Duitsland fel tegen
Rusland in NAVO
Buitenland
Anglicaanse aartsbisschop
vraagt om vrede in Ulster
Russische politie achterhaalt
honderd kilo gestolen uranium
Vliegtuigongeluk bij Moskou
kost zeven passagiers het leven
Oekraïne heeft geen geld voor
herbegraven nazi-slachtoffers
Hongerstaking in
gevangenis Moskou
Voorproefje voor grote slag om Bonn
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1994
Geldboete geëist tegen Greenpeace
ecersund In het Noorse havenstadje Egersund is gisteren in to
taal bijna 40.000 gulden boete of elk 45 dagen cel geëist tegen
zes medewerkers van Greenpeace. De zes moesten voorkomen
wegens het hinderen van de Noorse walvisvaart in juli. De twee
gebruikte rubberboten zijn inmiddels verbeurd verklaard. Een
strop voor Greenpeace van 20.000 gulden per stuk.
Massale arrestaties bij sekte in Maleisië
kuala lumpur Bij een eerste grote inval in een commune van de
v erboden islamitische sekte Al Arqani heeft de Maleisische poli
tie gisteren 121 sekteleden aangehouden, van wie 89 kinderen.
Aangekondigd is dat er binnenkort ook invallen zullen worden
gedaan bij tenminste zes andere communes. De volwassenen
zullen in religieuze rechtbanken worden aangeklaagd wegens
het bezit van ingeldige trouwactes. De regering beschuldigt Al-
Arqamleden ei van hun vrouwen als seksslaven te gebruiken. Ze
zouden regelmatig een andere vrouw nemen. De sekte ontkent.
Turbinc Russische kerncentrale stilgelegd
moskou Een turbine in een kerncentrale in Koersk (Midden-
Rusland) is door de autoriteiten stilgelegd omdat er stoom uit
een cilinder lekte. Het Russische persbureau Interfax maakte
gisteren bekend dat de stoom niet radioactief was en geen ge
vaar heeft gevormd voor medewerkers of het milieu. De reacto
ren in de centrale zijn van het verouderde RBMK-type. Een ont
ploffing en een brand in een dergelijke reactor zorgde in 1986 in
Tsjernobyl voor de ergste kernramp in de geschiedenis.
Satelliet raakt zoek na lancering
kourouEen satelliet van het Amerikaanse communicatiecon
cern AT&T is gisteren zoekgeraakt. De Telstar 402. was kort
daarvoor met behulp van een Ariane-raket in de ruimte ge
plaatst. Volgens de verkeersleiding op de raketbasis Kourou in
Frans-Guyana viel het contact uil tien minuten nadat de raket
de satelliet had afgestoten. De oorzaak is niet bekend. AT&T gaat
ervan uit dat de satelliet verloren is. Het bedrijf gaat zo snel mo
gelijk voorbereidingen treffen om een nieuwe te lanceren.
Bommen ontdekt op Turkse beurs
ankara De Turkse politie heeft eergisteren op een internationa
le handelsbeurs in de stad Izmir drie bommen onschadelijk ge
maakt. Dat meldde de Turkse krant Hurriyet gisteren gemeld.
De vondst vond plaats even voordat de Turkse premier Tansu
Giller de beurs opende. De tijdbommen werden door veilig
heidsfunctionarissen gevonden in een toilet op 150 meter van de
plaats waar donderdag de opening plaatsvond. De bommen wa
ren volgens de politie niet erg krachtig. Wel hadden ze veel la
waai kunnen maken en zo paniek onder het publiek kunnen
veroorzaken.
Analfabetisme Duitsland neemt toe
aken» 1 let analfabetisme in Duitsland neemt hand over hand
toe en wordt door politici en wetenschappers ernstig onder
schat. Dit heeft voorzitter Ludwig Jager van het Duitse Verbond
van Germanisten gisteren gezegd. Volgens hem zijn er alleen al
in de deelstaten van het voormalige West-Duitsland tussen de
600.000 en twee miljoen mensen die als 'functioneel analfabeet'
geregistreerd kunnen worden. Ze kunnen net aan hun eigen
naam lezen en schrijven.
