Justitie ontruimt
jeugdinrichting
Een klein ongemak voor mensen in nood
Binnenland
■'Asfalt is geen vuilnisvat
voor gevaarlijke stoffen'
De doodstraf als oplossing
voor gevoel van onbehagen
VVD eist illegalennota
van Hirsch Ballin op
Onderzoek naar nep-arrestatie
Strengere regels voor
vergunning houseparty's
anp algmmfl ndmindspsnl
Boete voor klanten tippelaarsters
Groningen De gemeente Groningen gaat optreden tegen de
klanten van tippelaarsters. Een wijziging in de Algemene Plaat
selijke Verordening (APV) maakt het mogelijk dat de politie
prostituanten kan aanhouden en bekeuren. Bewoners in de Gro
ningse binnenstad klagen al jaren over ernstige verkeersoverlast
door straatprostitutie. Burgemeester Ouwerkerk hoopt dat het
nieuwe beleid een ontmoedigende werking heeft op prostituan-
Krasloten volgende maand op
den haag Krasloten zullen vanaf volgende maand niet meer zijn
te krijgen. De Nationale Sporttotalisator verwacht dat er dan 84
miljoen loten zijn verkocht en dat is het maximum aantal dat de
Sporttotalisator jaarlijks mag verkopen. Pas begin januari mogen
weer nieuwe krasloten worden aangeboden.
Waddenvereniging mikt op kinderen
harlingen De Waddenvereniging richt zich op een nieuwe doel
groep om de gelederen te versterken. De organisatie heeft de
Wad-o-logen Bende opgericht, een club voor kinderen tot zes
tien jaar. Zaterdag trekt de Waddenvereniging voor de eerste
keer met een aantal jeugdige bendeleden de natuur in. De Wad
denvereniging is niet de enige die kinderen mobiliseert bij de
natuurbescherming. Ook het Wereld Natuur Fonds kent al lan
ger een eigen jeugdorganisatie, de Rangers.
Cel wegens oplichting Duitsers
Amsterdam Officier van justitie Dun heeft gisteren voor de
rechtbank in Amsterdam vijftien maanden cel geëist tegen een
29-jarige man. Justitie verdenkt de man ervan zeker 132 Duitsers
te hebben opgelicht. De man is geruime tijd geleden gevlucht
naar Brazilië. De verdachte liet begin 1992 zijn bedrijfje Trade
Point inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Vervolgens
plaatste hij in diverse Duitse kranten advertenties, waarin hij
werk aanbood voor chauffeurs. Geïnteresseerden moesten dan
wel 650 gulden overmaken, zogenaamd ter dekking van het ei
gen risico bij een eventueel ongeval.
Arnhemse primeur: burgerstatuut
arnhem De gemeente Arnhem presenteerde gisteren als eerste
in Nederland een zogenoemd burgerstatuut: een boekje waarin
rechten en plichten van burgers en gemeente uitvoerig beschre
ven staan. Het burgerstatuut is ontwikkeld in het kader van de,
na de verkiezingen van vier jaar geleden, ingestelde bestuurlijke
vernieuwing. Arnhem is er is eerste gemeente in geslaagd het
begrip handen en voeten te geven.
Vier jaar voor seksueel misbruik
alkmaar De rechtbank in Alkmaar heeft gisteren celstraffen tot
vier jaar opgelegd wegens seksueel misbruik van een nu 13-jarig
meisje en medeplichtigheid daaraan. Het kind werd tussen haar
vierde en tiende jaar op grove wijze misbruikt door familieleden,
buren en kennissen. De vader van het slachtoffer kreeg de hoog
ste straf.
utrecht. anp
Asfalt mag geen vuilnisvat blij-
)(jven voor milieugevaarlijke stof-
Dat stelt de stichting Na-
jtuur en Milieu gisteren in een
brief aan de Nederlandse asfalt-
branche. De milieuorganisatie
'heeft vooral problemen met de
'c! verwerking van vliegas in asfalt.
di De producenten van asfalt ge-
ibruiken jaarlijks ruim 20.000
ton vliegas uit vuilverbrandings
installaties als vulstof. Vliegas
bevat hoge concentraties cad-
fflmium, lood en dioxinen. J3o-
jvendien zijn er plannen om de
resten van afgewerkte olie in as-
i fait te gaan gebruiken. „Dat
'staat stijf van de giftige zware
metalen. De vervuilde afvalstof
fen kunnen na gebruik in het
asfalt weglekken naar bodem en
grondwater", zo vreest de
den haag karin swiers
De roep om de doodstraf
wordt dan wel steeds luider in
Nederland, maar roepen is
nog iets anders dan invoeren.
