Kerk en jongeren verder uit elkaar
Een heuse paus op bezoek,
dat gebeurt niet elke dag
Kerk Samenleving
Shenouda III: een
paus zonder poespas
DINSDAG 13 SEPTEMBER 1994
BUITENLAND KORT
Apartheid
De Verenigende Gerefor
meerde Kerk van Zuid-Afrika
wordt op onverwachte wijze
geconfronteerd met de erfe
nis van de apartheid. De
meeste kerkgebouwen, die
de (zwarte) Dutch Reformed
Church in Africa gebruikte,
waren niet van deze kerk.
Volgens de apartheidswetten
mochten zwarten geen grond
bezitten in delen van het
land die 'slegs vir blankes'
waren. Nu blijkt dat deze-
kerk, die dit voorjaar met de
Sendingkerk is opgegaan in
de nieuwe Verenigende Kerk,
veel minder kerkgebouwen
bezat dan ze dacht. Om die
officieel in bezit te krijgen,
moet de kerk zelfs honderd
duizenden Rands (een Rand
is zestig cent waardj aan ad
ministratiekosten betalen.
I en nog groter probleem is
dat sommige eigenaren van
grond waarop kerkgebouwen
staan, helemaal niet van plan
zijn dat stukje land aan de
VGKXA te verkopen. Toen
een campingeigenaar erach
ter kwam dat een kerkje op
een stuk van zijn land stond,
verbood hij terstond de kerk
diensten. Vooral in de pro
vincie Natal doen zich zulke
problemen voor.
Priester
Twee voormalige anglicaan
se geestelijken werken in
middels als rooms-katholieke
priester in het Franse bisdom
I réjus-Toulon. Michael
I layesen Peter Watts, beiden
ongetrouwd, verlieten de
Kerk van I-ingeland omdat zij
moeite hadden met het be
sluit van deze kerk de pries
terwijding van vrouwen mo
gelijk te maken. Dat maakte
de Daily Telegraph bekend.
Volgens de Hngclse krant is
een getrouwde anglicaanse
priester, Derek Gibbs, deze
week tot rooms-katholiek
priester gewijd op Cyprus.
I lij zal daar een parochie on
der zijn hoede krijgen, lot
vorig jaar was Gibbs belast
met het toezicht op een
groep parochies in Doncas-
ter. De Daily Telegraph
meldt dat anglicaanse gees
telijken die als rooms-katho
liek priester zijn geaccep
teerd, teleurgesteld zijn over
de lijd die zij moeten wach
ten alvorens ze opnieuw
worden gewijd. Hen hoge an
glicaanse geestelijke, die be
trokken is bij gesprekken
over overplaatsing met kardi
naal Basil Hume, trok dat
desgegevraagd in twijfel. Alle
overgestaptcn die hij kent,
worden door Rome heel
sympathiek bejegend.
Conflicten
De kerken moeten meer
doen om internationale con
flicten te voorkomen. „Zij
moeten niet alleen goede
brandweerlieden zijn, maar
ook goede diplomaten." De
sociaal-econoom dr. Aaron
Tolen van de Presbyteriaanse
Kerk in Kameroen bepleitte
dit in Genève op een confe
rentie over een nieuwe opzet
van hel kerkelijk hulpwerk.
De driedaagse bijeenkomst
wordt gehouden bij het af
scheid van de Nederlander
Nico Keulemans. de 'rampo-
loog' vati de Wereldraad. Hij
heeft twaalf jaar de rampen
hulp van de Wereldraad ge
coördineerd. Kerken moeten
niet pas in actie komen als
hetonflit t al Is uitgebroken*
zei Tolen, één van de acht
presidenten van de Wereld
raad. Kerken en kerkelijke
hulporganisaties moeten
naar zijn mening 10 procent
van het geld dat ze voor hu
manitaire hulp gebruiken,
besteden aan het voorkomen
van rampen.
DE RECHTER
'Personeelsbeleid dient grondig te worden aangepast
TILBURG GPD
De kerk als bedrijf kan niet zonder jonge mensen, wil zij
haar opdracht en taken kunnen waarmaken. Het perso
neelsbeleid dient dan ook grondig te worden aangepast
en de toelating tot het ambt verruimd. Het theologisch
onderwijs kan daarbij behulpzaam zijn door in discussie
met studenten de relatie jeugd-kerk-maatschapij aan de
orde te stellen.
studieconferentie van de Theo
logische Faculteit Tilburg (TFT)
de situatie van het jongerenpas
toraat kritisch. „De faculteit kan
meehelpen de zaak om te bui
gen door onder andere mee te
werken aan een ruimhartiger en
realistischer beeld van de Kerk
in de media."
