Britse regering heft
'spreekverbod' op
Tadzjiekse leger bestookt
rebellen bij Tavildara
Buitenland
Verzoening pas mogelijk na
berechting massamoordenaars
Vluchtelingen willen naar huis
Woedende Liberianen houden coupleider aan
Houding Arafat zorgt voor crisis in PLO-bestuur
Russische oppositie tart
opnieuw president Jeltsin
kTERDAG 17 SEPTEMBER 1994
cape Canaveral Twee Amerikaanse astronauten zijn gisteren uit
hel ruimteveer Discovery gestapt voor een zes uur durende wan
deling. Het is voor het eerst sinds tien jaar dat er een ruimte
wandeling wordt gemaakt waarbij de astronauten los zijn van
het ruimteveer. Volgens de ruimtevaartorganisatie NASA is het
de bedoeling dat astronauten Mark Lee en Carl Meade tijdens de
test 'menselijke satellieten' worden. De twee dragen om de beurt
een rugzak die 24 stuwraketjes bevat en batterijen van 28 volt.
FOTO [PA
Builenpest steekt kop op in India
bombav De builenpest, een ziekte waarvan werd aangenomen
dat zij was uitgeroeid, is opgedoken in het westen van India.
Volgens het hoofd van de gezondheidszorg in de deelstaat Ma
harashtra zijn inmiddels 36 mensen opgespoord die aan deze
ziekte lijden. De autoriteiten hebben een uitgebreide campagne
op gang gebracht om uitbreiding van de ziekte tegen te gaan. De
buitenpest werd achttien jaar geleden voor het laatst in India ge
constateerd.
Netanyahu doet het beter dan Rabin
Jeruzalem» Benjamin Netanyahu, de leider van de rechtse oppo
sitionele Likud-partij doet het bij de Israëlische kiezers iets beter
dan premier Rabin (Arbeiderspartij). Dat blijkt uit een enquête
die de Jerusalem Post gisteren publiceerde. Van de door het
Dahaf Instituut ondervraagde Israëli's zei 39 procent Rabin als
premier te willen hebben, als er nu verkiezingen zouden worden
gehouden. Netanyahu kreeg de steun van 41 procent. In 1996
worden in Israël verkiezingen gehouden.
Corsicanen eisen aanslag in Parijs op
bastia» Het Front voor de Bevrijding van Corsica heeft gisteren
de verantwoordelijk opgeëist voor de bomaanslag op een bijge
bouw van de Parijse Academie. Bij de aanslag, die donderdag
plaatsvond, raakten twee mensen gewond.
Bonn wijst visumaanvraag Zjirinovski af
bonn» De Duitse regering heeft een visumaanvraag van de Rus
sische rechtsextremist Zjirinovski afgewezen. Dat maakte het
ministerie van buitenlandse zaken in Bonn gisteren bekend. Zji
rinovski wilde op 24 september het congres van de extreem
rechtse Deutsche Volksunion (DVU) toespreken. Duitsland heeft
al twee keer eerder een visumaanvraag van Zjirinovski afgewe
Tien doden bij helikopterongeluk
athene Zeven brandweerlieden en drie soldaten zijn in de
nacht van donderdag op vrijdag bij een helikopterongeluk in het
noordoosten van Griekenland om het leven gekomen. De leger-
helikopter, die voor bluswerkzaamheden zou worden ingescha
keld in de bergen van Lekani bij de stad Drama, vloog boven het
dorp Eghiros tegen een rots. Ooggetuigen hebben gezien dat de
helikopter in brand vloog nadat de tank met bluswater een
hoogspanningsmast had geraakt.
Vissers steken, trawlers in brand
jakarta Duizenden vissers in noord-Sumatra, die bevreesd zijn
voor de concurrentie van grote trawlers, hebben elf boten in
brand gestoken en een bemanningslid neergestoken. Het dag
blad Media Indonesia berichtte gisteren dat de rellen, die al twee
dagen duren, zijn uitgelokt door een aanslag op een traditionele
vissersboot.
DOESJANBE Rtr-AFP
Regeringstroepen in Tadzjikis
tan hebben hun offensief tegen
rebellen bij de strategisch gele
gen stad Tavildara verhevigd
met artillerie- en luchtaanval
len. Vier leden van de Russische
vredesmacht in het gebied kwa
men om het leven toen zij op
een landmijn reden.
