Leidsch Dagblad | 1994 | 7 september 1994 | pagina 12

Open huis voor vredesgedachte

<4?

Kerk Samenleving

Comité R.K. Belangen steunt standpunt paus

WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1994

BUITENLAND KORT

Chikane

Frank Chikane, die binnenkort
aftreedt als secretaris-generaal
van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken, heeft altijd gewe
ten waaraan hij het einde van
de apartheidspolitiek kon me
ten. „Als mijn familie, die af
komstig is uit Bosbokrand in
de Oo.st-Tran.svaaJ, haar land
zou terugkrijgen", zegt hij in
een vraaggesprek met net ANP
in Johannesburg. Ooorspron-
kelijk was de grond van de he
le gemeenschap, die het ver
deelde onder de families die
erop woonden. De apartheid
verdreef hen omdat ze zwart
waren. Het land werd aan het
thuisland Lebowa gegeven,
dat het aan de meest biedende
blanke boeren verpachtte. De
blanke regering-De Klerk be
loofde in haar nadagen de
zwarten dat zij de grond die ze
door de apartheid kwijl waren
geraakt, zouden terugkrijgen.
Maar de familie Chikane kon
haar rechten niet met docu
menten aantonen. „Nu lijkt
het er eindelijk op dat we bin
nenkort weer over onze grond
kunnen beschikken", zegt Chi
kane.

Chikane (2)

Als SACC-secretaris heeft Chi
kane altijd gestreefd naar be
ëindiging van de apartheid. De
teruggave van het land aan
zijn familie duidt er op dat dat
doel is bereikt. Het proces van
verzoening dat nu op gang
moet komen, kan volgens Chi
kane niet zonder de commis
sie voor waarheid en verzoe
ning, die er op aandringen van
het ANC is gekomen. In dat
proces kunnen de kerken een
belangrijke rol spelen. „Zowel
de slachtoffers als de daders
hebben behoefte om met ie
mand te spreken. Anders zul
len ze niet voor de politie, hel
gerecht of een commissie zeg
gen wat hun op het hart ligt."
Chikane heeft met veel politie
agenten gesproken die onder
de apartheid kerkleden en pre
dikanten hebben vervolgd. De
blanke agent door wie Chika
ne zelf werd gemarteld, wei
gert echter een gesprek, hoe
wel zij beiden lid zijn van de
zelfde Pinksterkerk (Apostolic
Faith Mission). „Ik wil met
hem praten", zegt Chikane,
die de hoop nog niet heeft op
gegeven dat het eens zover
komt.

Chikane (3)

Hoewel het voor blank en
zwart als individuen al moei
lijk is met elkaar in het reine te
komen, is het verzoeningspro
ces voor een hele gemeen
schap nog veel moeilijker,
denkt Chikane. Chikane heeft
de apartheid achter zich gela
ten, maar is niet de politiële in
gegaan zoals vele zwarte voor
mannen. De regering vroeg
hem lid te worden van de On-
a Hi an keli jke Verkiezin gscorn -
missie, die als vroedvrouw van
het nieuwe Zuid-Afrika kan
worden beschouwd. Om de
onafhankelijkheid van deze
commissie te garanderen,
mochten de leden tot 12
maanden na de verkiezingen
geen politieke functies aan
vaarden. „Het was een klein
offer mijnerzijds, maar het was
het wel waard", zegt Chikane,
„maar ik moet nu omscholen
en bijleren. Tot dusver heb ik
alleen maar tegen de apart
heid gestreden." Chikane zal
een jaar lang in het buitenland
economie en internationale
betrekkingen studeren. Waar,
dat wil hij nog niet zeggen.
Wat hij daarna gaat doet, blijft
ook nog een geheim. Het eni
ge wat hij daarover kwijt wil, is
dat het iets met theologie te
maken heeft en dat het hem in
staat stelt de problemen van
Zuid-Afrika beter te kunnen
analyseren.