De discussie over de
doodstraf laait ruim een eeuw
na de afschaffing ervan echt
niet meer op, aldus Amnesty
Internationalen het ministe
rie van justitie.
De doodstraf werd in 1870 af
geschaft, in 1980 werd ze ge
schrapt uit het militair straf
recht..gnquêtes gaven jaren
lang hetzelfde beeld: tussen
de 35 en 40 procent van de
Nederlanders is voor de
doodstraf. Het jaar 1975 was -
de enige en tot nu toe aller
hoogste uitschieter, 44 pro
cent was toen voor, maar dat
had te maken met de treinka
ping in Assen, aldus J. Becker
van het Sociaal en Cultureel
Planbureau (SCP). Voor de
laatste stijging, van 35 pro
cent in 1992 naar 43 procent
in 1993, heeft hij echter geen
verklaring.
Becker wijst erop dat in 1970
bijna 70 procent van de Ne
derlanders vond dat daders
van seksmisdrijven niet ge
straft maar genezen moesten
worden. Tegenwoordig is nog
maar 36 procent van de men
sen het daar mee eens. En als
het aan de ondervraagden
van de jongerenkrant Primeur
ligt, krijgen ze van ruim 80
procent de doodstraf.
Amnesty zet grote vraagte
kens bij de enquête van Pri
meur. Jongeren veranderen
heel snel van mening en de
uitkomst is puur afhankelijk
van wat er in die periode
speelt. „Het is bekend dat de
jeugd strenger denkt over
misdadigers, maar als er een
goede film is over een on
schuldige en aardige terdood-
veroordeelde is iedereen weer
tegen."
H. Abma, dominee in de Bijl
merbajes en lid van de the-
magroep doodstraf van Am
nesty International, is niet
verbaasd over de uitkomsten
van de enquêtes. Hij wijst er
op dat die tendens al langer
zichtbaar is in de Verenigde
Staten. Naarmate de angst
toeneemt, wordt er meer ge
vraagd om de doodstraf. Ern
stige geweldsdelicten en an
dere zware criminaliteit
schokken het publiek. „Dat is
nu net het probleem van die
enquêtes: ze meten alleen de
gevoelens, de emoties over si
tuaties die nog vers in het ge
heugen liggen. Als emoties
worden omgezet in argumen
ten, als mensen meer infor
matie krijgen over de persoon
en over de achtergronden,
dan hoeft de doodstraf vaak
niet meer."
Het ligt voor de hand om de
toenemende criminaliteit ver
antwoordelijk te stellen voor
de luidere roep om de
doodstraf. Maar zo reusachtig
is die in 1993 niet toegeno
men, blijkt uit de cijfers van
het SCP. „Het punt is dat ie
dere Nederlander denkt dat
de criminaliteit toeneemt en
dat iedere Nederlander dat
ook een probleem vindt. Die
gevoelens van onbehagen,
van onveiligheid, daar komt
de roep om de doodstraf van
daan", aldus Becker.
Zeven medewerkers vast wegens mishandeling
amsterdam gpd
De Marokkaanse jongeren die verblijven in de Amster
damse justitiële jeugdinrichting Amal moeten onmiddel
lijk worden overgeplaatst naar een andere inrichting. Dat
heeft het ministerie van justitie gisteren besloten na de
aanhouding van zeven medewerkers. De zeven worden
verdacht van mishandeling van hun pupillen.
In mei van dit jaar kwamen
klachten naar buiten van mede
werkers en pupillen over de op
voedkundige methoden in de
jeugdinrichting. Die opvoe
dingsmethoden zouden soms
extreem hardhandig zijn. Regel
matig zouden jongeren worden
afgeranseld of in de isoleercel
belanden.
