Economie&Beurs
Beleggersjargon: koeterwaals of vaktaal
Dollarkoers verder omlaag
sET!
sEb
Es?
eiïïmc'
sr
E kn b.
Eiis
Es™"
sct'
5*2*
ezzt
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1994
ECONOMISCH KORT
DE NETTOWINST van Konink
lijke Nijverdal-Ten Cate over
het eerste halfjaar is verdub
beld. Het Almelose kunststof
fen- en texlielconcern boekte
een winst van 14,3 miljoen gul
den. Dat is ruim twee keer zo
veel (1993: 7,1 miljoen) als in
dezelfde periode vorig jaar.
DE RENTABILITEIT van de
grote ondernemingen is vorig
jaar gedaald tot 10,4 procent.
Dat blijkt uit berekeningen van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Volgens het CBS is
dat een dieptepunt. De afgelo
pen tien jaar lag de rentabiliteit
niet op zon laag niveau.
HOLEC UIT RIDDERKERK
maakt een grote kans op een or
der voor de bouw van de metro
in de Chinese stad Nanjing. Een
woordvoerder van moederbe
drijf Begemann houdt echter
nog enige slagen om de arm.
Met de order is een bedrag ge
moeid van 200 miljoen dollar.
HEI GEMEENTELIJK Haven
bedrijf Botterdam en de haven
wn VtiMiUgBft gMO —WH
ken. Volgens woordvoerder R.
van Ark van de Rotterdamse ha
ven is ruimtegebrek in Botter
dam daarvoor de aanleiding.
DE WINST VAN Groothandels
gebouwen NV in Botterdam is
in de eerste helft van dit jaar ge
stegen van 318.882 tot 384.745
gulden. De omzet groeide van
5,53 miljoen tot 5,56 miljoen.
BEURSEFFECTEN
HET SUIKERCONCERN CSM
wil de produktievestiging van
Bed Band Venco in Naarden
november volgend jaar sluiten.
Daarmee verdwijnen 66 ar
beidsplaatsen. Voor de betrok
ken werknemers wordt een op
lossing gezocht binnen of bui
ten de onderneming. Bed Band
Venco, onder andere producent
van Topdrop, Stophoest en
Bang, wil de produktie concen
treren in de vestigingen in
Roosendaal en het Belgische
Turnhout. Daardoor moet een
verbetering van de efficiëntie en
optimalisering van de investe
ringen ontstaan.
VEDIOR INTERNATIONAL, de
uitzendgroep van het Vendex-
zendketen Regit over. Door de
overname van Redt zal de om
zet van Vedior in Frankrijk naar
verwachting verdubbelen tot
een miljard Franse frank (330
miljoen gulden). Vendex is al
actief op de Franse uitzend-
markt met Intertra. Het is niet
bekend welk bedrag met de
Is gemoeid
DE VERDWENEN Duitse bouw-
magnaat Jiirfcen Schneider zou
zich ophouden in Teheran, al
dus de Duitse krant Aachener
Zeitung. De Duitse justitie zoekt
Schneider sinds begin april in
verband met de ondergang van
zijn concern, waarbij miljarden
marken aan schulden bleken te
bestaan.
Al jaren heb ik een abonnement op Archis,
een tijdschrift over architectuur, stedebouw
en beeldende kunst. Eigenlijk is Archis voor
vakmensen, maar een beetje ook voor geïn
teresseerden als ik. De laatste tijd heb ik
echter een probleem met Archis. Het wordt
mi| somt tf moeilijk.
De foto's zijn nog even mooi, de boekbe
sprekingen uitputtend en de agenda accu
raat, maar de artikelen gaan mij steeds va
ker boven de pet. Wat bedoelt Archis met
'De dialektiek van displacement, geconstru
eerd door contradictie, is misschien nog de
enige strategie die overblijft'? En hoe zit het
met 'de hetcrotopische sensibiliteit die een
beweeglijke opstelling bevordert'?
Mijn probleem heeft inmiddels geleid tot
een conflict met mijn echtgenoot. Ik vind
dat de auteurs van Archis wartaal uitslaan.
Zij bedienen zich van hoogdravend jargon,
te lange zinnen en zullen, als ze iets ook
makkelijk kunnen zeggen, altijd voor de
moeilijke oplossing kiezen. Enkele goede
uitzonderingen daargelaten.
