Protestant te voet naar Santiago
Rwandese bisschop preekt in 'Lodewijk'
Kerk Samenleving
Raad beslist over toekomst Laurentius
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1994
BINNENLAND KORT
Nirvana (1)
Wat hebben fans van de Ameri
kaanse popgroep Nirvana ge
meen met theologiestudenten?
Die vraag probeerden stafleden
van de Theologische Faculteit
Tilburg gisteren te beantwoor
den tijdens een studiebijeen
komst. De faculteit is op zoek
naar een 'visie op jongeren', om
daarmee gewapend meer mid
delbare scholieren tot een theo
logiestudie te bekeren.
Voor jacques lanssen, docent
religie en levensbeschouwing
aan de Katholieke Universiteit
Nijmegen en auteur van een re
eent boek over jeugdcultuur, is
Nirvana-zanger Kurt Cobain,
die in april op 27-jarige leeftijd
zelfmoord pleegde, een ..tragi
sche voorloper" van de heden
daagse jongerencultuur. De ho
peloze, cynische en agressieve
teksten en rituelen van bands
als Nirvana zijn een „symboli
sche echo in duistere taal", al-
dus Janssen. „Ook existentiële,
morele en religieuze vragen en
problemen maken daar deel
van uit. jeugdcultuur zie ik als
een mogelijkheid voor jongeren
om al doende een moraal op te
doen."
De kerken hebben die jeugd
cultuur volgens Janssen al bin
nen hun poorten. Voor een
theologische faculteit stelt hij
dan ook een 'bedrijfsmatige'
wervingsaanpak voor die zich
allereerst richt op jongeren die
al binnen de kerk actief zijn.
„Als je erin slaagt misdienaars
te bereiken, krijg je de hele jon-
gerenproblematiek binnen.
Misdienaars hebben dezelfde
vragen en onzekerheden als an
derejongeren."
Nirvana (2)
,,lk ken geen jongere die niet
bezig is met het grote zoeken:
wie oen ik, wat kan ik, wat wil
ik", zegt Willeke van Veelen, le
rares Nederlands en leerlingen-
begeleidster aan het Eckhartcol-
lege in Eindhoven. Maar dat
zoeken levert in haar ervaring
weinig theologiestudenten op.
Die worden volgens haar ge
vonden onder de echte zoekers,
de „Parzifais", die niet rusten
voordat ze de graal gevonden
hebben. „Dat zijn zeker geen
doorsnee-jongeren
Voor de stafleden van de
Theologische Faculteit Tilburg
CUT) is niet onmiddellijk dui
delijk hoe ze hun doelgroep
moeten omschrijven. Wim We
ren, hoogleraar bijbelweten
schappen, schetst het dilemma:
óf je richten op „Jan en alle
man", met als gevolg een
„heilloze branchevervaging", öf
op „kerkelijke kernleden",
waardoor het zwaartepunt van
de opleiding wellicht te veel op
liturgie en catechese komt te
liggen. Tegelijkertijd wil Weren
ervoor waken „ten onder te
gaan in de diversiteit". De TFT
moet ook gewoon een door de
bisschoppen erkende ambtsop
leiding blijven en mag niet ont
aarden in een „koud buffet
waar iedereen zijn eigen kostje
bij elkaar scharrelt".
Een duidelijke bedrijfsfiloso
fie is daarom dringend gewenst,
meent hij. En daarin moeten in
het vervolg ook jongeren zelf
een stem krijgen. Rekening
houden met „de taak die jonge
ren voor zichzelf zien wegge
legd als het gaat om een betere
kerk in een betere wereld" dient
volgens Weren de leidraad van
die bedrijfsfilosofie te zijn.
Nirvana (3)
lanssen constateert dat veel ou
dere kerkleden de jeugdcultuur
gelijkertijd dat sommige kerklei
ders die pogingen teniet doen.
„De paus en de Rooms-Katho
lieke Kerk, laat ik man en paard
Ayaiollah-moraal die elk ge
sprek smoort. Er zijn heel wat
congressen en bijeenkomsten
nodig om dat uit te leggen, in te
kleuren, af te zwakken en rond
te praten. Zo gaat kostbare tijd
verloren en is de jeugd intussen
opgegroeid."