Het ministerie van justitie be
sloot daarop een onderzoek in
te stellen. Op grond van dit on
derzoek werden verschillende
maatregelen genomen die tot
verbetering moesten leiden van
het project. Die blijken echter
Het experiment met Amal ging
op 30 september vorig jaar offi
cieel van start. Doel was per
spectief te bieden aan een
groep jonge criminele Marokka
nen die het contact met zowel
de Nederlandse samenleving als
Marokkaanse gemeenschap
volledig kwijt was. De behande
ling was erop gericht die aan
sluiting weer te herstellen door
een specifieke aanpak. Ouders
en de Marokkaanse gemeen
schap speelden daarbij een be
langrijke rol.
niet te hebben gewerkt.
De jeugdinrichting is een on
derdeel van de particuliere jus
titiële jeugdinrichting het Jon
geren Opvangcentrum (JOC) in
Amsterdam. Het JOC ressorteert
weer onder het Sociaal Agogisch
Centrum.
Directeur J. Krist van het JOC
vindt het triest dat het experi
ment is mislukt. „Natuurlijk zijn
we teleurgesteld. Dat geldt voor
alle betrokkenen. Ook voor de
jongeren zelf is het een slechte
zaak. De snelle uitplaatsing is
voor ons geheel onverwacht ge
komen."
Op grond van een onderzoek
door de Amsterdamse recher
che, werden de afgelopen dagen
drie medewerkers aangehou
den. Aanleiding voor het minis
terie om de zestien jongeren die
in Amal verblijven, zo snel mo
gelijk over te plaatsen.
Daling aantal
WAO'ers in juli
groter dan ooit
ZOETERMEER anp
In de maand juli is het aantal
mensen met een arbeidsonge
schiktheidsuitkering (AAW-
WAO) afgenomen met 3700 tot
907.800. Omdat er steeds meer
uitkeringen komen van gedeel
telijk afgekeurde werknemers
rekent de Sociale Verzekerings
raad ook uit hoeveel volledige
uitkeringen die groep in feite
ontvangt. Het waren er in juli
775.300, 3800 minder dan een
maand eerder.
Het lijkt of er slechts iets
wordt afgeknabbeld van het le
ger aan arbeidsongeschikten,
maar dat is schijn. Als de daling
in dit tempo doorzet daalt het
aantal WAO'ers met een uitke
ring met ruim 40.000 per jaar.
In dat geval komt het aantal
WAO'ers aan het einde van de
kabinetsperiode uit op ruim be
neden de 780.000 WAO'ers die
Sociale Zaken voor de forma
teur raamde. De wettelijke
norm voor een volledige koppe
ling van uitkeringen aan lonen
komt dan binnen bereik: uitke
ringen gelijk op met loonstijgin
gen.
t>EN HAAG GPD
De WD-fractie in de Tweede Kamer wil dat minister Sorg-
drager (justitie) zo snel mogelijk de nota van oud-minister
Hirsch Ballin over het illegalenbeleid aan tie Kamer stuurt.
Kamerleden Van Hoof en Korthals hebben dat de minister
schriftelijk laten weten.
In de nota staat dat vreemdelingendiensten vrijwel niet
optreden tegen illegalen. Als een verblijfsvergunning moet
worden verlengd, vindt er nauwelijks controle plaats. Hirsch
Ballin heeft de nota de toenmalige informateurs Van Aarden-
ne, Vis en I)e Vries toegestuurd.
Van Hoof neemt de zaak hoog op. Volgens hem staat er be
wust niets over de illegalen in het regeerakkoord omdat
I*vdA, WI) en 1)66 het er over eens zijn dat zij gewoon het
huid uit moeten worden gezet. Als dat in de praktijk niet
blijkt te gebeuren, is dat ernstig, aldus de liberaal.
Een woordvoerster van minister Sorgdrager zei dat de pro
blemen rond het toezicht door vreemdelingendiensten op
zich ai langer bekend zijn. Hirsch Ballin heeft eerder dit jaar
ids minister ook al maatregelen genomen. Bond Pasen werd
besloten de vreemdelingendiensten en marechaussee met
1200 mensen te versterken.
