'Korten op ambtenaren
tast de kwaliteit aan'
'Waarop de groep riep: Nee! Ga weg jij!
Binnenland
Minister snoert Van
Rand wij ck de mond
Regen voor watersportliefhebbers
Kans op aanblijven Van
den Broek zeer geslonken
'Afschaffen Ziektewet vol risico's'
Leden van twee FNV-bonden
willen juist loon boven werk
VOENSDAG 7 SEPTEMBER 1994
Tijdens een korte, indrukwekkende plechtigheid is gisteren in het
Noordbrabantse Vught een monument onthuld ter nagedachtenis
aan de Nederlandse slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog zijn
omgekomen in het Duitse concentratiekamp Sachsenhausen. Het
kamp in Vught fungeerde voor vele gevangengenomen Nederlanders
als doorgangskamp. Een aantal nabestaanden liet gisteren zijn tra
nen de vrije loop.
foto
CD-medewerkers bedreigen journalist
den haag In afwachting van de uitslag van een onderzoek heeft
de Tweede Kamer vier medewerkers van de fractie van de Cen
trumdemocraten tijdelijk hun pasje voor het Tweede Kamerge
bouw ontnomen. Die ordemaatregel werd genomen nadat de
vier een journalist van RTL 4, Bas van Hout, hadden geïntimi
deerd en bedreigd met fysiek geweld. Van Hout maakte eerder
dit jaar met een verborgen camera opnamen waarin het Amster
damse raadslid Y. Graman zei verantwoordelijk te zijn voor twee
branden in panden waar veel allochtonen woonden.
Kortingsactie PTT groot succes
den haag De kortingsactie van PTT Telecom waarbij zondag
dertig procent goedkoper met het buitenland kon worden ge
beld, is een groot succes geworden. PTT Telecom verwerkte die
dag 540.000 internationale telefoongesprekken. Op een normale
zondag zijn dat er doorgaans 300.000, aldus een woordvoerder.
PTT Telecom gaf de dagkorting om telefoneren met het buiten
land te bevorderen.
Psychiatrische patiënte krijgt TBS
zwolle De rechtbank in Zwolle heeft een 26-jarige vrouw uit
Lelystad gisteren veroordeeld tot TBS met dwangverpleging. Zij
heeft in april dit jaar twee maal geprobeerd een medepatiënte in
Psychiatrisch Ziekenhuis Veldwijk in Ermelo te doden door een
kussen op haar hoofd te drukken. Volgens het Pieter Baan Cen
trum is de vrouw 'sterk verminderd toerekeningsvatbaar'.
Voorwaardelijk voor vertrouwensarts
den haag Het gerechtshof in Den Haag heefteen vertrouwens
arts veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van een maand
wegens het verlenen van hulp bij zelfdoding van een 73-jarige
man. De arts werd benaderd via de Nederlandse Vereniging voor
Euthanasie, kreeg van behandelende collega's geen medewer
king voor euthanasie en heeft toen met de patiënt een zelf
moordmethode besproken. Het hof ziet dat als instructie en dus
als hulp bij zelfdoding. De vertrouwensarts heeft daarmee vol
gens het hof gehandeld in strijd met het strafrechtelijk verbod
van hulp bij zelfdoding.
Hypotheekrente Zürich Leven omhoog
den haag In verband met de oplopende r
markt verhoogt Zürich Leven met ingang v
te op de kapitaal-
n volgende week
dinsdag 13 september de rente voor hypotheekleningen met
looptijden van vijf en tien jaar met 0,3 procentpunt tot respec
tievelijk 8,1 en 8,4 procent. Het was vanmorgen nog niet bekend
of andere hypotheekverstrekkers snel zullen volgen.
Sorgdrager: En dat accepteert hij ook
den haag anpover de IRT-zaak. Sorgdra
ger steunt Van Randwijck.
terwijl Dijkstal heeft laten
weten burgemeester Pa-
tijn verantwoordelijk te
houden voor de uitlatin
gen van zijn hoofdcom
missaris.
De justitie-minister zei
tijdens haar eerste optre
den in de Tweede Kamer
dat zij Van Randwijck wat
betreft de inhoud van zijn
vraag aan Vrakking steunt.
„Met uitlatingen over me
thoden door het IRT ge
bruikt, wordt schade toe
gebracht aan de rechts
gang", stelde ze. Maar het
laten lekken naar de pers
vindt zij 'ongelukkig en
onverstandig'. Haar in
houdelijke steun aan Van
Randwijck bijt de uitlatin
gen van Dijkstal over
Nordholt volgens Sorgdra
ger niet. Dijkstal bevestig
de dat.
