UIT:
'Ik kan niet zomaar iemand vermoorden'
'Iedereen wil oud worden, maar niet oud zijn'
'De modeshow was mooi; jammer dat het licht uit was
Rtv show
Portugezen zijn dol op
'All you need is love'
gesprokei
MAANDAG 19 SEPTEMBER 1994
Gevangenen vertellen hun verhaal in 'Dokument'
Hij oogt als de ideale
schoonzoon en hij
praat als de ideale
schoonzoon. Maar Erik, 32 jaar
oud, is tot negen jaar cel veroor
deeld omdat hij zijn vrouw
heeft vermoord. Hij moet nog
zeven jaar zitten. In de nieuwe
zesdelige NCRV-programma-
reeks Achter slot grendel komt
Erik in veertig indringende mi
nuten aan het woord in een ge
sprek met Frans Bromet, de
man die voor de VPRO op op
merkelijke wijze het program
ma Buren maakt.
Het verhaal van Erik is even
helder als droevig. Hij belandt,
nadat zijn ouders zijn geschei
den, in diverse kindertehuizen.
Tot zijn dertiende jaar gaat alles
- gezien de omstandigheden -
betrekkelijk goed. Daarna komt
hij wegens joyriding voor het
eerst in aanraking met de poli
tie en justitie. langzaam maar
zeker glijdt Erik af van het 'krui
melwerk' naar serieuze diefstal
len, soms met geweld. Hij raakt
steeds dieper verzeild in het cri
minele milieu. Zo zat Erik, nog
voor zijn veroordeling tot negen
jaar, al eens een jaar in de cel
wegens een gewelddadige roof
overval.
Het leek op zeker moment
even goed te gaan met Erik, tot
hij zijn aan alcohol verslaafde
vrouw thuis betrapt met een
andere man. Hij had al enige
vermoedens over haar ontrouw,
omdat ze zo vaak moest over
werken. Er ontstaat allereerst
een woordenwisseling - ze zegt
onder andere dat hij z'n doch
tertje nooit meer zal zien -, ge
volgd door een korte vechtpartij
in de keuken. In een vlaag van
verstandsverbijstering („ik zag
zo'n sarcasme in haar ogen")
steekt hij zijn vrouw achttien
keer met een mes. Enige uren
later overlijdt zij in het zieken
huis, op het moment dat Erik
door de politie wordt verhoord.
Erik en zijn vrouw hadden ove
rigens wel vaker ruzie, en dan
bleken zijn handen, geeft Erik in
de uitzending toe, vaak los te
zitten.
Selectie
Op de typische Bromet-toon
wordt Erik 'verhoord' en wordt
een chronologisch beeld ge
schetst van zijn leven. Totaal
wordt negen uur materiaal op
genomen. Erik is een jongen die
goed uit zijn woorden komt,
maar dat was ook een voor
waarde bij de selectie. Voor
waarde was trouwens ook, dat
de geïnterviewden bij het begin
van het interview schuld moes
ten bekennen. Ook Erik doet
dat, als hij in de bezoekersruim
te van de gevangenis wordt ge
ïnterviewd door Bromet. die zelf
veertig minuten buiten beeld
blijft.
„Ieder mens heeft z'n grens.
En als die gepasseerd is heb je
geen controle meer over jezelf',
zegt Erik als een soort veront
schuldiging voor zijn daad. Hij
noemt zichzelf absoluut niet het
'type moordenaar'. „Ik kan niet
zomaar iemand vermoorden.
Daar voel ik me teveel mens
Eindredacteur van Doku
ment, Ger van Dongen, heeft de
hoop dat de kijkers zich in het
verhaal van Erik kunnen her
kennen. Volgens Van Dongen
wordt er in de serie ook inzicht
gegeven waarom de één wel en
de andere juist niet op het rech
te pad blijft. „Doel van de serie
is de kijker te laten zien dat ie
dereen in het leven keuzes
maakt en daarvoor verantwoor
delijk is. Uitgangspunt is daarbij
dat mensen ook die verant
woordelijkheid dragen voor hun
daden. Daarbij kunnen de om
standigheden hoogstens een
verklaring bieden, maar nooit
een verontschuldiging", zo ver
klaart de eindredacteur. Hij
noemt Achter slot grendel
„zeer bijzonder."
