Een angstaanjagend sprookje
Op 'n knalgele fiets
door de rosse buurt
Toerisme
fcATERDAG 17 SEPTEMBER1994
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
E I S B E RIC HTEN
Gouden eeuw
In het Hessenhuis aan de Falconrui 53 in
Antwerpen is tot eind oktober een dubbel-
Jer tentoonstelling te zien van schilderijen en
die brafisch werk uit de Gouden Eeuw. Beide
exposities laten de brede relatie zien tussen
ee" tnens en muziek. De ruim vijftig schilderij
en zijn van Hollandse en Vlaamse meesters
als Rombouts, Jordaens, Van Ostade, Jan
TiGiCteen en Metsu. Het Hessenhuis is behalve
o^tp de maandagen elke dag open van 10-
116.45 uur.
Iritse musea-gids
pe Britse toeristenorganisatie BTA heeft
een brochure samengesteld waarin 58 bij
zondere Britse musea staan beschreven: 15
a Londen en 43 daarbuiten. De brochure
Great British Galleries is gratis verkrijgbaar,
iof per briefkaart aan te vragen, bij het Brits
(Toeristenbureau, Stadhouderskade 2,1054
S Amsterdam.
Tunnel naar Lofer
2rd°ffiegin augustus is in Oostenrijk de bijna
!0ljtwee kilometer lange Larchbergtunnel ge-
rlaJopend. Daarmee werd het vakantiestadje
jLofer van veel verkeersdrukte verlost. Ook
voor fietsers op de populaire Tduernradweg
[betekent de nieuwe rondweg winst. Het
jstuk Lofer-Unken kunnen ze nu in alle rust
^afleggen.
Slag om Arnhem
■wan eind september 1944 tot begin januari
*1945 boden de gebouwen en woningen op
t [het terrein van het Nederland Openlucht
museum in Arnhem onderdak aan zo'n zes-
jhonderd geëvacueerde Arnhemmers. Met
(de tentoonstelling 'OverLeven; evacués in
het Openluchtmuseum na de Slag om Arn-
!hem' kijkt het museum terug op die perio
de. De expositie brengt het leven en het
overleven in een geïmproviseerde gemeen
schap in beeld. Centraal daarbij staan de er-
varingen van de mensen die door het oor-
jlogsgeweld van huis en haard werden ver-
i dreven. Foto's ondertiteld met dagboekcita
ten tonen hoe het dagelijks leven van de
evacués eruit zag hoe ze woonden, aten
en dronken en hoe de sanitaire voorzienin
gen waren. De expositie is nog tot en met
30 oktober te zien.
Info: 085-576111.
r Vestingmuseum
^In de kazematten van het Nederlands Ves-
(tingmuseum in Naarden worden speciaal
liefhebbers van 's lands militaire ge
schiedenis tot en met 30 oktober twee ten
toonstellingen gehouden: 'Drijvende batte
rijen, kustverdediging rond 1880' en 'Naar
den, garnizoensstad, de militaire legering in
Naarden tussen 1809 en 1986'. Het vesting
museum is gelegen aan de Westwalstraat 6.
Openingstijden: 10-16.30 uur, weekend 12-
17 uur.
Informatie: tel. 02159-45459.
Restaurantgids
De VW's Apeldoorn, Brummen en Voorst
hebben gezamenlijk een restaurantgids uit
gegeven. Daarin worden 135 eetgelegenhe-
den in het gebied van deze gemeenten be
schreven. Om kritische beschouwingen is
het de makers niet begonnen, elk restaurant
is 'sfeervol en aangenaam verrassend' zoals
het gebodene uiteraard 'tongstrelend'
wordt bevonden. Kleurenfoto's brengen de
interieurs in beeld. Onderaan de pagina's
wordt een prijs-indicatie gegeven. Kaartjes
en plattegronden maken het de zoeker ge-
I makkelijk.
Info: VVV Apeldoorn, tel. 055-788421.
^Deense snelweg
In Denemarken is een belangrijk nieuw
stuk autosnelweg geopend, het traject (40
km) Aarhus-Randers op het schiereiland
Jutland. Even eerder was een nieuw wegge
deelte tussen Vejle Zuid en de brug over de
Kleine Belt geopend. Er is zodoende een
grote doorgaande autosnelweg van noord
naar zuid door Jutland tot stand gekomen.
Bovendien is nu de 800 km autosnelweg in
de zogeheten 'grote H' die Jutland, Funen
en Seeland omvat, voltooid. Voor de realise
ring hiervan is sedert 1936 geijverd.