HET WEER
'Ik verkeerde in de luxueuze positie om deze stap te doen
Pakweg een jaar ge
leden had hij het
zich niet kunnen
voorstellen. Als pelgrim te
voet naar Santiago de
Compostela? Henk Woel-
ders, van degelijke protes
tantse huize, had met die
'vervloekte paapse afgode
rij' nooit enige verwant
schap gevoeld. Toch is hij
vorige week vanuit Fochte-
loo op pad gegaan. „Het
zou leuk zijn als ik op 1 fe
bruari, wanneer ik vijftig
ben, op de trappen van
Santiago sta."
FOCHTELOO WIM SCHRIJVER
Misschien is hij er zelf nog wel
het meest verbaasd over dat hij
aan deze onderneming begint.
„Wie gaat er nu in godsnaam
paar een plek waarvan wordt
beweerd dat daar een kist is
aangespoeld met het lijk van Ja
cobus?" Nou? Zijn beweegre
den, heel in het kort: „Volgend
jaar zie ik Abraham. Ik wil pro
beren tijdens de tocht uit te zui
veren, wat ik in mijn leven heb
meegemaakt."
Het verhaal van Woelders
spreekt tot de verbeelding. Een
man die in de kracht van zijn le
ven besluit om alles achter te la
ten en te beginnen aan een spi
rituele zoektocht. Maar Woel
ders relativeert met enige zelf
spot dit verhaal. „Ik verkeerde
in de luxueuze positie om deze
stap te doen. Ia, ik heb mijn
huis verkocht. Niet omdat ik dat
wilde, maar omdat de omstan
digheden mij daartoe dwon
gen."
Vorig jaar brak zijn bestaan
hem hij de handen af. Mij ver
loor zijn werk in Hoogeveen
'het is een heetje cynisch: ik had
een bureautje voor veertigplus
sers in de WAO' en daarmee
alle bestaanszekerheden die tot
dat moment zo rotsvast hadden
geleken. In het klooster De
Slangenburg bij Doetinchem
vond hij rust. „Maar daar kreeg
ik het advies om mij daar niet
op te sluiten."
In het klooster ontdekte hij
hoe gevoelig hij was voor riten.
„Ik merkte tijdens het psalm
zingen dat dat toch weer voor
mij ging leven." Ook het media
Henk Woelders: „Ik heb gemerkt dat
tieve en mysrieke element in
het katholicisme sprak Woel
ders erg aan. „Ik geef mezelf nu
de ruimte om God te ontdek
ken. Ik trek de 'woestijn' in, net
als Jezus eens. Geen tv-pro-
gramma's, geen politiek Den
Haag. Ik merk nu al dat ik van
de wereld om mij heen weinig
meemaak."
Via een foldertje kwam hij bij
woonboerderij Onder de Linde
in Eochteloo uit, centrum voor
bezinning en opvang. „Het
voelt hier heel goed. Ik vertrek
hier van onder de linde." Het
eerste deel van de reis voert
hem naar De Slangenburg.
„Daar haal ik de pelgrimszege.
Ik heb echt het idee dat ik in de
traditie van monniken van eeu
wen aan een zoektocht begin
naar mijzelf en naar God."
Woelders, die vorige maand
in Friesland deel uitmaakte van
een groep die vanuit de Karmel
in Drachten een oud Jacobspad
ik stilval, meer ervaar."
in Friesland volgde, is in het be
zit van het internationale 'pas
poort' van het Nederlandse Ge
nootschap van Sint-Jacob. Hij
volgt niet nauwgezet de tradi
tionele route, maar kiest zijn ei
gen weg. „Ik loop op het snij
vlak van het katholicisme en het
protestantisme.
God zoeken
Een paar dingen wil hij zeker
gaan zien. Zo is hij benieuwd
naar de windsels van het kind
Jezus, die in Aken worden be
waard. „Ik geloof daar niets van,
maar het boeit me wel." Om
diezelfde reden wil hij naar
Lourdes. „Fascinerend. Wat
zoeken die mensen daar?!"
Woelders: „Protestanten zoeken
God in de kerk, op de kansel.