Mijn echtgenoot is een totaal andere me
ning toegedaan. Het ligt aan mij en mijn
beperkte kennis terzake. Ik ben echt zo'n
econoom die niet meer associatief kan le
zen, zegt hij. Archis is literatuur en niet aan
mij besteed. Omdat wij beiden veel interes
se hebben in architectuur maar weinig ken
nis, blijft het voor ons onmogelijk om uit te
maken wie gelijk heeft.
Ons probleem met Archis is het probleem
van het jargon. Jargon kent volgens de Dik
ke Van Dale twee betekenissen. In de oude
betekenis staat jargon gelijk aan koeter
waals en brabbeltaal. Onzin dus. Volgens de
moderne betekenis is jargon vaktaal of
'voor niet-ingewijden moeilijk verstaanbare
taal'. Hierbij kan het gaan om bijzondere
woorden, of om normale woorden die voor
ingewijden een andere betekenis hebben.
Niet alleen Archis bedient zich rijkelijk
van jargon (in welke van de twee betekenis
sen dan ook). In de financiële wereld is het
zo mogelijk nog veel erger. De taal die pro
fessionele beleggers plegen te bezigen, is
voor buitenstaanders vaak ronduit onbe
grijpelijk. Hoe vaak heb ik in deze column
mezelf niet moeten dwingen om gewone
Nederlandse woorden te gebruiken? En hoe
onvertaalbaar«blijken veel van die typische
beleggerswoorden?
Een voorbeeld: wat te denken van de fra
se: 'Ik ben positief op Spanje. Ik denk dat ik
Spanje ga overwegen'.
Wat in de eerste plaats opvalt is het
woordje 'op'. Zeg nooit: positief zijn 'over'
een bepaald aandeel, valuta, beurs of rente,
want dan val je onmiddellijk als particuliere
belegger soort scheldwoord) door de
mand. Groter probleem levert vertaling van
dat lelijke 'overwegen'. Wie denkt dat hier
staat 'denken over', die heeft het mis. Dan
zou er staan: 'Ik denk dat ik over Spanje ga
denken'. 'Overwegen' is beleggerstaal voor
meer dan gemiddeld in de portefeuille op
nemen. Wat een belegger onder 'gemid
deld' verstaat, hangt echter weer af van de
maatstaf die hij daarvoor gebruikt.
Jargon verraadt vaak de oorsprong van
het vak. Zoals de psychologie doorspekt is
met Duits hoe vertaal je: 'himmelhoch
jauchzend, zum Toden betrübt?' zo be
dienen beleggers zich vooral van Engelse en
Amerikaanse termen en verbasteringen
daarvan. Positief zijn 'op', is natuurlijk een
letterlijke vertaling van het Amerikaanse 'to
be positive on'.
Beleggersjargon verraadt sbms ook een
manier van kijken naar de wereld. Wie bij
het huidige onzekere renteklimaat stelt dat
'nu het weerstandsniveau is doorbroken,
niets de rentestijging nog kan stoppen', die
geeft toe dat hij de huidige rentestijging
niet meer uit logische factoren kan verkla-
Beleggersjargon dient om dure vergissin
gen te voorkomen. Nieuwzeelandse dollars
heten 'Kiwi's', om verwarring met de Ame
rikaans^ dollar te voorkomen. En zo heten
Franse francs gewoon 'Franken' en Belgi
sche franks 'Belgen'.
Beleggersjargon is ook reuze handig om
lastige vragen te omzeilen. Waarom daalt
de beurs? Omdat het 'momentum' eruit is
de schwung). Waarom stijgt de rente in
Nederland zo hard? Omdat de 'spread' ten
opzichte van Duitsland 'inkomt' het ren-
teverschil tussen Nederland en Duitsland
wordt kleiner). Dat klinkt onmogelijk, en is
bovendien geen antwoord op de vraag. Is
dit nu vaktaal of wartaal?
Als buitenstaander is het vaak niet moge
lijk om het koeterwaals van serieuze vaktaal
te onderscheiden. Zie ons probleem met
Archis. Maar soms weten zelfs ingewijden
niet meer waar het over gaat. Dan heb je
een probleem.