Op verzoek van Britse premier Major
belfast. ap
De hoogste Anglicaanse leider
in Ierland. aartsbisschop
Eames, heeft gisteren de protes
tantse pro-Britse organisaties
opgeroepen om net als de IRA
hun wapens neer te leggen. Hij
deed dit na een oproep van de
Britse premier Major, die op de
ze wijze de protestante ge
meenschap ervan wil proberen^
te overtuigen dat er geen gehei-*
me afspraken met de IRA zijn
gemaakt. Aartsbisschop Robin
Eames van Armagh zei een en
ander gisteren op een perscon
ferentie in Belfast.
,,Er is in politiek opzicht meer
te winnen met een dialoog dan
wat ooit met de loop van een
geweer kan worden bereikt", zei
monseigneur Eames. „Alstu
blieft. laat uw hart u zeggen dat
het tijd is om te stoppen", riep
Eames de gewapende 'loyalis
ten' op die in de afgelopen jaren
meer mensen hebben gedood
dan het katholieke Ierse Repu
blikeinse Leger, de IRA. De ge
wapende protestanten weigeren
echter te stoppen zolang Lon
den hen er niet van verzekert
dat Noord-Ierland bij het Vere-
'VS oefenen met
lasergeweren
die verblinden'
GENEVE CPD
-Vliegtuig- en wapenfabrikant
McDonnell-Douglas en andere
Amerikaanse bedrijven hebben
in opdracht van het ministerie
van defensie in Washington een
'laser-geweer' ontwikkeld waar
mee vijandelijke soldaten voor
het leven kunnen worden ver
blind. Dat zeggen deskundigen
van het Internationale Comité
van het Rode Kruis (ICRC) in
Geneve.
De Rode Kruismensen zeggen
de laatste jaren de ontwikkeling
van dit high tech oorlogstuig op
de voet te hebben gevolgd. En
kele honderden van deze licht
gewicht wapens zouden zelfs al
zijn uitgereikt aan een speciale
eenheid van het Amerikaanse
leger om er mee te oefenen.
TIJDELIJKE
TOILETTEN
"w geen riool
aansluiting
nodig
LA iJEI^S».
ECO-TOILET
02510-15393
Drie verdachten op heterdaad betrapt bij poging tot verkoop
moskou ap
De Russische politie heeft hon
derd kilo uranium 238 in beslag
genomen. Het radio-actieve
materiaal is gestolen uit een fa
briek in de centraal-Russische
stad Glazov 950 kilometer ten
oosten van Moskou. Het is de
tweede uraniumvangst in min
der dan een maand, vertelde de
regionale politie het persbureau
Interfax.
De politie maakte verder be
kend dat drie niet nader be
noemde personen zijn gearres
teerd. Zij werden aangehouden,
toen ze afgelopen woensdag het
radio-actieve materiaal te koop
aanboden. Het bedrijf in Glazov
maakt brandstof voor kerncen
trales.
Uranium 238. dat op zichzelf
niet geschikt is voor het maken
van kernwapens, wordt gebruikt
bij de vervaardiging van brand
stof voor kerncentrales. Het kan
in Rusland officieel gekocht
worden voor een bedrag tussen
de 100 en 200 dollar per kilo. al
dus specialisten. Het kan ook
gebruikt worden voor het ma
ken van plutonium, het belang
rijkste ingrediënt voor kern
bommen, maar de vereiste
technologie is extreem ingewik
keld. Vorige maand nog arres
teerde de politie twee mannen
die 9,5 kilo uranium 238 in hun
bezit hadden, die was gestolen
uit Arzamas-16. Dat is een ge
sloten nucleaire stad in centraal
Rusland. De stad werd gebouwd
in het Sovjet-tijdperk voor on
derzoek naar en ontwikkeling
van kernwapens. De Russische
autoriteiten hebben toegegeven
dat de veiligheid bij nucleaire
installaties vaak te wensen over
laat. Ze ontkennen echter dat
het gaat om materiaal dat ge
schikt is voor het maken van
atoomwapens.
nigd Koninkrijk"zal'blijven ho
ren.
Protestantse gewapende
groepen overwegen ondertus
sen om inderdaad tot een
staakt-het-vuren over te gaan.