Alle partijen in de Ka
mer lieten de politie-mi-
nisters weten dat het uit
moet zijn met het gedon
der tussen de politie en
het openbaar ministerie in
Amsterdam. Of, zoals
CDA-er Van der Burg het
onparlementair uitdrukte:
„Het gesodemieter moet
afgelopen zijn".
Procureur-generaal Van
Randwijck in Amsterdam
mag zich van minister
Sorgdrager van justitie
niet meer in het openbaar
uitlaten over de IRT-zaak.
„Er is met hem gesproken.
Hij zal zich niet meer over
die zaak uitlaten en dat
accepteert hij ook." Dat
zei Sorgdrager gistermid
dag in de Tweede Kamer
naar aanleiding van vra
gen van kamerlid Rabbae
(Groen Links).
Van Randwijck heeft 30
augustus in een brief aan
hoofdofficier van justitie
Vrakking in Amsterdam
gevraagd om hoofd-com-
missaris Nordholt een
spreekverbod op te leggen
over de toegepaste recher
che-methoden in de 1RT-
zaak. De procureur-gene
raal bracht de inhoud van
de brief naar buiten, voor
dat het schrijven Nordholt
had bereikt.
Rabbae wilde weten wat
Sorgdrager van de gang
van zaken vindt. Boven
dien zag hij verschil tussen
de reactie van minister
Dijkstal van binnenlandse
zaken en van Sorgdrager
op de uitlatingen van
Nordholt in twee kranten
Noodkreet topambtenaren in geheime nota aan kabinet:
Kabinet vindt post te licht worden
den haag gpd
De kwaliteit van het Haagse ambtenarenapparaat staat
onder grote druk. Van nieuwe ingrepen voor de ambte
naren mag daarom geen sprake zijn. De secretarissen-ge
neraal, de hoogste ambtenaren van de ministeries, heb
ben dit geschreven in een nog niet openbare nota aan
het kabinet. Het stuk is één lange noodkreet over de
rijksdienst.
den haag gpdmeer, geld
trokken vi
waarden
De afslankingsoperaties en het
snijden in arbeidsvoorwaarden
onder de kabinetten-Lubbers
zijn debet aan de heikele situa
tie van de rijksdienst. Zo stegen
de lonen in bedrijven de afgelo
pen twaalf jaar zeventien pro
cent meer dan de salarissen van
ambtenaren.
De topambtenaren stellen dat
et worden uitge-
de arbeidsvoor
ambtenaren. Al
leen dan kunnen van hen ver
dere offers worden gevraagd
zoals een ingreep in het wacht
geld en het invoeren van een
systeem waarbij de slechtste
ambtenaren het eerst worden
ontslagen: de kwaliteitstoets bij
ontslag.
Onder de kabinetten-Lubbers
is het aantal ambtenaren met
ruim 27.000 verminderd. De
kwaliteit van de dienstverlening
is daardoor onder druk komen
te staan. Bij de ingrepen is bo
vendien verzuimd volledige ta
ken af te stoten. Er is overal een
beetje afgegaan.
Van de resterende ambtena
ren werkt tachtig procent bij
uitvoerende diensten en de rest,
ruim 25.000, op de Haagse de
partementen. Dat zijn lang niet
allemaal beleidsambtenaren.
Grof 'hak- en breekwerk' is
daardoor onmogelijk, aldus de
secretarissen-generaal.
Omdat de lonen van ambte
naren zo-zijn achtergebleven bij
de salarissen van anderen, kan
de overheid geen goed perso
neel meer krijgen. Dat wreekt
zich in de kwaliteit van de
dienstverlening. Goede ambte-
naren vertrekken naai elders
Een beginnend ambtenaar
die nog geen 3200 gulden bruto
per maand verdient, kan in het
bedrijfsleven voor hetzelfde
werk al meer krijgen. Dat ver
schil in salaris loopt op tot ze
ventig procent bij topambtena
ren. De aloude zekerheid dat
een ambtenaar zijn baan niet
kan kwijtraken, bestaat ook niet
meer. Het aantal ambtenaren
met wachtgeld is sinds 1982
met ruim 20.000 toegenomen
tot bijna 30.000. leerkrachten
en militairen zijn niet meege
teld.