De Tilburgse faculteit is met
haar zestig eerstejaars-studen
ten, zoals de Utrechtse aan pro
testantse kant, verreweg de
„Vooral in de R.K. Kerk is van
een goed geïntegreerd jonge
renbeleid nog geen sprake. De
tendens is eerder, dat de inzet
van mensen en middelen op het
terrein van jongerenpastoraat
en kerkelijk jeugdwerk afne-
Willem de Boer van de Fede
ratie van Katholieke Centra voor
levensvorming noemde op een
grootste opleiding voor r.k.-
theologen in Nederland.
De Boer noemde het zaak de
polarisatie uit de weg te gaan en
geen energie te stoppen in het
bestrijden van andere opvattin
gen in de Kerk buiten de regu
liere organen en verbanden van
de kerk om. In het verlengde
daarvan pleitte hij voor ophef
fing van de Acht Mei Beweging
en de instelling van een katho
liekendag.
De Theologische Faculteit Til
burg zette met de studieconfe
rentie een eerste stap naar het
antwoord op de vraag of zij ge
zien de culturele realiteit onder
jongeren met haar theologie en
theologisch onderwijs nog wel
op de goede weg is. Om daar
achter te komen wilde zij eerst
de huidige jeugdcultuur leren
kennen. Het inzicht verschafte
Jacques Janssen, hoofddocent
religie en levensbeschouwing
aan de Katholieke Universiteit
Nijmegen en schrijver van een
onlangs verschenen boek over
jeugdcultuur.
Volgens Janssen is de zanger
van de Amerikaanse popgroep
Nirvana, Kurt Cobain. die op
27-jarige leeftijd zelfmoord
pleegde, 'een tragische voorlo
per' van de hedendaagse jeugd
cultuur. „Zijn protest was niet
naar buiten gericht, naar de ou
dere generatie, de samenleving,
de westerse cultuur, het kapita
lisme. Hij zocht de schuldige
van zijn ongelukkig zijn bij zich
zelf. Hijzelf was verantwoorde
lijk voor de scheiding van zijn
ouders, voor het menselijke te
kort. „Zijn protest was welge
meend, fundamenteel en hope
loos."
De cynische, agressieve tek
sten en rituele dansen van
bands als Nirvana zijn een
'symbolische echo in duistere
taal'. Daarvan maken volgens
Janssen ook religieuze en more
le vragen deel uit, reden voor de
gedachte dat jeugdcultuur voor
jongeren een mogelijkheid
biedt om al doende een moraal
op te doen. „Men mag hopen,
dat jeugdculturen door alle vari
aties en verandering heen, daar
toe de gelegenheid blijven bie
den."
De koptische paus, Shenoeda III, heeft een onderonsje met professor Van Moorsel (rechts). De rector magnifi
cus van de Leidse Rijksuniversiteit, prof. Leertouwer, kijkt toe. foto»loek zuijderduin
Shenoeda III heel even te gast in universiteit en rijksmuseum
LEIDEN CAROLINE V
VERVOLG VAN VOORPAGINA
„Dit is heel hoog bezoek", ver
zekert de Hgyptische mevrouw
Ramzy. Zij is de echtgenote van
de secretaris van de koptische
orthodoxe kerk in Nederland en
volgt 'haar' paus maandag tot in
i eiden.
„Hij is een soort staatshoofd",
glundert ze. Ook de Leidse on
derzoeker dr. J. den Heijer is
blij. De arabist wordt alleen wat
nerveus omdat het krappe tijd-
schen
christenen flink
schreden. Niet expres, maar
toch. Dé adrenaline van een
Nederlander gaat er flink van
koken.
Den Heijer snelt achter de
koptische paus aan als deze
zich - na een kopje koffie en
wat enthousiaste begroetingen
van zijn volgelingen - eindelijk
richting het Rijksmuseum van
Oudheden begeeft. Daar wacht
hem een klein tentoonstellinkje
met koptische kunst dat spe
ciaal voor hem is samengesteld.