Een paraplu-organisatie van de
twee belangrijkste verboden
protestantse paramilitaire groe
pen vroeg eergisteren echter
een aantal garanties. Ze willen
net als premier Major de verze
kering dat het bestand van het
IRA permanent is en verder ei
sen ze ook nog een aparte ver
klaring van het Ierse Nationale
Bevrijdingsleger (INLA). Dat is
een splinterorganisatie binnen
het IRA, die verantwoordelijk
zou zijn voor vele aanslagen op
protestanten. Ook deze .INIA
moet het geweld afzweren, vin
den de protestanten.
De Presbyteriaanse predikant
Roy Magee, die regelmatig over
leg voert met protestantse para
militaire leiders, zei gisteren dat
het zogenoemde Gecombineer
de Loyalistische Militaire Com
mando vreest dat het IRA aan
slagen blijft uitvoeren onder de
dekmantel van het INLA.
Twee jongens uit een dorpje vlakbij de plaats van de ramp inspecteren de afgebroken vleugel van het passa
giersvliegtuig. foto epa
MOSKOU-PITTSBURGH AFP-DPA-ANP
Bij een botsing tussen een Rus
sisch passagiersvliegtuig en een
bommenwerper in de omgeving
van Moskou zijn gisteren alle
zeven inzittenden van het pas
sagiersvliegtuig om het leven
gekomen. De Tu-22 strategische
bommenwerper werd kort na
het ongeluk veilig aan de grond
gezet Volgens waarnemers sta
ken brokstukken van Het passa
giersvliegtuig nog uit de romp.
De beide vliegtuigen waren in
gebruik bij het luchtvaart-test-
centrum Gromov. Het tweemo-
torige passagiersvliegtuig, een
Tu-134, stortte neer ten noord
oosten van de plaats Jegorjevsky
in de buurt van Moskou, aldus
een woordvoerster van het zo
genoemde Russische ministerie
van noodsituaties. Reddings
werkers vonden vijf lichamen
en stopten het zoeken naar de
andere twee inzittenden. Van
hen wordt aangenomen dat ze
dood zijn. Vanmorgen wordt
verder gezocht.
Het dodental van de ramp
met het passagiersvliegtuig
donderdagavond bij Pittsburgh
(VS) is inmiddels officieel vast
gesteld op 132 in plaats van de
eerder gemelde 131. Het toestel,
dat naar nu vast staat 127 pas
sagiers en vijf bemanningsleden
aan boord had, stortte eergister
avond neer in de buurt van
Pittsburgh.
De oorzaak van de ramp is
overigens nog steeds onbekend.
Op ongeveer elf kilometer van
het vliegveld bij Pittsburgh ver
loor de luchtverkeersleiding alle
contact met het toestel.
Minister van defensie Riihe wil Moskou ook niet in EU
berlijn ap-dpa-afp
Duitsland zal nooit of te nimmer toestaan, dat Rusland
lid wordt van de NAVO of de Europese Unie. Dat zei de
Duitse minister van defensie Volker Rühe gisteren in Ber
lijn. Rühe nam met zijn ferme bewoordingen stelling te
gen het gematigde standpunt van zijn Amerikaanse col
lega William Perry. Die zei juist dat hij toetreding niet
kon uitsluiten.
sloten met Rusland Dal was
een voorwaarde voor de Russi
sche deelname aan het Partner
schap voor Vrede-programma.
„Hoe concreter de inhoud van
het strategische partnerschap
tussen de NAVO en Rusland
wordt, hoe meer Rusland bereid
zal zijn om de integratie van on
ze oosterburen te aanvaarden",
zei Rühe.
Later zei hij tegen verslagge
vers dat het geen provocatie van
Rusland is als de Oosteuropese
landen deel uitmaken van 'de
Europese familie'. Maar hij
voegde eraan toe dat Rusland
volgens hem niet geschikt is als
toekomstige partner. „Rusland
is om verschillende reden ge
woon niet geschikt om opgeno
men te worden in de Brusselse
structuur, zelfs als ze een eco
nomisch wonder verrichten."
De Amerikaanse vice-presi
dent Al Gore liet de deelnemers
aan de conferentie via een satel
lietverbinding weten dat hij en
Clinton dat heel anders zien.