De kans dat CDA'er Van den
Broek na 1 januari aanblijft als
Europees Commissaris voor het
buitenlands beleid is sinds gis
teren aanzienlijk geslonken. In
een gesprek met commissie
voorzitter Santer hebben pre
mier Kok en minister Van Mier
lo van buitenlandse zaken een
voorzichtige claim gelegd op de
posten transport en landbouw.
De 'paarse' partijen van WD,
D66 en PvdA hebben daar kan
didaten voor.
Volgens Van Mierlo over
weegt Santer, die dezer dagen
de Europese hoofdsteden langs-
reist om kandidaten voor zijn
te werven,
de portefeuille van Van den
Broek op te splitsen. Hierdoor
r Nederland niet
t zijn. De minis-
e van de porte-
het enige
de post v
buitenlandse zaken niet meer
vaststaat, hebben wij gewezen
op andere posten die voor Ne
derland van groot belang zijn:
landbouw, transport en enven-
tueel financiën".
Hoewel tijdens het twee uur
durend onderhoud in het 1 laag-
se Catshuis geen namen zijn ge
noemd, is bekend dat de WD
oud-minister Neelie Kroes, de
PvdA de Europarlementariërs
Danken en D'Ancona en D66
Europarlementariër Brinkhorst
'in de aanbieding' hebben. Over
ongeveer een maand zal Santer
opnieuw contact hebben met
de Nederlandse regering, bij
welke gelegenheid wól één kan
didaat naar voren moet worden
geschoven.
Na afloop wees Van Mierlo er
nadruk op dat Santer bij
het s
eller
dagelijk bestuur voor een 'onge
looflijk moeilijke opdracht'
Omdat het gewicht
Maatschappelijk werkster begint praktijk voor gepeste kinderen
Vertrouwelijke ambtelijke nota kraakt plan kxibinet
den haag gpd
iEén op de vijf zes kinderen
op de basisschool (130.000
ueerlingen in totaal) wordt ge-
'njpest. Soms zo erg dat een kind
^zelfmoord pleegt, zoals in het
geval van een 13-jarige jongen
pie zich in het trappenhuis
0 verhing. Dit najaar start de
overheid een grote landelijke
campagne tegen pesten. Anne
miek Janssen (51), maatschap
pelijk werkster in Nijmegen,
richtte deze maand een prak
tijk voor kinderbegeleiding op,
onder de naam Samenspel.
den haag niko hoffer
Als Annemiek Janssen aan ge
peste kinderen denkt, wordt ze
een beetje emotioneel. „Dan zie
lik weer dat jochie van twaalf,
[dertien, die het maar niet voor
elkaar kreeg op een normale
manier contact te leggen met
zijn leeftijdgenootjes. Toch
vroeg-ie op een keer maar weer
voorzichtig: Mag ik meedoen?
de hele groep en bloc
riep: Nee, ga wèg jij. Dan staat
_je hart toch stil!"
Kinderen worden om dui-
zend-en-één redenen gepest:
omdat ze dik, dun, klein, groot,
zwart, wit, bazig of verlegen
zijp. Omdat ze flaporen hebben
kof een bril dragen; omdat hun
rivader grijs is of hun moeder in
oude auto rijdt. Janssen: „In
maatschappij heerst te
véél de trend dat je volmaakt
fnoet zijn, datje prestaties moet
levéren. Dan alleen hoor je er-
dbij, dan ben je normaal en het
k vervelende is nou net dat er van
ïjdie ongrijpbare, ondergrondse
jnormen zijn om te bepalen wat
(hól-maal is".
jJZo ontstaan allerlei scheve
béélden, want niemand is vol-
Inriaakt. Het gevolg is dat in bijna
Jaüe groepen, in alle klassen, in
verenigingen, kinderen
[Worden uitgestoten, geïsoleerd
Er ontstaat agressie. De
kinderen worden uitgescholen,
u weggeduwd, 'je mag niet bij ons
Jjop de stoep staan, loop maar
jlom'. hun fiets wordt afgepakt,
ze worden getreiterd, geslagen.
Annemiek Janssen met op de achtergrond haar kleinzoon.
Op een zwak verzoek van hun
kant of ze toch alsjeblieft mo
gen meedoen, wordt niet inge
gaan of er wordt keihard ge
zegd: Jij past niet bij ons."
„Een kind dat zoiets over
komt, wordt onzeker, bang, gaat
krom lopen, durft mensen niet
meer aan te kijken. Als het hele-
mécU tegenzit, wordt dat gepes
te kind zelf een pestend kind.
Het moet zijn frustratie toch er
gens kwijt en dan kan het ge
beuren dat waar het zélf op
school wordt gepest, het thuis
in de straat èndere kinderen
gaat pesten."