De regeringstroepen hebben
Tavildara praktisch geheel in
handen en drijven de opstande
lingen in oostelijke richting. De
zware gevechten duren echter
voort. De strijd met de Tadzjiek
se oppositie begon drie weken
geleden en heeft al aan zo'n 150
regeringsmilitairen het leven
gekost.
Het Tadzjiekse leger heeft nu
vliegtuigen ingezet, die bases
van de rebellen aan de grens
met Afghanistan bombarderen.
Doel is de opstandelingen te
verdrijven uit het midden van
het land en af te snijden van de
weg naar de hoofdstad
Doesjanbe.
De strijd volgt op een aanbod
tot verzoening van de Tadzjiek
se interim-president Rach-
monov. De rebellen reageerden
met de verovering van Ta
vildara, kennelijk om sterker de
onderhandelingen in te gaan.
De islamitische rebellen bestrij
den deels vanuit Afghanistan
het neo-communistische be
wind in Doesjanbe, dat sinds
1992 met hulp van Rusland aan
de macht is.
Major belooft protestanten referendum
Rw andese president Bizimungu:
DEN HAAG GPO
Ee
nale
De Britse regering heeft gisteren een einde gemaakt aan
het verbod om het stemgeluid van Noordierse 'terroris
ten' uit te zenden. De opheffing was een gebaar naar de
IRA, die enkele weken geleden een staakt-het-vuren af
kondigde.
londen cees van zweedente moedigen haar bestand 'per
manent' te verklaren. Tot dus
verre heeft de organisatie ge
weigerd te verklaren dat zij de
wapens voorgoed heeft neerge
legd. De belofte van een refe
rendum moest de protestanten
ervan overtuigen dat de Britse
regering geen knieval voor de
IRA had gemaakt.
Het uilzendverbod werd zes
jaar geleden ingesteld. Het doel
was, zoals minister Hurd van
binnenlandse zaken destijds
zei, de IRA de 'zuurstof van de
publiciteit' te onthouden. De
maatregel had echter niet het
gewenste effect, omdat de BBC
en andere Britse zenders inter
views met onder meer Gerry
Adams, de leider van IRA's poli
tieke arm Sinn Fein, zonder ge
luid uitzonden. De woorden
werden ondertiteld of door een
Premier Major, die tijdens een
bliksembezoek aan Belfast de
opheffing van het verbod be
kend maakte, beloofde de pro
testanten een referendum over
hun toekomst. Hoewel hij eer
der had verklaard dat voor elke
wijziging van de status van
Noord-Ierland de 'instemming
was vereist' van de bevolking al
daar, had de premier nooit ex
pliciet gewag gemaakt van een
referendum.
Het vooruitzicht van een refe
rendum werd verwelkomd door
leiders van de protestantse ge
meenschap. die in Noord-Ier
land ruim 60 procent van de be
volking vormt.
De opheffing van het uilzend
verbod is een poging de IRA aan
acteur ingesproken.
Het verbod werd hevig bekri
tiseerd door ij veraars voor bur
gerrechten en door exponenten
van rechts. Norman l.amoni.
die binnen de Conservatieve
Partij altijd een pleitbezorger
was van de protestantse /aak.
zei ooit: „Het uilzendverbod is
heel goed. maar alleen voor de
werkgelegenheid onder ac
teurs."' Ook journalisten laakten
de maatregel. Het maakte 'live
interviews' met leiders van de
katholieke IRA of van de protes
tantse terreurgroepen onmoge
lijk
Het verbod gold voor een do
zijn subversieve organisaties
alsmede mensen die politiek
geweld steunden. Een van de
van de broadcasting
in 1992 Bernadette De
in de jaren '70 een pro
rol had gespeeld in de
burgerrechtenbeweging in
Noord-Ierland. In een BBC-dis
cussieprogramma was haar
stem vervangen door ondertite
ling.
slachloffe
ban was ii
vlin, die ii
nmg tus
sen Hutu's en l utsi'sin Rwanda
is alleen mogelijk als zij die ver
antwoordelijk zijn voor de mas
saslachtingen voor een interna
tionaal tribunaal worden ge
bracht. Dat zei de Rwandese
president Bizimungu gisteren in
Den Haag op de tweedaagse
conferentie over de wederop
bouw van zijn land.