Hen Hgyptische mummie in de
hoek heeft voor deze gelegen
heid snel een plastic zak
zijn hoofd gekregen: zijn gezicht
hoeven we nu niet te zien. Oude
koptische handschriften, daar
gaat het om op dit unieke mo
ment in de geschiedenis van het
Leidse Rijksmuseum. Want een
paus op bezoek, dat gebeurt
niet elke dag.
Conservator van het muse
um, prof. dr. J. Schneider wrijft
zich in de handen en drentelt
druk gebarend om de koptische
paus heen. In zijn kielzog de
Hgyptische ambassadeur. Hij is
dan wel moslim, dit bezoek
mag ook hij niet missen. Een
Egyptische fotograaf, ingehuurd
door de Ramzy's, schiet overval
plaatjes. Zijn camera zoemt en
klikt.
„Shenoeda III is het hoofd
van het christelijk bevolkings
deel in het Midden-Oosten.
Daar kun je niet omheen", fluis
tert dr. Den Heijer. De Leidse
wetenschapper onderzoekt de
arabisch-talige literatuur van de
kopten in de middeleeuwen. Hij
heeft Shenoeda vandaag ook in
het arabisch begroet. „En dat
deed hij vlekkeloos", verzekert
v Ramzy.
In sneltreinvaart gaat het
langs de kleine kunstvoorwer
pen in het museum. Er is haast
bij want de bus staat buiten al
weer te wachten. De patriarch
heeft nog andere dingen te
doen. Hij is hier immers voor
een dialoog tussen de oriëntaals
orthodoxe kerken - onder meer
de kopten - en de wereldbond
van hervormde en gereformeer
de kerken. Dat onderhoud heeft
plaats in Driebergen. Daarnaast
wil de koptische kerkvorst zijn
volgelingen in Nederland be-
Vlug, vlug. loopt hij langs de
oude handschriften. Hij snuffelt
in een eeuwenoud boek, loopt
verder, en komt nog even terug.
Nog even kijken, zie je hem
denken. Dan is het echt voorbij,
het bliksembezoek van de kop
tische paus aan leiden. Sjenoe-
da stapt naar buiten, begroet
zijn gastheren en -vrouwen har
telijk. stapt in een grote auto,
terwijl professor Van Moorsel
behulpzaam zijn rokken optilt,
zwaait, en wèg is hij. De toe
kijkende Leidenaren op de Pa
pengracht verbaasd achterla
tend. De tweede keer in één
week tijd had Leiden een staats
hoofd op bezoek.
De Egyptisch-Orthodoxe Kerk
is in 61 na Christus door de
evangelieschrijver Marcus op
gericht. Nazir Gayed Roufail
gaat sinds zijn verkiezing in
1971 als paus Shenouda III
door het leven, maar één ding
is duidelijk: hij is het liefst een
gewone herder. Hij ontmoette
gisteravond in de grootste kerk
van Amsterdam, de Wester-
kerk, zijn kudde.
Geboren op 3 augustus 1923
in Abnoud in het zuiden van
Egypte studeerde hij eerst ge
schiedenis in Cairo. Hij was in
die tijd actief in het zondag
schoolwerk van de St. Antoni-
uskerk in de Egyptische hoofd
stad. Op 24-jarige leeftijd
richtte hij een zondagschool
tijdschrift op.
Na geschiedenis ging hij
theologie studeren. Wegens
zijn uitmuntende studieresul
taten werd hij op 27-jarige
leeftijd staflid aan de Theolo
gische Hogeschool in Caïro.
Daarnaast studeerde hij nog
archeologie en klassieke talen
aan de Universiteit van Caïro.
Shenouda is geen geleerde
geworden. Op 31-jarige leeftijd
trad hij in een klooster in,
waar hij drie jaar als kluize
naar leefde. Hij wijdde zijn le
ven aan bidden, contempleren
en vasten in een uiterst sobere
stijl.
In 1959 werd hij privé-secre-
taris van de toenmalige paus
Cyril VI. Enkele jaren later
volgde zijn benoeming tot bis
schop. Hij werd dekaan van de
Koptische Theologische Hoge
school: ook de zorg voor het
jeugdwerk kreeg hij toever
trouwd.
In 1971 werd hij gekozen tot
hoofd van de Koptisch-Ortho-
doxe Kerk. Sindsdien werkt hij
met ongekende energie aan de
opbouw van zijn kerk. In de
Verenigde Staten is sinds zijn
verkiezing het aantal paro
chies toegenomen van 2 naar
54, in Canada van 2 naar 14, in
Australië van 2 naar 21Inmid
dels zijn er al 38 in Europa,
terwijl ook in enkele Afrikaan
se landen (Kenya, Zambia,
Zimbabwe en Zuid-Afrika) de
koptische gemeenschap struc
tuur krijgt. Kortgeleden wijdde
hij nog zeven priesters voor
Afrika.