Brigitte Slot werkt bij het Institute for Re
search and Investment Services, een samen
werkingsverband van de Robeco Groep en
de Rabobank.
AMSTERDAM
De koers van de Amerikaanse
dollar is vanmorgen op de Eu
ropese valutamarkten verder
gedaald. Om 10 00 uur werd
1,7235 gulden genoteerd in ver
gelijking met een slotkoers van
1,7300 gulden afgelopen vrijdag.
Het lagere koerspeil was vrij
dagavond al bereikt op de wis
selmarkt in New York.
Het koersherstel dat de dollar
vorige week enkele dagen liet
zien, werd vrijdag abrupt afge
broken door het nieuws dat de
producentenprijzen in de Vere
nigde Staten in augustus onver
wacht sterk zijn gestegen met
0,6 procent. De Amerikaanse
Duitser drinkt
minder bier
Duitsers zijn minder bier gaan
drinken. In het afgelopen jaar
bedroeg de bierconsumptie per
hoofd van de bevolking 141,6 li
ter; in 1992 was dat nog 143 li
ter. Niet alleen de hogere prij
zen voor een biertje, maar ook
het gezondheidsbesef is de oor
zaak van de vermindering van
het bierverbruik, zo meldt Euro-
monitor, het Britse bureau voor
marktonderzoek. De Duitsers
staan overigens internationaal
nog altijd ruim bovenaan.
obligatiemarkt reageerde daat
negatief op en sleepte de dollar
Morgen komen de cijfers over
de ontwikkeling van de .Ameri
kaanse consumentenprijzen in
augustus. Analisten rekenen op
een stijging van 0.4 procent. Als
ook dit cijfer tegenvalt, zal de
dollarkoers nog sterker onder
druk raken.
In het kielzog van de dollar
moest vanmorgen ook het pond
sterling opnieuw terrein prijsge
ven. De koers daalde van 2,6820
gulden tot 2,6750 gulden.
Bod ABN AMRO
op Poolse bank
AMSTERDAM ANP
ABN AMRO heeft plannen voor
overname van alle aandelen in
de Poolse Interbank. De overna
mekandidaat leed vorig jaar een
verlies van 34 miljard zloty (2,7
miljoen gulden), op een ba
lanstotaal van 490 miljard /Ion'
(39 miljoen). Naast ABN AMRÓ
is ook de Deutsche Bank in de
markt. Ondanks de slechte re
sultaten zou Interbank interes
sante perspectieven kunnen
bieden op de Oosteuropese
markt, meent een woordvoer
der van ABN AMRO. Interbank
heeft een vergunning om zaken!
te doen met zowel particuliere!
als zakelijke klanten.
BINNENLANDSEAANDELEN
MEEST ACTIEVE FONDSEN
OPTIEBEURS
TOP-15_ PAR .MAR KT
JJberti
84.00
6,22
84,00
6.22
grvrk"
57,00
33,30
56.80
gS
86.20
88.00
87.50
87.50
.bnumMhoU
N
73,80 09/12/93
ij
56,00
20/06/94
59.60
59.60
ho
59,60
la
59.40
5970
•ibumroprj
.ihrrrid gfrmp
59,00
37,60
159.60
19,30
59.00
37,50
159,20
19.20
2.75
grol* h eert
gli holding
3000
62,30e
173,00
139.50
16,70
3o!oo
62,70
173,00
138.00
16.60
philips electr d'95
pol,norm
65.00
oiio
14.50
190,00
6400
284,00a
14,50
190,00
gpy
18270 02/09/94
211,10 19/01/94
111,00 22/12/93
53,40 01/02/94
17670
199,00
84,50
42,30
13/09/93
21/06/94
15/12/93
18270
199.50
99,00
49,20
18270
199,30
98,50
49,20
18270
199.30
98.60
49.40
18270
199.30
97,70
48.80
18270
199,30
97.70
48.90
alaghold i
12800
128.00
6r-.br'»*'C
16,60
20.10
16.60
20.00
pcrceieynell
26,40
87.00
26.40
28070 26/01/94
22970
09/09/94
229A0
229.00
22970
22870
22870
6a!»
107.80
48,00
ba!»
107,80
48,00
8000
300.00
79^50
300.00
406
39.00
57.50
H900
39.00
56,00d
dordtschep.