Bizimungu benadrukte dat
'zij die verantwoordelijk zijn
voor de volkenmoord' hoe dan
ook moeten worden berecht,
omdat anders massale wraakac
ties onder teruggekeerde Hutu
vluchtelingen zeker niet zijn
uitgesloten. „We hebben onze
mensen overtuigd van het be
lang van een internationaal tri
bunaal, maar ze worden onge
duldig", zo zei hij.
De president, zelf een Hutu,
gaf toe dat er 'incidenteel' spra
ke is van wraakacties onder Hu
tu's. Hij haalde geïrriteerd uit
naar minister Van Mierlo (bui
tenlandse zaken) die zich in zijn
toespraak bezorgd toonde over
rapporten, waarin melding
wordt gemaakt van schending
de
chte
Rwanda. „Bij een miljoen men
sen die onder het vorige bewind
zijn vermoord, vallen deze inci
denten in het niet. Bovendien
zijn er maatregelen genomen
tegen de daders", aldus Bizi
mungu.
Volgens Bizimungu moet de
internationale gemeenschap
haar vertrouwen uitspreken in
het nieuwe, door Tutsi's gedo
mineerde bewind. „Wij zullen
de DMMnm hten renet teren
en garanderen de veiligheid van
de teruggekeerde vluchtelin
De spanning neemt Uk* on
der cle Nederlandse hulpor
ganisaties in de vluchtelin
genkumpen in Rwanda en
/aire. IK' veiligheidsmaatre
gelen voor de hulpverlener»
worden van dag tot dag
aangescheqit. Dit naar aan
leiding van nachtelijke
schermutselingen lussen
Hutu's en Tutsi's. Gisteren
nog hebben militante Hu
tu's een Tutsi uit een Neder
lands kamp In Mugunga
ontvoerd en gestenigd.
De hulpverleners brengen
de nacht nooit in de kam
pen door. Als ile avond valt,
vertrekken zij naar hun ho
Iels en tenten buiten de op
vangcentra. Al enige tijd
mogen zij niet meer alleen
door de kampen lopen. Au
to's worden zo geparkeerd
dat een snelle vlucht moge
lijk is.
gen." Een dialoog met de verte
genwoordigers van het oude
Hutu bewind, die naar het bui
tenland zijn gevlucht, sloot Rizi
mungu uit.
Op Amerikaanse
postzegel mag niet
worden gerookt
De Amerikaanse posterijen
hadden besloten de hluesgi
tarist Robert Johnson te ge
denken door een postzegel
met zijn beeltenis uit te
brengen. Probleem is echter
dat lohnson op de uilgeko
zen foto uit de jaren twintig
staal afgebeeld met een siga
ret in zijn mond. Dat kon aus
niet. De posterijen willen na
melijk niet de indruk wekken
dat hun zogels het roken van
sigaretten propageren.
De lobbygroep van rokers,
National Smokers Alliance, is
boos over hel besluit van de
posterijen de sigaret weg te
halen, volgens de groep is de
postzegel misschien politiek,
maar niet historisch correct
Sigaretten en jazz en blues
muziek waren in de jaren
twintig namelijk onafschei
delijk met elkaar verbonden.
lohnson, die in 1938 op 27
jarige leeftijd werd vet
moord, behoort tot de groten
van de jazz en de blues die
door de Amerikaanse postc
rijen met herdenkingszegels
worden geëerd. De zegel
wordt vandaag gepresen
leerd op het Mississipi Delta
Bluesfestival.
KANTOORUNITS
VERKOOP/ VERHUUR
gdidi Georgische vluchtelinger
i gelaten op het moment dat zij i
n wach-
at zij mogen
terugkeren naar de provincie Abchazië. Een
n de Russische vredesmacht houdt
een oogje in het zeil. De Georgiërs ont
vluchtten de regionale hoofdstad Soechoe-
mi na de machtsovername door Abchazi-
sche separatisten. Afgelopen week brak
een crisis uit toen het Abchazische parie- vardnadze is inmiddels naar Abchazië afge-
ment de plannen van de Russische vredes- reisd om te bemiddelen,
macht verwierp voor terugkeer van de FOTO O'A rvan s/« amou
vluchtelingen. De Georgische leider Sje-
Liberiaanse burgers hebben gis
teren de voortvluchtige leider
van de mislukte staatsgreep op
gepakt en overgedragen aan de
Afrikaanse vredesmacht Eco-
mog. Ongeveer honderd dissi
dente leden van de militie Ge
wapende Krachten van Liberia
(APL) bestormden en bezetten
donderdag onder leiding van
Charles Julu het regeringscen
trum en het presidentieel paleis
in de hoofdstad Monrovia. De
opstandelingen werden echter
verdreven door troepen van de
Afrikaanse vredesmacht in Libe-
Julu, de bij de meeste I jberia-
nen gehate en gevreesde leger
leider ten tijde van president
Samuel Doe, ontsnapte en glip
te met zijn aanhangers door het
kordon van de Ecomog-troe-
pen. Hij werd echter door bur
gers herkend in de buurt van de
Amerikaanse ambassade in de
hoofdstad, hoewel hij zich in
Arabische kledij had vermomd.