„Hoe het komt? Veel heeft te
maken met onvoldoende aan
dacht voor het kind, thuis en op
school. Goede en volmaakte ou
ders worden niet geboren. Je
leert m£t vallen en opstaan hoe
je met kinderen om moet gaan.
Kinderen hébben ook soms on
evenredig veel aandacht nodig,
die je als ouder lang niet altijd
kunt geven, door je eigen v
geschiedenis of door de
schien moeilijke situatie wa
je op dat moment verkeert.'
„Ouders leven ook niet in een
vacuüm, moeten zorgen voor
brood op de plank,
vaak hard werken en denken
Aparte klassen lastige leerlingen
den haag gpd
Het Stevin-college in Den
Haag is dit schooljaar gestart
met twee aparte klassen voor
leerlingen met gedragspro
blemen. Het gaat om leerlin
gen uit dé derde en vierde
leerjaren van de MAVO/V-
BO-afdeling.
De criteria voor de speciale
opvang worden bepaald door
de docenten in de rapport-
vergaderingen. De klassen
tellen maximaal vijftien leer
lingen, zodat de bijzondere
problematiek van de betref
fende leerlingen in een klein
schalige situatie en met een
speciaal aangepast lesrooster
beter aan de orde kan ko
men. Ze krijgen les van leer
krachten, die grote betrok
kenheid en ervaring hebben
met deze groepen.
Rector J. Haandrikman van
het Stevin-college meent dat
met het instellen van deze
klassen een bijdrage wordt
geleverd aan de gedragspro
blematiek die sinds de fusies
bij de school aanmerkelijk is
toegenomen.
tussen dat ze óók nog eens vol
maakt moeten zijn. De maat
schappij en dat zijn we alle
maal met elkaar eist ook te
veel van ons: we kijken te veel
naar wat we hebben en naar
wat we nog moeten zien te krij
gen en vergeten ondertussen
hoe we in harmonie met elkaar
moeten leven. Terwijl dat toch
eigenlijk veel belangrijker is."
Normaal gesproken heeft een
kind twee mogelijkheden om
zich 'af te reageren' als het lang
durig wordt gepest: het kiest de
aanval en wordt agressief óf het
kruipt in zijn schulp. In 28 bij
eenkomsten met óf de ouders óf
met een groep andere kinderen
leert Janssen ze een derde weg.
„Het aanpakken van jezelf, het
leren omgaan met de moeilijke
situatie waarin je terecht bent
gekomen: je woorden zoeken, je
houding bepalen."
„Ik leer ze ook te onderhan
delen met de kinderen die hen
pesten. Ik vertel ze dat de we
reld niet ophoudt te bestaan als
ze worden afgewezen. Ik breng
ze een houding bij waarin ze
als dat gebeurt tóch fier en
zelfbewust blijven, zonder te
vechten of te schelden. Ik leer
ze op een positieve manier voor
zichzelf op te komen door te
vragen: Oké, als ik dan vandaag
niet mee kan doen, kan het dan
misschien morgen? Die simpele
vraag 'mag ik meedoen' is trou
wens al heel moeilijk voor veel
gepeste kinderen. Hoe moet ik
dat doen, vragen ze dan."
„Ik leer ze de omgangsritue
len van kinderen onder elkaar.
Hoe ze naar andere kinderen
moeten leren luisteren, maar
ook hoe ze hun éigen verhaal
moeten doen. Ik leer ze ook op
een vriendelijke manier nee te
zeggen, zonder onderdanig of
overheersend te zijn. Zo krijgen
ze heel concrete aanwijzingen
van mij, maar ook vaak al van
elkaar, om zich beter te hand
haven. Hun sociale vaardighe
den worden vergroot en dat be
vordert hun zelfvertrouwen.
Het afschaffen van de Ziektewet
stuit op talloze juridische en
technische bezwaren. Verder
staat het kabinetsvoornemen
haaks op internationale verdra
gen en vallen werknemers met
een zwakke gezondheid buiten
de boot. Die waarschuwing ui
ten ambtenaren van Sociale Za
ken in een vertrouwelijke noti
tie. De bezuinigingsopbrengst
waarop het kabinet rekent (900
miljoen gulden in 1998) is daar
mee twijfelachtig.