Maar het is heel goed mogelijk
dat hij ook op andere manieren
is te vinden."
Dat wil Woelders, die sinds
zijn jeugd het beeld van een on
genaakbaar God meedraagt, tij
dens zijn pelgrimage zelf gaan
ontdekken. „Ik heb gemerkt dat
ik, wanneer ik stilval, meer er
vaar. Ik verwacht dat ik tijdens
die tocht zulke momenten zal
hebben." Hij zegt het heel voor
zichtig. „Dat doe ik heel bewust.
Tot voor kort wist ik alles in het
leven absoluut zeker. Nu for
muleer ik inderdaad voorzich
tig"
Woelders heeft in de afgelo
pen maanden een oude liefde
herontdekt: het schrijven van
verhalerl. Zo heeft hij het semi-
autobiografisch verhaal 'De geit
van Appie Sikkepit' geschreven,
over een man tijdens een oefen
tocht voor zijn pelgrimage,
compleet met pelgrimsmantel.
De hoofdpersoon probeert zijn
beweegredenen onder woorden
te brengen: „Ik moet opnieuw
geboren worden." En: „Hier
vandaan, dat is mijn doel."
In werkelijkheid gaat Woel
ders zonder pelgrimsmantel,
hoewel hij het wel heeft over
wogen. „Dat zou misschien
weer wat overdreven zijn. Het
mooiste is om zonder geld op
zak te gaan, maar ik neem na
tuurlijk wel wat mee. Ik zie me
zelf ook niet als een pelgrim,
maar als een moderne toerist.' Ik
heb een goeie tent, goeie schoe
nen en waterdichte-lucht-door-
latende-en-zweetafdrijvende
kleding."
Of hij God in de stilte zal ont
moeten? Woelders durft het niet
met zekerheid te zeggen. „Ik
weet niet of ik me zal kunnen
overgeven. Misschien veronge
luk ik wel, net als die pater Hop
man. wie zal het zeggen?" Uit
zijn relativerende toon mag niet
worden afgeleid, dat hij aarze
lend op weg gaat. „Dit is nou
iets wat ik echt wil. Het is heel
merkwaardig, maar het is steeds
net of de weg voor mij wordt
geplaveid."
BEROEPINGSWERK
De gemeenteraad van Voor
schoten speelt een beslissende
rol in de restauratie van de Lau-
rentiuskerk. Als de raad akkoord
gaat met een krediet van ruim
een half miljoen gulden, waar
van de helft als een renteloze le
ning, kan op korte termijn met
de restauratie van het bouwval
lige kerkgebouw aan de Leidse-
weg worden begonnen.
Een sober uitgevoerde restau
ratie van de Laurentiuskerk kost
3,8 miljoen gulden. Daarvan
moet de parochie 2.2 miljoen
gulden opbrengen. Voor de pa
rochie is het echter belangrijk
om op korte termijn geld ter be
schikking te hebben om alvast
met de restauratie te kunnen
beginnen. De Rijksdienst voor
Monumentenzorg stelt 550.000
gulden ter beschikking, het bis
dom Rotterdam en de gemeen
te allebei ruim 543.000 gulden.
De bijdrage van de gemeente is
van groot belang, omdat de an
dere subsidies daar van afhan
gen. Als de gemeente over de
brug komt, zal het kerkbestuur
hard aan het werk moeten om
het resterende bedrag bij elkaar
te krijgen. Maar de overtuiging
bestaat dat zal lukken. Diverse
acties om de kerk van de onder
gang te redden zijn al in voor
bereiding.
Pol
NED.HERV.KERK
te Nigtevecht; te Ederveen(toez.)
L.W.Ch. Ruijgrokte Middelharnis.
GEREF.KERKEN
Beroepen: te Leiden(SoW) D. Stolk te
Boxtel-St.Michielsgestel/Schijndel;
te Alphen aan den Rijn J.J. van der
Wilden, verbonden aan de kerk van
Den Ham (0), wonende te Groningen;
te Doorn als geestelijk verzorger van 't
Zonnehuis aldaar L Prinsen te
Amersfoort, die dit beroep heeft aan
genomen; te Rotterdam-Centrum(do-
cent godsdienstonderwijs Ichthusho-
gesc+iool) drs. R.J. Dekker te Lochem
(docent godsdienstonderwijs Ichthus
hogeschool te Rotterdam), die dit be
roep heeft aangenomen.