„Iedereen weet dat economi-
Rühe en Perry maar ook honds
kanselier Kohl namen deel aan
een conferentie van Duitse en
Amerikaanse zakenmensen in
Berlijn. „Als Rusland lid wordt
van de NAVO, knalt de NAVO
uiteen", zei Rühe. „Het zou een
soort Verenigde Staten van Eu
ropa worden. Het zou niet wer
ken", aldus de Duitse defensie
minister.
Zijn commentaar is in strijd
met het Partnerschap voor Vre
de-programma. dat de Ameri
kaanse president Bill Clinton de
voormalige Warschaupactlan-
den heeft aangeboden wanneer
zij zich in de toekomst willen
aansluiten bij de NAVO. Perry
hield vast aan de belofte van
Clinton en zei dat de deur voor
Rusland niet hermetisch zal
worden gesloten. Overigens ver
wacht hij niet dat de kwestie de
komende vijf jaar aan de orde
komt.
De NAVO heeft een strate
gisch partnerschapsverdrag ge
sche en politieke organisaties
die zijn ontworpen voor een
verdeeld continent, zich nu
moeten aanpassen aan de nieu
we omstandigheden", zei Gore.
Gore herhaalde de woorden die
Clinton in juli uitsprak in War
schau: „Het toelaten van nieu
we leden tot de NAVO is niet
langer een kwestie van of, maar
van wanneer en hbe."
De Duitse bondskanselier
Helmut Kohl heeft eveneens
gisteren en een dag na het offi
ciële vertrek van de geallieerde
troepen uit Berlijn, gepleit voor
een blijvende aanwezigheid van
de Verenigde Staten in Europa.
„We hebben een stevig Euro
pees huis nodig waarin ue Ame
rikanen permanent een appar-
lament bewonen. Zonder mit
sen en maren", aldus de rege
ringsleider I >e zin 'Europa heeft
Amerika nodig en Amerika heeft
Europa nodig kan volgens hem
niet genoeg gewicht krijgen.
De bondskanselier zei verder
dat de banden tussen scholie
ren. studenten en wetenschap
pers uit Duitsland en de VS
moeten worden geïntensiveerd.
Hij riep zijn toehoorders, over
wegend mensen uit het Ameri
kaanse bedrijfsleven, op door te
gaan met investeren in Duits
land en Europa. „Er kan nooit
genoeg Amerikaans kapitaal
zijn in Europa."
Stoffelijke resten maanden geleden blootgelegd na regenbui
MOSKOU AP
Bij hevige regenval zijn in maart
van dit jaar op een heuvel in de
Krim de beenderen van duizen
den joodse nazi-slachtoffers
blootgelegd. De situatie duurt
nu al maanden voort en de au
toriteiten doen niets. Ze veront-
schuldigen met de opmerking
dat ze geen geld heboen voor
een herbegrafenis.
„We begrijpen dat deze men
sen begraven moeten worden,
maar de financiële situatie van
de stad is belabberd. We heb
ben niet eens genoeg geld om te
leven", aldus Georgy Roesakov
van het stadsbestuur van Jalta
tegen de Moskou Times. Vol
gens Roesakov gaat de begrafe
nis tenminste 35.000 gulden
kosten, een som die de gemeen
te naar zijn zeggen niet kan op
hoesten.
De joden, afkomstig uit Jalta
en omgeving, werden in decem
ber 1941 door een speciale SS
divisie vermoord. „Bijna alle
meer dan 40.000 joden in de
Krim werden vermoord tijdens
de zuiveringen In 1941", zegt
Leonid Geftman van de Krlmse
joodse gemeenschap. Na de
massamoord bliezen de nazi's
de heuvel op om het bewijs te
wissen. Veel lichamen werden
echter slechts gedeeltelijk bi
graven. aldus Geftman.
In maart kwamen de beende
ren na hevige regenval bloot te
liggen, „liet is werkelijk vrese
lijk". zei Geftman. „Beenderen
en schedels liggen aan de op-
MOSKOU AP
I londerdcn gevangenen in de
Moskouse Boetyrna-gevangenis
zijn in hongerstaking gegaan.
Ze eisen onder meer matrassen,
dekens en dagelijkse maaltij
den, meldt de Russische krant
Segodnja van gisteren.