PvdA-minister Melkert en zijn
WD-staatssecretaris Linscho-
ten willen dat de werkgever het
loon van de zieke werknemer
voor eigen rekening neemt. Op
dit moment is dat eigen risico
beperkt tot twee (kleine bedrij
ven) of zes weken (grote bedrij
ven). De werkgever kan het
ziektegeld zelf betalen of zich
herverzekeren bij een particu
liere verzekeraar.
De ambtenaren van de be
windslieden wijzen erop dat het
afschaffen van de Ziektewet niet
strookt met verschillende door
Nederland ondertekende ver
dragen van de ILO (Internatio
nale Arbeidsorganisatie) en het
Europees Sociaal Handvest. Het
opzeggen van die verdragen kan
pas in het jaar 2000.
Behalve deze juridische blok
kade voeren de ambtenaren tal
van praktische bezwaren aan.
Zo moet een werkgever die veel
werknemers met een slechte ge
zondheid in dienst heeft, een
hoge(re) premie betalen. Men
sen met een zwakke gezond
heid zullen daardoor moeilijker
aan een baan kunnen komen,
dan wel het recht op ziekengeld
verspelen.
De oplossing die het kabinet
voorstelt (acceptatieplicht voor
verzekeraars) is volgens de
ambtenaren onmogelijk. Zij
concluderen dat voor de chro
nisch zieken 'de huidige Ziekte
wet de beste regeling is',
Ook voorzien de ambtenaren
grote problemen voor kleinere
bedrijven en bedrijfstakken met
een hoger risico, zoals de bouw.
I)ie zijn niet in staat zelf het
loon bij ziekte te betalen en zijn
daardoor aangewezen op parti
culiere verzekeraars. Daar ko
men alleen de 'slechte risico's'
terecht, waardoor de premie
hoog zal zijn.
Problemen ontstaan ook bij
onenigheid tussen werkgever en
werknemer over de vraag of de
ze daadwerkelijk ziek is. Onder
nemers kunnen elkaar becon
curreren door slechtere ziekte
gcldrcgelingen aan te bieden.
Bij een grote werkloosheid heeft
de werknemer dan weinig keus.
1 let afschaffen van de Ziektewet
kan er voorts toe lelden dat
meer werknemers in de WAO
belanden. De huidige bedrijfs
vereniging, die zieke werkne
mers begeleidt, verdwijnt im-
Animo voor 'werk boven inkomen' neemt af
den haag gpd
Driekwart van de leden van de
Vervoersbond FNV wil in 1995
een loonsverhoging van ten
minste 2,5 procent om de geste
gen prijzen te compenseren.
Een enquête onder de leden
van de Voedingsbond FNV le
verde onlangs hetzelfde beeld
op.
De vakcentrale FNV kondigde
eerder dit jaar aan dat alle FNV-
bonden in 1995 opnieuw de na
druk zouden leggen op werk.
Maar bij deze twee bonden
steunt slechts een kleine een
derde van de leden de slogan
'werk boven inkomen' onver
kort.
Voor ruim de helft van de le
den van de Vervoers- en de
Voedingsbond blijkt een verho
ging van het loon ter hoogte van
de inflatie net zo belangrijk als
afspraken over (behoud van)
werkgelegenheid. Een minder
heid van zeventien procent bij
de Vervoersbond en twintig
procent bij de Voedingsbond
eist zelfs loonstijgingen die de
prijscompensatie te boven
gaan.
De uitslag van de enquêtes is
mogelijk beïnvloed door de
rooskleurige halfjaarcijfers die
de Nederlandse bedrijven de af
gelopen weken bekendmaak
ten. De leden van de Diensten
bonden FNV en de Industrie
bond FNV waren in eerder dit
jaar gehouden enquêtes wél
voorstander van 'werk boven
inkomen'.
De loonstijging in recent afge
sloten CAO s bedraagt gemid
deld 0,8 procent, minder dus
dan de inflatie. In veel CAO's is
de loonstijging zelfs nul. On
langs waarschuwde FNV-voor-
zitter Stekelenburg de werkge
vers dat zijn achterban concrete
afspraken over werkgelegenheid
verwacht, omdat er anders een
loongolf dreigt.
Voorzitter Walcson van de
Vervoersbond FNV meent niet
dat hel al zovei is. J 'al zie li
heel anders. Vroeger was hel bij
ons standaard om op zijn minst
de prijscompensatie te eisen.
Nu eist inderdaad driekwart van
de leden de prijscompensatie
op of meer. Maar een belangrij
ke minderheid van éénderde
van de leden is bereid van alle
loonsverbetering af te zien in
ruil voor werk. Dat is echt een
verschuiving bij onze bond".