In de interview-reeks komen
drie mannen en drie vrouwen
in beeld, die veroordeeld zijn
voor moord, doodslag, tasjes
roof, bankovervallen en andere
criminele zaken. Ze zitten tus
sen de drie en negen jaar vast.
Twee mannen willen niet her
kend worden. Zij verschenen
geschminkt voo
Programma ook in Nederland weer op TV
Dramareeks EO geeft beeld van pensioendepressie
All you need is love, het populaire televisieprogramma van Neder
landse makelij, is een groot succes in Portugal. De eerste uitzen
ding via het commerciële station SIC zorgde voor een kijkcijferre
cord.
Een op de vijf Portugese toestellen stond bij het einde van het
programma, tegen middernacht, op het koppelprogramma afge
stemd. Nooit eerder keken zoveel Portugezen rond dat tijdstip naar
hetzelfde programma.
Het telefoonteam van de show moest overuren maken. Onmid
dellijk na de uitzending begon Portugal massaal te bellen. Tot diep
in de nacht bleef de centrale overbelast. Er kwamen in totaal 20.000
reacties op de uitzending binnen.
In Nederland wordt All You Need door Veronica op het scherm
gebracht. De eerste aflevering van de nieuwe reeks is 20 september.
(Uitzending, morgenavond, 20.25 uur, Nederland 2)
Dat zul je nou altijd
t ien. Uitgerekend
op het moment dat
de regie om absolute stilte op
de set vraagt om wat extra ge
luidsopnamen te maken, vliegt
er een vliegtuig laag en tergend
langzaam over. En de keuken
deur die tijdens de repetities
nog soepel openzwaaide, klemt
als de opname aan de gang is.
Ook dat nog! Actrice Cynthia
Abma schiet in de lach en dat
komt slecht uit, want in haar rol
als Nicole Kraal moet ze brom
mend en met een chagrijnig ge
zicht de keuken uitstuiven.
Gedisciplineerd nemen de ac
teurs hun posities weer in. Dick
Rienstra (vader Thijs Kraal)
schroeft het deksel op de pinda-
•kaaspot. Moeder Loes Kraal
(Diana Dobbelman) pakt de
theepot opnieuw op en klein
zoon Jasper (Nick van Buiten)
hangt andermaal boven het
bord met cornflakes.
Het is inmiddels vier uur 's
middags en de familie Kraal zit
nog altijd aan het ontbijt. In de
oude villa aan de Haarlemse
Beelslaan één van de 37 loca
ties maakt Han Peekei Pro-
dukties opnamen voor de EO-
dramaserie De laatste carrière,
die vanaf 1 oktober wordt uitge
zonden. De eigenaren van het
pand zitten een jaartje in België;
sinds enige tijd is de filmploeg
baas in huis.
Achter de schuifdeuren van
de kamer en suite volgt produ
cent Han Peekei via een kleine
monitor de gebeurtenissen in
de keuken. De dertien afleverin-
genn van de EO-dramaserie
Een scène uit 'De laatste carrière', opgenomen in een Haarlemse villa. V.l.n.r. Cynthia Baan, Diana Dobbel-
Nick van Buiten en Dick Rienstra
moeten binnen vijf maanden
op video staan. Dat betekent
hard doorwerken, want de pro
ducent werkt'met één-camera
regie. De consequentie van die
werkwijze is dat elke scène een
aantal malen moet worden ge
speeld, vanuit verschillende
standpunten opgenomen, op
dat straks totaalshots gesneden
kunnen worden met close-ups.
In De laatste carrière draait het
om de 58-jarige werfbaas Thijs
Kraal. Hij leeft al jaren volledig
voor zijn werk. Vrouw en kinde
ren verwaarloost hij, zonder het
zich bewust te zijn. Als de dag
aanbreekt dat Kraal de vut in
moet, ontstaan, de problemen.
Wezenlijk contact met echtge
note Loes heeft hij niet. Ze is
gewend het huishouden in haar
eentje te runnen en nu loopt
Thijs haar eigenlijk alleen maar
voor cfe voeten. En de kinderen
vinden pa maar een vervelende
bemoeial. Ineens wordt Thijs
Kraal geconfronteerd met het
ouder worden.