De Boetyrka, die fungeert als
huis van bewaring voor ver
dachten in afwachting van een
proces, heeft 222 overvolle cel
len. Gevangenen in 32 cellen
zijn sinds eergisteren in honger
staking. Elke cel is bedoeld voor
maximaal dertig gevangenen. In
sommige zitten er echter hon
derd, menen mensenrechtenac
tivisten.
Volgens de autoriteiten bren
gen gevangenen er gemiddeld
negenënhalve maand door. ie-*
vangenen en hun medestanders
bestrijden dat. Het zou geen
uitzondering zi|n dat verdach
ten soms tot vijf jaar op hun
proces moeten wachten.
Morgen verkiezingen in Duitse deelstaten Saksen en Brandenburg
DEN HAAG ROBERT BLOEMEN
De inwoners van de Duitse
deelstaten Saksen en Bran
denburg mogen morgen naar
de stembus. Zo kort voor de
landelijke verkiezingen (mid
den oktober) zijn de resulta
ten een belangrijke graadme
ter voor regering en oppositie
in Bonn.
Saksen is de enige Duitse
deelstaat met een absolute
meerderheid voor de CDU,
de partij van bondskanselier
Kohl. In Brandenburg gaven
de meeste kiezers vier jaar
geleden echter de voorkeur
aan de sociaaldemocratische
SPD, in Bonn aangevoerd
door Rudolf Scharping.
De 4,7 miljoen inwoners
van Saksen noemen hun
CDU-premier, Biedenkopf,
spottend en bewonderend
'Koning Kurt'. Hij regeert in
Dresden zonder coalitieperi
kelen. De Westduitser Bie
denkopf is ook buiten zijn
deelstaat populair. EJij gold
als opponent van Kohl bin
nen de CDU. een tijdje zelfs
als diens oDvolger.
Biedenkopfs populariteit is
een groot probleem voor de
oppositie in Saken, in meer
derheid SPD'ers onder lei
dingvan Karl-Heinz Kunckel.
Voor de Tweede Wereldoor
log gold de deelstaat met zijn
vele industrieën als 'rood',
maar in 1990 gaf nog maar
19,1 procent van de kiezers
zijn stem aan de sociaal-de
mocraten.
De voormalige communis
ten van de PDS vergaarden
toen tien procent, de linksal-
ternatieve Groenen/Bündnis
90 ruim vijf. Hoewel met na
me de PDS op winst staat,
verwachten waarnemers dat
links in totaal onvoldoende
steun krijgt om de koning
van zijn troon te stoten.
Een overwinning van Bie
denkopf straalt natuurlijk af
op kanselier Kohl, die het in
opiniepeilingen duidelijk be
ter blijft doen dan SPD'er
Scharping. Die hoopt uiter
aard op een zege voor zijn
partij in Brandenburg, maar
een absolute meerderheid
daar voor de SPD lijkt onze
ker. De Oostduitser Manfred
Stolpe leidt in Brandenburg
een minderheidsregering met
de liberale FDP. Hoewel hij
omstreden raakte door con
tacten met de geheime dienst
van de DDR. kon Stolpe tot
nu toe echter zijn positie
handhaven. In Brandenburg
is niet de CDU met de onbe
kende lijsttrekker Peter Wag
ner de grote concurrent van
de SPD, maar de PDS. Die
vergaarde de vorige keer 13,4
procent van de stemmen,
vooral in de hoofdstad Pot
sdam. Bij de gemeenteraads
verkiezingen vorig jaar over
schreed de PDS echter ruim
schoots de twintig procent.
De CDU bracht het niet ver
der dan de derde plaats.
Een voortzetting van de
PDS-opmars krijgt nationale
gevolgen. Het wordt namelijk
steeds aannemelijker dat de
partij volgende maand haar
zeteltal in de Bondsdag flink
kan vergroten. In dat geval is
het bepaald niet zeker dat de
huidige regeringscoalitie van
de CDU, de Beierse zuster
partij CSU en de FDP een
parlementaire meerderheid
haalt. Dat komt mede door
dat wordt gerekend dp een
flink verlies voor de FDP.