11.90 07/01/94
208,00 13/05/94
149,90 09/09/94
62,20
164,00
89,50
16/09/93
21/09/93
22/09/93
6770
196,10
68,00
196,30
147.80
6870
196,30
149,40
6770
194,10
147.30
6770
194,40
btmpSp
MM m
us!»
144,00
192.00
75.60
114,50
144.00
hooprfl bank
||g *1
6900
8.30
69!00
8,30
SKek)
5,50
1908.00
5,50
1908.00
fortis amev eert
195,70 01/02/94
25,00 26/01/94
89.30 20/12/93
137,00
13,90
68,10
16/09/93
16/03/94
27/06/94
16570
16,30
74.10
165,20
16.30
73.1.0d
165,20
16.30'
73,10d
163.00
16,20
72.10d
16370
16,20
72.10d
bpgemjnrrgrow
38.20
278,00
38.70
278,00
94^40
7.37
9400
!t80
38,40
1700
38,10
hemeken
244 [90 09/09/94
17770
24/09/93
244 70
24576
24670
24370
24670
btyd «nllink
bpfc-Uelwink
borvjniYWhiy
2800
28,80
68.00
65,50
13,50
140,00
U50
140,00
lïompïler
197,00
72.50
16,70
1%,50
72.50
liiiogcivi.'rr, i
hunter dgl
^8370 29/08/94
93,50 07/03/94
3970
63,00
27/10/93
14/09/93
7970
80,50
79^40
80.00
7970
80,00
7970
79,50
79! 10
79,50
j
aj?
2840
46.10
104.80
46,10
104.20
Ekk,belc'
194,00
64.00
moo
64.00
5770 04/08/94
34>9
29/09/93
4870
4870
48,80
4770
4870
burgman heytx
136000
1370.00b
kon sphm.
55^00
ijo
un'l黫 7 prt
1UO0O
ïoeaSd
kSmohe
21570 11/02/94
17670
21/09/93
19470
194J0
19470
19270
19370
s
85O!00
1400.00
850,00
Sy;
15200
15100
50,00
99,60
65,00
93^004
65,00
nedlloyd
8570 13/05/94
89,50 12/04/94
3879
51,10
04/10/93
12/10/93
64.20
74,60
6470
74,70
64,20
74,70
6370
74.50
6470
74,50
cétecoft"1-)
21.70
21,40
45,10
mannrll prli
45.30
193.00
19300
ver glas nat b
32.50
563,50
32.00
561,00
pakhoed
philips
57,20 23/02/94
59.30 29/08/94
41,60
34,10
28/09/93
48,50
%fQ
48,40
57.50
48,40
57.50
47,80
56,90
48.00
56,90
2|J(u*i
27800
27800
1725,00 1685,00
22550,00 22000.00
JredLem"1
87>0
14.40
polygram
postb beleggf
84,50 09/02/94
68.40 03/02/94
5870
23/06/94
5870
5870
5870
5870
5870
credit lyonn
dTT'"
4500e
67.80
135.50
45Ï20
68,00
moMUtop^
90.00 89 00
23500.00 23200,00
44,30 44.30
üXtuiker
120,50
68.00a
12,50a
12100
68,00a
12,50a
131 !oO 02/02/94
68,00 19/01/94
11170
52,30
16/09/93
U970
52,70
11870
52,60
11870
52,60
11870
52.60
11870
52.60
dorp groep
24.20
3b, 00
24^00
36,00
rnuïtaS?
36,00
2.10
36,00
12,00
2z!;bc
65,00
484,00
65.00
rorento
10070 18/01/94
8370
09/09/94
8370
8370
8370
8370
8370
-™T"*
22.V)
22,20
nagron rrrt
9700
%,50a
•yers
um lever c
236ÏOO 08/02/94
17870
27/06/94
202.20
20070
20170
19970
19970
11900
86.00
119.30
86.00
lanÏÏll'
.1770
61,50
1700
20370 02/09/94
mm n?/n?/q<i
12970
29/09/93
16/nq/qi
19270
19170
19170
118*60
118*80
gamma holding
50,00
93^00
50,00
9300
nkt holding
ned part mi|
34,00
52Ï40
3T50
222.00
62,10
Noteringen bijgewerkt tot 1100
uur
Sawed.