„Het is voor veel
heel herkenbare
meent Han Peekei. „Iedereen
wil graag oud worden, maar
niemand wil oud zijn. Ik zag
een paar jaar geleden collega's
binnen de omroep gedwongen
met de VUT gaan en in een die
pe pensioendepressie lerecht
komen. Ze vielen in het beken-
Nog geen week gele
den lag Het Wereld
je in een Zweedse
ligstoel op een Spaans strand
met een groepje Italianen een
rijkelijk met sangrfa besproeide
discussie te voeren over mode.
Of beter gezegd: het ontbreken
van mode. Bij Nederlanders.
„Dat is toch géén gezicht",
bulderden mijn gesprekspart
ners, wijzend op een struise
Zaandamse maatje 46 in korte
geruite broek en uitpuilend bik
initopje, gecompleteerd met
een jolig groen petje met op de
klep de pakkende tekst 1 hartje
Spain.
„En die daar", gingen ze ver
der, bijkans uit hun stoel rol
lend van het schuddebuiken bij
de aanblik van een mager typje
uit Bussum, dat zich voor een
dagje strand had gehuld in kan
ten oma-badpak met een de
pressie opwekkende strohoed
en ferme soldatenlaarzen.
Zwakjes poogde ik het vader
land te verdedigen met enige
'tut-tuts' en 'ho-ho's'. Zonder
resultaat. De Italianen, allen ge
huld in modieus verantwoorde
badkleding van een liretje of
dertig miljoen, bleven erbij dat
een Hollander wat kleding be
treft over nul komma nul esthe
tisch gevoel beschikt.
Modieus knalrood
Enkele dagen na dit verhelde
rende gesprek, gisteren om pre
cies te zijn, stond ik in een lange
rij voor de Beurs van Berlage, in
afwachting van de Grand Finale
van de Amsterdamse Mode-
week. Indachtig de Italiaanse
kritiek had ik ongekend veel
aandacht besteed aan mijn toi
let. In hopenlijk uiterst modieus
knalrood, met, jawel, bijpassen
de schoenen, nagellak, handtas
en hoofddeksel, schuifel ik naar
de ingang. Mijn metgezellen in
de rij zien er allemaal uit alsof
ze zo van een glanspagina uit
de Cosmopolitan zijn gestapt.
Het valt zo te zien enorm mee
met het esthetisch gevoel van
de Nederlander, en dat er on
dertussen in het portiek een
junk een haastig shot zet, be
schouwen we voor het gemak
maar als wat gezellige Amster
damse folklore.
Als de deuren opengaan start
de 'Bont voor Dieren' buiten
een alternatieve modeshow van
verminkte bontjassen als pro
test tegen het gebruik van bont
in de mode. Dat gebruik is
weliswaar gedurende de afgelo
pen jaren sterk verminderd
(bont is old fashioned), maar de
'Bont' blijft doorstrijden tot ook
de laatste restjes dierenleed de
finitief uit het modebeeld zijn
geweerd. Geheel terecht als je
weet op welke wijze bijvoo
beeld jonge vosjes ten behoev
van een slank afldedend winte
ensembletje van het leven wo
den beroofd. Ik zal u de gruwe
lijke details besparen. Een me
vtouw met een bonthesje aar
sluipt gebukt langs het BvD-po-
diurn. ..Het is nep hoor, maar
dat zie je er niet vanaf. Straks
krijg ik een klodder paarse verf
over me heen."
En dan; fashion time. In de
(ook al) fraai aangeklede grote
zaal, trekken onder toeziend
oog van onze VIP's -Joop Braak-
hekke en zijn moeder, Natasha
Fröger, Ans Markus en natuur
lijk Jan en Monique des Bou-
vrie- de fraaiste creaties voorbij.
Voor de pauze couture en pret d
porter van Denise Ernsting
Alexy Koreshkof, Meta Struyc-
ken en Tom van Lingen. Na de
pauze het nieuwste om aan te
trekken van modehelden Mart
Visser, Edgar Vos en Frank
Govers. Een en ander charmant
gepresenteerd door Hans van
Willigenburg.
„Mooi! Prachtig! Schitterend!
wordt alom gemompeld. En:
„Maar dat kun je toch niet drè-
gen..."
Praktisch Nederlands
Kijk, dat is nou echt praktisch
Nederlands. Niets van begre
pen.
Zijn we nu echt van die oenen
op modegebied? Snappen we er
dan niets van. lopen we hope
loos achter? Als al het fraais de
catwalk heeft verlaten -en de
bruid van Edgar Vos net niet ge
struikeld is over haar meterslan
ge kanten sleep- vragen we het
enige mode-profi's.