HET WEER

People to Peoplekrijgt ook in Nederland voedingsbodem

Reizen, vriend
schap sluiten met
mensen uit tal
van landen, je huis open
stellen voor gasten uit alle
hoeken van de wereld of
zelf bij iemand 'in den
vreemde' te gast zijn om zo
meer begrip te kweken tus
sen de verschillende volke
ren. Hen heel mooi idee en
een loffelijk streven, deze
wereldvredes-gedachte.

hilversum bert pol/gpd

Want dat is het wel degelijk,
vindt Jules H. Janssen, initiatief
nemer van de Nederlandse af
deling van People to People In
ternational', een organisatie die
in 1956 door president Dwight
D. Hisenhower werd opgericht
en behalve in Amerika (waar het
hoofdkantoor is gevestigd) ook
al in een heleboel andere lan
den bestaat.

Janssen wits 'ergens in India'
toen hij in dit land met 'People
to People' (PTP) kennismaakte.
„Het idee sprak me direct aan,
ook al omdat ik graag reis. En
wij hebben graag gasten in
huis", aldus de gepensioneerde
topmanager, die nu alle tijd kan
geven aan zijn nieuwe baan op
vrijwillige basis: 'President
People to People The Nether
lands', het voorzitterschap dus.
De eerste indruk is dat PTP uit
sluitend een club is van mensen
met een behoorlijke opleiding
en een goed betaalde functie.
Maar dat is volgens Janssen ab
soluut niet waar. De Ameri
kaanse afdeling mag dan enkele
miljonairs tellen, in andere lan
den is dat zeker niet het geval.

„De opleiding is helemaal
niet belangrijk. Het gaat om
mensen die zich aangesproken
voelen door wat onze vereni
ging doet. We willen graag origi
nele mensen aantrekken die
wat te bieden hebben, mensen
die democratisch ingesteld zijn,
zonder extreme gedachten. Je
moet de ander accepteren zoals
hij of zij is. Op het politieke vlak
sutraal. Eigenlijk stel

len

één i

moeten het gevoel hebben dat
ze ambassadeur zijn van hun
eigen land", aldus de in Huizen
wonende PTP-voorzitter, die
zich ook niet wil vastleggen op
een leeftijdsgrens, boewei vol
wassenheid wel wordt aanbevo
len. „Eigenlijk ben je een ama
teurdiplomaat."

Gezin

Een niet onbelangrijk item van
PTP is de zogeheten home-stay,
drie dagen doorbrengen in een
buitenlands gezin, dat de gast
(en) al of niet een bepaald pro
gramma voorschotelt. Het is ze
ker niet de bedoeling dat één en
ander veel geld gaat kosten, in

tegendeel, de rode loper hoeft
echt niet uit, merkt Janssen op.
„Als er een partijtje voor de gas
ten wordt georganiseerd, kan zo
iets natuurlijk. Maar het moet
niet zo zijn dat daar het accent
op wordt gelegd. Over en weer
moet men zichzelf kunnen zijn.
Je draait als het ware gewoon
mee in het gezin. Maar je trekt
er vooral in het land ook op uit
om te ontdekken hoe andere
mensen leven en denken." Dat
moet volgens Janssen niet te
lichtvaardig worden opgevat,
„want het is een serieuze zaak,
het gaat ook om cultuur, men
senrechten, economische en
maatschappelijke vraagstuk
ken."

Als voorbeeld noemt hij Rus
land en Estland waar hij zelf on
langs op bezoek was. Landen
die er economisch nog heel be

roerd aan toe zijn. Afgezien van
de hartelijke ontvangst
('onvergetelijk') kreeg hij de in
druk dat de mensen die hij
sprak niets begrepen van 'onze
westerse cultuur, omdat ze vele
jaren in een bepaald systeem
hebben geleefd'. „Ze waren ver
baasd over onze economische
en persoonlijke vrijheid. Men
sen staan er urenlang in een rij
om wat te kopen. En als ze aan
de beurt zijn krijgen ze te horen
dat het op is. De gemiddelde
Europeaan zou ontploffen. Wat
mij is opgevallen, is dat de
mensen zich daar ook nog
steeds laten koeioneren door
ambtenaren en politieagenten.
Daarom is het zo belangrijk dat
wij met deze mensen in zulke
landen in contact komen, waar
door je elkaar beter leert begrij
pen."

Hij beklemtoont aansluitend:
„Je moet het allemaal zelf bele
ven. Het is echt heel anders dan
ik het aan u kan vertellen." De
reiskosten mogen dan vo(
gen rekening zijn, daar sta;
genover dat er, wat Janssen
noemt, interessante zaken gere
geld worden. „Als u in contac
wilt komen met een kranten
magnaat of een buitenlandse
reporter, dan regelen wij dal
voor u. U zou dan gebruik kun
nen maken van de home-stay,
maar dat is niet per se noodza
kelijk."