1000
nrtsprmgst
2L10
21.20
BUITENLANDSEAANDELEN
590,00 578.00
55,10 53,80 icnphaimaceut
107,70 105.80
57.80 57.20 matsushek
43,30 43.00
30.80 30.40
40.30 39.60
VERKLARING DER AFKORTINGEN
op openingskoers
hj hoogste koers in 12 mnd.
Ij laagste koers in 12 mnd
vk vorige koers (slotkoers)
f gedaan en laten
g bieden en ex dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
ho hoogste koers
la laagste koers
s stopkoers
sk slotkoers
sk2 slotkoers 2 beursdagen terug
OVERIGEOBLIGATIES
55,30 55,00
51.20 52.00 ph.ihp» petrol
1180.00 1200.00
2280,00 2120,00
254,00 262,00
37.50 37.50
7,40 105.80 105.80
7,87 105.60 105,60
101.60 101.60
100,90 100.90
gen tl cap 6 93
iadb 65/8 93-03
7.36 96.70 96,70 4*461/486-06
7.35 95,55 95.60
5.30 ibnJ 75/892
100,00 100,00
101.00 101.00
7.56 105.00 105.00
6.81 102,10 102,10
102,30 mb 85/8 92
101,30 mb81/291-9<
29,50 29,20
100.60 100,60
97.00 97,00
56.70 56,70
8.78 97.15 97.00
107 J0 107.30
STAATSLENINGEN
I789IV99 99.75 99.65
17 93 03 97.25 97.00
101.00 101.00
100.58 100.58
7.11 99,00 98,80
7.12 98.70 98,70
6,60 96.50 97.10
4.50 inbbt>53/486
7.70 inb 6651/2 94
99,35 99.18
99.97 99,97
106.20 106.10 nl 63/4 86%
109,55 109,26 nl 614 88 98
108,00 107,70 nl 63/4 89 99
108.00 107.70 0(61/2 86-96
108.10 107.85 «161/288% 100.95 100.85
106.70 106.40 nl61/?8>
101,42 101.42 nl 61'4 86% 100,45 100.40
104 60 104 50 1061/486 9S 100 2? 100.2?
105.70 105.55 «161/4 8 7 95 100.29 100,25
105.00 105,00 nib 73/889-%
105.80 105,90 mb 65/8 93-99
104.85 104.50 nl 61/4 88 98
104 25 103.75 1461/4 93 98
102.30 102,30 nl 53/4 94p04
102,30 102.00 nlgrb31/?h
101.46 10146 nl grb 31
101,65 101.56
95.30 - 95.08
99.70 99.55 nipt 21/26
%.40 %.40
100.05 100.03
sa N M H
98.00 96.00
%,90 %.90
aftok) 63/4 93-03a
bng 61 '4 934X
bng 51'4 94-91
bng 090 02
645 98.50 98.50
7.73 94.00 93.80
101.20 101,50 oostenr.|k61/293
7,64 86,45 86,00 oostenn|k61/488
6.74 103.40 103.40 pftihpsnarrant
7.49 102.60 102.50 phii484 94
7.62 99,90 99.95 ptt7l/489
7.20 99.20 99.20 nbo91/4 90
7.29 95.05 95,10
7.76 47.00 46.30 rabo 63/8 94-09
7.44 115.60 '.15.60 nbo6l'487 97
747 112.50 112.50 rabo61«4 931-11
7.76 96.50 %.00 rate 57.894-02
6,43 100.50 100.85 shv93/89CM-ll
6,76 98 30 98 30 shvh63487/97
6,09 101,00 100.70 strtim87ftm
6,94 9 7 05 97.25 trr*s!2 76
7.64 89.00 89.30 un.199000
6.20 100.40 100.40
7,57 90,50 90,60
6.37 102.00 102,00
6.01 100.40 100.40
7.83 88.20 87.90
7,66 113,70 113.00
7.45 110,00 109.80
- 101,75 101.55
7.93 103.75 103,90
6.48 103.00 103,00
7,75 101,00 101.00
100,00 100,00
99.70 99.50
99.90 99.90
6,81 93.80 93.90
6.53 102.00 102.00