Voorbijgangers sloegen hem
in elkaar en leverden hem uit
gekleed over aan een patrouille
van Ecomog. Verslaggevers za
gen hem later naakt en geboeid
op een vloer liggen in het Eco-
mog-hoofdkwartier. Zijn aan
hangers hebben naar wordt
aangenomen hun toevlucht ge
zocht in een kazerne niet ver
van het presidentiële paleis.
Het AFL, voorheen het natio
nale leger
meer dan e
is verdeeld
desakkoord
gin deze
naar nu niet veel
n stammenmilitie,
ver het jongste vre-
roor Liberia dat be
ek in (ihana werd
gesloten. De dissidenten bc
schuldigen Al I. generaal Bowen
van verraad na de overeen
komst met militieleider Charles
Taylor van liet Nationaal Pa
triottisch Front van Uberia
(NP! 11 en Alhajl Kramah van
de Ulimo-militic.
Tsjetsjeense regering spreekt
uitroepen noodtoestand tegen
GROZNYAFPneraal en dat donderdag door
de regering is bestudeerd. Maar
voorlopig is het niet meer dan
een voorstel", aldus minister
Ocdocgov (informatie).
Het Russische persbureau In
terfax had donderdag onder
aanhaling van de proi t
Rusland gaat
vier drijvende
eentrales bouwen
Rusland gaat de komende jaren
vier kleine drijvende kerncen
trales bouwen. Ze zullen wor
den gebruikt om plaatsen in de
uithoeken van Siberië van ener
gie te voorzien. Dat maakte het
ministerie van kernenergie in
Moskou gisteren bekend.
„Met de drijvende kerncen
trales kunnen we fors besparen
op de kosten van het transport
van olie en kolen naar de afgele
gen gebiedenaldus Georgy
Kaurov. woordvoerder van het
ministerie. Westerse deskundi
gen verwachten dat de drijven
de centrales worden voorzien
van de kernreactoren die al
worden gebruikt op ijsbrekers
en onderzeeërs.
AD BLOEMENDAAL
correspondent
I)e problemen in het Palestijnse lei
derschap krijgen zo langzamerhand de
vorm van een regelrechte crisissitua
tie. Gisteren maakte Achmed Quri, mi
nister van economische zaken In de
Palestijnse Nationale Autoriteit (PNA),
zijn aftreden bekend. HIJ Is ontevreden
over het eigenmachtige optreden van
Pl-O-voorzitter Arafat.
In Palestijnse kringen wordt zijn besluit
in verband gebracht met de positie van
Machmoud Abbas. de belangrijkste ar
chitect van het vredesakkoord met Is
raël. Abbas is al eerder op een zijspoor
gezet, naar verluidt wegens zijn kriti
sche houding ten opzichte van de gang
van zaken rond de Palestijnse autono
mie. Eerder deze week was al duidelijk
geworden dat zakenman Quri, een van
de weinige financieel deskundigen in de
PNA. geen heil meer zag in samenwer
king met Arafat. Tegenover de Arabi
sche dienst van de Israëlische radio ver
klaarde hij toen dat potentiële buiten
landse investeerders worden afgeschrikt
door de chaos in het bestuur.
De afgelopen weken heeft Arafat er alles
aan gedaan om zijn kritische minister
van economische zaken naar de achter
grond te dringen. Zo mocht Quri vorige
week niet de Palestijnse delegatie naar
de besprekingen met de donorlanden In
Parijs aanvoeren. De PLO-minisjer heeft
steeds gepleit voor het snel opzetten
van een verantwoordingssysteem voor
de buitenlandse steun, een van de eisen
van de donors. Arafat zei vorige week
dat hij zo'n verantwoordingsplicht be
schouwt als 'niet meer dan een leuze'.