Mevrouw Marianne Stekelen-
burg, haute couture-fotografe
en voor de gelegenheid getooid
met een okerkleurige pothoed
die meer pot lijkt dan hoed,
vindt dat Nederland zich maar
belazerd kleed. „Maar de show
hier vanavond was mooi. Jam
mer alleen dat het licht in de
zaal uit was. Zo kon je niet lek
ker naar elkaar gluren.
Kunstenares Ans Markus,
kortgeleden terecht uitgeroepen
tot Nederlands best geklede
vrouw: „Nederland een mode
land? Nee, beslist niet. Kijk
maar naar het straatbeeld, dat
kun je toch beslist niet modieus
Expert-op-vele-gebieden Jan
des Bouvrie: „Welzeker zijn wij
een modeland. We hebben heel
goede mode-ontwerpers. So
wieso heel goede ontwerpers,
eigenlijk. Ik denk dat ik voor
Monique zo'n felgekleurd pakje
van Meta
Struycken ga
kopen. Dat is
echt heel bij
zonder. Als je
dat aan hebt
en je komt er
gens binnen,
dan kom je
ook echt bn-
nen. Begrijp
je?"
We begrij
pen het.
Edgar Vos
vindt dat we
redelijk op de
goede weg
zijn. „En wat
jonge mode
betreft, zijn we
zelfs heel erg
vooruitstre
vend. De Fran
se couturiers
komen hier in
Nederland
naar jonge
mode kijken."
Nog een ex
tra vraagje
voor meneer
Vos: Heeft u
gezien dat
Hans van Wil
ligenburg
zwarte schoe
nen droeg bij zijn donkerblau
we pak - kan dat wel? Vos: „Tja.
In Nederland kan dat. Hier
vindt men blauwe schoenen
voor een man een beetje raar,
onmannelijk. Persoonlijk zou ik
liever blauwe schoenen zien bij
een blauw pak. Maar ja."
Top-mannequin Shirley ten
slotte, vindt dat het wat mode
betreft in Nederland begint te
komen. „Het had natuurlijk al
veel eerder moeten gebeuren.
Maar het komt." En die foute
schoenen van Van Willigen
burg? „Ach, als hij dat sjeug
vindt, moet hij het vooral
doen."
Als -echt Hollands- de party-
na-afloop al
tamelijk rap
gesmoord
wordt in te
felle lichten
en de weten
schap dat de
nabijgelegen
Het
Wereldje
PANDA DE
LTSLE
op het punt
staat om
dicht te gaan,
keert Het We
reldje moe ge-
haute coutu-
red huis
waarts. Mijn
rode creatie
lijkt opeens
heel wat min
der flam
boyant na al
dit modege-
weld. Temeer
daar bij het in
de neerho-
zende regen
wachten op
een taxi mijn
fraaie schoe
nen vol mod
derspatten ra
ken, mijn lan
ge rok met de
minuut door-
weekter en
treuriger t
neerhangt en mijn rode bont
muts (nep) een sterke gelijkenis
begint te vertonen met een per
abuis te water geraakt konijn.
Ach ja. Misschien hebben die
Italianen wel gelijk en is Neder
land geen modeland. Maar dat
komt dus door het weer. Zolang
we onze kwikken strikken vei
lig droog binnenshuis houden,
mogen ze er heel best wezen. O
22
Dick Maas in VAI
TV-Magazine:
„Ik houd van t
tremen, in alk
nóg leuker, nógi
ger. Ik wil nog weieens
engste film maken die er h
staat. Waar mensen niet n#5
naar toe durven, nou ja,
nèt. Dat ze nog net dat ka
durven kopen."
de zwarte gat en werden bui
tengewoon ongelukkig.
Ontmoeting
De serie is min of meer voortge
vloeid uit een ontmoeting die
Peekei had met Ton Valken
burg, directeur van verscheide
ne verpleeghuizen en auteur
van diverse boeken over ouder
worden. Dat contact inspireerde
Peekei tot de produktie van de
dramareeks. Ruim twee jaar
stapte hij met het plan naar de
Evangelische Omroep. En
Peekei kreeg van de EO de ze
gen. „Dit is een serie die zeker
drie jaar kan lopen. In deze eer
ste cyclus zie je hoe Thijs Kraal
thuis zijn weg moet zien te vin
den. In de tweede serie verliest
hij zijn vrouw en komt het the
ma eenzaamheid boven drijven.