In de oostelijke deelstaat
Saksen-Anhalt ontstond eer
der dit jaar een minderheids
coalitie van SPD en Groenen,
die kan regeren dankzij ge-
doogsteun van de PDS-frac-
tie. Daarmee heeft Saksen-
Anhalt het eerste kabinet in
de Bondsrepubliek dat af
hankelijk is van de 'roodge
lakte fascisten', zoals Kohl de
PDS'ers pleegt te betitelen.
In Brandenburg werkt de
SPD op allerlei manieren al
samen met de PDS. SPD-
kopstukken sluiten niet uit
dat het contact na de verkie
zingen van morgen nog in
tensiever wordt, mogelijk
zelfs op regeringsniveau. In
Bonn weigert Scharping ech
ter met de PDS samen te
werken. Een SPD-PDS-coali-
tie in Potsdam kan echter de
eerste bres zijn in de muur
van Bonner SPD'ers die een
links pact afwijzen.
Politieke waarnemers ken
nen geen twijfel: in haar een
tje lukt het de SPD niet om,
na twaalf jaar oppositie, vol
gende maand net roer van
Kohl over te nemen. Alterna
tieven zijn een grote coalitie
met de CDU, die dat echter
(nog) niet wil, of samenwer
king met de Groenen en de
FDP. Maar de liberalen kie
zen vooralsnog voor verder-
regeren met de christen-de
mocraten.
Verkiezingskoorts in Duitsland. In Bonn hangen levensgrote affiches met daar
op de drie landelijke SPD-kandidaten Schroder, partijleider Scharping en Lafon-
taine. De verkiezingen morgen in Saksen en Brandenburg worden beschouwd
als een opmaat voor de landelijke verkiezingen volgende maand, foto reuter
pervlakte vermengd met mod
der en afval en niemand maakt
zich er druk om. Elk jaar organi
seren de autoriteiten met Over
winningsdag grote, miljoenen
verslindende activiteiten, maar
ze doen niets wanneer het op
gewone menselijke zaken aan
komt. Xe hebben blijkbaar be
langrijkcr zaken aan hun hoofd
dan de beenderen van onze
voorvaderen."
Volgens Geftman wordt de
plaats nu overspoeld door men
sen die naar gouden kronen,
sieraden en andere waardevolle
zaken zoeken. Jirmiyahy Shriun,
een woordvoerder van de Israe
lische ambassade in Moskou,
heeft hulp toegezegd bij de op
lossing van het probleem.
Vaticaan iets
inschikkelijker
inzake abortus
Het Vaticaan heeft gisteren het
verzet opgeschort tegen de ge
zamenlijke tekst over abortus
op de bevolkingsconferentie In
aïro. Een hoge Vaticaanse pre
laat, mgr. Diarmuid Martin, zei
dat het Vaticaan niet wil dat de
discussie hierover de voortgang
van de twaalfdaagse conferentie
nog langer ophoudt. Wel blijft
de Rooms Katholieke Kerk prin
cipieel tegcli legalisering van
zwanger schapsamreking.
Ook verzet het Vaticaan zich
niet langer tegen de term 'ge
zinsplanning' in het slotdocu
ment. Dit omdat in een nieuw
ontworpen tekst abortus niet
wordt beschreven als een mid
del tot geboortenbeperking.
Uniek plan voor
gezinsplanning
van Rwandezen
CAIRO/BUJUMBURA Rtr AFP AP
Voor de biina 400.000 Rwande
se vluchtelingen in het Tanza
niaanse kamp Ngara wordt een
gezinsplanningsprogramma ge
start. Het gaat om de grootste
opzet, die ooit voor oen groep
vluchtelingen op stapel werd
pai
Directeur Maurice I. Middle
berg van de bevolkingsafdeling
van de hulporganisatie C.ARI
International kondigde een en
ander gisteren aan op de grote
VN bevolkingsconferentie in
Cairo, liet project omvat sek.su
cle voorlichting, distributie van
condooms en voorlichting over
AlDspreventie.
Bij een aanslag inet een
handgranaat zijn gisteren in de
hoofdstad Bujumbura van Bu
rundi circa veertig mensen ge
wond geraakt. De etnische
spanningen in Burundi, een
buurland van Rwanda, zijn de
afgelopen maand flink opgelo
pen. De bevolking bestaat uit
een Hutu-meerderheid en een
minderheid van Tutsi's, net als
in Ruanda.