7.59 88.70 88.80
743 98^20 9740
6,35 100.10 100,10
6,52 99.30 99.30
6.79 98.05 98.20
5.70 91.10 91.20
7.80 107,00 107.00
7.68 113.50 113.50
7 49 106 85 106.85
7,48 97.00 97.00
6.45 100.00 100.00
7,69 89.00 89.00
7.25 93.60 93.60
7.00 %1C %.10
50 1,70 b 2,20
12 1,00 a 0.70
15 2,00 2,00
42.50 30 1.00 a 1,00
50,00 25 3,50 3,90
50,00 30 2.40 1.70
50,00 14 4.00 3.30
55.00 25 2.00 1.50
15 4.10 a 3.50
10 1.80 a 1.40
105 6,50 a 3,50
230,00 285 0,20 a 0,10
175,00
180,00
200.00
10 0.30 a 0,20
13 0,30 a 0,10
12 16,60 b 17,80
40 2,00 b 2,70
415.00 217 2,50
10 11,70 a 12,50 b
45 18.00 18.50
10 2,30 2,20
8 38,30 a 37.50
18 29,30 a 28,80
20 25.90 a 25,50
20 19,50 a 18,90
13 0,20 a 0,10
14 0.80 1.00
30 0.70 0.90
65 0,90 a 0,90
65 5,90 4,50 a top5
11 4,00 3,20 top5
30 15.00 a 12,20 top5
8 9,50 a 7.80 top5
10 26,50 23.00 top5
17 10.50 a 10.00 top5
210 0.80 1.20 'op5
830 1.70 2.60 b top5
709 3,50 b 5,50 top5
11 10,90 1240
780.00 120 7,50 a 3,00
790.00 20 3.00 1.20
40 30.00 a 24,50 a
780.00 121 5.50 b 10.00
29 13,50 b 16,00
230.00 35 16.00 16,00
13 11,50 a 13,00
10 20,10 b 24,00 b
7 4,00 a 2,00 a
15 14.80 a 13.00
43 7,10 5.60
12 6.00 5.20
7 35,00 35,50
10 3.40 4,00
10 11.00 13.00
40 7.00 a 6,00
10 1,90 1.70
BELEGGINGSFONDSEN
alanheri
gelderse papier
grontmij
inter/view europa
kïihne+heitz
lei computer gr.
vilenzo
37,40
73.30
62,30
6,50b
37,20
3,70
11,70
22,00
87,60
44,70
48,30
33,10
61,30
37,40 1
72,60 1
61,00
6,50 i
37,20
3.70 I
11,40
21,90
87,60
44,60
48.30
33,10
61,30
OV. PARALLELMARKT
114,40 114,40
3,80 3,80
53,50 52,80
1217,00 1217.00
95,00 94,50
93,70 93,40
117,20 117,30
87,30 87,10
118,20 118,10
axa e&l gulden rente
axa e&l portfolio 3
axa e&l kapit.markt
besouw holding
biogrond belegg
Columbia secur
comm. deal
comm.floreof.
de drie electr
delta lloyddlr
delta lloydecu
delta lloyd mix
delta lloyd rent
dico intern
ehco kim kleding
europ.dev.cap.crp
free r«
german city est
gipuda vuurvaste,
great west.res.£
groenendijk
groothandelsgeb.
helvoet holding
ipna 3 nrc
managem. share
33,70 33,70
10,50 10,50
141,20 140.40
86,10 -
88,70
91,50 -
91,70 -
91,40
90,60 -
14.60 14,60
54.80 54,00
54,20 53,90
73,40 73,10
60,20 60,00
70,00 -
34.50 34.50
11.30 11,30
29.20 29,00
30,80 30,70
70,30 70,10
0,34
0,34
liq.grfonds
obl.divf
onr.goed f
pan pacific vs
p&c groep
pie medical
rood testhouse
30,00 30,00
113,00 113,00
28,50 28,50
341.00a
1,60a 1,60a
2676,00 2676,00
65,00 64,20
53,90 54.00
54,60 54.40
55,10 55,00
61,90 61,30
58,70 58,30
3,50 3,50
105,00 105,00
576,00 576.00a
5,60 5,60
46,00 46,00
3.70 3,70
14,40 14,40
50,30 50,30
EDELMETALEN
IVIEMPHISOBLIE