In een eventuele derde reeks
komt het moment waarop Thijs
niet meer zelfstandig kan wo
nen en naar een verpleeghuis
De kracht van de serie ligt
volgens de producent in de her
kenbaarheid van de opgewor
pen problemen. „We zoeken
het in series zo vaak in ex
tremen. De werkelijkheid wordt
ingedikt. Zo van: 'Jongens, welk
maatschappelijk probleem heb
ben we nog niet gehad? Laten
we dat er dan hup ingooien.'
Die extremen zijn niet altijd no-
ken."
Han Peekei omschrijft De
laatste carrière als een relatie
drama in een realitydecor. „Het
zou een stuk eenvoudiger zijn
om veel in de studio op te ne
men, maar dat doen we bewust
niet. Dit moet kwaliteitsdrama
worden, dan moet je ook kiezen
voor echte decors."
Brian Ferry: „Ik zie er misschien
uit als een fotomodel,
binnen lijk ik meer op het ruigere
broertje van Van Morrison."
foto arch
Zanger Bryan Ferry in H
„Eens iets noemen dat mei
sen die alleen mijn imago kei
nen nooit met mij zouden as$f'
ciëren? Eh... Ik doe veel aa
sport. Ik fiets. Er zijn mens<
die denken dat ik 's zomers m
een glas champagne in de Vil -5
loges op 'Ascot' zit (de paardei
rennen in de buurt var
den). Maar ik ga liever 's winte
kijken hoe de modder de he
'steeple chase' ontregelt. Ik z
r misschien uit als een fotomi
del, maar van binnen lijk
meer op het ruigere b roert
van Van Morrison."
Brigitte Bardot in Story:
„Het ouder worden heeft-t
hele positieve kant. Want zoi M
der bril kan ik m'n rimpeltji m
niet meer zien en met bril kijk:
niet meer in de spiegel."
Actrice Joan Collins in Privéjut'
„Sex doet de adrenaline ii
lichaam stromen! Als je seksuei
actief bent, blijven de geslacht^
klieren hormonen producer©
die vitale functies
chaam stimuleren. Daardoojf,
blijf je je jong voelen.
Zangeres Tori Amos in Vero
„Ik ben in heel veel verschil
lende levens viking gewces
Daarom weet ik wat het i%
houdt om baby's te stelen
de Ierse kust. Het zal me eetf01
zorg zijn wat anderen
opvattingen vinden,
zakken vol 'haat-mail'. Ze heb
ben me al de hoer van het Wei
terse Christendom genoemd."
Klazien uut Zalk in Story:
„Als jonge meid had ik eer
vriendin in Staphorst r
wel eens naar een feestje ging^
Zij was de alcohol veel beter g
wend dan ik. Na een glas rozijj !t
nenbrandewijn was ik behoor
lijk tipsy. Het duurde maar even a
of de hele omgeving om m#1
heen begon te draaien. Dat wa?'
een nare ervaring. Ik heb toer*1
geleerd dat het heel goed helplb
om tegen de gevolgen van alcó
hol twee droge beschuiten te„
eten."
Hans van der Togt in VARA^
TV-Magazine: u
„Een programma als 'Tweefc
voor twaalf vind ik geen reet"
aan, omdat ik bijna geen enkelei
vraag weet te beantwoordènl
'Per seconde wijzer' vind j*L
weer wel leuk, omdat ik daark
toch zo'n vijftig procent van deN
antwoorden weet. Daarom isl
het 'Rad van Fortuin' ook zoj
leuk: het is toegankelijk vooij,
een heleboel r
Acteur Donald Sutherland in*
de AVRO-bode:
„Omdat je in het dagelijks le-l
ven probeert je goede kant te la-1
ten zien, is het heerlijk om in de[
film ongegeneerd slecht te mo-[
gen zijn.
Henny Huisman in Story:
„Hoe Lia en ik zijn begonnen?
Straatarm. Het klinkt als een cli
ché, maar we kochten twéé.
trouwringen voor 95 gulden. De
juwelier wilde
nog wel een na
maar een datum
werd hem te dol.
Vandaar dat er in
mijn ring nu nog
steeds alleen 'Lia'
staat."
graveren,
Frans Bromet (links) filmde in de bajes en Hans Dortmans deed de re
search voor het programma 'Achter slot en grendel'. foto