Zelf vliegen
Wie zelf eens wil vliegen, spoede zich naar
het vliegveld Lelystad. VW Flevoland heeft
een arrangement samengesteld dat voorziet
in een verblijf in het 4-sterren Hotel Mercu-
re Lelystad, inclusief diner, Amerikaans ont
bijt en een theorieles van 30 minuten, ge
volgd door 30 minuten zelf vliegen (onder
leiding uiteraard). Het arrangement komt
op 398,00 voor twee personen. De partner
vliegt bij de proefles gratis mee.
Informatiepakket te bestellen bij VW
Flevoland, postbus 548,8200 AM Lelystad,
tel. 03200-30500.
1 Onderzeeboot (2)
In het reisbericht betreffende de bezichti
ging van onderzeboot 'De Tonijn' (vorige
week) stond vermeld dat het schip ook op
maandagmiddag voor het publiek is open
gesteld. Dat geldt echter alleen voor de
maanden juni, juli en augustus, 's Winters
is De Tonijn alleen van dinsdag tot en met
zondag te bezoeken.
Info: 02230 - 56936.
Meesterverteller Willem de Ridder wekt sagen tot leven
Op sagensafari door het
Duits-Nederlandse
grensgebied. Dat is andere
koek dan een
zondagsritje. Dat is twee
of drie dagen rondrijden
in een griezelig sprookje,
in een betoverend
landschap, met
overnachting in een hotel
waar het kan spoken. Dat
is precies waartoe
meesterverteller Willem
de Ridder u uitnodigt,
want anders loopt het
verkeerd met u af. U hebt
er een auto (met
cassettespeler), een vork
en een beetje durf voor
nodig. Wij waagden het.
Een avontuur, deze
heksentoer.
HOMME KROL*
Het begin is meteen al om te
ijzen. Ik stap in de auto, zet de
cassette aan en wordt op mijn
stoel vastgenageld door een on
heilszwangere golf muziek,
waaruit de bezwerende stem
van Willem de Ridder opklinkt.
Ik ga op sagensafari in het
Duits-Nederlandse grensgebied.
Willem, de meesterverteller en
bekend van 'angstaanjagende'
radioprogramma's, is mijn on
zichtbare gids. Ten strengste
raadt hij me aan om een vork
mee te nemen op deze reis 'vol
vreemde, onbekende risico's'.
We gaan een gebied binnen met
gevaren 'waarmee u normaal
geen rekening houdt'. Maar
geen angst. Met Willem aan
boord kan er niets gebeuren,
tenminste: 'Als u mijn instruc
ties volgt'.
Zo begint een driedaagse auto
rit door het betoverende coulis-
senlandschap van de Achter
hoek en Münsterland. Met ban
ge verwachting, dat wel. Blij dat
m'n vrouw naast me zit. Want
ik voel meteen: dit wordt iets
heel anders dan een zondags
ritje. Het cassettebandje heeft
de VW me op aanvraag toege
stuurd. Daarop heeft Willem de
Ridder me precies en helder uit
gelegd hoe we op het startpunt
(bij Winterswijk) moeten ko
men. Geen probleem. Waar de
deelnemers ook in Nederland
wonen, hij voert hen er onder
houdend naar toë. Een wegen
kaart is niet nodig.
Griezelen
Eenmaal op safari is het genie
ten en griezelen, van het land
schap en van Willems verhalen
over de streek vol slingerende
boereweggetjes waar je in een
slakkegang doorheen rijdt. De
VW-folder belooft niet te veel:
we voelen ons hoofdrolspelers
irï een driedimensionale film,
een sprookjesfilm. Onderweg
laat Willem vreemde dingen ge-
De watermolen van Haaksbergen, een van de vele schilderachtige plekjes langs het 'gruwel'-traject.
FOTO VW OVERIJSSEL
beuren. Het is wel zaak om mee
te werken. „Het welslagen van
deze hele onderneming, mis
schien wel van de rest van uw
leven, hangt ervan af. Zo'n sa
gensafari is niet zonder risico's.
We spelen hier met krachten
die groter zijn dan wij ooit kun
nen bedenken," waarschuwt
hij. Maar wie goed naar hem
luistert en doet hij wat hij zegt
(„hier echt niet sneller dan der
tig kilometer rijden") komt er
heelhuids af. Hij laat je onder
weg uitstappen, dingen bekij
ken en spannende opdrachtjes
uitvoeren. Speciaal voor
(school)kinderen een belevenis.