Quri kreeg gisteren steun van Azmi
Shoaibi. zijn collega van jeugd en sport.
Shoaibi verklaarde dat de PNA doelma
tige instituten wil opbouwen en volgens
de regels wil werken. ..Maar Arafat staat
erop zelf alle besluiten te nemen."
De problemen in het Palestijnse bestuur
komen niet onverwacht. Al voor de Pa
lestijnse autonomie een feit was, vroe
gen veel Palcstijnen zich af of de revolu
tionaire leider Arafat pragmatisch ge
noeg was om een bestuurssysteem op
poten te zetten. Jonge intellectuelen in
de bezette gebieden vestigden hun
hoop op figuren als Quri en Abbas.
Maar het lijkt er nu op dat geen van bei
den zich nog verder met het Palestijnse
bestuur wil inlaten.
Abbas. de man die samen met de Israë
lische minister van buitenlandse zaken
Peres het Akkoord van Oslo ontwierp, is
uiterst verbitterd over Arafats alleen
heerschappij. In een recent interview
met het pro-Jordaanse Palestijnse dag
blad An-Xahar liet hij weten dat bet
hoog tijd is de jonge generatie Palestij-
nen een kans te geven. Arafat vatte die
uitspraken op als een rechtstreekse be
dreiging. Abbas had zich al eerder wel
nig geliefd gemaakt door zijn kritiek op
de PljO-sieun voorde haakse leider
Saddam Hussein en zijn pogingen een
verzoening tot stand tc brengen met de
GolfstatenAls vr edesonderhandelaar
mocht Abbas nog wel aanwezig zijn bij
de ondertekening van de akkoorden in
Washington, in september 1993. en in
Gairo, in mei van dit jaar. Maar bij de
laatste gelegenheicf moest hij in een ho
tel logeren, terwijl Arafat en diens hof
houding in een paleis waren onderge
bracht. Daarna is Abbas als onderhan
delaar verder overschaduwd door men
sen als Nabil Sha'at en Hassan Asfour.
Vorige maand, toen Arafat een kort be
zoek bracht aan Tunis, nam Abbas de
wijk naar een vakantie-adres om niet
met de PIjO-voorzitter te worden ge
confronteerd.
De Tsjetsjeense regering heeft
gisteren ontkend dat president
Doedajev de noodtoestand
heeft uitgeroepen. Zijn woord
voerder heeft ook weersproken
dat de president een onderhan
delaar naar Moskou heeft ge
stuurd om te praten over nor
malisatie van de betrekkingen
met Rusland.
„Er is geen noodtoestand. Er
is een voorstel voor het instellen
eraal gemeld
dat
di
van de noodtoestand, dat is op- Rusland,
gesteld door de procureur-gr-
Tsjetsjeense president de nood
toestand had afgekondigd als
reactie op de 'onophoudelijke
Russische provocaties'. I sjetsje
nlë si beidde zich In 1991 af van
KALININGRAD
De belangrijkste oppositielei
ders in Rusland hebben gisteren
het ontslag van de regering gr
ëist cn aangedrongen op ver
vroegde presidentsverkiezingen.
Dc verklaring waarin de eisen
worden genorrnd, werd uiige
gerven na het 't ongres van pa
triottische krachten' in Kali
ningrad
Met de Verklaring van Kali
ningrad gaf de oppositie het
startschot voor een nieuwe ron
de van striid met president Jelt
sin. De verklaring werd onderte
kend door de twee belangrijkste
oppositieleiders, de voormalige
vice-president Roctskoj en de
in de communisti
sche partij, Zjoeganov.
De oppositieleiders in Kali
ningrad (het vroegere Konings
bergen) riepen verder 4 oktober
uit tot 'dag van de Russische
patriot'. Dit ter herinnering aan
dc bestorming van het Witte
Huis op beven van Jeltsin. Daar
mee kwam een einde aan een
opstand van het conservatieve
parlement.
De deelnemers hadden tevo
ren aangekondigd dat zij één
gezamenlijke leider zouden kie
zen. maar stelden hun uiteinde
ll|ke keuze uit tol oktober I .ivo
riet vrx»r die functie is Hoetskoj,
de belangrijkste leider van de
opstand in oktober 1993.