Hoofdcommissaris J. Stoutjesdijk van het regiokorps Gel
derland-Zuid, die binnen het Beraad van Hoofdcommissaris
sen het vreemdelingenbeleid doet, liet weten niet onder de
indruk te zijn van de kritiek van de oud-minister. Volgens
hem Is er weinig nieuws onder de zon.
De vreemdelingendiensten weigerden commentaar te ge
ven op de nota van Hirsch Ballin.
den haag •gpd-anp
milieu-organisatie. Volgens Na
tuur en Milieu moeten vliegas
en olieresten eerst behoorlijk
worden schoongemaakt alvo
rens ze in asfalt kunnen worden
verwerkt.
De Vereniging tot Bevorde
ring van Werken in Asfalt stelt
in een reactie dat het gebruik
van vliegas op dit moment op
'een milieutechnisch en ar
beidshygiënisch verantwoorde
wijze' gebeurt. Volgens de orga
nisatie zijn er bovendien ge
sprekken gaande tussen onder
meer de vuilverbranders, de as-
faltproducenten en het ministe
rie om oplossingen te vinden
voor de groeiende stroom rest
stoffen uit verbrandingsinstalla
ties. Asfalt wordt algemeen ge
zien als een aantrekkelijk pro-
dukt om afvalstoffen een nutti
ge toepassing te geven.
Vergunningen voor housepar
ty's zouden alleen mogen wor
den afgegeven als er een HHBO-
team, voldoende ventilatie en
water aanwezig is. Ook moeten
ziekenhuizen van tevoren op de
hoogte worden gesteld van hou
separty's waar XTC-pillen wor
den gebruikt.
Dat stellen deskundigen van
de ministeries van volksgezond
heid, justitie en binnenlandse
zaken, de Jellinek-kliniek en de
Amsterdamse GG en CD naar
aanleiding van de problemen
afgelopen weekeinde op een
houseparty in Amsterdam. Daar
werden tweehonderd mensen
doodziek na het innemen van
XTC-pillen. Twee van hen ver
keren nog in levensgevaar.
Volgens de ambtelijke werk
groep zou naast een strenger
vergunningenbeleid ook de
voorlichting over het gebruik
van XTC moeten verbeteren. In
haar visie is het gebruik van de
pillen op zich niet schadelijk,
maar ontstaan er pas proble
men bij een combinatie van
verschillende soorten, te veel
dansen en te weinig drinken.
De aanbevelingen van de
werkgroep, waarin ook wordt
gepleit voor een hoger budget
voor voorlichting, gaan naar mi
nister Borst (volksgezondheid).
Die zal ze verwerken in een
voorstel aan de Tweede Kamer.
De organisator van de house-
roermqndJustitie stelt een onderzoek in naar de simulatie van een arrestatie door de Roermondse politie voor draaiende camera's. De zaak
speelde zich afgelopen vrijdag af. De in scène gezette aanhouding vond plaats in het kader van een actie tegen koppelbazen. De verdachte (met
kledingstuk over zijn hoofd) was in werkelijkheid een politieman. De NOS heeft bij de korpschef van de regiopolitie Limburg-Noord en bij de jour
nalistenvakbond NVJ een klacht ingediend. foto anp fer traugott
utrecht margreet fogteloo
Diep weggestopt in het Acade
misch Ziekenhuis Utrecht is de
sperrhabank gevestigd. Een
wachtkamer, twee 'ut-hokken',
een laboratorium en een vries-
kamer, meer niet. De eerste do
nor van de avond stapt binnen.
Een droomvader: lange benen
gestoken in een korte broek, at
letisch postuur, zwarte krullen,
metallic-blauwe ogen met een
intelligente blik. Geroutineerd
pakt hij zijn bekertje.
„Ga je eerst produceren of lie
ver nog even wachten", vraagt
Gerard Wiringa. De naam van
de donor kent hij niet. Voor
hem is iedere donor een num
mer. „We doen dat om de ano
nimiteit te waarborgen. Ook ik
kan mijn mond op een feestie
per ongeluk voorbij praten.'
De donor gaat meteen aan de
slag en komt na een minuut of
zes terug met zijn plastic beker
tje zaad. Na hem druppelt er elk
half uur een donor binnen. De
tweede producent heeft ook
blauwe ogen. Maar verder... Hij
is klein met op zijn rug een
soort bocheltje (niet erfelijk) en
mompelt onhandig binnens
monds.