Hij leidt jeugdconferenties,
heeft een speciale bisschop
voor de jeugdzorg aangesteld,
doceert aan theologische ho
gescholen in Egypte en in het
buitenland, heeft meer dan 70
boeken geschreven, richt kop
tische scholen buiten Egypte
op, stimuleert het kloosterle
ven en heeft een Engelstalig
tijdschrift voor de parochies in
het buitenland opgericht. Drie
jaar geleden werd hij ook nog
gekozen tot een van de acht
presidenten van de Wereld
raad van Kerken, waarvan hij
volgende week een bestuurs
vergadering in Roemenië bij-
'Altariek', het tijdschrift van
de Koptisch-Orthodoxe Kerk
in Nederland, heeft in het spe
ciale nummer ter ere van zijn
bezoek 'slechts een greep uit
de belangrijkste daden' van de
paus gepubliceerd onder de
veelzeggende titel: 'De Pio
niersgeest'.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Wartengahe (Warga
Wartena-Warstiens): D. Bargerbos.
kandidaat te Franeker; te Hillegom:
J.E.T Nak-Visser. eervol ontheven
predikante te Overveen
Benoemd te Emmen 'Hutgemeen
schap' (doopsgezinden, remon
(part-time) als pastoraal werker: G.
van der Zande, wonende te Kla-
zienaveen, die deze benoeming
heeft aangenomen en tevens pasto
raal werker blijft van de Vereniging
Vrijzinnig Hervormden te Klaziena-
veen en Nieuw Amsterdam.
Startweek gereformeerd Rijnsburg
opgeluisterd met poppentheaterspel
HET WEER
Poppenspeler Aad Peters, be
kend van verschillende tv-pro-
dukties, opent morgen met een
theaterspel de startweek van de
Gereformeerde Kerk van Rijns
burg. Het thema van zowel de
startweek als het poppenspel is
'De clown in de kerk'.
Peters speelt 's middags vanaf
14.00 uur eerst voor de kinderen
avonds om
speciale
vanaf vijf jaar
19.45 uur is
voorstelling voor volwassenen.
Het theaterspel wordt morgen
uitgevoerd in de Immanuëlkerk
aan de Kerkstraat 1 in Rijns
burg. De entree bedraagt 7,50
gulden. Voor meer inlichtingen
en reserveringen kan contact
worden opgenomen met J. Nag-
tegaal (01718-22217).
Opklaringen schaars
Mr. Jesse van Muylwijck
ééw yj,AKJ oe
GEDU peetzs>e
R.E5TAU FtAKT-
HOUDCRS heerr
MD LATE KJ weTEKI.
ik veroordeel U
"TBT E6KJ MAAKJD
ceu vs/ee»erus
eerpiratcrd
DAAR. i-\fc5RXrr u OP
W ATE Ft EN BROOD
v-
M *W 1
Een frontale depressie ontleent
zijn energie voor een groot deel aan
de strijd tussen koude en warme
luchtmassa's. In het hart van de
depressie is deze botsing vaak he
vig; door de verschillende eigen
schappen van de luchtsoorten ont
staan grote stijg- en daalbewegin-
gen. Vooral als de lucht m de zoge
naamde warme sector - de zone
tussen warmtefront en koufront -
ook nog erg vochtig is. wordt de he-
melkraan wijd open gezet. Op het
snijpunt van beide fronten, dat gis
termorgen over het zuiden en oos
ten van het land trok, ontstond een
strook met intensieve regenval.
Plaatselijk werd 20 tot 30 millime
ter opgevangen.
Boven de noordelijke provincies
bleek de overtrekkende frontale zo
ne beduidend minder actief met
aftappingen van rond 5 millimeter.
In de middag scheurde het wolken
dek open; de flinke opklaringen
werden begeleid door een snel aan
wakkerende zuidwestenwind; aan
zee werd deze enige tijd stormach
tig; acht Beaufort. De temperatuur
viel daarbij relatief hoog uit; op
sommige plaatsen werd 20. 21
graden gehaald.