Zijn verhalen over de bewoners,
hun historie, oude sagen, gees
ten, spookboerderijen, dwaal
lichten, roofridders, moerassen
- ze zijn meesterlijk. De Ridder
blijkt een kenner. In de voorbe
reiding van deze ritten (er is ook
een tweedaagse safari door
Twente en het graafschap Bent-
heim) moet hij maanden werk
hebben gestoken. Het aardige is
dat hij je naar plekken voert
waar je normaal nooit komt
maar waar van de roemruchte
historie toch nog veel te zien
valt. Zoals de barokke missie-
kerk (net over de grens) van
Bommen Berend, de dood en
verderf zaaiende bisschop van
Münster, die van hieruit de ket
terse Nederlanders bewerkt om
terug te keren in de schoot der
Moederkerk.
Natuurschoon
Ook aan natuurschoon valt op
deze safari veel te beleven. Al
leen al het bezoek aan het Zwill-
brocker Venn, waar 15.000 luid
ruchtige meeuwenparen broe
den, in gezelschap van een ko
lonie (uit dierentuinen ontsnap
te) flamingo's, en waar het
spookt, is iets om over naar huis
te schrijven. Wel laarzen mee
nemen, want het is daar glibbe
ren bij regen. Over de oorspron
kelijke Achterhoeker („Ik raad u
aan terug te groeten, dat voelt
heerlijk") komt u bijzondere
dingen te weten. Ook over zijn
karakter.
Een enkel citaat: „Ze zeggen zo
van: ik zal wel 's zien, ja, dat zal
ik wel 's een keer doen, meneer
kon wel 's gelijk hebben. Ze ge
ven iedereen het grootste gelijk
in de wereld. Het riet weet te
buigen. Er is hier in de Achter
hoek nog steeds een heilig res
pect voor de heren die het voor
het zeggen hebben. En die het
leven van de boeren behoorlijk
hebben beïnvloed en lastig heb
ben gemaakt. Maar de boeren
overleefden alle stormen. Ze
zijn er nog steeds. Flexibeler en
vriendelijker dan ooit. In een
landschap dat nog steeds
prachtig is. Of niet soms?"
Geen onthullingen hier over wat
er allemaal op deze safari te be
leven valt. Te veel en te verras
send om op te noemen. Aan het
eind van een spannende dag
wacht de maaltijd in een (be
sproken) hotel. Om op verhaal
te komen. Hoewel, onze hotel
houder in Meddo had ook een
verrassing in petto. Op een van
de kamers huisde een spook,
welk nummer wist hij niet pre
cies, maar we mochten kiezen.
Een geluk dat we die vork bij
ons hadden.
Meerdaagse
sagensafari
Wie meer wil weten over
de meerdaagse sagensafari
kan terecht in de vakantie
reisgidsen, die bij elke VW
te verkrijgen zijn. Daar kan
ook worden geboekt. Er
zijn twee arrangementen:
de driedaagse vanuit de
Achterhoek kost 275 gul
den per persoon en de
tweedaagse vanuit Twente
199 gulden. Die prijzen
zijn inclusief overnachtin
gen, diners en lunches in
besproken hotels. Een
kennismakingscassette
wordt toegestuurd. In het
hotel ontvangen deelne
mers de overige bandjes
voorde rit.
Info: VW Achterhoek
05750 - 19355.
MARIËTTE STUUTS
Stevig trappend gaan ze door. Over klinkers, bruggetjes...
Een uur voor vertrek valt de regen met bak
ken uit de lucht. Toch maar even bellen of
het doorgaat. Maar Yves van de Poel van
Yellow Bike in Amsterdam is niet voor één
gat te vangen. „Ik heb een prachtige gele re
genponcho voor je." Dus rijd ik een dik uur
later op een knalgele fiets, gelukkig zonder
poncho, door de natte straten van Amster
dam. En kom op plekjes waarvan ik het be
staan nooit zou hebben vermoed.
Een rondleiding per fiets lijkt niet de meest
vanzelfsprekende manier om Amsterdam te
ontdekken. Het is af en toe zelfs een heel
klein beetje eng. Maar gids Victor verzekert
me dat hij tot nu toe al zijn klanten veilig
terug heeft gebracht naar het vertrekpunt.
Stevig doortrappend gaat hij voor. Over
klinkers, bruggetjes, dpor opengebroken
straten, slalommend in het drukke verkeer.