Donor word je niet zomaar.
Eerst is er een uitgebreid ge
sprek met professor Te Velde,
hoofd van de fertiliteitsafdeling.
„Labiele of geestelijk te jonge
mensen wijzen we af, omdat die
er soms later spijt van kunnen
"krijgen. Voor de kick zaad geven
is ook niet goed. Maar we kijken
niet naar intelligentie en
milieu", zegt Wiringa. Uiteinde
lijk wordt één op drie aanmel
dingen afgewezen.
De motivatie van de uitverko
renen komt in het algemeen
neer op 'mensen helpen die zo
vreselijk graag een kind willen
en dat niet kunnen'. Hij, homo
of hetero, is tussen de 23 en 40
jaar, monogaam, stabiel en ge
zond. Vaak gehuwd en met ldn-
deren. Na vijftien geslaagde be
vruchtingen moet hij stoppen.
„Dat aantal heeft te maken met
Een 'ut-kamertje' van de Utrechtse spermabank: „Alleen de eerste keer duurt het vaak wat langer."
de kans dat kinderen met gene
tisch materiaal van één vader
elkaar ooit zullen tegenkomen
en samen een kind maken. Dat
is niet gezond."
Bij de spermadokter klinken
slurpgeluiden. Hij zuigt vanuit
de ingeleverde bakjes het zaad
omhoog in rietjes in vrolijke
kleuren. Iedere dono
r heeft zijn eigen kleur. Uit één
shot komen gemiddeld zo'n 38
rietjes. Per vrouw worden gedu
rende elke cyclus twee maal
twee rietjes gebruikt. „Soms is
het in één keer raak, soms duurt
het twaalf keer voor een vrouw
is bevrucht."
Wiringa is zich er niet continu
van bewust dat hij bezig is met
het 'maken' van kinderen. In de
spermabank hangt geen seks in
de lucht. Het is een witte, medi
sche ruimte waar de natuur een
handje wordt geholpen. Dat ge
beurt in één van de twee 'ut-
hokjes'. Geen ramen, een leren
bank, handdoekjes, wastafel en
de onvermijdelijke Playboys,
pornoblaadjes en een porno-vi
deofilm. „De mannen zijn
meestal snel klaar. Alleen de
eerste keer duurt het vaak wat
langer."
„De eerste keer? Goh... Het was
geloof ik een beetje een ge-
laioei. Wel wat raar ja", zegt do
nor Ton. De vader van - in elk
geval - drie zonen van 11, 13 en
16 oogt nuchter, vriendelijk en
open. „Er is natuurlijk altijd een
bepaalde mate van nieuwsgie
righeid. Mijn vrouw vindt het
ook wel spannend. Ik heb er
geen moeite mee als er over
vijftien jaar een puber bij me op
de stoep staat. Als ik me even
verplaats in zo'n kind, snap ik
dat wel. Laat dus maar komen
hoor. De zorg en de financiën
vormen uiteraard een ander
verhaal. Geen sprake van!"
De drie dagen onthouding voor
hij moet 'schieten', vindt hij
geen punt. „Kleine ongemakken
voor een beetje hulp aan men
sen die in nood verkeren. Het
leed, het stille verdriet van men
sen die geen kinderen kunnen
krijgen, is heel groot. Ik heb dat
meegemaakt in mijn directe
omgeving en besloot toen me
hier te melden."
Ton gaat er vandoor. Over drie
weken zal hij zich opnieuw aan
de poorten van het ziekenhuis
melden. „Tot de volgende keer,
Gerard." „Tot ziens, ehh", zegt
Gerard, die niet weet dat hij
Ton heet. Hij koestert zijn do
noren, want het zijn er, ondanks
de anonimiteit, te weinig. En
volgens een AZU-enquête zul
len er straks, als donoren niet
meer anomiem kunnen blijven,
maar elf van de veertig donoren
overblijven. „Mensen zijn dan
aangewezen op het zwarte cir
cuit, of op een advertentie in de
krant. De genetische en medi
sche risico's ziin enorm, het is
doodeng. En dan heb ik het
even niet over het gedoe er om
heen van zelf te maken afspra-
foto gpd jaap de boer
ken." Aan de andere kant klinkt
de roep om opheffing van de
anonimiteit, vanuit onder meer
de stichting Afstammingsgege
vens. Eén van de belangrijkste
voorvechters is de pedagoog en
jjsycholoog I loksbergen, op
richter van de de stichting die
mensen helpt toegang te krijgen
tot gegevens over hun afkomst.