Het rustige, redelijk aangename
vandaag danken we aan
een 'trekhoog'; met meer dan een st
tijdelijke luchtdrukstijging tussen s£
twee depressies in. Boven de Golf]
van Biscaje is een nieuwe storing
gearriveerd. Onderweg naar het
noordoosten zuigt dit lagedrukge
bied warme, vochtige lucht uit het f
Middellandse Zeegebied naar zijn *-
kern toe Dat wordt een intensieve
draaikolk, gevuld met met een dik,
omvangrijk wolkenpakket. d'
Morgen valt er dan ook op uitge- cl
breide schaal neerslag boven een b
aanzienlijk deel van West- en Mid- st
den-Europa. In het Alpengebied, n
maar ook langs de Noordzeekuster ,s
kunnen de komende dagen weer
tientallen millimeters vallen. Aan
de voorzijde van het systeem staat
boven Nederland een stevige
noordoostenwind, die donderdag
na de passage van de lagedrukkerr,
naar een kille noord- of noordwestr
hoek draait. M
Achter de frontale neerslagband m
komen nog tal van gure buien de
Noordzee afzakken; opklaringen
blijven tot en met vrijdag schaars.
Het kwik, dat vandaag nog dicht bj
20 graden reikt, zakt diep onder d*
normale septemberwaarde. Vanaf
morgen mag voorlopig op met met
dan 14 graden worden gerekend.
Oenemarken:
Eerst wolkenvelden en op
de meeste plaatsen droog.
Morgen van het oosten uit
regen Middagtempera-
tuurongeveer 16 graden.
Engeland, Schotland,
enkele bui. Morgen een stevige
wind. Middagtemperatuur van 11 gra
den op de Hebriden tot 16 in het zuiden
van Engeland. Vandaag bij Londen nog
19 graden
België en Luxemburg:
Vandaag vrijwel droog met wolkenvel
den. Morgen veel bewolking en later re
gen. Maximumtemperatuur ongeveer 18
Noord- en Midden-Frankrijk:
Beide dagen veel bewolking en enkele
fikse regen- of onweersbuien. Middag-
temperatuur dalend naar ongeveer 18
Portugal:
king en van tijd tot tijd buien, mogelijk
met onweer. In de Algarve vandaag nog
kans op wat zon. Middagtemperatuur
uiteenlopend van 16 graden in het noor
den tot 25 plaatselijk in het zuiden.
Madeira:
Wolkenvelden, ook wat zon en overwe
gend droog. Middagtemperatuur rond
ijke helft overwegend
bewolkt, van tijd tot tijd regen- of on
weersbuien en middagtemperatuur rond
20 graden. In de zuidoostelijke helft
zonnige perioden en op de meeste plaat
sen droog. Aan de Costa's temperaturen
uiteenlopend van 25 graden bij Barcelo
na tot 30 graden bij Malaga.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden maai aan de
noordkant meer bewolking. Droog. Mid
dagtemperatuur rond 27 graden.
Marokko:
Westkust: flink wat zon en droog,
ochtend plaatselijk mist of bewol
In het binnenland later een kleine
op een bui Middagtemperatuur ti
25 en 30 graden.
Tunesië:
Eerst vrij zonnig maar morgen ook
kenvelden. Droog. Warm; vlak aar
ook temperaturen boven 30 graden
Zuid-Frankrijk:
Bewolkt en stevige regen- en onweers
buien, met plaatselijk veel neerslag. Da
ling van middagtemperatuur tot onge
veer 19 graden op morgen; alleen vlak
aan de Middellandse Zee-kust plaatse-
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en een toenemende
kans op een enkele regen- of onweers
bui. Middagtemperatuur dalend tot on
geveer 24 graden op morgen
WEERRAPPORTEN
WOENSOAG 14 SEPTEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.11 Zon onder 19.55
Maanop 17.01 MaanonderOl.O)
Waterstanden Katwijk
Hoog water 11.09 M
Laag water 06.25 18.57
Weerrapporten 12 september 20 u
i de
Boedapest
Bordeaui
Cyprus
"21 "l"" 4?H
21 11 12Aa
15 12 1.1
20 10 10.1
20 12 17.(
20 U 24
21 14 5
19 12
29 13 0J
20 17 12.
Italië:
warm. In het noorden stapelwolken i
enkele stevige regen- en onweersbuien.
Morgen komen de buien tot in de omge
ving van Rome. Middagtemperatuur van
Luxemburg half be*