Niet alleen auto's blijken geduchte tegen
standers, ook sommige Amsterdamse fiet
sers wekken de indruk je van je yellow bike
af te willen rijden.
Een klein beetje moed is er voor deze tocht
door Amsterdam dus wel nodig. Maar voor
al geen overmoed, benadrukt Victor. Neder
landers gedragen zich tijdens de fietstoer
vaak roekelozer dan buitenlandse toeristen.
Terwijl fietsen in hartje Mokum toch even
iets anders is dan in, pakweg, Middelburg,
Dokkum of Leiden. Toch zijn ze bij Yellow
Bike blij met de Nederlanders, die nu pas -
na vijfjaar - het bestaan van een rondrit per
rijwiel door de hoofdstad lijken te hebben
ontdekt.
De Rotterdammers die op deze regenachti
ge middag een veertigjarig huwelijk vieren
op de gele fiets, geven het na afloop ruiter
lijk toe: Amsterdam is mooier dan hun ei
gen stad. Gids Victor doet dan ook zijn ui
terste best; hij brengt ons niet alleen naar
mooie plekjes, maar vertelt daarover ook
honderd uit. Over het verleden van het IJ,
het Haarlemmerplein en het Vondelpark.
Hij stopt op de 'eilanden', een schilderach
tige buurt waar de woonruimte in pakhui
zen inmiddels bijna onbetaalbaar is gewor
den. Hij houdt een verhaaltje bij het Anne
Frankhuis ('Zelf ben ik er nog nooit ge
weest', bekent hij), bij de Westerkerk en na
tuurlijk op de Dam. Hij voert ons het ro
mantische Brienenhofje binnen, een groene
oase in hartje Amsterdam. Een van de oude
bewoonsters wil de fietstoeristen graag haar
woning laten zien. „Ik ben er hartstikke
trots op." Maar de mannen uit de groep
moeten buiten wachten, want 'vreemde ke
rels' laat ze 'uit principe' niet binnen.
Op het l^eidse Plein en de Stadhouderskade
krijgt een van de deelneemsters het even
benauwd. „Al die trams en taxi's... en ik heb
al jaren niet meer gefietst." Tijdens de 'kof-
fiestop' komt ze weer op adem en besluit
toch door te gaan. Misschien ligt dat ook
wel aan de keuze van de rustplaats: geen
moderne, drukke koffieshop, maar een
prachtige, oude rijschool in hartje Amster
dam. De Hollandsche Manége aan de Von
delstraat. „Dit kennen de meeste Amster
dammers zelfs niet," glundert Victor.
Het tweede stuk van de fietstocht is een
stuk rustiger. Tenminste, wat inspanning en
verkeer betreft. Al fietsend krijgen we onder
meer de Walletjes te zien. Op knalgele fiet
sen door de rosse buurt. Een ervaring op
zich.
De gidsen van Yellow Bike vertrekken van
april tot en met oktober dagelijks met
groepjes van maximaal tien fietsers om
9.30 en en 13 uur voor een fietstocht van
drie uur. Kosten 29 gulden p.p., inclusief
gebruik fiets (en gele regenponcho). Re
serveren is noodzakelijk: Yellow Bike, NZ
Voorburgwal 66, 1012 SC Amsterdam, te
lefoon 020-6206940.
EISB0EKEN
Het Amazonegebied (f 54,40) in de reeks Na
tuur Wereldwijd van uitgeverij Cambium.
Eigenlijk een boek dat thuishoort in de zo
wel buitengewoon informatieve als schitte
rend gepresenteerde serie Insight-Guides
van dezelfde uitgever. De opzet van 'Het
Amazonegebied' is immers precies hetzelf
de. Journalisten en auteurs, die uit en te na
bekend zijn met het beschreven gebied (en
er vaak zelfs wonen) maakten een boek dat
zich al bij de open haard thuis laat lezen als
een spannende roman. De talloze foto's zijn
van een superbe kwaliteit; de praktische in
formatie adequaat. Zo schijn je verschrikke
lijk te moeten uitkijken voor de Paleo-
suchus trigonatus, zoals de wenkbrauw
kaaiman in het Latijn heet.
In dezelfde reeks verscheen ook: Zuidoost
Azië 54,40).
VLAANDEREN
Vlaanderen f 44,90) uit de serie Artemis
Reis- en Cultuurgidsen van uitgeverij Kok
Lyra.