Wens

De president van de Zwitserse
afdeling 'People to People', de
journaliste Elisabeth Stierli, die
bij Janssen op bezoek is, komt
met een paar voorbeelden uit
het land van de Alpen. Een stu

dent wilde in Amerika graag in
contact komen met iemand die
een privé-vliegtuig bezat. Een
ander had als wens om een ten
niskampioen te ontmoeten. Tij
dens de verschillende home-
stays (in principe blijft men
maar drie dagen op één adres)
reisden de studenten van stad
naar stad en van dorp naar
dorp.

Stierli: „Ze kwamen terecht
bij een manager van een super
marktketen die de beschikking
had over een privé-vliegtuig. Hij
nam de betrokken student di
rect mee op een zakenreis door
de lucht. Daarbij gaat het vooral
om het enthousiasme en de in
zet van zo'n manager voor ie
mand die graag eens een tocht
je in zo'n vliegtuigje wilde mee
maken."

Janssen: „Er wordt van alles
aan gedaan om aan bepaalde
wensen van de leden te vol
doen. Misschien vindt iemand
het interessant om te zien hoe
landbouwers in Zwitserland
moeten leven met hun gemid
delde vier hectare grond, terwijl
een Nederlandse boer de be
schikking heeft over veertig
hectare. Hoe kunnen die Zwit
serse boeren overleven. Als er
een tandarts is die wil weten
hoe het op zijn vakgebied in In
dia toegaat, dan kunnen wij
daarvoor zorgen. Zo willen wij
vrienden maken over de hele
wereld, waarbij de openheid
voor elkaar helemaal voorop
staat. Natuurlijk kun je praten
over de politiek, maar dan wel
in een open sfeer. Onze vereni
ging accepteert geen politieke
fanatici. Men moet elkaar pro
beren te begrijpen. Wat wij
doen, is eigenlijk veel meer het
beleven van al die dingen die
onze vereniging organiseert.
Dat moet je zelf ondergaan."

Janssen is van mening dat ei
genlijk iedereen de kans krijgt
om via 'People to People' te rei
zen. „Veel Nederlanders gaan
met vakantie en geven daar een
heleboel geld aan uit. Als deze
mensen voor het idee voelen
dat onze vereniging voorstaat
en daar hun geld aan willen be
steden, dan kan iedereen een
land beter leren kennen dan
wanneer je er alleen maar voor
de zon naar toegaat." Hij wijst
er verder nog op dat er inder
daad invloedrijke personen zijn
die binnen PTP achter de scher
men hun 'gezag' kunnen aan
wenden om bepaalde zaken tot
stand te brengen. In politieke
conflicten bijvoorbeeld. Dat
moet dan wel gebeuren op basis
van mens tot mens, merkt Jans
sen op. „Als de leiders van het
Joegoslavische drama bij onze
vereniging zouden zijn aange
sloten, zou je ze bij elkaar kun
nen brengen, waarbij we niet
gaan politiseren. Ik ben ervan
overtuigd dat er dan een ope
ning zou- worden gevonden,
waardoor de vrede in dat gebied
een grote stap dichterbij komt."

I let pas opgerichte Comité Rooms-Katho-
lieke Belangen betuigt in een open brief
aan paus Johannes Paulus II zijn steun
voor de standpunten die het Vaticaan tij
dens de VN-Bevolkingsconferentie in Cai
ro naar voren brengt. De brief, onderte
kend door diverse behoudende rooms-ka-
tholieke organisaties, verschijnt vandaag
en morgen in enkele kranten.

De open brief is een reactie op een door
de progressieve Acht Mei Beweging (AMB)
ondertekende open brief aan de paus, die
in de New York Times is verschenen,
i wordt het pauselijk verbod op

conceptie 'onwettig' genoemd. Volgens
het comité roept de AMB op tot massaal
verzet tegen het Vaticaan. Een „christelij
ke revolutie tegen de tendens van het
steeds maar toegeven aan de tijdgeest"
moet daaraan tegenwicht bieden.