CHR.GEREF. KERKEN
Beroepbaar J.C. Hardeman, predi
kant te Carambei PR (Brasil), Con
tactadres K T de Jonge. Peppen
gouw 180, 1351 NN Almere.tel:036-
5314379).
GEREF.GEM EENTEN
Beroepen te Sint Annaland C. Hog-
chem te Borssele; te Moerkapelle J.J.
van Eckeveld te Zeist; te Rotterdam-
IJsselmonde A.J. Gunst te Tholen.
GEREF. KERKEN VRIJG
Beroepen te Steenwijk K.P.A. Moedt
te Brunssum-Treebeek.
EMIIEL FANGMANN
De Rwandese bisschop Wen-
ceslas Kalibushi draagt komen
de zondag 11 september om
10.00 uur de hoogmis op in de
parochie van de II. Lodewijk
aan de Steenschuur in Leiden.
Met behulp van een tolk zal hij
een preek in het Frans verzor
gen. Datzelfde geheurt in de
door hem opgedragen
zaterdagavond 19.00 uur. In de
missen van half negen en half
twaalf op zondagochtend in de
H. Lodewijk preekt hij even-
Kalibushi was in Rwanda bis
schop van Nyundo. Hij kwam
op 31 juli. na bemiddeling van
bisschop Ter Schure, aan in Ne
derland. na in Rwanda ver
schrikkingen te hebben door
staan en met de dood te zijn be
dreigd. Hij verblijft nu met elf
Rwandese bisschoppen, een
frater en twee seminaristen in
een conferentie-oord in het
Brabantse Helvoirt. Het gaat om
zowel Hutu's als Tutsi's.
Nyundo werd geplunderd, de
bisschop ontkwam aan een
bloedbad in de kathedraal,
waarbij tweehonderd mensen
met kinderen werden neergesa
beld. Ook heeft hij bij de rand
van een voor hem gedolven graf
gestaan, wachtend op het schot.
In Giseny werd de bisschop en
zijn groep van april tot juni tien
weken lang in een omsingeld
huis gevangen gehouden. Er
was wel water, maar geen eten
in huis en hij moest slapen op
de stenen vloer. Uiteindelijk
werden hij en de groep door het
Rode Kruis ontdekt en ontkwam
hij met de groep naar Burundi.
Vorige maand verwierp de
bisschop het verwijt van de We
reldraad van Kerken dat de kerk
in Rwanda medeverantwoorde
lijkheid voor de massamoorden
draagt. „Er zijn altijd contacten
met de overheid, maar de ker
ken zijn zeker niet voorgetrok
ken. Wij werden ook verrast
door de uitbarsting van geweld.
Het was een complot van politi
ci, waar de kerk buiten stond.
De burgeroorlog is het werk van
de duivel." De meerderheid van
de Rwandezen is rooms-katho-
Nazomer ver weg k
Een groot deel van Europa lag gis
teren in de herfstachtige greep van
een depressie, die al een paar da
gen rondjes bij Ierland en Schot
land draait. In veel landen waren
randstoringen actief; de satelliet
vertoonde ettelijke rondzwervende
wolkenplukken, waarin actieve bui
enhaarden lagen ingebed. Een
smalle opklaringsband lag in de
middag precies boven Nederland;
een buitenkansje voor de zon, die
met behulp van een milde zuiden
wind het kwik snel omhoog joeg.
Terrasjesweer, maar niet voor lang.
De bovenlucht werd in de middag
steeds maar kouder; de toenemen
de onstabiliteit werd zichtbaar door
hoogreikende wolkentorens. Bij
een temperatuur van 19 tot 20 gra
den werd de kritische grens over
schreden Hierbij stijgt de kolom
warme lucht op naar hogere ni
veaus en koelt af. De stapelwolken
raken verzadigd en een neerslag
proces komt op gang, waarbij de
kou uit de bovenlucht wordt mee
genomen naar het aardoppervlak.