Op het gebied van praktische informatie
zijn er met gemak betere toeristische boe
ken te bedenken dan de Artenis Reis- en
Cultuurgidsen. Maar voor de in meer cul
tuur geïnteresseerde toerist vormen ze een
uitstekende handleiding. 'Vlaanderen'
vormt daarop geen uitzondering. Uiteraard
is het onmogelijk alle kunstschatten van
Vlaanderen in iets meer dan 350 pagina's te
vatten, maar de schrijvers zijn een behoor
lijk eind gekomen. Zelfs de zinsbegooche-
lende plafonds in de Leuvense Parkabdij
van de Amsterdamse stucadoor Jan Chris
tian Hansche worden genoemd en dat ge
beurde tot nu toe zelden in een reisgids. De
indeling is wat rommelig.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Toerisme Senegal
zit in diep dal
Het toerisme naar Senegal kende na de de
valuatie van de GFA-franc in januari een
korte opleving, maar de hotels in Westafri-
kaanse vakantieparadijs zijn nu zo goed als
leeg. Een hotelmanager in Cote Saly, op 70
kilometer van de hoofdstad Dakar: „Ik heb
nog nooit zo weinig gasten gehad. Mijn eni
ge troost is dat ik niet de enige ben."
Reden van de leegstand zijn onder meer de
hoge kosten van levensonderhoud. Die
hielden de voor het merendeel Franse be
zoekers weg van de prachtige stranden. Ook
het optreden vtin de politie, die de toeristen
meer overlast dan gemak bezorgt, maakt de
bestemming er niet aantrekkelijker op. Ver
der bemoeien douaneambtenaren zich zeer
nadrukkelijk met de bagage om maar niet
te spreken van de overvloed aan bedelaars
en straatverkopers, die de toeristen belagen.
Tenslotte zorgt veel ambtenarij voor extra
ontmoediging.
Senegal heeft 110 hotels met een totale ca
paciteit van 6.000 bedden. Daarmee kun
nen jaarlijks 120.000 toeristen worden be
diend. Driekwart daarvan komt uit Frank
rijk, de voormalige koloniale macht in Se
negal. De teruggang van de stroom toeris
ten dateert in feite al van 1988 toen er zeer
gewelddadigepresidentsverkiezingen
plaatsvonden. Om het toerisme nieuw le
ven in te blazen probeert het ministerie het
culturele toerisme en het strandtoerisme
aan te moedigen, maar veel touroperators*
vinden dat de autoriteiten er beter aan zou
den doen het avontuurlijk toerisme aan te
moedigen.
Senegal heeft veel concurrentie van andere
Franssprekende Afrikaanse landen, zoals
het veel goedkopere Marokko en Tunesië.
Deze landen hebben bovendien het voor
deel dat ze voor de Fransen dichterbij lig
gen. Ondanks al deze problemen verklaarde
de directeur van de onderneming die het
strandtoerisme langs de kust moet ontwik
kelen, Adama Sajl, onlangs dat het toerisme
weer aantrekt. Dè meeste hotelhouders zul
len die conclusie echter niet onmiddellijk
onderschrijven. Met het laagseizoen voor
de deur zullen ze weer een kanon kunnen
afschieten in hun bedrijven.
Spaanse hotels
worden duurder
De Spaanse hotels hebben de logiesprijzen
voor volgende zomer verhoogd met gemid
deld 8 tot 10 procent. Dat heeft de overkoe-
1 reiende organisatie Zontur dezer dagen be
tend gemaakt. Men wijst er overigens op
dat de prijzen onder druk van de vermin
derde belangstelling de laatste jaren zoveel
lager zijn geworden, dat ze pas nu weer op
het niveau van 1988 zijn gekomen. De Ne
derlandse reisbranche heeft aangekondigd
de verhogingen niet 'zonder slag of stoot' te
zullen accepteren.
Chaos Griekse
vliegvelden
Engelse luchtvaartmaatschappijen hebben
de laatste weken krachtig geprotesteerd te
gen de chaos op de vliegvelden van onder
meer Athene, Corfu en Kreta. Volgens een
bericht in het blad 'Reisrevue' moesten pas
sagiers deze zomer vaak drie uur op hun
bagage wachten in snikhete aankomsthal
len die dikwijls ook nog overvol waren. De
vertragingen zouden volgens de Griekse
authoriteiten te wijten zijn aan een tekort
aan personeel. Eind 1992 introduceerden
de Grieken een luchthavenbelasting om
dergelijke toestanden te voorkomen.