„Wij staan achter u waar u duidelijk op
komt voor de onvervangbare waarde van
het gezin, de onvoorwaardelijke bescher
ming van het leven en de onveranderlijke
inhoud van het katholieke gelooF', schrijft
het comité aan de paus. „Wij spreken de
wens uit, Heilige Vader, dat de deelnemers
aan de conferentie in Cairo rekening zul
len houden met het katholieke standpunt,
dat door u zo treffend is verwoord."

Onder de ondertekenaars van de brief
bevinden zich onder andere het Contact
Rooms-Katholieken (CRK), de behouden
de tegenhanger van de Acht Mei Bewe
ging, de Pro Life Campagne Onze Paus, en
de conservatieve vrouwenbeweging Vrou
wen in de RK Kerk.

Eind augustus schaarde het comité Pro
Pontifice et Ecclesia in een reactie op de
door de AMB ondertekende brief zich al
achter de paus. Volgens die rooms-katho-
lieke groepering gaan de progressieve on
dertekenaars er ten onrechte van uit dat
slechts een klein deel van de gelovigen
achter het standpunt van het Vaticaan

BEROEPINGSWERK

6ned.herv.kerk

Beroepen: te Harderwijk(wijk 2) J.
Maasland te Kootwijk; te Oud-Beijer-
land(wijk 1L.W Ch. Ruijgrok te Mid-
delharms.

Aangenomen: naar Voorburg(part-ti
me) R.L. Algera te 's-Gravenhage
(part-time).

geref.kerken

Beroepbaarstelling: Mevr. M.S. Mei-
ring-Snijder, Korte Singel 27,1402
SGBussum, tel: [phone].
geref.kerken vrijg

Beroepen: te Axel A.F. Feijen te
Heerflse
chr.geref.kerken

Beroepen: te Haamstede J.G Schen-

Onstabiel

De afgelopen zomer heeft met de
warmste julimaand sedert 1706
indruk gemaakt en past aardig in
het rijtje van warme jaren sedert
1987, al werd die reeks in 1993
even onderbroken. In historisch
opzicht is de hoge temperatuur,
die de laatste jaren op globale
schaal werd opgetekend, een uni
cum. Een dergelijke opeenhoping
van warme jaren is in Europa niet
eerder voorgekomen, althans se
dert de 17de euw, toen de instru
mentele waarnemingen hun intre
de deden.

Waarschijnlijk moeten we voor
een vergelijkbare warmte terug
naar de middeleeuwen. Uit dit ver
re verleden bestaan tal van anec
dotes, waaruit duidelijk de klimaat
schommelingen naar voren omen,
die zich door de eeuwen heen heb
ben voltrokken. Geologisch onder
zoek levert verdere bewijzen om
trent drastische veranderingen in
het wereldklimaat. De beschaving
der Vikingen kwam tot bloei in een
tijdperk van warmte, die duurde
van de 10de tot de 14de eeuw.
Landbouw was mogelijk aan de
Groenlandse kusten; in Midden-
Engeland waren de toenmalige zo
mers warm genoeg voor wijnbouw.
Terwijl het klimaat-optimum de
omstandigheden gunstig maakte
voor uitbreiding van de Europese

civilisatie, raakten culturen in het
zuidwesten van Amerika ten prooi
aan een droogte, die samenviel
met de warmte in onze streken.
Maar ook de Vikingen moesten het
afleggen tegen het grillige klimaat.
Van de nederzettingen op Groen
land is niets meer vernomen, toen
de vaarroutes door toenemende ijs4
gang werden afgesloten. Het ver
slechterende klimaat leidde de pe
riode van de Kleine Ijstijd in, die
duurde van ca. 1550 tot 1800.
toen het in Europa gemiddeld 1 tot!
2 graden kouder was dan tegen
woordig.

Terug naar de actualiteit. Na de
passage van een buiige zone in de
nacht en ochtend breekt de zon
weer met enige regelmaat door.
Nog altijd wordt het weerbepaald 1
door een grote centrale depressie,
die de komende dagen langzaam
vanaf de oceaan via Schotland
naar de Noordzee koerst. Om de
kern circuleren randstoringen, die
de buiigheid soms flink kunnen op
peppen Daarbij kan de zuidwes
tenwind af en toe uithalen tot
krachtig of hard. Tijdens de buien
is het bepaald fris, maar als het op-*
klaart haalt het kwik nog waarden
van maximaal 18 graden. Ook tij
dens het komende weekeinde komt
nog geen einde aan dit onstabiel
getinte weertype.