Een smalle lijn met flinke plens
buien trok rond 17.00 uur over on
ze regio naar het noordoosten.
Verder landinwaarts werd deze
troglijn nog actiever; er kwamen
onweer en windstoten voor. De
temperatuur liep snel terug naar L
14 graden. De opklaringszone aaiL
de achterzijde van de storing liepP
snel vol met nieuwe buien. j.
Om het depressiecentrum, dat F1
nu langzaam naar Noorwegen fe1'
trekt, staat de komende dagen ee'L
sterk windveld, waarbij aan zee retu
gelmatig zeven Beaufort wordt gejai
den met neerslag. Voor het overig^J
beheersen korte opklaringen en
stapelwolken het weerbeeld. r'
het noorden weg en de wind boet J
aan kracht in. Terwijl de druk bo-
ven Midden-Europa stijgt, komt
een nieuw lagedrukgebied naar di
Golf van Biscaje. Dan kan het kwj!
met zuidoostenwind weer wat oplt
pen naar 18 tot 20 graden. Er
zon en misschien blijft het een he^
Ie dag droog. Toch lijkt het er met
op. dat de nazomer er aan komt.
De stroming op de oceaan naar Eq
ropa blijft westelijk en geeft vrije
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Regen, motregen en af en
toe onweer Morgenmid
dag mogelijk een klein
zonnetje Van tijd tot tijd
veel wind. Middagtempe-
ratuur van 13 graden in
Schotland tot 19 in zuid-
oost-Engeland.
België en Luxemburg:
vooral langs de westkust
van tijd tot tijd buiige re
gen, mogelijk met onweer.
stoten. Middagtempera-
tuurrond 17 graden.
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Overwegend bewolkt en
flinke perioden met regen,
soms ook onweer. Geen
grote neerslaghoeveelhe
den meer. Middagtempe-
ratuurrond 18 graden
In het zuiden flink zonnig. Meer
velden, maar vrijwel overal droog. Mid
dagtemperatuur van 21 gi
noorden tot 29 graden in he
Langs de Golf van Biskaje wolkenvelden
en een enkele bui. In de rest van Spanje
vrij zonnig en droog. Langs de Golf van
Biskaje iets oplopende temperaturen tot
ongeveer 23 graden. Elders in Spanje
28 tot 35 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnig, maar de noordkant van de eilan
den ook wolkenvelden. Overal droog.
Middagtemperatuur tussen 27 en 30
graden.
Marokko:
ling of mist. In de middag overwegend
ronmg. Middagtemperatuur tussen 25
ïn 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Langs de Middellandse-Zeekust nog
zonnige perioden en meestentijds
droog. In de rest van Zuid-Frankrijk
overwegend bewolkt en enkele, soms
stevige, regen- en onweersbuien. Mid
dagtemperatuur van 22 graden langs de
westkust tot 27 aan de Middellandse
Zee
Mallorca enlbiza-.
Eerst nog wat hoge bewolking. Verder
flinke zonnige perioden. Maximumtem
peratuur circa 30 graden.
Italië:
Flinke perioden met zon, vooral in het
zuiden. In de noordelijke helft, tot aan
Rome. meer bewolking en kans op enke
le buien, mogelijk met onweer. Middag
temperatuur uiteenlopend van 23 gra
den in het noordelijke merengebied tot
30 graden plaatselijk in het zui-
WEERRAPPORTEN
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07 05 Zon onder 20.0
Maan op 13.12 Maan onder22.-1
Waterstanden Katwijk
Hoogwater06.55 19.18
Laag water 02.47 15.07
Weerrapporten 08 september 20 ui
Boeoaoest
ol 31 16 a
den.
Corsica en Sardinië:
Per.o
Ook k
kele regen- of onweersbui. Op Corsica
maxima rond 24 graden en op Sardinië
rond 28 graden
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur op de meeste stranden ongeveer 28
graden, op het Griekse vasteland enkele
graden hoger.
Turkije en Cyprus:
Overwegend zonnig Middagtempera
30 graden.
Duitsland:
Overwegend bewolkt en enkele t
mogelijk met onweer. Middagtempera
tuur rond 18 graden. In de Duitse Bocht
vandaag als morgen flink