„Gynaecologen denken puur in
zaad, maar ze vergeten te vaak
dat daar een kind uitkomt dat
gaat nadenken over zijn identi
teit", aldus I loksbergen. „Het is
de morele plicht van de donor
zich bekend te maken. De rech
ten van het kind behoren
zwaarder te wegen dan de rech
ten van de ouders."
Soms, heel soms twijfelt Wirin
ga wel eens een beetje aan de
ethische kant van zijn werk.
„Maar als je ziet hoe vreselijk
blij mensen zijn... ach, dat
neemt al mijn twijfel weg."
party in Amsterdam, Cosmos
Government, wijst elke verant
woordelijkheid voor het onwel
worden van de feestvierders van
de hand. De organisatie zegt
zich aan alle regels te hebben
gehouden en wijt de ongelukki
ge afloop aan de 'ongrijpbaar
heid van het XTC I-gebruik'.
'Boer moet in
de horeca of
fietsverhuur'
UTRECHT GPD
Het verlies aan werkgelegen
heid in de agrarische sector
moet worden gecompenseerd
door kleine milieuvriendelijke
bedrijfjes in dorpen. Gedacht
wordt aan horeca en schone
ambachtelijke activiteiten. De
stichting Natuur en Milieu wil
zo voorkomen dat de bewoners
wegtrekken en het platteland
verpaupert.
Natuur en Milieu voorziet dat
veel boeren de komende jaren
hun bedrijven beëindigen. Ze
hebben het moeilijk en kunnen
niet meer voldoen aan de eisen
die worden gesteld met het oog
op het milieu en het dierenwel
zijn. De milieuorganisatie heeft
het kabinet gisteren een nota
gestuurd waarin wordt aange
geven hoe de 'plattelandsver
nieuwing' die het kabinet na
streeft, kan worden aangepakt,
liet plan is ontwikkeld aan de
hand van ervaringen in Duits
land.
Voor hel werk dat in de agra
rische sector verloren gaat,
moet voor de bevolking in de
streek milieuvriendelijke werk
gelegenheid in de plaats komen.
„Het plan is niet bedoeld voor
stedelingen die 'buiten' willen
gaan wonen". In de eerste
plaats wordt gedacht aan het
inrichten en in stand houden
van natuurgebieden en het ex
ploiteren van recreatieve moge
lijkheden daarvan. De boer
moet een uitspanning gaan ex
ploiteren of fietsen verhuren.
Door legale truc
een extra jaar
studiefinanciering
Door een op zich volkomen le
gale truc kunnen studenten zich
verzekeren van een extra jaar
studiefinanciering. Aan de
Rijksuniversiteit Groningen
(RUG) maken daarvan dit jaar
vermoedelijk enkele honderden
studenten gebruik, liet gaat om
studenten die vóór 1991 zijn
gaan studeren en hun studie
niet binnen zes jaar afronden.
Daardoor komen ze in principe
één jaar studiefinanciering te
kort.
Dat extra jaar kunnen ze als
nog winnen door zich pro for
ma in te schrijven voor de rich
ting filosofie van een weten
schapsgebied, een zogenaamde
verlengde studierichting. Ze
kunnen dan met behoud van
studiebeurs toch in hun eigen
studierichting afstuderen, ter
wijl ze bij de infomatic Beheer
Groep in Groningen niet meer
voor die studie slaan ingeschre
ven maar als student filosofie.
De RUG gaat de legale truc
toch te lijf. Studenten die zich
vóór 1 september hebben inge
schreven, kan niets in de weg
worden gelegd. Maar studenten
die zich op een later tijdstip
aanmeldden voor de verlengde
studie, moeten in een brief aan
het college van bestuur hun
keuze verantwoorden. Deugt de
motivering niet, dan wordt de
student geweigerd.