HET WEER IN EUROPA

KNMI

Weersvooruitzicht

Geldig tot en met
donderdag.

Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:

Aanhoudend wisselvallig.
Vandaag in Engeland mo
gelijk wat zon. Verder flin
ke wolkenvelden en perio
den met regen, in het zui
den van Ierland en Enge
land mogelijk ook onweer.
Middagtemperatuur van
13 graden op de Hebriden
tot 19 in zuidoost-Enge-

en buien, plaatselijk i
stevig en mogelijk met
weer Middagtemperat
rond 18 graden.

Noord- en Midden-Frank-

Vandaag afnemende
zon.^orgen wefr''/n<

departementen kan veel neerslag vallen
Middagtemperatuur tussen \7 en 21
graden
Portugal:

Eerst zonnig, maar in het noorden gelei
delijk meer wolkenvelden en toenemen
de kans op regen. Middagtemperatuur
van 19 graden in het noorden tot 27
graden in het zuiden.

Madeira:

Vrij zonnig en droog. Geleidelijk afne
mende noordenwind. Middagtempera
tuur rond 26 graden.

Spanje:

Zonnig en droog, vooral morgen in het

plaatsen regen. Middagtemperaratuur
langs de Golf van Biskaje ongeveer 20
graden, in de rest van Spanje maxima
van 27 tot 32 graden.

Canarische Eilanden:

Droog en zonnig. Geleidelijk afnemende
noordenwind. Middagtemperatuur onge
veer 27 graden.

Marokko:

Westkust, vrijwel onbewolkt en warm.
Middagtemperatuur tussen 25 en 30
graden Tunesië:

Flinke zonnige perioden, maar ook een
enkele bui. Morgen droog en vrij zonnig
Middagtemperatuur 30 tot 35 graden.
Zuid-Frankrijk:

In de Languedoc en de Provence zonni
ge perioden, elders meer bewolking.
Vanaf vandaag toenemende kans op en
kele, soms zware regen- of onweersbui
en, langs de Rivièra tot morgenmiddag
droog. Middagtemperatuur van 21 gra
den in het westen tot 27 graden aan de
Middellandse Zee.

Mallorca en Ibiza:

Overwegend zonnig. Morgen tegen de

30 graden.

Italië:

Flinke perioden met zon en met nan
morgen kans op een lokale regen- of o

Corsica en Sardinië:

Flink wat zon en vrijwel overal droog.
Middagtemperatuur rond 30 graden
Griekenland en Kreta:

Zonnig, morgen ook enkele wolkenvel
den. Droog. Middagtemperatuur op de
meeste stranden ongeveer 30 graden,
op het Griekse vasteland enkele graden

Turkije en Cyprus:

Zonnig. Middagtemperatuur aan de
kusten 30 graden of iets hoger.

Duitsland:

Vandaag af en toe zon en in het noorden
mogelijk ook flink wat
id. Morgen vooral in het midden en
iden enkele stevige regen- en on-
iddagtemperatuur rond
22 graden, vandaag in het noorden koe-

en toe zon. later op de
op een enkele bui. Morgen la
de dag opnieuw enkele, mogelijk
egen- en onweersbuien. Middag
temperatuur ongeveer 23 graden.
Oostenrijk:

en vooral vandaag
kans op een bui. Middagtemperatuur
rond 27 graden.

Tsjechië en Slowakije:

Vandaag vooral m Slowakije af en toe
zon. verder ook wolkenvelden en plaat
selijk regen. Morgen perioden met zon.
later voornamelijk in Tsjechië kans op
een regen- of onweersbui 'Middagtem
peratuur van 22 graden in Praag tot
rond 27 in Slowakije, morgen iets war-

Neerslagkans

Mmimumtemp.

Middagtemp.

DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1994
Zon- en maanstanden

Zon op 07.01 Zon onder 20.0<
Maan op 10.34 Maan onder21.0(
Waterstanden Katwijk
Hoogwater05.28 17.53
Laag water 01.26 15.47

Weerrapporten 06 september 20 u

Amsterdam half bew.

:o 1 17 7 2.0

Klagenfurt
Kopenhagen

30 22 0.0

31 20

26 16 00

wl 16 11 1.0

New Orleans licht bew