwassen houding ten aanzien van
Duitsland. Frankrijk, dat de afgelopen honderd jaar wel
drie maal de wapens opnam tegen Duitsland, heeft het
goede voorbeeld van verzoening en samen verder gaan,
al veel eerder gegeven. Een betere gelegenheid dan de
vijftigste verjaardag van de bevrijding, van het begin
van het nieuwe Europa, is er niet. Nederland is pas echt
bevrijd als het Duitsland recht in de ogen kan kijken.
HANS JACOBS
Ingvar Carlsson, de leider van de Zweedse soci
aal-democraten, is begonnen met de formatie
van een regering. Na drie jaar liberaal-conser
vatief bestuur keert de macht weer terug in
handen van de sociaal-democraten, die alge
meen gelden als de enige partij die de twijfelen
de Zweden ervan kan overtuigen in het referen
dum van 13 november voor toetreding tot de
Europese Unie te stemmen.
De twijfelaars bevinden zich vooral onder de
16 oktober bijt Finland het spits af. De Finnen
zouden het meest pro-Europa zijn, omdat ze
liever door Brussel worden gedomineerd dan
door een expansionistisch Rusland. Een 'ja' van
Finland zou de Zweden een duw in de goede
richting kunnen geven en op zijn beuri zou een
Zweeds 'ja' de tegenspartelende Noren op 28
november over de drempel moeten trekken.
Maar met de verkiezingszege van de Zweedse
sociaal-democraten is de eerste dominosteen
sociaal-democraten zelf verreweg de grootste feitelijk al omgegaan. De Finnen worden veel
partij van Zweden die bij de verkiezingen van sterker beïnvloed door 'moeder' Zweden, hun
afgelopen zondag ruim 45 procent van de stem- voormalige meesteres, dan andersom. Groeien-
Ingvar Carlsson, de Zweedse kabinetsformateur.
men kreeg. Als de conservatieve regering vai
Carl Bildt deze twijfelaars had gevraagd vóór
Europa te stemmen, was hun twijfel alleen
maar toegenomen.
Het Europese debat begint nu in alle ernst.
Carlsson noemde gisteren als een van de groot
ste prioriteiten van zijn premierschap het 'zor
gen voor een brede steun voor Zweeds lidmaat
schap van de Europese Unie'.
Het Zweedse referendum is een van drie volks
raadplegingen die deze herfst in Noord-Europa
wordt gehouden. De drie noordse regeringen
hebben de volgorde van de referenda bewust
foto reuter tobias roestlund getimed om een domino-effect te creëren. Op
coloog aan de Uppsala Universiteit. Mikael Gifyt
jam van de Göteborg Universiteit vult aan: ki
„Door de overwinning van de sociaal-democrajr
ten zal het referendum naar alle waarschijnlijk
heid een duidelijk 'ja' opleveren. Naarmate hegi
referendum nadert, sluiten steeds meer Zwedejj,
zich bij de partijlijn aan." L
De vertrekkende conservatieven onderschrijvefc>
deze analyse niet. Hoewel de leiders van de gr<V
te partijen zonder uitzondering pro-Europa tc
zijn, wijzen de conservatieven erop dat slechtst
20 procent van de sociaal-democratische kie- F
zers pro-EU is. En Links (Vansterpartiet), de v
de steun voor de EU in Zweedse opiniepeilin- kleine voormalige communistische partij, die fe
gen zou de Finnen kunnen aanmoedigen om Carlsson mogelijk nodig zal hebben voor een cl
'ja' te stemmen. Uit een opiniepeiling die op de werkbare meerderheid in het parlement, is on-;
avond van de verkiezingen werd gehouden, omwonden
bleek dat 51 procent van de Zweden voor toe
treding tot de EU was en 45 procent tegen. In
Finland, waar tot voor kort een duidelijke meer
derheid vóór toetreding was, bevinden het 'ja'
en het 'nee' kamp zich momenteel in een nek-
aan-nek race.
„De uitkomst van de algemene verkiezingen in
Zweden is veel bepalender voor de uitslag van
het EU-referendum dan het resultaat van de
Finse volksraadpleging", zegt ErikAsard, politi-
„Je kunt evengoed betogen dat er een enorme fc
verschuiving naar links heeft plaatsgevonden,
en daarmee een toename van de anti-Europes^
gevoelens", aldus een adviseur van Bildt. „En ij
kan me eenvoudigweg niet voorstellen dat e
boer in lapland 'ja' zal stemmen, alleen omdai
Carlsson zegt dat hij dat moet doen."
STOCKHOLM ANNIKA SAVILL
